Ο μύθος του πολυδιαφημιζόμενου από την κυβέρνηση «ολοήμερου σχολείου» αρχίζει πλέον να διαλύεται, παρά τα όσα βαρύγδουπα περί βοήθειας των εργαζομένων γονιών διακηρύσσει. Οι στόχοι αποκαλύπτονται και παράλληλα αναδεικνύεται η ανάγκη αντίστασης γονιών, μαθητών και εκπαιδευτικών, στην Παιδεία έντασης των ταξικών φραγμών που προωθεί η κυβέρνηση, φροντίζοντας επιμελώς να αποκρύπτει την πραγματικότητα.

Ηδη οι πρώτες εξελίξεις έρχονται να επιβεβαιώσουν τις εκτιμήσεις πως την πρώτη περίοδο «δωρεάν» χάους στα κατ' όνομα «ολοήμερα σχολεία» θα ακολουθήσει η επιβάρυνση των γονιών με πρόσθετα έξοδα για σίτιση μέσα από εισφορές και νέα δημοτικά τέλη, για πρόσληψη διδασκόντων και βοηθητικό προσωπικό, κλπ.

O «Ρ» σήμερα παρουσιάζοντας την κατάσταση που επικρατεί στους νομούς Θεσσαλονίκης και Ιωαννίνων αναδεικνύει τις δυσκολίες που αντιμετωπίζουν οι εργαζόμενοι καθώς και την προοπτική που προδιαγράφεται και οδηγεί στην κατηγοριοποίηση σχολείων και μαθητών. Δεν είναι τυχαίο άλλωστε πως δόθηκε ΑΦΜ σε όλους τους Συλλόγους Γονέων και Κηδεμόνων που πια θα μπορούν να λειτουργούν ως εργοδότες - επιχειρηματίες(!). Επίσης ανοίγει και ο δρόμος για την είσοδο χορηγών μέσα από την ονοματοθεσία των σχολείων.

Ταυτόχρονα ανοίγει ο δρόμος για την αρχική ελαστικοποίηση και την τελική ανατροπή των εργασιακών σχέσεων των εκπαιδευτικών με το κυλιόμενο ωράριο, την υπερωριακή απασχόληση και την αξιολόγηση.

Γι' αυτό προβάλλει επίκαιρη όσο ποτέ η πρόταση του ΚΚΕ για δημόσια και δωρεάν 2χρονη προσχολική αγωγή και Ενιαίο 12χρονο βασικό υποχρεωτικό δημόσιο και δωρεάν σχολείο.

Κόντρα στην πολιτική ιδιωτικοποίησης της Παιδείας και εξόντωσης των μικρών μαθητών, προτείνεται η ακύρωση κάθε μέσου που οδηγεί σε ανταποδοτική επιχειρηματική λειτουργία των σχολείων και η αντικατάσταση του «ολοήμερου» παιδοφυλακτήριου, από ένα σχολείο που θα ολοκληρώνει τη διαπαιδαγωγητική του εργασία, χωρίς ανάγκη φροντιστηρίων και πρόσθετων μαθημάτων επί πληρωμή, με αναδιάρθρωση σχολικού προγράμματος και με σκοπό να οργανώνει μαζί με το διανοητικό, συναισθηματικό κόσμο των μαθητών και την κοινωνική τους ζωή.

Από παλαιότερη κινητοποίηση με το αίτημα για την κατάργηση των αντιεκπαιδευτικών νόμων και τη διεκδίκηση ενιαίου 12χρονου βασικού υποχρεωτικού σχολείου, δημόσιου και δωρεάν

Στην Ανατολική Θεσσαλονίκη (Α΄ Διεύθυνση Πρωτοβάθμιας Εκπαίδευσης) λειτουργούν 154 ολοήμερα σχολεία, με 290 τμήματα, στα οποία εξυπηρετούνται 6.589 μαθητές.

Στη Δυτική Θεσσαλονίκη (Β΄ Διεύθυνση Πρωτοβάθμιας Εκπαίδευσης) λειτουργούν 112 ολοήμερα σχολεία, με 221 τμήματα, που εξυπηρετούν 5.358 μαθητές.

Για τις ανάγκες των 266 σχολείων προσλήφθηκαν 184 ωρομίσθιοι εκπαιδευτικοί ειδικοτήτων Μουσικής, Θεατρικής Αγωγής, Χορού, Εικαστικών, Πληροφορικής και χρησιμοποιούνται 50 μόνιμοι και αναπληρωτές εκπαιδευτικοί Φυσικής Αγωγής και Αγγλικών.

