Οι πολύ χαμηλές τιμές των 10δρχ./κιλό για το κοινό πορτοκάλι και 4 δρχ.(!) για το μέρλιν, που συμφώνησε η Ομάδα των παραγωγών να πληρώσουν οι μεταποιητικές βιομηχανίες χυμοποίησης στους πορτοκαλοπαραγωγούς. Αλλά και μέρος της παραγωγής - μόνον τα 70% με 80% - να πάει για χυμοποίηση, που έθεσαν επίσης από κοινού (Ομάδα και Χυμοποιεία) σε συνδυασμό με το υψηλό κόστος της παραγωγής, ήταν τα πρώτα δυσοίωνα σημάδια που έδειχναν πως για ένα παραπάνω λόγο η φετινή χρονιά θα ήταν πολύ δύσκολη για τον παραγωγό του νομού της Αρτας. Οι υπερβολικές για την περίοδο του Δεκέμβρη υγρασίες και θερμοκρασίες, σε συνδυασμό με τις έντονες βροχοπτώσεις που προκάλεσαν καρπόπτωση - έχουν καταστρέψει, ήδη, το 50% σχεδόν της παραγωγής... - ήρθαν να προσθέσουν νέες δυσκολίες στους μικρομεσαίους αγρότες, 2 μήνες πριν τη λήξη της παράδοσης στα χυμοποιεία της φετινής σοδειάς τους. Επιπλέον, ο μικρομεσαίος παραγωγός εσπεριδοειδών στην Αρτα βρίσκεται αντιμέτωπος με μια γενικότερη πολιτική της κυβέρνησης και της ΕΕ που αφήνει ελεύθερο το πεδίο στους μεγαλέμπορους και τους μεσίτες να αλωνίζουν. Μιας πολιτικής που προωθεί τις εισαγωγές χυμών και πορτοκαλιών από τρίτες χώρες σε όφελος των εμπόρων και των πολυεθνικών. Ο στόχος και το αποτέλεσμα αυτής της πολιτικής, η μείωση του αγροτικού πληθυσμού με το βίαιο ξεκλήρισμα. Αυτό προωθείται πιο αποτελεσματικά, τώρα, με την επικείμενη ενδιάμεση αναθεώρηση της ΚΑΠ στις αρχές του Μάρτη και τη μείωση των κοινοτικών γεωργικών κονδυλίων με τη διεύρυνση της Ενωσης.

«Από την άλλη, συνεχίζει, για τους μικρομεσαίους αγρότες το αποτέλεσμα είναι "ένα μηδέν εις το πηλίκον!" Τα καλλιεργητικά έξοδα ανά στρέμμα είναι πολύ ακριβά, το ίδιο και η συγκομιδή και η μεταφορά. Ξοδεύεις περισσότερο από αυτά που παίρνεις. Ενώ το χυμοποιείο δεν πληρώνει και τα λιγοστά χρήματα αμέσως, κάτι που ισχύει και για την επιδότηση».

Ο Η. Τζιανούμης, παραγωγός και αυτός, θα μας εξηγήσει: «Η κατάσταση είναι άθλια. Γι' αυτά που έδωσες στο χυμοποιείο πληρώνεσαι, συνολικά, γύρω στις 17 δρχ./κιλό... Ετσι, οι παραγωγοί είναι σε μεγάλη απόγνωση και όλοι λένε πως χάθηκε η φετινή παραγωγή, έχει πέσει στο χώμα και κανείς δε μαζεύει πια. Φέτος θα πεινάσει κόσμος».

Απέναντι σε αυτή την κατάσταση η Ομοσπονδία Αγροτικών Συλλόγων Ν. Αρτας δραστηριοποιείται και με ανακοίνωσή της καταγγέλλει την Ομάδα Παραγωγών Αρτας για την απαράδεκτη αντιαγροτική απόφασή της να αποδεχτεί τιμές, χαμηλότερες ακόμα και από τις περσινές (περσινές τιμές: 8 δρχ./κιλό για μέρλιν και 10, 50 δρχ./κιλό για κοινό πορτοκάλι). Τιμές που δεν καλύπτουν, σε καμία περίπτωση, τα έξοδα των παραγωγών για καλλιέργεια, αλλά και για τις αυξημένες οικονομικές ανάγκες της αγροτικής οικογένειας. Ετσι, όπως υπογραμμίζει η ΟΑΣΝΑ, η εσπεριδοκαλλιέργεια στην Αρτα, με τις αποφάσεις της ΕΕ και της κυβέρνησης, με τις χαμηλές τιμές και τις συνεχείς απαράδεκτες υποχωρήσεις της «κοιναγορίτικης» Ομάδας «Παραγωγών», οδηγείται στην παραπέρα υποβάθμιση και καταστροφή.

