Λίγες μέρες αργότερα, την περασμένη Τετάρτη, αμέσως μετά τις συναντήσεις του και την ενημέρωση των πολιτικών αρχηγών για τις εξελίξεις γύρω από το Κυπριακό και τον ευρωστρατό, ο Κ. Σημίτης προχώρησε σε ένα άτυπο «διάγγελμα» προς τον ελληνικό λαό, τον οποίο και κάλεσε να επιδείξει «ψυχραιμία» και «σύνεση», καθώς - όπως είπε - «τις επόμενες βδομάδες ή τους επόμενους μήνες μπορεί να κληθούμε να προβούμε σε κρίσιμες επιλογές»...

Φαίνεται, λοιπόν, ότι φτάνει η ώρα της αλήθειας. Χρόνια τώρα το αστικό πολιτικό σύστημα παρουσίαζε την ένταξη της Κύπρου στην ΕΕ ως εξέλιξη «θετική» για την επίλυση του προβλήματος της κατοχής του νησιού και την «αποκλιμάκωση» της ελληνοτουρκικής έντασης. Στο όνομα αυτής της ένταξης, η κυβέρνηση έκανε τον (ανομολόγητο) συμψηφισμό και συμμορφώθηκε με τις αμερικανικές, βρετανικές και τουρκικές απαιτήσεις για τον ευρωστρατό. Τώρα ετοιμάζεται να αποδεχτεί και τη «λύση» που εξυφαίνεται για το Κυπριακό με τη σφραγίδα του ΟΗΕ.

Μια «λύση» που το πλήρες περιεχόμενό της θα το δούμε ίσως μετά τις σημερινές εκλογές στην Τουρκία να κατατίθεται επίσημα, αλλά όλες οι μέχρι τώρα πληροφορίες οδηγούν στην επιβεβαίωση του χειρότερου σεναρίου: Περνάμε πλέον από την «ντε φάκτο» στην «ντε γιούρε» διχοτόμηση και μάλιστα με τη σφραγίδα της ΕΕ! Την ίδια ώρα τα σενάρια κρίσης ανάμεσα σε Ελλάδα και Τουρκία, στο φόντο της ένταξης της Κύπρου στην ΕΕ, όχι μόνο δεν περιορίζονται, αλλά πολλαπλασιάζονται, αφού κάθε επεισόδιο ή προβοκάτσια στο νησί θα έχει την αντανάκλασή του όχι μόνο στην Κύπρο, αλλά στο Αιγαίο και τη Θράκη...

Υπό το φως των νέων εξελίξεων, τα όσα αποκάλυψε ο «Ρ» πριν από δέκα μέρες, και τα οποία αφορούν σενάρια «ελληνοτουρκικής κρίσης» που τελούν σε γνώση της ελληνικής κυβέρνησης, παίρνουν άλλη διάσταση...

Τα βασικά σημεία του εν λόγω εγγράφου είναι τα εξής:

α) Στο πρώτο κεφάλαιο υπό τον τίτλο «Σενάρια εξελίξεων (κρίσεων) στην Κύπρο», η κυβέρνηση, στο φόντο της ενταξιακής πορείας της Κύπρου στην ΕΕ, φαίνεται να φοβάται «ενσωμάτωση "ΤΔΒΚ" στην Τουρκία», καθώς και ενδεχόμενη «αναγνώριση "ΤΔΒΚ" από ορισμένα αραβικά κράτη».

Στο ίδιο κεφάλαιο, και όσον αφορά τα σενάρια μιας ενδεχόμενης αποτυχίας των διαπραγματεύσεων, η κυβέρνηση δεν αποκλείει «αύξηση της έντασης στο Αιγαίο (ποσοτική και ποιοτική αύξηση παραβιάσεων, έξοδος "Πίρι Ρέις", νέες διεκδικήσεις) ή/ και στην Κύπρο (περαιτέρω ενίσχυση τουρκικών δυνάμεων, στρατιωτικές ασκήσεις, κλπ.)». Εξαιρετικά ενδιαφέρουσα είναι μια ακόμα παράμετρος των κυβερνητικών εκτιμήσεων, καθώς στο έγγραφο γίνεται λόγος ακόμα και για «πρόκληση "θερμού επεισοδίου" στην Κύπρο ή στο Αιγαίο» και «πιθανές μορφές τουρκικής ενέργειας στην Κύπρο», μεταξύ των οποίων «Εποικισμός Αμμοχώστου, Επεισόδιο στο μεικτό χωριό Πύλα: Κατάληψη χωριού και συλλήψεις σημαντικού αριθμού Ελληνοκυπρίων, Στρατιωτική εμπλοκή (π.χ. κατά τη διάρκεια της άσκησης "Νικηφόρος Τοξότης"), κάποιας μορφής προβοκάτσια εναντίον τουρκοκυπριακού στόχου και δυναμική τουρκική αντίδραση».

