Επικαλούμαστε συνήθως το πλαίσιο των αποφάσεων του ΟΗΕ για το Κυπριακό. Το πλαίσιο αυτό, το οποίο είναι και η μοναδική βάση αναζήτησης μιας δίκαιης και βιώσιμης λύσης, στηρίζεται στην απόφαση 3212 (XXIX) που υιοθετήθηκε ομόφωνα από τη Γενική Συνέλευση του ΟΗΕ το Νοέμβρη του 1974, και την οποία επικύρωσε αργότερα το Συμβούλιο Ασφαλείας με την απόφαση 365 (1974).

Με την απόφαση αυτή καλούνται όλα τα κράτη-μέλη «να σεβαστούν την κυριαρχία, ανεξαρτησία, εδαφική ακεραιότητα και το αδέσμευτο της Κυπριακής Δημοκρατίας και να αποφύγουν οποιαδήποτε πράξη ή επέμβαση που θα στρεφόταν εναντίον της. Ζητείται επίσης η επείγουσα αποχώρηση όλων των ξένων στρατιωτικών δυνάμεων και ξένης στρατιωτικής παρουσίας από το έδαφος της Κυπριακής Δημοκρατίας και ο τερματισμός κάθε ξένης επέμβασης στις εσωτερικές υποθέσεις της Κύπρου». Αξιώνεται επίσης όπως «όλοι οι πρόσφυγες επιστρέψουν στις εστίες τους κάτω από συνθήκες ασφάλειας» και ζητείται από όλα τα ενδιαφερόμενα μέρη να αναλάβουν επείγοντα μέτρα για την επίτευξη του σκοπού αυτού. Τέλος, επικροτούνται οι επαφές και διαπραγματεύσεις που διεξάγονται υπό την αιγίδα και με τις καλές υπηρεσίες του Γενικού Γραμματέα μεταξύ των δύο κοινοτήτων και ζητείται η συνέχισή τους. H Τουρκία, η οποία ψήφισε υπέρ του ψηφίσματος, αγνόησε και συστηματικά παραβαίνει όλες τις πρόνοιές του (παρόλο το δεσμευτικό του χαρακτήρα εφόσον επικυρώθηκε από το Συμβούλιο Ασφαλείας), ενώ υποστηρίζει μόνον την πρόνοια για διεξαγωγή συνομιλιών.

Στη συνέχεια η απόφαση αυτή ενισχύθηκε και με άλλα ψηφίσματα των ετήσιων Γενικών Συνελεύσεων του ΟΗΕ. Ενδεικτικά αναφέρουμε ορισμένες αποφάσεις του ΟΗΕ που συμπλήρωσαν το πλαίσιο για το Κυπριακό:

1. H προτροπή που απευθύνεται στα ενδιαφερόμενα μέρη να αποφύγουν κάθε είδους μονομερείς ενέργειες κατά παράβαση της ομόφωνης απόφασης 3212 (1974), περιλαμβανομένων και των αλλαγών στη δημογραφική δομή της Κύπρου (καταδικάζοντας έτσι έμμεσα αλλά με σαφήνεια την εισροή εποίκων στο κατεχόμενο μέρος της Κύπρου).

2. H αξίωση για το σεβασμό των ανθρωπίνων δικαιωμάτων όλων των Κυπρίων και τη λήψη επειγόντων μέτρων για την εθελοντική επιστροφή όλων των προσφύγων στις πατρογονικές τους εστίες με συνθήκες ασφάλειας.

3. H υποστήριξη της πρότασης για πλήρη αποστρατικοποίηση της Κύπρου που έγινε από τον Πρόεδρο της Κυπριακής Δημοκρατίας.

4. H επαναβεβαίωση του δικαιώματος της Κυπριακής Δημοκρατίας και του λαού της για πλήρη και αποτελεσματική κυριαρχία και έλεγχο μέσα σε όλο το έδαφος της Κύπρου και στους φυσικούς και άλλους πόρους.