Επίσης, η Ομοσπονδία καλεί τους αγρότες και τις αγρότισσες να δώσουν αγωνιστική απάντηση για μία άλλη αγροτική πολιτική που να είναι προς όφελος του μικρομεσαίου αγρότη και του λαού, με βάση τις σύγχρονες ανάγκες και τις δυνατότητες και τους καλεί να πάρουν μέρος στη συγκέντρωση - σύσκεψη που οργανώνεται την Τετάρτη 22 Γενάρη 2003, στις 6 μ.μ. στο Εργατικό Κέντρο της Αρτας με θέμα τα οξυμένα προβλήματά τους.

Ο Ν.Γιαννούλης, πρόεδρος της Ομοσπονδίας του νομού, σε συζήτηση που είχε με το «Ρ» σημείωσε σχετικά:

«Η φετινή σοδειά των εσπεριδοειδών είναι πλούσια και εξαιρετική σε ποιότητα, αλλά συναντάει πρωτοφανή κρίση τόσο στην εμπορία όσο και στη χυμοποίηση... Στα πλαίσια της ΕΕ τα προϊόντα μας όχι μόνο δε βρήκαν "έδαφος" στις αγορές, αλλά εισάγουμε κιόλας, δημιουργώντας ένα μεγάλο έλλειμμα στο εμπορικό ισοζύγιο, από θετικό που ήταν πριν την ένταξή μας στην ΕΕ, έγινε επικίνδυνα αρνητικό μετά την ένταξη. Ο μη σωστός έλεγχος, για παράδειγμα, στις εξαγωγές είχε ως αποτέλεσμα να δυσφημίζονται τα εξαιρετικής ποιότητας προϊόντα.

Οι δυνατότητες παραγωγής εσπεριδοειδών του νομού είναι πολλές, αλλά παραγωγοί, καταναλωτές, αγροτική οικονομία ωθούνται σε φθίνουσα πορεία. Ο Νομός της Αρτας παράγει κατά μέσο όρο 250.000 τόνους το χρόνο χυμοποιήσιμο πορτοκάλι - ο Ν. Αρτας είναι πρώτος στην παραγωγή κοινού πορτοκαλιού. Επίσης, ένα σημαντικό ποσοστό του ενεργά αγροτικού πληθυσμού, που φτάνει το 50%, διαμορφώνει το εισόδημά του, αποκλειστικά, από την καλλιέργεια των πορτοκαλιών».

Σε σχέση με την κατάσταση που διαμορφώνεται για το μικρομεσαίο αγρότη, αλλά και τις σύγχρονες ανάγκες και δυνατότητες παραγωγής χυμοποιήσιμων πορτοκαλιών, ο Δ. Ξυλογιάννης, μέλος του ΔΣ της Ενωσης Αγροτικών Συνεταιρισμών Αρτας - Φιλιππιάδας θα πει στο «Ρ»:

«Η αντιαγροτική πολιτική της ΕΕ που πιστά ακολουθεί η κυβέρνηση, με τις συμφωνίες της ΓΚΑΤΤ, αλλά και γενικά με την πολιτική που ακολουθεί, έχει ανοίξει τις πόρτες ανεξέλεγκτα στην εισαγωγή αμφίβολης ποιότητας χυμών, αφήνοντας ελεύθερο το πεδίο σε κάθε είδους κομπίνα και νοθεία. Από την άλλη οι οικονομικές και πολιτικές συνθήκες που διαμορφώνονται για τον Ελληνα παραγωγό και την αγροτική οικονομία της χώρας είναι απαγορευτικές.

Στην προκειμένη περίπτωση, όσον αφορά στην Αρτα, να πούμε ότι ο νομός παράγει το 80% των χυμοποιήσιμων πορτοκαλιών της ελληνικής παραγωγής, η οποία καλύπτει το 10% των αναγκών, αν υπολογίσουμε την κατανάλωση που γίνεται. Οι κύριες ποσότητες χυμών εισάγονται από χώρες της Λατινικής Αμερικής, που κοστίζουν λιγότερο για την ΕΕ και ο ελληνικός χυμός χρησιμοποιείται στις προσμείξεις για το άρωμα και τη γεύση που δίνει, λόγω της εξαιρετικής του ποιότητας. Δεν είναι τυχαίο, άλλωστε, ότι η τιμή του πορτοκαλιού της Αρτας διαμορφώνεται στο χρηματιστήριο της Νέας Υόρκης.