β) Στο δεύτερο κεφάλαιο του απόρρητου εγγράφου υπό τον τίτλο «Σενάρια κρίσεων στο Αιγαίο», η κυβέρνηση εξετάζει διάφορα σενάρια τουρκικών προκλήσεων, τα οποία προσδιορίζονται ως εξής:

γ) Στο τρίτο κεφάλαιο, υπό τον τίτλο «Παράγοντες που επηρεάζουν την τουρκική αντίδραση», το κυβερνητικό έγγραφο καταγράφει τους πιθανούς «υποκινητές θερμού επεισοδίου», όπου, μεταξύ άλλων, αναφέρονται οι Τουρκικές Ενοπλες Δυνάμεις (ΤΕΔ), ο Ντενκτάς ή Τμήμα των ΤΕΔ.

Αξιοσημείωτη είναι η αναφορά στους «παράγοντες», που θα μπορούσαν να καθορίσουν μια τέτοια τουρκική αντίδραση. Πρώτος στον κατάλογο τέτοιος «παράγοντας» προσδιορίζεται ο «ρόλος των ΗΠΑ» και η «κατάσταση σχετικά με Ιράκ»... Ακολουθούν ο «ρόλος της ΕΕ», η εσωτερική πολιτική και οικονομική κατάσταση στην Τουρκία, ο ρόλος των ΜΜΕ σε Τουρκία και Ελλάδα, αλλά και ο «ρόλος της Βρετανίας» (βάσεις στην Κύπρο, σε συνδυασμό με τα «ζητήματα πετρελαίου» στην ευρύτερη περιοχή...

δ) Στο τέταρτο κεφάλαιο του εγγράφου, υπό τον τίτλο «Ελληνική αντίδραση», περιγράφονται πιθανές κινήσεις της ελληνικής πλευράς για την αντιμετώπιση των ανωτέρω ενδεχομένων.

Εκείνο που μπορεί να ειπωθεί για το συγκεκριμένο κεφάλαιο είναι ότι οι συντάκτες του εγγράφου φαίνεται να απασχολούνται με το ερώτημα, σε ποιο βαθμό οι κινήσεις της μιας ή της άλλης πλευράς θα αφήνουν «περιθώρια υποχώρησης χωρίς σημαντική απώλεια γοήτρου»... Το συγκεκριμένο, δε, κεφάλαιο καταλήγει με το συμπέρασμα ότι η τρέχουσα χρονική περίοδος είναι εξαιρετικά κρίσιμη...

Το δεύτερο απόρρητο έγγραφο, που αποκάλυψε ο «Ρ» στις 23/10/2002 και το οποίο είναι απόρρητο τηλεγράφημα από την πρεσβεία μας στην Αγκυρα, περιγράφεται με ...βρετανικό φλέγμα η τουρκική αδιαλλαξία στο Κυπριακό, όπως αυτή διατυπώθηκε από Τούρκους αξιωματούχους στον Βρετανό διαμεσολαβητή. Και μόνο το γεγονός ότι στο συγκεκριμένο έγγραφο ο Βρετανός διαμεσολαβητής φέρεται να γίνεται δέκτης από τους Τούρκους στρατηγούς της θέσης ότι η Κύπρος είναι «το τρόπαιο και το φέουδό τους», αντανακλά το μέγεθος των κινδύνων...

Και σε αυτό το έγγραφο, οι τουρκικοί στόχοι στο Κυπριακό, όπως τους καθορίζουν οι γείτονες, δεν επιδέχονται παρερμηνειών. Η λογική τους είναι δεδομένη: Κανείς δε συζητά στο τραπέζι των διαπραγματεύσεων αυτό που έχει κερδίσει στο πεδίο της μάχης... Η ευκρίνεια με την οποία εκφράστηκε αυτή η τουρκική θέση στις αρχές του περασμένου καλοκαιριού προς τον Βρετανό διαμεσολαβητή για το Κυπριακό Σερ Ντ. Χάνεϊ, οδήγησε την ελληνική πρεσβεία στην Αγκυρα σε άμεση ενημέρωση του ελληνικού υπουργείου Εξωτερικών.