Θα πρέπει επίσης να γίνει μια σύντομη αναφορά στις σημαντικές αποφάσεις 541 (1983) και 550 (1984) που υιοθετήθηκαν από το Συμβούλιο Ασφαλείας μετά την ανακήρυξη του ψευδοκράτους στις κατεχόμενες περιοχές. Με την απόφαση 541 (1983), που καταδικάζει την ανακήρυξη ως νομικά άκυρη και ζητεί την απόσυρσή της, το Συμβούλιο Ασφαλείας ζητά και από τα κράτη-μέλη του Οργανισμού Hνωμένων Eθνών να μην αναγνωρίζουν κανένα άλλο κυπριακό κράτος εκτός από την Κυπριακή Δημοκρατία. Με την ισχυρή απόφαση 550 (1984) καταδικάζονται επίσης όλες οι μονομερείς και αποσχιστικές πράξεις, διατυπώνεται το απαράδεκτο του εποικισμού των Βαρωσίων, ενώ ζητείται η παράδοσή τους στα Hνωμένα Eθνη και ζητείται επίσης από τα κράτη-μέλη να μη διευκολύνουν ή με οποιονδήποτε τρόπο να βοηθούν την αποσχιστική οντότητα.

Οπως προκύπτει από τα παραπάνω, οι αποφάσεις του Οργανισμού Ηνωμένων Εθνών έχουν δημιουργήσει ένα πλαίσιο αναζήτησης λύσης για το Κυπριακό. Θα πρέπει όμως να υπογραμμίσουμε ότι οι αποφάσεις αυτές ελήφθησαν υπό την πίεση της Σοβιετικής Ενωσης και των άλλων σοσιαλιστικών χωρών. Μετά το 1989 είναι χαρακτηριστικό ότι τόσο οι αποφάσεις του Συμβουλίου Ασφαλείας, όσο και οι πρωτοβουλίες του εκάστοτε Γενικού Γραμματέα του ΟΗΕ απομακρύνονταν βαθμιαία αλλά σταθερά από το πλαίσιο αυτό, υιοθετώντας σταδιακά την άποψη περί προβλήματος μεταξύ των δύο κοινοτήτων στην Κύπρο, άποψη που αποτυπώνεται καθαρά στο «σχέδιο Ανάν».

«Πλάτες» για να περάσει η αμερικανοβρετανική λύση του Κυπριακού είναι διατεθειμένος να βάλει ο πρόεδρος της ΝΔ, όπως προκύπτει από τη χθεσινοβραδινή δήλωσή του. Ο Κ. Καραμανλής οχυρώθηκε πίσω από το ότι δεν έχει πάρει το σχέδιο Ανάν στα χέρια του, προκειμένου να αποφύγει οποιαδήποτε καταδικαστική αναφορά σε αυτό. Ταυτόχρονα ζήτησε τη σύγκληση του συμβουλίου των πολιτικών αρχηγών, προφανώς για να ντυθεί με το μανδύα της «εθνικής γραμμής» η αποδοχή του απαράδεκτου σχεδίου. Το μόνο ξεκάθαρο μήνυμα από τη δήλωση του προέδρου της ΝΔ είναι η βούλησή του για ομοψυχία... «Τώρα είναι η ώρα της ύψιστης εθνικής συνεννόησης» τόνισε και στη βάση αυτή ζήτησε να συγκληθεί το συμβούλιο πολιτικών αρχηγών υπό τον Πρόεδρο της Δημοκρατίας.

Κατά τα λοιπά περιορίστηκε σε επανάληψη ευχολογίων του τύπου «αυτήν την ώρα χρειάζεται υπευθυνότητα και σοβαρότητα απ' όλες τις πλευρές» ή ότι «στη μείζονα αυτή υπόθεση δε χωρούν εξωραϊσμοί. Σ' αυτήν την ιστορική στιγμή δε χωρούν επώδυνοι συμβιβασμοί». Σημείωσε ότι η κατάθεση του σχεδίου του Γενικού Γραμματέα του ΟΗΕ «αποτελεί σημαντική εξέλιξη, με καθοριστικές συνέπειες για το μέλλον της Κύπρου», αλλά δε θέλησε να χαλάσει το κλίμα αποδοχής που δημιούργησε ο Κ. Σημίτης, επικαλούμενος ότι περιμένει την κοινοποίησή του και αφού μελετήσει το κείμενο, θα τοποθετηθεί. Και σαν να μην υπήρχε το σχέδιο Ανάν, επανέλαβε τις γνωστές θέσεις του κόμματός του ότι η λύση πρέπει να είναι σύμφωνη με τις αποφάσεις του ΟΗΕ και το ευρωπαϊκό κεκτημένο, καθώς και ότι πρέπει να είναι βιώσιμη και λειτουργική.