Κατά τη γνώμη μας, η διάθεση και εμπορία των χυμών, όπως και όλων των αγροτικών προϊόντων, θα πρέπει να ελέγχεται αυστηρά, ποσοτικά και ποιοτικά. Ενώ η επιβολή δασμών στα εισαγόμενα προϊόντα θεωρούμε ότι είναι απαραίτητη. Επίσης, εκτιμάμε ότι Θα πρέπει να δοθεί η δυνατότητα στις συνεταιριστικές οργανώσεις να δημιουργήσουν δικές τους εγκαταστάσεις χυμοποίησης πορτοκαλιών και να υπάρχει φορέας που θα αναλαμβάνει τη διακίνηση, διάθεση και διαφήμιση των προϊόντων. Να δημιουργηθούν οι κατάλληλες υποδομές για την καλύτερη καλλιέργεια του προϊόντος, όπως, για παράδειγμα, συστήματα άρδευσης, ύδρευσης, αποστραγγιστικά έργα, αντιπαγετική προστασία κλπ.

Πάντως, εμείς είμαστε πεπεισμένοι πως υπάρχει διέξοδος από αυτή την αρνητική κατάσταση και αυτή βρίσκεται στον αγώνα που πρέπει να οργανώσουν οι μικρομεσαίοι αγρότες και ο ελληνικός λαός για τη συγκρότηση του λαϊκού μετώπου που θα συγκρούεται με τις επιλογές της αντιαγροτικής πολιτικής ΕΕ και κυβέρνησης και θα προωθήσει μία άλλη πολιτική που θα εξυπηρετεί τα συμφέροντα της μικρομεσαίας αγροτιάς, της εργατικής τάξης και του λαού. Οι κλιματολογικές και εδαφικές συνθήκες της χώρας μας και η εμπειρία που έχουν αποκομίσει οι Ελληνες παραγωγοί εσπεριδοειδών θα επέτρεπαν σε συνθήκες λαϊκής εξουσίας και λαϊκής οικονομίας να αξιοποιηθούν και θα έδιναν τη δυνατότητα να καλυφθούν όχι μόνο οι ανάγκες της χώρας μας, αλλά και άλλων χωρών με εξαγωγές».

Με την έναρξη της συλλογής της κύριας παραγωγής επιτραπέζιων πορτοκαλιών, ξεκίνησε από την πλευρά των εμπόρων μια παραφιλολογία ότι οι τιμές που ζητούν οι παραγωγοί δεν είναι ανταγωνιστικές, χάνονται οι αγορές στην Ανατολική Ευρώπη, εισάγονται φτηνά πορτοκάλια από άλλες χώρες και ελλοχεύει ο κίνδυνος τα πορτοκάλια να μείνουν αδιάθετα. Ο στόχος προφανής, να πέσουν με αυτό τον εκβιαστικό τρόπο κι άλλο οι τιμές. Παράλληλα οι έμποροι στη μεγάλη πλειοψηφία τους περίμεναν να εισπράξουν την εξαγωγική επιδότηση και δε βιάζονταν να αγοράσουν πορτοκάλια. Με «ένα σμπάρο δυο τρυγόνια» δηλαδή.

Βέβαια οι έμποροι έχουν πλάτες και τα κάνουν... Εχουν τους κανόνες της ΕΕ και της ΓΚΑΤΤ που απλώς πλήττουν την παραγωγή των προϊόντων και βοηθάνε στο ξεζούμισμα των παραγωγών σε όφελος των μεγαλεμπόρων. Και αυτό γιατί η συμφωνία στα πλαίσια της ΓΚΑΤΤ (τώρα ΠΟΕ), που έγινε πριν έξι χρόνια και ολοκληρώνεται φέτος, προβλέπει ταυτόχρονη μείωση κατά 36% των δασμών εισαγωγής αλλά και του ύψους των εξαγωγικών επιδοτήσεων με αποτέλεσμα να ενισχύεται η εισαγωγή φτηνών πορτοκαλιών από άλλες χώρες. Παράλληλα μειώθηκε και κατά 21% ο όγκος των επιδοτούμενων ποσοτήτων.

Eurokinissi

Η κατάσταση στην Αργολίδα είναι εκρηκτική. Αυτή τη στιγμή το μεγαλύτερο μέρος της παραγωγής μένει απούλητο καθώς δεν υπάρχει ιδιαίτερο αγοραστικό ενδιαφέρον. Οι τιμές που δίνονται είναι κάτω του κόστους και το πορτοκάλι, λόγω των καιρικών συνθηκών, πέφτει στη γη και σαπίζει. Μια βόλτα στους πορτοκαλεώνες του κάμπου είναι άκρως αποκαλυπτική για την κατάσταση που βιώνουν αυτή τη στιγμή οι πορτοκαλοπαραγωγοί.