Ο υφυπουργός Παιδείας Ν. Γκεσούλης διευκρίνισε ότι στα «ολοήμερα» μπορούν να διδάξουν καθηγητές Αγγλικής και Πληροφορικής από τη δευτεροβάθμια εκπαίδευση με υπερωριακή απασχόληση.

Για τον εξοπλισμό των «ολοήμερων» δόθηκε από το υπουργείο το ποσό των 3.000 ευρώ για κάθε σχολείο. Ηδη έχει σταλεί η πρώτη δόση των 2.000 ευρώ. Τα υπόλοιπα χρήματα θα δοθούν πιθανά μέσα στο Γενάρη. Αυτό το ποσό, που το υπουργείο Θεωρεί ότι είναι υπεραρκετό, προϋπολογίστηκε να καλύψει τα έξοδα για την αγορά φούρνων μικροκυμάτων, ψυγείων και ηλεκτρονικών υπολογιστών. Μάλιστα, έχει δοθεί και «οδηγός», ειδικό εγχειρίδιο, σε κάθε σχολείο για τη διαχείριση των κονδυλίων.

Στον ίδιο χώρο, της σχολικής τάξης, τα παιδιά κάνουν μάθημα, τρώνε, απασχολούνται «δημιουργικά» και ξεκουράζονται. Αυτή είναι η ...παιδαγωγική του υπουργείου

Στις εγκυκλίους που στάλθηκαν στα σχολεία της περιοχής (αλλά αυτό ισχύει και για όλη τη χώρα) προβλέπονταν προετοιμασία των μαθημάτων της επόμενης μέρας, πλήθος δραστηριοτήτων και σίτιση των μαθητών. Σε ελάχιστα σχολεία - όπου περίσσευε αίθουσα διδασκαλίας - δημιουργήθηκαν τραπεζαρίες. Για δραστηριότητες, ούτε λόγος να γίνεται.

Από τις 7 και 8 το πρωί, μέχρι τις 4 το απόγευμα, που λήγει το ωράριο του «ολοήμερου», το παιδί κάνει μάθημα, τρώει, ξεκουράζεται, διαβάζει, μέσα στην ίδια αίθουσα, ή το πολύ πολύ μετακινείται σε άλλη, για να συνωστιστεί με τους υπόλοιπους συμμαθητές του, αφού οι δάσκαλοι είναι ελάχιστοι.

Ετσι, εμφανίζεται το φαινόμενο να συγκεντρώνονται 30, 40 ίσως και περισσότερα παιδιά σε μια αίθουσα. Η αποθέωση του ελκυστικού σχολείου...

Φαγητό δεν τους παρέχεται. Πρέπει να φέρνουν από το σπίτι. Ομως, σε ένα ψυγείο πόσα πιάτα φαγητού μπορεί να συντηρηθούν; Και στη συνέχεια σε ένα φούρνο μικροκυμάτων πόσα πιάτα φαγητού θα ζεσταθούν, ώστε να φάνε τα παιδιά;

Μπροστά σε αυτή την τραγική εικόνα ορισμένοι γονείς αποφάσισαν να βάλουν το χέρι πιο βαθιά στην τσέπη. Οι Σύλλογοι Γονέων του 1ου και 3ου Δημοτικού Σχολείου Θεσσαλονίκης αποφάσισαν να δίνουν 15 ευρώ το μήνα για κάθε παιδί, προκειμένου να αναθέσουν την τροφοδοσία σε ιδιωτική εταιρία. Πρακτική που δεν αποκλείεται να γενικευτεί το επόμενο διάστημα και στα υπόλοιπα σχολεία.

Ο γραμματέας της Ενωσης Γονέων και Κηδεμόνων Καλαμαριάς, Α. Σκούφας, θυμίζει ότι από το 1986 που πρωτοδημιουργήθηκαν τα «Τμήματα Δημιουργικής Απασχόλησης» έχουν αλλάξει τρία ονόματα, όμως περιεχόμενο δεν έχουν αποκτήσει. Με την «εκπαιδευτική μεταρρύθμιση» μετονομάστηκαν σε «ολοήμερα σχολεία» για λίγο και αμέσως μετά για να διαφοροποιηθούν από τα «πιλοτικά ολοήμερα σχολεία» έγιναν «τμήματα διευρυμένου ωραρίου». Τώρα ξαναβαφτίστηκαν «ολοήμερα». Δόθηκαν υποσχέσεις από το υπουργείο Παιδείας για κοσμογονία δραστηριοτήτων και τελικά τίποτε δεν έγινε.

Το μόνο ευεργετικό στοιχείο του προγράμματος, μέχρι την προηγούμενη σχολική χρονιά, ήταν η ελεύθερη αποχώρηση των μαθητών από το σχολείο. Μόλις τελείωνε ο γονιός τη δουλιά του, έπαιρνε το ξεθεωμένο πιτσιρίκι σπίτι, για να φάει, να διαβάσει, να πάει αγγλικά, γυμναστήριο, να δει την οικογένειά του και να ηρεμήσει. Σήμερα απαγορεύει και την ανά διάλειμμα αποχώρηση.

