Στο απόρρητο κυβερνητικό έγγραφο που έφερε στη δημοσιότητα ο «Ρ» στις 23/10/2002, η κυβέρνηση, μετά από συσκέψεις και εισηγήσεις αρμοδίων παραγόντων, προκύπτει ότι κατέληξε σε σειρά εκτιμήσεων όσον αφορά στις ελληνοτουρκικές σχέσεις, στο φόντο της ένταξης της Κύπρου στην ΕΕ.

Τα βασικά σημεία του εν λόγω εγγράφου είναι τα εξής:

α) Στο πρώτο κεφάλαιο υπό τον τίτλο «Σενάρια εξελίξεων (κρίσεων) στην Κύπρο», η κυβέρνηση, στο φόντο της ενταξιακής πορείας της Κύπρου στην ΕΕ, φαίνεται να φοβάται «ενσωμάτωση "ΤΔΒΚ" στην Τουρκία», καθώς και ενδεχόμενη «αναγνώριση "ΤΔΒΚ" από ορισμένα αραβικά κράτη».

Στο ίδιο κεφάλαιο, και όσον αφορά τα σενάρια μιας ενδεχόμενης αποτυχίας των διαπραγματεύσεων, η κυβέρνηση δεν αποκλείει «αύξηση της έντασης στο Αιγαίο (ποσοτική και ποιοτική αύξηση παραβιάσεων, έξοδος "Πίρι Ρέις", νέες διεκδικήσεις) ή/ και στην Κύπρο (περαιτέρω ενίσχυση τουρκικών δυνάμεων, στρατιωτικές ασκήσεις, κλπ.)». Εξαιρετικά ενδιαφέρουσα είναι μια ακόμα παράμετρος των κυβερνητικών εκτιμήσεων, καθώς στο έγγραφο γίνεται λόγος ακόμα και για «πρόκληση "θερμού επεισοδίου" στην Κύπρο ή στο Αιγαίο» και «πιθανές μορφές τουρκικής ενέργειας στην Κύπρο», μεταξύ των οποίων «Εποικισμός Αμμοχώστου, Επεισόδιο στο μεικτό χωριό Πύλα: Κατάληψη χωριού και συλλήψεις σημαντικού αριθμού Ελληνοκυπρίων, Στρατιωτική εμπλοκή (π.χ. κατά τη διάρκεια της άσκησης "Νικηφόρος Τοξότης"), κάποιας μορφής προβοκάτσια εναντίον τουρκοκυπριακού στόχου και δυναμική τουρκική αντίδραση».

β) Στο δεύτερο κεφάλαιο του απόρρητου εγγράφου υπό τον τίτλο «Σενάρια κρίσεων στο Αιγαίο», η κυβέρνηση εξετάζει διάφορα σενάρια τουρκικών προκλήσεων, τα οποία προσδιορίζονται ως εξής:

«1.Εξοδος ερευνητικού σκάφους και πραγματοποίηση ερευνών, 2.Νέες, συγκεκριμένες διεκδικήσεις επί νησιών, νησίδων και βραχονησίδων σε συνδυασμό με "επιθετική" επανάληψη τουρκικών θέσεων στο πλαίσιο του NATO, 3.Εκτεταμένες και παρατεταμένες αεροναυτικές ασκήσεις σε κομβικά σημεία του Αιγαίου, 4.Θερμό επεισόδιο με αλιευτικό σκάφος και αιχμαλωσία πληρώματος (παραλλαγή σεναρίου: Προβοκάτσια με τουρκικό αλιευτικό και τραυματισμός ή και θάνατος μελών πληρώματος), 5.Επεισόδιο μεταξύ πολεμικών σκαφών (ή σκαφών του Λιμενικού), 6.Αναχαίτιση οδηγεί σε εμπλοκή και κατάρριψη αεροσκάφους, 7.Επανάληψη επεισοδίου τύπου "Ιμια", 8.Προβοκάτσια στη Θράκη, 9.Αλλες στρατιωτικές ενέργειες μεγαλύτερης κλίμακας».

γ) Στο τρίτο κεφάλαιο, υπό τον τίτλο «Παράγοντες που επηρεάζουν την τουρκική αντίδραση», το κυβερνητικό έγγραφο καταγράφει τους πιθανούς «υποκινητές θερμού επεισοδίου», όπου, μεταξύ άλλων, αναφέρονται οι Τουρκικές Ενοπλες Δυνάμεις (ΤΕΔ), ο Ντενκτάς ή Τμήμα των ΤΕΔ.

Αξιοσημείωτη είναι η αναφορά στους «παράγοντες», που θα μπορούσαν να καθορίσουν μια τέτοια τουρκική αντίδραση. Πρώτος στον κατάλογο τέτοιος «παράγοντας» προσδιορίζεται ο «ρόλος των ΗΠΑ» και η «κατάσταση σχετικά με Ιράκ»... Ακολουθούν ο «ρόλος της ΕΕ», η εσωτερική πολιτική και οικονομική κατάσταση στην Τουρκία, ο ρόλος των ΜΜΕ σε Τουρκία και Ελλάδα, αλλά και ο «ρόλος της Βρετανίας» (βάσεις στην Κύπρο, σε συνδυασμό με τα «ζητήματα πετρελαίου» στην ευρύτερη περιοχή...

δ) Στο τέταρτο κεφάλαιο του εγγράφου, υπό τον τίτλο «Ελληνική αντίδραση», περιγράφονται πιθανές κινήσεις της ελληνικής πλευράς για την αντιμετώπιση των ανωτέρω ενδεχομένων.

Εκείνο που μπορεί να ειπωθεί για το συγκεκριμένο κεφάλαιο είναι ότι οι συντάκτες του εγγράφου φαίνεται να απασχολούνται με το ερώτημα, σε ποιο βαθμό οι κινήσεις της μιας ή της άλλης πλευράς θα αφήνουν «περιθώρια υποχώρησης χωρίς σημαντική απώλεια γοήτρου»... Το συγκεκριμένο, δε, κεφάλαιο καταλήγει με το συμπέρασμα ότι η τρέχουσα χρονική περίοδος είναι εξαιρετικά κρίσιμη...