«Φέτος είναι η πιο "ξεφτιλισμένη" χρονιά. Ο παγετός και η βροχόπτωση χτύπησαν το μίσχο κι έπεσαν τα πορτοκάλια κάτω. Σε όποιο χωράφι και να πας θα το δεις "στρώμα" χάμω. Αποζημιώσεις για την παραγωγή που έχει καταστραφεί δεν έχουν ακόμα αποφασιστεί και για την υπόλοιπη, εξαγωγές, που θα συντελούσαν στην απορρόφησή της, ουσιαστικά δεν υπάρχουν. Αλλους πόρους δεν έχουμε. Δεν πάει άλλο αυτή η κατάσταση. Ζητάμε λύσεις, δεν πρόκειται να κάτσουμε με σταυρωμένα τα χέρια» μας λέει με οργισμένη φωνή ο πορτοκαλοπαραγωγός Θανάσης Γκολέμης από το Παναρίτη.

Καθώς περιδιαβαίναμε τον αργολικό κάμπο, σταματήσαμε μπροστά από μια πλάστιγγα όπου οι πορτοκαλοπαραγωγοί περνούν για να ζυγίσουν το πορτοκάλι και στη συνέχεια να το παραδώσουν είτε στο εργοστάσιο χυμοποίησης είτε στον έμπορα. Η εικόνα είναι συγκλονιστική. Ενα βουνό γεμάτο πορτοκάλια πεταμένα χύμα στο χώμα και δεκάδες φορτία παρατημένα με πορτοκάλι καθώς οι εξαγωγές δεν «περπατάνε» και τα εργοστάσια χυμοποίησης δεν παίρνουν άλλα. «Τα πορτοκάλια που βλέπεις εκεί παρατημένα, τα άφησαν χτες 15 παραγωγοί επειδή δεν μπορούν να τα διαθέσουν» μας είπε ο υπεύθυνος στην πλάστιγγα.

«Η κατάσταση στον αγροτικό κόσμο της περιοχής είναι δραματική» μας λέει ο πρόεδρος του συνεταιρισμού στο Ανυφί, Γιώργος Αγγελόπουλος και συμπληρώνει: «Ηδη αυτή τη στιγμή που μιλάμε γνωρίζω αρκετούς συναδέλφους μας που η ΔΕΗ τους έκοψε το ρεύμα γιατί δεν είχαν να πληρώσουν το λογαριασμό. Χρειάζεται γενική δράση πριν είναι αργά. Η κυβέρνηση επιβάλλεται να στηρίξει το εισόδημα των παραγωγών και να αποζημιώσει άμεσα και δίκαια τις ζημιές που έγιναν».

Ο αγροτοσυνδικαλιστής της ΠΑΣΥ στην Αργολίδα, Νίκος Σιατερλής, επισημαίνει πως «τα προβλήματα για τη μικρομεσαία αγροτιά σχετίζονται με την αντιαγροτική πολιτική της ΕΕ και της κυβέρνησης που σταθερή επιδίωξή τους είναι να μειώσουν τον αγροτικό κόσμο από το 21% σε 7%. Η εφαρμοζόμενη πολιτική περιστρέφεται γύρω από αυτό το στόχο με αποτέλεσμα να εξοβελίζει τους αγρότες από τα χωράφια τους αφού δεν μπορεί να το κάνει με άλλο τρόπο» και προσθέτει: «Η δραματική μείωση των τιμών στο πορτοκάλι, η ανυπαρξία υποδομών στον αγροτικό τομέα και η πλήρης απουσία στήριξης της καλλιέργειας των εσπεριδοειδών, οδηγούν σιγά σιγά προς την έξοδο τη μικρομεσαία αγροτιά που πλέον με τα σημερινά δεδομένα αδυνατεί να παραμείνει στα χωράφια της και να συνεχίσει την παραγωγή».

«Σε αυτό το φόντο - συνεχίζει ο αγροτοσυνδικαλιστής - μοναδική προϋπόθεση ύπαρξης της μικρομεσαίας αγροτιάς είναι η ανάπτυξη και η ένταση των πολύχρονων και σκληρών διεκδικητικών αγώνων του συνεπούς αγροτικού κινήματος για την ανατροπή της αντιαγροτικής πολιτικής της ΕΕ που έχει φέρει σε αυτή την κατάσταση τους αγρότες. Αυτό πρέπει να γίνεται σε συμπαράταξη με τα άλλα λαϊκά στρώματα του χωριού και της πόλης καθώς και η δική τους επιβίωση σχετίζεται άμεσα με την καλή οικονομική κατάσταση των αγροτών».