Κράτος στην υπηρεσία των επιλογών της Ευρωπαϊκής Ενωσης (ΕΕ)χαράσσει η κυβέρνηση. Ο νέος διοικητικός χάρτης της χώρας, στα βασικά σημεία του οποίου κατέληξαν χτες κυβέρνηση και ΠΑΣΟΚ, δημιουργεί τις δομές εκείνες που θα υλοποιούν με τον πιο αποτελεσματικό τρόπο τις πολιτικές που αποφασίζονται στις Βρυξέλλες.

Στην κατεύθυνση αυτή η τοπική εξουσία συγκεντρώνεται παραπέρα, ενώ η Περιφέρεια αναλαμβάνει ρόλο εγγυητή της υλοποίησης της κυβερνητικής πολιτικής σε επίπεδο δήμου και νομού. Στόχος - όπως τον περιέγραψε ο πρωθυπουργός, Κ. Σημίτης - «να υπάρχουν αποφάσεις σύμφωνες με όσα προδιαγράφει η ΕΕ». Συνέπεια του στόχου αυτού είναι και η δημιουργία των προϋποθέσεων εκείνων που θα επιτυγχάνουν τον απόλυτο έλεγχο της δράσης των επιπέδων διοίκησης και την απορρόφηση της λαϊκής αγανάκτησης για μια σειρά ακόμα πιο σκληρών νεοφιλελεύθερων επιλογών, που αναμένονται, πριν αυτές φτάσουν στην κεντρική εξουσία. Ο χρόνος εφαρμογής του νέου σχήματος προσδιορίζεται στις αρχές του 2006, οπότε και ξεκινά το 4ο ΚΠΣ, η διαχείριση του οποίου θα γίνεται σε επίπεδο Περιφερειών.

Το νέο σχήμα στο οποίο κατέληξε η χτεσινή ευρεία σύσκεψη κυβερνητικών και κομματικών στελεχών του ΠΑΣΟΚ διαμορφώνει ουσιαστικά τις θεσμικές προϋποθέσεις για την απρόσκοπτη υλοποίηση της κυβερνητικής πολιτικής και τη διατήρηση του συστήματος. Επιλέγεται το γαλλικό μοντέλο διακυβέρνησης, με αποκέντρωση στο πλαίσιο του ενιαίου κράτους - όπως είπε ο υπουργός Εσωτερικών, Κ. Σκανδαλίδης, ο οποίος παρουσίασε τις βασικές αρχές της νέας διοικητικής δομής.

Αυτή έχει ως εξής:

• Ενιαίο κράτος, το οποίο αποκεντρώνει πολιτικές του στην Περιφέρεια και αρμοδιότητές του στους δήμους, οι οποίοι υποχρεωτικά θα πρέπει να τις ασκήσουν.
• Περιφερειακή Διοίκηση, στην οποία ενσωματώνεται η Νομαρχιακή Αυτοδιοίκηση (ΝΑ), με αιρετό Περιφερειακό Συμβούλιο, στο οποίο τοποθετείται εγκάθετος κυβερνητικός εκπρόσωπος που θα εγγυάται την υλοποίηση της κυβερνητικής πολιτικής στην Περιφέρεια.
• Τοπική Αυτοδιοίκηση (ΤΑ), με τους δήμους να αναλαμβάνουν την εφαρμογή των πολιτικών που χαράσσει η Περιφέρεια. Προβλέπεται στο σημείο αυτό η παραπέρα συγκεντροποίηση της τοπικής εξουσίας με την προώθηση της μητροπολιτικής συγκρότησης των αστικών κέντρων Αθήνας και Θεσσαλονίκης και των νησιωτικών περιοχών, αλλά και με τον εξαναγκασμό των δήμων να μετέχουν σε Συμπολιτείες, οι οποίες θα αποφασίζουν για τον τρόπο άσκησης διαδημοτικών λειτουργιών.

Ας δούμε όμως αναλυτικά τις «καινοτομίες» της νέας διοικητικής μεταρρύθμισης.

