ΠΟΛΙΤΙΣΜΟΣ | ΡΙΖΟΣΠΑΣΤΗΣ

ΠΟΛΙΤΙΣΜΟΣ

Διαχρονική, οικουμενική παρακαταθήκη

Δεκαοχτώ χρόνια συμπληρώνονται τη Δευτέρα από το θάνατο του Τάσσου Αλεβίζου

Δεκαοχτώ χρόνια απουσίας του μεγάλου μας χαράκτη, του Τάσσου Αλεβίζου, συμπληρώνονται τη Δευτέρα. Ηταν 13/10/1985, όταν ο χαράκτης του αγώνα άφησε την τελευταία του πνοή. Το έργο του βαθιά ανθρώπινο, αποτέλεσε ύμνο στη Μητέρα, τη Γυναίκα, την Αντίσταση, την Ειρήνη. Κραυγή διαμαρτυρίας για τη χούντα, τον πόλεμο στο Βιετνάμ, τη διχοτόμηση της Κύπρου... Γνήσιος πατριώτης, ποτισμένος με τα ιδανικά του ΚΚΕ, αλλά και με την ελληνική παράδοση, δημιούργησε ένα έργο οικουμενικό και διαχρονικό. Ακριβό κειμήλιο για τις νεότερες γενιές, που οφείλουν να το διαφυλάξουν.

Ο Α. Τάσσος γεννήθηκε στη Μεσσηνία. Σπούδασε στην ΑΣΚΤ και μετά στο Παρίσι, τη Ρώμη και τη Φλωρεντία. Το 1930 έγινε μέλος της ΟΚΝΕ. Ο αλβανικός πόλεμος βρήκε το δάσκαλό του, τον Γιώργο Κεφαλληνό και τους επίλεκτους μαθητές του, μπροστάρηδες στην ενίσχυση του πρώτου αντιφασιστικού αγώνα των Ελλήνων. Τα χρόνια 1940-1944 ο Α. Τάσσος πήρε μέρος σαν στέλεχος της ΕΠΟΝ και του ΕΑΜ. Η οργάνωση της αντίστασης, τον βρήκε πρώτο γραμματέα του ΕΑΜ Καλλιτεχνών. Οι πιο επίλεκτοι μαθητές του Κεφαλληνού πρωτοστάτησαν με τα έργα τους στην προπαγάνδιση της ΕΑΜικής Αντίστασης. Λ. Μαγγιώρου, Β. Κατράκη, Φ. Ζαχαρίου, Μ. Μακρής, Σπ. Βασιλείου, Γραμματόπουλος, Γουναρόπουλος, Κανέλλης, Αστεριάδης, Δαγκλής, Σικελιώτης, Μεγαλίδης και άλλοι ζωγράφοι και χαράκτες προπαγάνδισαν με τα έργα τους τον επικό απελευθερωτικό αγώνα.

Ξεχωριστή και πολύτιμη ήταν η προσφορά του Τάσσου στον παράνομο αντιστασιακό Τύπο. Το σημαντικότερο έντυπο του οργανωμένου αγώνα του ελληνικού λαού για τη λευτεριά του ήταν το «Λεύκωμα του ΕΛΑΣ - ΕΑΜ», που κυκλοφόρησε στις 25 Μάρτη 1943 με ξυλογραφίες των: Βάσως Κατράκη, Λουκίας Μαγγιώρου, Τάσσου Αλεβίζου και Γιώργου Βελισσαρίδη. Σημαντική ήταν η συμμετοχή του Τάσσου στα λευκώματα που κυκλοφόρησαν το 1945 («Για τη χιλιάκριβη τη λευτεριά» και το «Θυσιαστήριο της λευτεριάς»). Παράλληλα με τη χαρακτική, ο Τάσσος υπηρέτησε με μεράκι την τέχνη του βιβλίου, ενώ για δώδεκα χρόνια ασχολήθηκε με το ελληνικό γραμματόσημο και ήταν ο πρώτος που του έδωσε πολυχρωμία.