«Ομως είναι δυνατό να υποχρεώνουμε τα παιδιά μας να μένουν μέχρι τις 4 μ.μ. σε ένα σχολείο χωρίς τραπεζαρίες και χώρους ξεκούρασης;», αναρωτιέται.

Ολοκληρωμένη πρόταση για τη λειτουργία των ολοήμερων σχολείων έχει καταθέσει η Ομοσπονδία Συλλόγων Γονέων και Κηδεμόνων Μαθητών Νομού Θεσσαλονίκης. Η πρότασή της, προϊόν Γενικής Συνέλευσης, ανακοινώθηκε ήδη από το Σεπτέμβρη.

Η Μ. Ιωαννίδου, γραμματέας της Ομοσπονδίας Γονέων, μιλώντας στο «Ρ», επισήμανε ότι «προϋπόθεση για να λειτουργήσουν τα ολοήμερα, κατ' αρχάς είναι η αύξηση των δαπανών για την Παιδεία, η λειτουργία των σχολείων σε πρωινό κύκλο και οι μαζικοί διορισμοί εκπαιδευτικών ειδικοτήτων».

Ειδικότερα, σημείωσε ότι πρέπει να διασφαλιστεί η δημοκρατική λειτουργία της εκπαίδευσης, να υπάρξει πρόσθετη επιχορήγηση εξόδων, μείωση των μαθητών σε 20 ανά τμήμα, προσλήψεις αναγκαίου προσωπικού με μόνιμους διορισμούς εκπαιδευτικών, προσωπικό καθαριότητας, σίτισης κλπ. Επίσης, απαιτείται να διαμορφωθούν αίθουσες τραπεζαρίας, δραστηριοτήτων, ξεκούρασης κλπ.

Τα πληθωρικά «ολοήμερα» τμήματα ουσιαστικά δεν προσφέρουν τίποτα στους μικρούς μαθητές

Σύμφωνα με τον Ι. Τσάνγκη, προϊστάμενο της Πρωτοβάθμιας Εκπαίδευσης του Νομού Ιωαννίνων, 990 μαθητές παρακολουθούν τα 49 ολοήμερα σχολεία που υπάρχουν σε όλο το νομό και αυτά λειτουργούν κανονικά έως τις 4 μ.μ. με προσλήψεις ωρομίσθιων που διδάσκουν τα «νέα αντικείμενα» σε όσα από τα ολοήμερα το ζήτησαν. Ο Ι. Τσάνγκης δήλωσε, μάλιστα, στο «Ρ» πως από παιδαγωγική άποψη είναι σωστός ο τρόπος λειτουργίας και ο χαρακτήρας των σχολείων αυτών.

Σε αντίθεση με την... ικανοποιητική εικόνα λειτουργίας των «ολοήμερων» τμημάτων που παρουσίασε στο «Ρ» ο προϊστάμενος της Πρωτοβάθμιας Εκπαίδευσης του νομού, σύμφωνα με πληροφορίες, 2 με 3 «ολοήμερα» σχολεία της πόλης σταμάτησαν να λειτουργούν, γιατί δεν εξυπηρετούσαν τους γονείς από την άποψη του ωραρίου, αλλά και γιατί δεν ήθελαν να μένουν τα παιδιά τους τόσες ώρες σε σχολεία που δεν είχαν τις κατάλληλες υποδομές και, επομένως, καταπονούσαν τα παιδιά. Αυτή τη στιγμή, αρκετοί από τους γονείς πήραν τα παιδιά τους από τα σχολεία αυτά και κατέφυγαν σε ατομικές λύσεις.

Ο Κ. Ζαχαριάδης, γονιός, που τα παιδιά του πήγαιναν σε ολοήμερο της περιοχής, μας είπε πως αναγκάστηκε να πάρει τα παιδιά του από το ολοήμερο, όπως και πολλοί άλλοι γονείς, γιατί δεν τους εξυπηρετεί το ότι θα πρέπει ακόμα και αν σχολάνε από τη δουλιά στις 2.30 μμ να παίρνουν τα παιδιά τους στις 4 μμ, αλλά και γιατί τα παιδιά ήταν κλεισμένα σε αίθουσες διδασκαλίας, όπου εκεί έπρεπε να τρώνε και να διαβάζουν, χωρίς να ξεκουράζονται και ταλαιπωρούνταν σε ένα πρόγραμμα στρατιωτικής πειθαρχίας από το πρωί έως το απόγευμα. Τόνισε, επίσης, ότι η κατάσταση όλων των σχολείων της πόλης είναι απαράδεκτη και πως πλέον πηγαίνουν στα ολοήμερα πολύ λίγα παιδιά, και κυρίως παιδιά μεταναστών. Στη συζήτηση που είχε με το «Ρ» σημείωσε: «Θα ήθελα τα παιδιά μου να είναι σε ένα ανθρώπινο περιβάλλον, όπου να μπορούν να φάνε σωστά και να αναπαυτούν, να τηρούνται οι κανόνες υγιεινής και να μην καταπιέζονται και οι γονείς δε θα πρέπει να "βάλουν το χέρι στην τσέπη" και να κοιτάνε από μόνοι τους να βελτιώσουν την κατάσταση».