Η ΝΑ μετεξελίσσεται σε επίπεδο Περιφέρειας, η οποία αποτελεί πλέον τον Β΄ βαθμό ΤΑ. Οι Περιφέρειες μειώνονται από 13 σε 7 έως 10 (στη χτεσινή σύσκεψη διατυπώθηκαν απόψεις και για 3 ή 5 Περιφέρειες). Βασικό είναι το πληθυσμιακό κριτήριο, το οποίο - όπως είπε χθες ο Κ. Σκανδαλίδης - πρέπει να πλησιάζει αυτό της ΕΕ, στα κράτη - μέλη της οποίας οι περιφέρειες καλύπτουν πληθυσμό από 1 έως 1,5 εκατομμύριο κατοίκους. Θα εκλέγεται αιρετό Περιφερειακό Συμβούλιο, στο οποίο θα εκπροσωπείται ο κάθε νομός, με αιρετό νομάρχη.

Σε κάθε Περιφέρεια τοποθετείται εκπρόσωπος της κυβέρνησης, ο οποίος υλοποιεί την κυβερνητική πολιτική και προΐσταται όλων των υπηρεσιών της. Οι υπηρεσίες της πρώην κρατικής νομαρχίας παραμένουν, ενώ δεν αλλάζουν τα διοικητικά όρια των νομών της χώρας. Ο κάθε νομός εκπροσωπείται στο Περιφερειακό Συμβούλιο μέσω του αιρετού νομάρχη - ο οποίος αναλαμβάνει την υλοποίηση των πολιτικών που χαράσσει η περιφέρεια στο νομό του - ή και από εκλεγμένους συμβούλους σε επίπεδο νομού. Η σύνθεση του Περιφερειακού Συμβουλίου ωστόσο είναι κάτι στο οποίο δεν έχει καταλήξει η κυβέρνηση. Πρέπει πρώτα να ξεκαθαριστεί σε ποιο γεωγραφικό επίπεδο θα οργανωθεί η περιφερειακή διοίκηση, δηλαδή σε επίπεδο νομού ή Περιφέρειας.

Είναι προφανές ότι η ΝΑ με τη μορφή που τη γνωρίζαμε καταργείται, όπως καταργούνται και τα Νομαρχιακά Συμβούλια. Απλά η ΝΑ θα εκπροσωπείται σε επίπεδο Περιφέρειας, «ως απαραίτητος πυρήνας στην εφαρμογή των αποφάσεων της κεντρικής διοίκησης» - όπως είπε ο Κ. Σημίτης. Στην κατεύθυνση αυτή, άμεσα θα προχωρήσουν οι διανομαρχιακές συνεργασίες και η αναδιάρθρωση της σύνθεσης του Περιφερειακού Συμβουλίου.

Προβλέπεται η οργάνωση των δήμων των Νομών Αττικής και Θεσσαλονίκης (στους οποίους δεν εφαρμόστηκε ο «Καποδίστριας») σε επίπεδο Μητροπολιτικής Αυτοδιοίκησης. Η Μητροπολιτική Αυτοδιοίκηση αναλαμβάνει αρμοδιότητες που σήμερα ασκούνται από το κράτος και συμμετέχει σε μεικτά διοικητικά σχήματα, τα οποία υλοποιούν εθνικές πολιτικές. Θα οργανωθεί σε επίπεδο νομαρχιακού διαμερίσματος. Επίσης προβλέπεται η υλοποίηση μητροπολιτικών λειτουργιών από συνδέσμους δήμων. Δηλαδή, δήμοι θα αναλάβουν να ασκούν μια σειρά υπερτοπικών αρμοδιοτήτων, οι οποίες ασκούνται ήδη από την ΤΑ και όχι από το κράτος. Ουσιαστικά οι δήμοι - όπως προβλέπεται και στον νέο Κώδικα Δήμων και Κοινοτήτων - σύρονται στους Συνδέσμους, καθώς η συμμετοχή τους είναι υποχρεωτική. Είναι προφανές ότι η δυνατότητα του κάθε δήμου να ασκεί μια αυτόνομη πολιτική «εξαφανίζεται», ενώ η αιρετότητα υποθηκεύεται, καθώς θα αποφασίζουν για τους δημότες πρόσωπα που δεν έχουν εκλέξει.