Παρά τις δυσκολίες και τις στερήσεις, ο Τάσσος πρωτοστάτησε στην ανάπτυξη του μαζικού, προοδευτικού πολιτιστικού κινήματος και παρέμεινε μέχρι το τέλος της ζωής του στρατευμένος στην υπόθεση της πάλης για μια νέα κοινωνία, δίκαιη, δημοκρατική και σοσιαλιστική. Το έργο του, πρωτότυπο, ρωμαλέο και σύγχρονο, αποτυπώνει το σφυγμό, το πάθος, τις ελπίδες και τους αγώνες του λαού μας, ανοίγοντας νέους ορίζοντες στην ελληνική και παγκόσμια χαρακτική.

Ντοκιμαντέρ για εκρηκτικά φαινόμενα

Αφιερωμένο στην Ειρήνη, με κεντρικό άξονα την ενότητα «πόλεμος - τρομοκρατία - λαθρομετανάστευση», αρχίζει στις 19/10 το 6ο Διεθνές Φεστιβάλ Ντοκιμαντέρ Καλαμάτας, το οποίο θα διαρκέσει μέχρι τις 25/10. Με ρεκόρ συμμετοχών στο διαγωνιστικό τμήμα, με παράλληλο πρόγραμμα προβολών, το φεστιβάλ εστιάζει το φακό του, μέσα από το βλέμμα δεκάδων σκηνοθετών και στα τέσσερα σημεία του πλανήτη, στα εκρηκτικά φαινόμενα του καιρού μας. Φέτος το διαγωνιστικό τμήμα κατηγοριοποιείται σε Κεντρικό και Σπουδαστικό. Παράλληλα θα γίνουν δύο αφιερώματα, στον Βασίλη Μάρο, τον πατριάρχη του ντοκιμαντέρ, ο οποίος πέθανε πέρσι και στον Βρετανό Nick Broomfield, πρόεδρο της Διεθνούς Κριτικής Επιτροπής. Τιμώμενη χώρα της φετινής διοργάνωσης είναι η Ισπανία.

Η πιο σημαντική φετινή καινοτομία είναι οι δύο ειδικές ζώνες προβολών. Μια ζώνη πειραματικού ντοκιμαντέρ, με φιλοξενούμενους πέντε σκηνοθέτες από το «ιρανικό κινηματογραφικό θαύμα» και μια κλασικού ντοκιμαντέρ, με τίτλο «οι καλύτεροι προτείνουν τα καλύτερα». Πέντε διευθυντές ευρωπαϊκών ταινιοθηκών προτείνουν την καλύτερη ταινία της κάθε ταινιοθήκης, μεταξύ των οποίων και η ελληνική.

Τέλος, στο παράλληλο πολιτιστικό πρόγραμμα περιλαμβάνονται: Η έκθεση φωτογραφίας «Το πνεύμα της παγκοσμιοποίησης» από το Κέντρο φωτογραφίας Σκοπέλου και έκθεση φωτογραφίας του Βασίλη Μάρου. Η Σαββίνα Γιαννάτου και οι «Πριμαβέρα εν Σαλόνικο» παρουσιάζουν μουσικές και τραγούδια από τη Μεσόγειο κι όλο τον κόσμο. Πολύωρη μουσικοθεατρική παράσταση με το θίασο «Θέατρο Δρόμου» του Νίκου Χατζηπαπά.

- «Εκδοτική Αθηνών»: Επανακυκλοφόρησαν δύο από τα σημαντικότερα και πολυδιαβασμένα στο παρελθόν πεζογραφήματα του πολυσχιδούς ανθρώπου των Γραμμάτων και των Τεχνών Κωστή Μπαστιά. Πρόκειται για τα έργα «Ο Μηνάς ο ρέμπελος» (βραβείο Ακαδημίας Αθηνών), το οποίο αναφέρεται στον θρυλικό κουρσάρο που κυριαρχούσε στο Αιγαίο πριν το '21 και για το ιστορικό μυθιστόρημα «Ο Παπουλάκος», που αναφέρεται στον καλόγερο που ξεσήκωσε το Μοριά την εποχή του Οθωνα. Κυκλοφορούν, επίσης, τα έργα του «Μπουμπουλίνα» και «Αράχνη 44».