Οπως προκύπτει από το έγγραφο, λοιπόν, η βρετανική πλευρά ευθύς εξ αρχής εκτιμά την επαφή του Χάνεϊ με την τουρκική πολιτική ηγεσία ως «καταστροφική»... Πέρα από την αναφορά ότι στις συναντήσεις αυτές διατυπώθηκαν οι γνωστές ακραίες θέσεις της Αγκυρας, ιδιαίτερη σημασία έχει η εντύπωση των Βρετανών, όπως αναφέρει το απόρρητο τηλεγράφημα, πως οι τουρκικές Ενοπλες Δυνάμεις ενδιαφέρονται μόνο για τη διαφύλαξη γεωστρατηγικών συμφερόντων της Τουρκίας στην Ανατολική Μεσόγειο (...). Στο πλαίσιο αυτό, η θεωρία που δεσπόζει όσον αφορά τις τουρκικές προσεγγίσεις για το Κυπριακό είναι η θεώρηση των Τούρκων στρατηγών, σύμφωνα με την οποία -όπως αναφέρουν οι Βρετανοί- θεωρούν την Κύπρο «τρόπαιο και φέουδό τους και θα αντιταχθούν, μέχρις εσχάτων, σε οποιαδήποτε λύση θίξει τον ανδρισμό τους»...

Το εξόχως αποκαλυπτικό σημείο του απόρρητου εγγράφου είναι η βρετανική διαπίστωση για το ποιος βρίσκεται πίσω από την τουρκική αδιαλλαξία και προκλητικότητα. Η Αθήνα -τονίζεται στο απόρρητο έγγραφο- δε θα πρέπει να αναμένει καμία θετική χειρονομία των Τούρκων και η στάση τους αυτή «θα παραμείνει ακλόνητη, όσο πιστεύουν ότι οι Αμερικανοί τους σώζουν»...

Εφτασε η στιγμή, που, εκ των πραγμάτων, θα πρέπει να ομολογηθούν οι μύχιες σκέψεις -- και μεθοδεύσεις -- χρόνων. Να ακουστούν δημόσια, όσα, χρόνια τώρα, «μοιράζονται» σε ιδιωτικές και «χαλαρές» συζητήσεις, κυβερνητικοί και διπλωματικοί παράγοντες, Ελληνες και Κύπριοι, σχετικά με τις επιδιώξεις για το Κυπριακό.

Είναι κοινό μυστικό για τους παροικούντες την Ιερουσαλήμ ότι, στην πλειοψηφία του, το πολιτικό και διπλωματικό κατεστημένο στην Ελλάδα και στην Κύπρο θεωρεί -- και υποστηρίζει στις ιδιωτικές και χαλαρές συζητήσεις του -- πως το Κυπριακό έχει επιλυθεί προ πολλού. Το ίδιο ακριβώς υποστηρίζει και το κατεστημένο στην Τουρκία, ζητώντας να ληφθεί υπόψη η πραγματικότητα που έχει δημιουργηθεί στο νησί, από το 1974 μέχρι σήμερα. Την άποψη αυτή, ότι δηλαδή το Κυπριακό έχει επιλυθεί, συμμερίζονται επίσης οι, όπου Γης, «πραγματιστές». Ποιος μπορεί, άλλωστε, να αντικρούσει το ατράνταχτο επιχείρημα, πως «δεν παραδίδονται στο τραπέζι των διαπραγματεύσεων αυτά που έχουν αποκτηθεί στο πεδίο της μάχης»;

Από το 1974 μέχρι σήμερα, οι ελληνικές κυβερνήσεις δεν κάνουν τίποτε άλλο από το να ακολουθούν κατά γράμμα αυτήν την «πραγματιστική» πολιτική, που εκπορεύεται απ' ευθείας από τους Αμερικανούς. Ταυτόχρονα όμως, δημοκοπούσαν ασύστολα, καλλιεργώντας φρούδες ελπίδες για «δίκαιη» λύση. Ομως, ο χρόνος των «ωραίων» λόγων τέλειωσε και έχει φτάσει η στιγμή για να καταβληθεί το τίμημα: Η νομιμοποίηση της διχοτόμησης, μέσα, βέβαια, και στο περιτύλιγμα της ένταξης της Κύπρου στην Ευρωπαϊκή Ενωση. Για την ακρίβεια, της «Νότιας Κύπρου»...

Οι γνωρίζοντες υποστηρίζουν ότι η ένταξη της «Νότιας», δηλαδή της διχοτομημένης Κύπρου, είναι το μέγιστο, που «ίσως» πετύχει η ελληνική πλευρά. Αυτό, μάλιστα, το «ίσως» είναι που προκαλεί πανικό και ανησυχία στην ελληνική κυβέρνηση, η οποία μελετά κάθε πιθανό σενάριο κρίσης σε Αιγαίο και Κύπρο, όπως έχει αποκαλύψει ο «Ρ».