Στο μεταξύ, προβλέπεται η ανακατανομή των αρμοδιοτήτων ανάμεσα στα επίπεδα διοίκησης, με το κράτος να έχει τη δυνατότητα να αναθέτει υποχρεωτικά στους δήμους την άσκηση κρατικών αρμοδιοτήτων. Με τον τρόπο αυτό οι δήμοι μετατρέπονται σε συνεργοί υλοποίησης αντιλαϊκών κυβερνητικών επιλογών - όπως είναι για παράδειγμα η μερική απασχόληση που ξεκινά να εφαρμόζεται πρώτα από τους δήμους. Η επιλογή αυτή, βέβαια, εξυπηρετεί την κυβερνητική βούληση να αποποιείται των ευθυνών της για τέτοιες πολιτικές και να μεταθέτει το πολιτικό κόστος της υλοποίησής τους.

Επίσης, θεσμοθετούνται μηχανισμοί ελέγχου της λειτουργίας των δήμων, με τη θέσπιση δεικτών αποδοτικότητας. Για το σκοπό αυτό θα ιδρυθεί ανεξάρτητος φορέας παρακολούθησης της πορείας των οικονομικών των δήμων. Αναμορφώνεται το θεσμικό πλαίσιο οικονομικής λειτουργίας των δήμων, οι οποίοι, στο πλαίσιο και της φορολογικής μεταρρύθμισης, αναλαμβάνουν τη δυνατότητα αξιοποίησης των ίδιων εσόδων, δηλαδή επιβάλλουν τοπική φορολογία.

Τέλος, προβλέπεται η υποχρεωτική συνένωση των νησιωτικών περιοχών, δηλαδή η δημιουργία Συνδέσμων στα νησιά που θα ασκούν τις κρατικές και αυτοδιοικητικές υπηρεσίες.

Οι τελικές αποφάσεις της κυβέρνησης για τη διοικητική δομή της χώρας θα ληφθούν το φθινόπωρο του 2004 και ακολούθως θα αποτελέσουν νόμο του κράτους. Την τελική πρόταση θα διαμορφώσει η Διυπουργική Επιτροπή Θεσμών, μετά από διάλογο με τα κόμματα και τους αρμόδιους φορείς. Ο διάλογος αφορά: τον καθορισμό του αριθμού των Περιφερειών και των χωριών ορίων τους, καθώς και των μητροπολιτικών αυτοδιοικήσεων. Την κατανομή των αρμοδιοτήτων στα επίπεδα διοίκησης. Οι δημοτικές και νομαρχιακές εκλογές του 2006 θα γίνουν με βάση το νέο σχήμα, ενώ όπως δήλωσε χτες ο Κ. Σκανδαλίδης «ο νέος εκλογικός νόμος μπορεί να ενσωματώσει οποιεσδήποτε αλλαγές στην περιφερειακή συγκρότηση της χώρας».

«Αντιδεξιά» ρητορεία, αγωνιώδης προσπάθεια τόνωσης του εσωκομματικού ηθικού, πλήρης παραποίηση της πραγματικότητας και σινιάλο για μια προεκλογική περίοδο πόλωσης και δικομματικής εκτράχυνσης στο όνομα της ...«υψηλού επιπέδου αντιπαράθεσης»!

Αυτά είναι τα χαρακτηριστικά που εξέπεμψε η χτεσινή επίσημη πρώτη της εκλογικής επιτροπής του ΠΑΣΟΚ, στην οποία μίλησε ο πρωθυπουργός. Ο Κ. Σημίτης, έχοντας απέναντί του τους Θ. Πάγκαλο και Θ. Τσουκάτο, ισχυρίστηκε ότι το ΠΑΣΟΚ θα «περιφρουρήσει» (!) την ποιότητα της πολιτικής αντιπαράθεσης και προσπάθησε να δημιουργήσει ένα τεχνητό κλίμα ενότητας και αισιοδοξίας. Εντούτοις οι πληροφορίες θέλουν λίγο νωρίτερα να έχει υπάρξει έντονη αντίδραση του Κ. Λαλιώτη στο τηλεφώνημα του γραμματέα οργανωτικού του ΠΑΣΟΚ, Λ. Κατσικαρέλη, όταν ο δεύτερος θέλησε - ανεπιτυχώς - να τον προσκαλέσει στη σύσκεψη...