Στενοί συνεργάτες του Κ. Καραμανλή εξέφραζαν την οργή τους για τη μη παράδοση του σχεδίου Ανάν από το γραφείο του Γ. Παπανδρέου, όπως είχε συμφωνηθεί από νωρίς χτες, αλλά αυτό δεν εμπόδισε τον πρόεδρο της ΝΔ να δεχτεί σήμερα το βράδυ στις 7 τον υπουργό Εξωτερικών για μια «ολιγόλεπτη» συνάντηση, η οποία όμως έχει ξεχωριστό συμβολισμό... Ο Κ. Καραμανλής είχε χθες τηλεφωνική επικοινωνία με τον πρόεδρο Κληρίδη, στην οποία συμφώνησαν ότι θα έχουν εκτενή συνεργασία το Σάββατο.

Την ανάγκη η όποια λύση στο Κυπριακό πρόβλημα να μην επιβεβαιώνει τη διχοτόμηση της Κύπρου, αλλά να οδηγεί στην επανένωση της νήσου, υπογράμμισε ο Πρόεδρος της Δημοκρατίας, Κωστής Στεφανόπουλος, μιλώντας σε γεύμα που του παρέθεσαν χθες οι τοπικές αρχές της Χίου, όπου πραγματοποιεί επίσκεψη. Παράλληλα τόνισε πως το σχέδιο που θα προταθεί θα πρέπει να είναι βιώσιμο, δηλαδή η λύση θα πρέπει να είναι δυνατό να λειτουργήσει κατά ένα μόνιμο τρόπο. Είπε ακόμη πως οι Ελληνοκύπριοι μπορούν να έχουν λόγο στο θέμα με ένα δημοψήφισμα.

Ο Κ. Στεφανόπουλος σημείωσε πως οδηγός μας στο Κυπριακό θα πρέπει να είναι το αίσθημα του πατριωτισμού και του εθνικού συμφέροντος. «Αν κάποιος επιθυμεί την επίλυση του Κυπριακού αυτή είναι η ελληνική πλευρά. Η άλλη πλευρά 28 χρόνια τώρα λέει ότι το πρόβλημα είναι λυμένο. Αυτή ήταν η άποψη του Ετζεβίτ», είπε ο πρόεδρος της Δημοκρατίας. Για την ελληνική πλευρά ανέφερε ότι «επιθυμούμε την επίλυση του θέματος και εκφράζουμε την ευγνωμοσύνη μας σε όσους επενέβησαν θετικά σε αυτή την προσπάθεια».

Αφού, σήμερα, πάρει το «σχέδιο», θα τοποθετηθεί ο Συνασπισμός «επί της ουσίας και στο σύνολό του με τρόπο υπεύθυνο και συγκεκριμένο».

Αυτό τόνισε ο πρόεδρος του ΣΥΝ Ν. Κωνσταντόπουλος, σε χτεσινοβραδινή δήλωσή του. Συμπλήρωσε πως οι θέσεις του ΣΥΝ είναι γνωστές, «λύση του Κυπριακού στη βάση μιας διζωνικής δικοινοτικής ομοσπονδίας, που πρέπει να είναι δίκαιη, βιώσιμη και λειτουργική, λύση που να μπορεί στην πράξη να διαμορφώνει ένα κράτος με μια κυριαρχία, μια διεθνή οντότητα και μια ιθαγένεια, ένα κράτος, που στο εσωτερικό του θα διασφαλίζει τα ανθρώπινα δικαιώματα, όπως επίσης τις αρχές του ΟΗΕ και του ευρωπαϊκού κεκτημένου». Απέφυγε, όμως, να πάρει θέση κατά πόσον οι πληροφορίες σχετικά με το «σχέδιο Ανάν», που είδαν το φως της δημοσιότητας, επιβεβαιώνουν ή απορρίπτουν αυτές τις θέσεις.

Τέλος, ζήτησε, «λόγω της κρισιμότητας των εξελίξεων», τη «σύγκληση του Συμβουλίου πολιτικών αρχηγών υπό τον Πρόεδρο της Δημοκρατίας».