ΠΟΛΙΤΙΣΜΟΣ | ΡΙΖΟΣΠΑΣΤΗΣ

ΠΟΛΙΤΙΣΜΟΣ

Μακριά, είμαστε πολύ μακριά

Μακριά από τον εαυτό μας και από το βλέμμα του άλλου. Μακριά από την όραση που μπορούσε να υποδεχτεί τη νύχτα, τη βροχή και τα άστρα.

Μακριά από το θαυμάσιο πρωινό της αττικής γης. Αλήθεια, ποιος απ' όλους εμάς μπορεί να ισχυριστεί πως κάθε πρωί κοιτάζει έστω και για λίγο τον Υμηττό;

Μακριά από τους παραμυθάδες, γιατί τώρα μόνο ψεύτες κυκλοφορούν, ξεδιάντροποι.

Μακριά από τα γράμματα, που με κόπο και σεβασμό στέλναμε στον άλλον. Τώρα στο τηλέφωνο ακούς ένα νεκρό «ναι» κι ένα νεκρό «όχι». Μακριά από τα χρώματα και τις παραλλαγές τους, τα χρώματα που διασύρουν οι διαφημιστές.

Μακριά από τα γήινα σημεία που άφησε πριν φύγει με τη θέλησή της από το μάταιο αυτόν κόσμο η αγαπημένη ποιήτρια Μαρίνα Τσβετάγεβα, η Μαρίνα που έγραφε για την ευγνωμοσύνη στο περιοδικό Καλή Προαίρεση το 1926: «Οταν δίνω σ' έναν άνθρωπο ψωμί, εγώ δίνω στον πεινασμένο, δηλαδή στο στομάχι, δηλαδή όχι σ' αυτόν. Η ψυχή του εδώ δεν έχει κανένα λόγο. Εγώ μπορώ να δώσω σε οποιονδήποτε και δεν είμαι εγώ που δίνω: Είναι ο οποιοσδήποτε. Το ψωμί μόνο του δίνεται. Και δε θέλω να πιστεύω ότι ο οποιοσδήποτε δίνοντας στο στομάχι μου θα απαιτούσε κάτι από την ψυχή μου. Το δίδειν δεν είναι δική μας ενέργεια, ούτε προσωπικότητά μας. Ούτε πάθος. Ούτε επιλογή. Κάτι που ανήκει σε όλους (το ψωμί), συνεπώς (εγώ δεν έχω) που έχει αφαιρεθεί από μένα, επιστρέφει (μέσω εσού) σ' εμένα (μέσω εσού σ' εσένα). Ψωμί σ' έναν φτωχό - αποκατάσταση δικαιωμάτων. Αν εμείς δίναμε σ' όποιον εμείς θέλαμε, θα ήμασταν οι τελευταίοι παλιάνθρωποι. Εμείς δίνουμε σ' αυτόν που θέλει. Η πείνα του (θέληση!) καλεί την πράξη μας (ψωμί). Δοσμένο και ξεχασμένο. Ληφθέν και ξεχασμένο. (...) Αυτός που παίρνει, αφού παίρνει, προφανώς δεν έχει, αυτός που δίνει, αφού δίνει, προφανώς έχει. Αυτή είναι η αντιπαράθεση του έχω και του δεν έχω, θα 'πρεπε να δίνουμε γονατιστοί, όπως ζητούν οι ζητιάνοι. (...) Ο φτωχός, όταν δίνει, λέει: "Συγχώρα με που είναι λίγο". (...) Το δώρο του φτωχού (από αίμα, το τελευταίο που έχει!) απρόσωπο. "Ο θεός δίνει". Το δώρο του πλούσιου (περίσσευμα, σχεδόν απορρίμματα) έχει όνομα, πατρώνυμο, επώνυμο, βαθμό, τίτλο, γένος, μέρα, ώρα, ημερομηνία. Και μνήμη. Η δεξιά έδωσε, αλλά θυμούνται και οι δύο. Ο φτωχός, αφού δώσει χέρι με χέρι, ξέχασε».