Ο Κ. Σημίτης, με την ομιλία του, προσπάθησε να πείσει τους εκλογομάγειρες του κόμματός του ότι είναι δυνατόν να αναστραφούν οι δημοσκοπήσεις και τους κάλεσε να πάψουν να ...συζητούν γι' αυτές. Οι εκλογές, είπε, ο πρωθυπουργός θα κριθούν τις 5 τελευταίες βδομάδες προ των εκλογών και τους χρέωσε από τώρα την ευθύνη, λέγοντας ότι αν εργαστούν σωστά θα έρθει η νίκη, αφού «οι εκλογές στην Ελλάδα κρίνονται μόνο με τη δύση του ήλιου»... Τους επισήμανε, δε, ότι στην Ελλάδα υπάρχει «συντριπτική κεντροαριστερή πλειοψηφία», ότι υπάρχει μεγάλη αποχή στις εκλογικές αναμετρήσεις και ότι αν το ΠΑΣΟΚ στραφεί σε αυτές τις κατηγορίες πολιτών, τότε θα έρθει η νίκη... Στο ερώτημα γιατί το ΠΑΣΟΚ θέλει τη «νίκη» ο κ. Σημίτης υπήρξε ...συγκινητικός: Δεν τη θέλουμε για τους εαυτούς μας, είπε, τη θέλουμε για την Ελλάδα, επειδή έχουμε χρέος προς την Ελλάδα...

Αναφερθείς στο «επίπεδο» της αντιπαράθεσης ο κ. Σημίτης ισχυρίστηκε ότι το ΠΑΣΟΚ «μιλά με θέσεις και προγράμματα» και ότι «θα συνεχίσουμε σε αυτή τη γραμμή».... Βεβαίως, δεν παρέλειψε να συμπληρώσει («κλείνοντας το μάτι» στον Πάγκαλο) ότι «οφείλει ο λαός να γνωρίζει και να κρίνει πρόσωπα και πράγματα» και ως εκ τούτου το ΠΑΣΟΚ θα αναδείξει την «ακαταλληλότητα της παράταξης της ΝΔ και της ηγεσίας της. Δε θα διστάσουμε», πρόσθεσε...

Συνεπώς, από τη φαρέτρα της προπαγάνδας του ΠΑΣΟΚ δε θα λείψει η «αντιδεξιά» ρητορική. «Πολλοί πολίτες δεν έχουν μνήμες για τη δεξιά διακυβέρνηση», είπε ο κ. Σημίτης, αλλά όταν προσπάθησε να μιλήσει για τις διαφορές με τη ΝΔ το μόνο που βρήκε πρόχειρο να πει ήταν πως «η Δεξιά καλλιεργεί την άποψη ότι την πολιτική στην Ελλάδα την καθορίζει η ΕΕ», προσθέτοντας ότι «αυτό δεν είναι αλήθεια» και φέροντας σαν απόδειξη ότι «η Ελλάδα και όχι η ΕΕ καθορίζει πώς γίνονται οι προσλήψεις και πώς γίνονται οι απολύσεις (;;;)»... Επίσης, έκανε λόγο για «διαθέσεις ρεβανσισμού της Δεξιάς», για «ισοπεδωτική κριτική απέναντι στο κράτος» και «βαθύ αρνητισμό» της ΝΔ. Η τελευταία, κατά τον πρωθυπουργό, προωθεί την «εξυπηρέτηση των δικών τους παιδιών, φίλων τους επιχειρηματιών, εργοδοτικών συμφερόντων, δυναμιτίζει την κοινωνική ειρήνη και την ομαλότητα στην κοινωνία». «Αυταρχισμός, ύβρεις, συκοφαντίες» χαρακτηρίζουν τη ΝΔ, σύμφωνα με τον κ. Σημίτη, ο οποίος κινήθηκε στο ίδιο πάντα πλαίσιο της «υψηλού επιπέδου αντιπαράθεσης» που διακήρυξε...

Προσπαθώντας, τέλος, να κάνει έναν «μίνι» απολογισμό «επιτευγμάτων» και να δώσει ένα στίγμα για το πώς πρέπει να ενημερώνεται ο πολίτης, ο κ. Σημίτης αναφέρθηκε στην ΟΝΕ, στην ένταξη της Κύπρου στην ΕΕ, στην επίλυση του προβλήματος της τρομοκρατίας έως και στη γέφυρα ...Ρίου-Αντιρρίου. Κατόπιν είπε: «Δεν είμαστε κουρασμένοι. Η παράταξή μας είναι πιο ισχυρή από ποτέ. Θα κάνουμε πολλά περισσότερα. Τα 4 χρόνια είναι περίοδος μεγάλων στόχων και υψηλού ρίσκου». Και κατέληξε ότι στο ΠΑΣΟΚ οφείλεται η αναπτέρωση του «πληγωμένου εθνικού φρονήματος» του Ελληνα (;;;)...