- «Κέδρος»: Γιάννης Πιπίνης «Ομηρος χρόνος» (ποίηση). Βασίλης Χατζηβασιλείου «Ασχημες... και μόνες» (μυθιστόρημα). Γιώργος Κουτσούκος «Το σχέδιο» (μυθιστόρημα). Αζίζ Σουάκι «Το αστέρι του Αλγερίου» (μετάφραση Γιάννης Καυκιάς, μυθιστόρημα). Λένα Μερίκα «Ο νοικοκυρός» (μυθιστόρημα για παιδιά του Δημοτικού).

- «Ελληνική Γλωσσική Κληρονομιά» (Διδότου 20, 10680, τηλ. 210-8847.139). Διονυσίου Θρακός «Γραμματική Τέχνη»: Πρόκειται για το έργο του Διονυσίου Θρακός (2ος π.Χ. αι.), το οποίο αποτελεί σημαντική «πηγή» για την Ιστορία των Γλωσσών, για την ιστορία της Ελλάδας και της γλώσσας της, «πηγή» στην οποία στηρίχτηκαν οι ευρωπαϊκές γλώσσες, όπως αποδείχνουν συγγράμματα ξένων μελετητών. Το έργο μεταφράστηκε από τον φιλόλογο Νικόλαο Δημητριάδη, ο οποίος ετοιμάζει και μια σχολιασμένη έκδοση αυτού του έργου.

- «Ελληνικά Γράμματα»: Μοσχοβία Α. Κασκούρα «Η θηλυκή παραφωνία του Νίκου Καζαντζάκη» (μελέτη, η οποία αφορά στη ζωή και το έργο της πρώτης γυναίκας του μεγάλου συγγραφέα και ομότεχνής του Γαλάτειας Αλεξίου, μετέπειτα συζύγου του Μάρκου Αυγέρη).

- Γαβριηλίδης: Σ. Λυγέας «Η φωτογραφία (παραλλαγή σε τρεις πράξεις)» (ποίηση). Σωτήρης Λιόντος «Ταχυδακτυλογραφία» (ποίηση). Ηλίας Κεφαλάς «Τα μνήστρα της αβύσσου» (ποίηση). Ματίνα Μοσχόβη «Κυμοθόη» (ποίηση). Νίκος Αντωνάτος «Αλίκυρνα» (ποίηση). Γιούλη Βολανάκη «Σημειώσεις στο περιθώριο του χρόνου» (ποίηση). Παναγιώτης Κερασίδης «Το σώμα της απουσίας» (ποίηση). Θάνος Σταθόπουλος «Playback» (πεζά ποιήματα). Κώστας Βούλγαρης «Οψεις της σύγχρονης ποίησης» (δοκίμιο για την ποίηση).

- «Κριτική»: Τόμας Φόγκελ «Το τελευταίο παραμύθι του Μιγκέλ Τόρες ντα Σίλβα» (μετάφραση Λίνα Σιπητάνου, μυθιστόρημα). Μπέρναρχντ Σλιν «Τα ίχνη του χρήματος» (μετάφραση Ιάκωβος Κοπερτί, μυθιστόρημα). Τσαρλ Τζόνσερ «Δικτυωμένη ζωή» (μετάφραση Ηλίας Πολυχρονόπουλος, μελέτη για την πληροφορική και το διαδίκτυο). Μαρί Χαντόν «Μάθε να λες όχι» (μετάφραση Ελένη Μπονκαούρη, μελέτη για την αξία του «όχι» σε διάφορα ανούσια πράγματα της εποχής μας).

- Παπαζήσης: Μανκούρ Ολσον «Εξουσία και ευημερία» (μετάφραση Τίνα Πλυτά μελέτη).

- «Κοχλίας»: Νάσια Παναγοπούλου «Η ζωγραφιά της ελπίδας» (μαρτυρία μιας μητέρας με αυτιστικό παιδί).