Η Σ. Μάλια, μετανάστρια από την Αλβανία, που πήγαινε και αυτή τα παιδιά της σε ολοήμερο, αναγκάστηκε να τα αλλάξει σχολείο για τους ίδιους λόγους, αλλά και γιατί δεν ήθελε τα παιδιά της να μπαίνουν σε διαδικασία να συγκρίνουν το φαγητό τους με το φαγητό άλλων παιδιών και να αισθάνονται μειονεκτικά επειδή ήταν πιο φτωχά. «Δεν είναι σωστό αυτό που γίνεται», τόνισε. «Δεν υπάρχει καμία υποδομή σε αυτά τα σχολεία για μία τέτοια λειτουργία. Ακόμα και το γεγονός ότι το ένα παιδί μπορεί να τρώει καλό φαγητό και το άλλο όχι είναι σημαντικό. Τα λεγόμενα ολοήμερα σχολεία μάλλον κακό κάνουν παρά καλό».

Αξίζει να σημειωθεί ότι η δυσαρέσκεια των γονιών στην πόλη ήταν αρκετά έντονη, εξαιτίας της πολιτικής που ακολουθήθηκε. Αρκετοί γονείς στην πόλη των Ιωαννίνων έκαναν μία προσπάθεια να συντονιστούν και να διεκδικήσουν ανθρώπινο περιβάλλον για τα παιδιά στα «ολοήμερα» σχολεία, χωρίς όμως να έρχονται σε συνολική αντιπαράθεση με την πολιτική που εφαρμόζεται στο χώρο της παιδείας και τη γενικότερη πολιτική που γεννάει το πρόβλημα. Το Νοέμβρη του 2002 με πρωτοβουλία γονέων που ανήκαν σε διάφορους συλλόγους γονέων και κηδεμόνων της πόλης διοργανώθηκε μία πρώτη συνάντηση, με αφορμή τη διαφωνία τους αφ' ενός για τα νέα ωράρια των σχολείων που τους επιβλήθηκαν, τα οποία δεν τους εξυπηρετούσαν ούτως ή άλλως, καθώς εκείνοι είχαν ήδη φτιάξει τα προγράμματα των παιδιών τους και τα δικά τους και αφ' ετέρου για την παντελή έλλειψη υποδομών και τις ελλείψεις του κατάλληλου προσωπικού. Η προσπάθεια αυτή οργάνωσης είχε ως στόχο την κινητοποίησή τους με τα παραπάνω αιτήματα. Από το Νοέμβρη που ξεκίνησαν ως τα Χριστούγεννα διοργάνωσαν κάποιες συσκέψεις γονέων, οι οποίες αρχικά ήταν ιδιαίτερα μαζικές, και έδωσαν συνεντεύξεις στα τοπικά μέσα ενημέρωσης. Ο Π. Αγγελόπουλος, γονιός που πρωτοστάτησε στη δημιουργία του Συντονιστικού, σημείωσε στο «Ρ» πως η δράση του Συντονιστικού ήταν αδύναμη και εξέφρασε την ανησυχία του για την από εδώ και πέρα πορεία του. Σημείωσε πως προσωπική του εκτίμηση είναι πως οι κατά τόπους (κατά σχολείο ή περιοχή) στο νομό σύλλογοι γονέων και κηδεμόνων είναι εντελώς ανοργάνωτοι και έτσι δεν μπορεί να υπάρξει κάποιος συντονισμός, ενώ αρκετοί είναι οι γονείς που καταφεύγουν σε ατομικές λύσεις και δε συμμετέχουν σε συλλογικές διαδικασίες. Στην προσπάθεια που έκαναν οι γονείς να συναντήσουν τον υφυπουργό Παιδείας Ν. Γκεσούλη, όταν ήρθε στην πόλη τον περασμένο μήνα, πήραν την απάντηση πως τους δίνεται η δυνατότητα να το αποδεχτούν ή να απορρίψουν το «ολοήμερο σχολείο».