«Εθνικό Σύστημα Σύνδεσης της Επαγγελματικής Εκπαίδευσης και Κατάρτισης με την Απασχόληση» είναι η ...επίσημη ονομασία της κατάρτισης των πολλών στις πρόσκαιρες ανάγκες της αγοράς. Ο λόγος για το σχέδιο νόμου που παρουσίασαν χτες οι υπουργοί Παιδείας, Π. Ευθυμίου, και Εργασίας, Δ. Ρέππας, και το οποίο έρχεται να θεσμοθετήσει δομές, στο πλαίσιο των γενικότερων κατευθύνσεων, που υπαγορεύουν στροφή στη διά βίου κατάρτιση, ως προϋπόθεση για το δικαίωμα στη δουλιά.

Το Εθνικό Σύστημα Σύνδεσης της Επαγγελματικής Εκπαίδευσης και Κατάρτισης με την Απασχόληση (ΕΣΣΕΕΚΑ), παρά τις προσπάθειες των δύο υπουργών να πείσουν για το αντίθετο, βασικό και μοναδικό γνώμονα έχει τις ανάγκες της αγοράς, τις οποίες έτσι κι αλλιώς υπηρετεί σήμερα η κατάρτιση. Με πρόσχημα την καταπολέμηση της ανεργίας, η κυβέρνηση έρχεται να εισαγάγει και νομοθετικά δομές υποστήριξης του παραπάνω στόχου, που αποτελεί διαρκή επιθυμία του κεφαλαίου και έρχεται να ενισχύσει τις αντιδραστικές αναδιαρθρώσεις στον τομέα της απασχόλησης.

Αλλωστε, οι ίδιοι ομολογούν ότι ένας από τους βασικούς στόχους του είναι η σύνδεση εκπαιδευόμενων, καταρτιζόμενων και αποφοίτων «με την αγορά εργασίας και η παρακολούθηση της απασχολησιμότητάς τους».

Το ΕΣΣΕΕΚΑ συνίσταται ουσιαστικά σε έξι συστήματα, που στην πλειοψηφία τους ήδη λειτουργούν και σχεδιάζουν, υλοποιούν και υποστηρίζουν μία επαγγελματική κατάρτιση προσαρμοσμένη στις πρόσκαιρες απαιτήσεις της αγοράς. Πρόκειται για τα εξής:

• Σύστημα Ερευνας των Αναγκών της Αγοράς Εργασίας, που θα καταγράφει τις ανάγκες της αγοράς εργασίας σε εθνικό, κλαδικό και τοπικό επίπεδο και θα προσδιορίζει, με βάση αυτές, τις προδιαγραφές των ειδικοτήτων και εξειδικεύσεων. Πρόκειται για εφαρμογή της κατεύθυνσης για στενή φτηνή κατάρτιση σύμφωνα με τις εφήμερες ανάγκες, που εξ ορισμού διαφαίνεται ότι θα εφοδιάζει με στενή εξειδίκευση και γνώσεις «μιας χρήσης». Την ευθύνη για την υλοποίηση των παραπάνω έχουν οι εταιρίες «Εθνικό Παρατηρητήριο Απασχόλησης Ερευνητική-Πληροφορική ΑΕ» και «Υπηρεσίες Υποστήριξης Ανθρώπινου Δυναμικού ΑΕ». Επιπλέον, συνιστώνται σε κάθε νομαρχία της χώρας επιτροπές που, με βάση τα προγράμματα ανάπτυξης του νομού, θα διατυπώνουν προγραμματικές προτάσεις προς το Νομαρχιακό Συμβούλιο και προς τους δημόσιους και ιδιωτικούς φορείς επαγγελματικής κατάρτισης του νομού
• Σύστημα Τεχνικής Επαγγελματικής Εκπαίδευσης, που θα σχεδιάζει και θα υλοποιεί προγράμματα σπουδών στο πλαίσιο της δευτεροβάθμιας εκπαίδευσης ανάλογα με τις ειδικότητες που ζητούνται από την αγορά εργασίας. Αφορά στα ΤΕΕ, η θεσμοθέτηση των οποίων συνδέεται άμεσα με αυτό το στόχο
• Το Σύστημα Αρχικής Επαγγελματικής Κατάρτισης σχεδιάζει και υλοποιεί προγράμματα σπουδών για την απόκτηση από τους καταρτιζόμενους βασικών επαγγελματικών γνώσεων και δεξιοτήτων σε ειδικότητες ή εξειδικεύσεις για την ένταξη, επανένταξη, επαγγελματική κινητικότητα και εξέλιξη του ανθρώπινου δυναμικού στην αγορά εργασίας και αφορά στα ΙΕΚ
• Σύστημα Συνεχιζόμενης Επαγγελματικής Κατάρτισης, με αποστολή το σχεδιασμό και υλοποίηση προγραμμάτων για την κατάρτιση και επανακατάρτιση στο πλαίσιο της διά βίου μάθησης, «με στόχους την ένταξη στην αγορά εργασίας, τη διασφάλιση της εργασίας, την επαγγελματική ανέλιξη και την προσωπική ανάπτυξη». Με άλλα λόγια, υπηρετείται η βασική φιλοσοφία της διά βίου μάθησης, σύμφωνα με την οποία η φτηνή κατάρτιση και επανακατάρτιση αποτελεί προϋπόθεση για το δικαίωμα στη δουλιά - ή, αλλιώς, την «επιλεξιμότητα» του εργαζόμενου - και υποκαθιστά το δικαίωμα στη μόνιμη και σταθερή εργασία
• Το Σύστημα Πιστοποίησης της Επαγγελματικής Κατάρτισης και των Επαγγελματικών Προσόντων, σύμφωνα με το σχέδιο νόμου, προσδιορίζει και καθορίζει επαγγελματικές υποχρεώσεις και δικαιώματα ανά ειδικότητα και εξειδίκευση και πιστοποιεί επαγγελματικά προσόντα ανεξάρτητα από το πώς αποκτήθηκαν. Πρόκειται για τη γενικότερη συζήτηση που βρίσκεται σε εξέλιξη στην Ευρωπαϊκή Ενωση σχετικά με την πιστοποίηση των επαγγελματικών προσόντων, που, όπως επαναλάμβαναν οι δύο υπουργοί, δεν αφορά σε ακαδημαϊκούς τίτλους. Στο νομοσχέδιο γίνεται επίσης λόγος για προσδιορισμό διαδικασιών απόκτησης «ειδικών γνώσεων, δεξιοτήτων και ικανοτήτων που οδηγεί στη διατύπωση εναλλακτικών διαδρομών μάθησης, μέσω επαγγελματικής κατάρτισης και επαγγελματικής εμπειρίας».
• Σύστημα Συμβουλευτικής, Επαγγελματικού Προσανατολισμού και Σύνδεσης με την Αγορά Εργασίας, που, όπως διαφαίνεται από το νομοσχέδιο, έχει στόχο τη διοχέτευση των υποψήφιων σπουδαστών, των εκπαιδευόμενων, των αποφοίτων και των ανέργων προς συγκεκριμένες ανάγκες της αγοράς εργασίας «και η παρακολούθηση της απασχολησιμότητάς τους».

Οπως σημειώθηκε κατά τη χτεσινή συνέντευξη Τύπου, οι πόροι του ΕΣΣΕΕΚΑ προέρχονται από τον κρατικό προϋπολογισμό και κοινοτική χρηματοδότηση, ενώ ανακοινώσεις για το πρόγραμμα εφαρμογής του θα γίνουν το επόμενο διάστημα. Σημειώνεται ότι στην εφαρμογή αυτή, αποφασιστικό ρόλο θα έχουν οι «κοινωνικοί εταίροι». Αλλωστε, είναι γνωστή η απαίτηση του ΣΕΒ, να έχει αρμοδιότητες στην εκπαίδευση και κατάρτιση των εργαζομένων, ακόμα και από την εφηβική ηλικία.