Μακριά από το άρρωστο τριαντάφυλλο του Ουίλιαμ Μπλέικ: «Ω τριαντάφυλλο, είσαι άρρωστο! / Το αόρατο σκουλήκι / στη νύχτα που πετά / μέσα στην άγρια θύελλα / την κλίνη σου έχει βρει / της κόκκινης χαράς / κι η μυστική του μαύρη αγάπη / ρουφά τη ζωή σου». Μακριά από τον Πικραμένο του Γιώργου Μάκρη: «Η σοφία του πικραμένου / είναι η πιο πλατιά λίμνη της γης / είναι η πιο κρύα βραδιά στην αυλή φυλακής / είναι το σοβαρό δάκτυλο ενός κυρίου / δείχνοντας έναν νεκρό / λέγοντας: "τον βλέπετε; ποτέ δε θα εκτιμήσετε / το βάθος της σιωπής του". / Πριν απ' αυτόν πεταλούδες πετούν, πρόβατα πίνουν / νερό χωρίς την ανάγκη κανενός άλογα πετούν τους / αναβάτες τους· / πριν απ' αυτόν βότσαλα γίνονται πεντόβολα παιδιά / ταξιδεύουν λίγο πιο πίσω τους οι κυρίες ζητούσαν / ένα μπουκάλι αιωνιότητα σφραγισμένο καλά. / Μεσολαβεί η σοφία του πικραμένου / είναι ένας απάνθρωπος χώρος / σπασμένη εποχή κακών στοιχειών καιρός. / Μονόφθαλμες γριές μασάνε πικροβότανα / κουτσοί βασανισμένοι γάτοι κατουράν στις πόρτες. / Ενας στρατιώτης ανταμώνει σφαλιστά παράθυρα / σκυλιά ουρλιάζουν στην ψυχή του».

Μακριά από την καρδιά μας, είμαστε πολύ μακριά.

Του
Γιώργου ΚΑΚΟΥΛΙΔΗ

Αναγεννησιακό Φεστιβάλ Ρεθύμνου

Η Μελίνα Κανά ερμηνεύει Μαμαγκάκη

Ξαναβρίσκει το χαρακτήρα του το Αναγεννησιακό Φεστιβάλ Ρεθύμνου, ένας θεσμός με κύρος, που ξεκίνησε ήδη χθες και θα διαρκέσει μέχρι τις 13 Αυγούστου. Παράλληλα, φέτος, καθιερώνεται ένα κομμάτι καλλιτεχνικών εκδηλώσεων με τίτλο «Καλοκαίρι 2002» από 19 Αυγούστου μέχρι 11 Σεπτεμβρίου με μουσική και θέατρο.

Εναρκτήρια εκδήλωση του φεστιβάλ είναι η παράσταση της Πειραματικής Σκηνής του Εθνικού Θεάτρου «Αγάπης Αγώνας Αγονος» του Σαίξπηρ, στη μοναδική καλοκαιρινή της παρουσίαση (χθες). Μοναδική, επίσης, καλοκαιρινή παράσταση θα είναι και η συμμετοχή του «Αμλετ, μια μαθητεία» με την Αλα Ντεμίντοβα, σε σκηνοθεσία Θόδωρου Τερζόπουλου (σήμερα).

Συνολικά, το Αναγεννησιακό Φεστιβάλ περιλαμβάνει 8 θεατρικές παραστάσεις και μία συναυλία. Την παράσταση του Εθνικού θα ακολουθήσει στις 13 Ιουλίου ο «Ερωτόκριτος» του Κορνάρου από το ΔΗΠΕΘΕ Κρήτης. Στις 17/7 θα δοθεί συναυλία χάλκινων πνευστών του συγκροτήματος Melos Brass. Το ΔΗΠΕΘΕ Κέρκυρας θα παρουσιάσει στις 19/7 τον «Εμπορο της Βενετίας» του Σαίξπηρ με τον Γιώργο Κιμούλη, σε σκηνοθεσία Θανάση Θεολόγη, ενώ στις 23/7 η παιδική σκηνή του Εθνικού συμμετέχει με το «Μαγικό κόσμο της αγάπης». Οι εκδηλώσεις του Ιουλίου θα κλείσουν με δύο παραστάσεις (26, 27/7) με τη «Δωδέκατη νύχτα» του Σαίξπηρ από το «Θεατρικό Σανίδι», σε σκηνοθεσία Κοραή Δαμάτη.