- «Εστία»: Ελλη Εμκε «Είδα κι άκουσα στην Ολυμπία» (εικονογράφηση Αλεξάνδρα Πρίντεζη, έργο για παιδιά με θέμα τους αρχαίους Ολυμπιακούς Αγώνες). Βαλεντίνη Βούλγαρη «Νότες για την Ισαβέλλα» (η αληθινή ιστορία της Ισαβέλλας Βούλγαρη, μιας γυναίκας, κόρης και συζύγου σημαντικών ανδρών του Ιονίου Κράτους επί αγγλοκρατίας). Τζ. Λ. Οστιν «Πώς να κάνουμε πράγματα με τις λέξεις» (μετάφραση - πρόλογος Αλέξανδρος Μπίστης, επιμέλεια - απόδοση όρων - επίμετρο Χάρης Χρόνης, γλωσσολογική μελέτη).

- Πατάκης: Σωτηρ. Καλιοντζοπούλου «Βασιλιάδες για κλάματα και δράκοι για τα πανηγύρια» (παιδικό). Αργυρώ Κοκολέλη «Το παραμύθι της Λίζας» (παιδικό). Ντιμίτερ Ινκιόφ «Ο μικρός κυνηγός» και «Η κούκλα που ήθελε ν' αποκτήσει ένα μωρό» (παιδικά).

- «Περίπλους»: Βασίλειος Καραγιάννης «Το κενό και ο Διεγέρτης» (ποιήματα). Ελένη Τσιάλτα «Φωτογραφίζοντας το καλοκαίρι» (μυθιστόρημα για παιδιά).

- «Εντός»: Βασίλης Αποστολίδης «Η ερωτική ζωή των Ελλήνων (λίγο πριν από την εμφάνιση του AIDS)» (έρευνα, προλογίζουν οι καθηγητές Βασ. Φίλιας, Χρ. Αντωνοπούλου, Κλ. Γ. Πυρουννάκης).

- «Μανδραγόρας»: Αντώνης Αντωνάκος «Η μυθολογία των ανώνυμων κοριτσιών» (ποίηση).

- «Αγκυρα»: Ρόζα Μοντέρο «Πάθη (έρωτες και μίση που άλλαξαν την ιστορία)» (μετάφραση Μαίρη Σχίζα - Λούκουλου, ιστορίες διαφόρων γνωστών ξένων επωνύμων των Γραμμάτων, των Τεχνών και του πλούτου).

- Γιώργος Θ. Ντοας «Καιόμενος κύκλος» (ποιήματα, Πύργος 2003, τηλ. 2621028827).

- «Διαβάζω» (μηνιαία επιθεώρηση βιβλίου, τεύχος 441ο με αφιέρωμα στον Κωστή Παπαγιώργη).

- «Ιαμβος»: (περιοδικό Λόγου και Τέχνης, τεύχος 3).

- «Πνευματική Ζωή» (περιοδικό Λόγου και Τέχνης, τεύχος 151).

Συναυλία στο θέατρο της Αλεξανδρινής Βιβλιοθήκης στην Αίγυπτο θα δώσει αύριο η Αλκηστις Πρωτοψάλτη, με το συγκρότημα κρουστών «Ηχόδραση». Η συναυλία της τραγουδίστριας στην πόλη όπου γεννήθηκε και έζησε τα πρώτα παιδικά της χρόνια, γίνεται με αφορμή τα 160 χρόνια από την ίδρυση της κοινότητας των Αιγυπτιωτών (Ελλήνων της Αιγύπτου), τα 140 χρόνια από τη γέννηση και τα 70 χρόνια από το θάνατο του μεγάλου Αλεξανδρινού ποιητή, Κωνσταντίνου Καβάφη.

Το Πειθαρχικό Συμβούλιο της Εταιρείας Ελλήνων Θεατρικών Συγγραφέων, μετά την παραπομπή του τέως προέδρου του Γιώργου Σκούρτη, διαπίστωσε σε βάρος του την ύπαρξη βάσιμων ενδείξεων αντικαταστατικής συμπεριφοράς και αποδείξεων υβριστικής συμπεριφοράς διά του Τύπου και εισηγήθηκε την παραπομπή του θέματος της οριστικής παύσης του από τη διοίκηση, στη Γενική Συνέλευση του Σωματείου.