Η υπόγεια καλλιέργεια της κινδυνολογίας, όπως και οι κυβερνητικές εκκλήσεις για συναίνεση πιθανότατα αποτελούν τμήμα του μόνου σχεδιασμού της κυβέρνησης. Σχεδιασμού, που έχει δύο στόχους: Πρώτον, τον επιμερισμό του κόστους των κυβερνητικών επιλογών για το Κυπριακό και τα Ελληνοτουρκικά, στο σύνολο των πολιτικών δυνάμεων. Και, δεύτερον, να θολώσει τα νερά, έτσι ώστε να μην είναι ορατό το παζάρι που επιχειρείται κάτω από το τραπέζι.

Το παζάρι, όσο δύσκολο είναι να καλυφθεί, άλλο τόσο δύσκολο είναι και να αποδώσει οφέλη. Τι κέρδος μπορεί να προκύψει, άραγε, από τη συμφωνία της Αθήνας στο θέμα του ευρωστρατού; Τι σημαίνει, άραγε, για τα ελληνικά συμφέροντα το υποτιθέμενο αντάλλαγμα της ένταξης της Νότιας Κύπρου στην ΕΕ, από τη στιγμή που η Αγκυρα, με βάση τις ρυθμίσεις για τον ευρωστρατό, διασφαλίζει τις θέσεις της σε ολόκληρο το νησί; Για την ακρίβεια, αποκτά το δικαίωμα να εξαιρεί -- δηλαδή να κρατά υπό ομηρία -- από τους σχεδιασμούς του ευρωπαϊκού συστήματος ασφάλειας, τόσο την Κύπρο, όσο και το Αιγαίο.

Ολα αυτά, προφανώς, είναι γνωστά στους κυβερνώντες, οι οποίοι εμφανίζονται σήμερα ανησυχούντες. Γιατί, άραγε; Δεν εμπιστεύονται την πολιτική της προσέγγισης, που με συνέπεια έχουν ακολουθήσει απέναντι στην Τουρκία; Δεν περιμένουν από συμμάχους και εταίρους να υποστηρίξουν την ενταξιακή πορεία της Κύπρου στην ΕΕ; Μήπως κατανόησαν, τελικά, το αδιέξοδο των επιλογών τους; Μήπως αντιλήφθηκαν ότι η πολιτική των ευχαριστιών προς τις ΗΠΑ δε διασφαλίζει τα συμφέροντα της χώρας;

Το αδιέξοδο είναι προφανές. Το ίδιο φανερή είναι και η αδυναμία της κυβέρνησης να το υπερβεί. Αλλωστε, η ενεργητική συμμετοχή της στην ιμπεριαλιστική τάξη πραγμάτων, στην οποία είναι ενταγμένο και το Κυπριακό, δεν της το επιτρέπει. Τα σενάρια διαχείρισης των πιθανών κρίσεων στο Αιγαίο ή στην Κύπρο αποκαλύπτουν τα αδιέξοδα της φιλοϊμπεριαλιστικής εξωτερικής πολιτικής της, τους κινδύνους για το λαό μας, αλλά και τις ευθύνες της συμφωνίας στο προμελετημένο «ρεαλιστικό» ξεπούλημα της κυπριακής υπόθεσης.

Σ' αυτό ακριβώς το σημείο, υπάρχει και η ουσία της όλης υπόθεσης. Περιγράφεται γλαφυρά από όλους αυτούς, που τόσα χρόνια υποτίθεται ότι αγωνίζονται για μια δίκαιη και βιώσιμη λύση, έξω από τις υπάρχουσες από τη 10ετία του '70 αποφάσεις του ΟΗΕ. Η ένταξη της Κύπρου, έστω και της Νότιας, στην Ευρωπαϊκή Ενωση, λένε, θα βοηθήσει και στην επίλυση του πολιτικού προβλήματος.

Βρισκόμαστε, λοιπόν, σε αυτό ακριβώς το σημείο, κατά το οποίο η Κύπρος διχοτομείται οριστικά και τυπικά. Αυτή είναι η λύση, για την οποία εργάστηκαν τόσα χρόνια και ετοιμάζονται να μας την «πουλήσουν» ως μεγάλη επιτυχία, η οποία, μάλιστα, θα περάσει διά πυρός και σιδήρου. Αυτή η τελευταία τους προσπάθεια είναι απαραίτητη. Αλλωστε, κάποιες «ομοβροντίες», ανάλογα με τα σενάρια των κρίσεων, για την τιμή των όπλων, είναι απαραίτητες, αφού η διχοτόμηση δεν είναι ούτε δίκαιη, ούτε βιώσιμη, ούτε λύση.