Ο Αύγουστος θα ξεκινήσει με δύο παραστάσεις από το Θέατρο των VIVI του Τηλέμαχου Μουδατσάκι, με τον «Φιλάργυρο» του Μολιέρου (2, 3/8). Στις 7 Αυγούστου το Θέατρο «Αττις» του Θόδωρου Τερζόπουλου θα παρουσιάσει το «Αμλετ μια μαθητεία» με τη μεγάλη Ρωσίδα ερμηνεύτρια Αλα Ντεμίντοβα. Και το Αναγεννησιακό Φεστιβάλ θα κλείσει στις 12 και 13 Αυγούστου με την «Ερωφίλη» του Χορτάτση από το Δημοτικό Θέατρο Ρεθύμνου.

Αλα Ντεμίντοβα

Μια νέα παράλληλη διοργάνωση που πραγματοποιείται φέτος για πρώτη φορά είναι και οι «Μουσικές Κυριακές». Κάθε Κυριακή βράδυ, καθ' όλη τη διάρκεια των εκδηλώσεων 7, 14, 21, 28/7 και 4, 11, 18, 25/8, στο χώρο του Ωδείου, ένα διατηρητέο τζαμί στην παλιά πόλη, γνωστά σχήματα από την Ελλάδα και άλλες χώρες της Ευρώπης, θα δίνουν συναυλίες με μουσική δωματίου.

Η δεύτερη ενότητα «Καλοκαίρι 2002» περιλαμβάνει τρεις θεατρικές παραστάσεις και εννέα συναυλίες. Για την έναρξη της δεύτερης ενότητας, στις 19 Αυγούστου, το Φεστιβάλ κάλεσε τον Βέλγο μινιμαλιστή μουσικό Wim Mertens. Στις 2/8 ο θίασος «Θ όπως θέατρο» θα παρουσιάσει το «Παραμύθι από χαρτί» σε σκηνοθεσία Κωστή Καπελώνη. Επίσης το Φεστιβάλ εξασφάλισε την παγκόσμια πρώτη του νέου έργου του Νίκου Μαμαγκάκη «Τα τραγούδια της παλιάς πόλης», με τη συμμετοχή της Μελίνας Κανά, της Σαββίνας Γιαννάτου και του Μιχάλη Τζουγανάκη στις 23 Αυγούστου.

Στις 26 Αυγούστου θα δώσει συναυλία η Δημοτική Συμφωνική Πειραματική Ορχήστρα Ρεθύμνου και στις 28 το μουσικό σύνολο «αχός». Αλλη μια επιτυχία, η μοναδική εμφάνιση στην Ελλάδα της διάσημης Αργεντινής τραγουδίστριας Patricia Parada με τη συνοδεία του συγκροτήματος Alma de tango με το Quarteto Silencio σε ένα θέαμα με χορό και τραγούδι.

Τις δύο πρώτες μέρες του Σεπτεμβρίου, θα παρουσιαστεί το θεατρικό σχήμα «Της χείρας τα καμώματα» με τις «Μικρές ερωτικές ιστορίες με τα δάχτυλα» και «Κονσέρτο για τέσσερα χέρια» σε σκηνοθεσία Χρυσούλας Αλεξίου. Στις 4/9, ο Νίκος Πλατύραχος θα παρουσιάσει τον «Σεπτέμβριο», ενώ στις 6/9 θα παρουσιαστούν οι «Δούλες» του Ζαν Ζενέ από το Θέατρο «Ηνίοχος». Με την πανσέληνο στις 8/9, τα μεσάνυχτα, ο Λουδοβίκος των Ανωγείων θα παρουσιάσει στη Φορτέτσα ερωτικά τραγούδια με τίτλο «Καντάδα στην αυγή της πόλης». Η αυλαία του φεστιβάλ πέφτει με την Αλκηστη Πρωτοψάλτη, στις 11 Σεπτεμβρίου, στη μοναδική της εμφάνιση στην Κρήτη, θα τραγουδήσει για πρώτη φορά στο Ρέθυμνο.

Σ. Α.