Κατόπιν αυτών των δημόσιων τοποθετήσεων, άρχισε η εν κλειστώ συνεδρίαση του ΕΓ του ΠΑΣΟΚ για τον εκλογικό νόμο με τη συμμετοχή του Κ. Σκανδαλίδη. Οι πρώτες πληροφορίες για τη συνεδρίαση - η οποία συνεχιζόταν μέχρι αργά - έλεγαν ότι αποφάσισαν να σπάσει στα 3 η Β΄ Αθήνας και να διχοτομηθεί το Υπόλοιπο Αττικής. Ακόμα, στις εκλογικές περιφέρειες που εκλέγουν από 3 έως 6 βουλευτές να υπάρχει +1 υποψήφιος και να επιτρέπεται δισταυρία, από έξι μέχρι δώδεκα προστίθενται τρεις υποψήφιοι με τρισταυρία, και από δεκατρείς και άνω προστίθενται τέσσερις υποψήφιοι με τετρασταυρία. Να επιδιωχθεί επίσης οι παραπάνω αποφάσεις να τύχουν της συμφωνίας της ΝΔ, ώστε να ισχύσουν από τις επερχόμενες εκλογές.

Στη συνεδρίαση, τέλος, επρόκειτο να τεθεί και το σοβαρό πρόβλημα που συνιστά για το ΠΑΣΟΚ ο μεγάλος αριθμός αποχωρήσεων εν ενεργεία βουλευτών που έχουν ανακοινώσει ότι δεν πρόκειται να κατέλθουν ως υποψήφιοι στις επόμενες εκλογές.

Εκτός της Κοινοβουλευτικής Ομάδας της ΝΔ έθεσε τον εαυτό του ο βουλευτής Θ. Κατσίκης, μετά το τελευταίο περιστατικό με το γιο του. Στην επιστολή του προς τον πρόεδρο της Βουλής δικαιολογεί την ενέργειά του, αναφέροντας ότι επιθυμεί να αγωνιστεί για να αποδειχθεί η αθωότητα του γιου του, χωρίς ταυτόχρονα να δώσει σε κανέναν πρόσχημα να στραφεί εναντίον του κόμματός του.

Ο Θ. Κατσίκης παραμένει ως ανεξάρτητος βουλευτής μέχρι τις εκλογές, ενώ η Ρηγίλλης δεν έχει αποσαφηνίσει ακόμη αν θα είναι εκ νέου υποψήφιος. Αργά το βράδυ επικρότησε την ενέργειά του, με δήλωση του γραμματέα της ΚΕ Β. Μεϊμαράκη, στην οποία χαρακτηρίζεται η απόφαση του βουλευτή «πράξη πολιτικής ευθύνης και συνείδησης και φανερώνει γενναιότητα και πολιτική ευθιξία».

Ο γιος του βουλευτή, Σόλων Κατσίκης, συνελήφθη λίγο μετά τα μεσάνυχτα χτες στην οδό Μεσογείων, κατηγορούμενος πως μαζί με άλλους τέσσερις συμφοιτητές του παρίσταναν τους αστυνομικούς, διενεργώντας ελέγχους σε ΙΧ οχήματα και λεωφορεία. Σε βάρος τους ασκήθηκε ποινική δίωξη για πέντε κατηγορίες σε βαθμό πλημμελήματος, αφέθηκαν ελεύθεροι και παραπέμφθηκαν σε δίκη.

Σε υψηλούς τόνους κινήθηκε η απάντηση της ΝΔ στη χτεσινή ομιλία του Κ. Σημίτη, επιβεβαιώνοντας ότι δεν πρόκειται να υστερήσει στη δημιουργία κλίματος δικομματικής πόλωσης. «Ο κ. Σημίτης βρίσκεται σε σύγχυση. Μόνον έτσι μπορεί να ερμηνευτεί ο αλλοπρόσαλλος πολιτικός του λόγος. Από τη μια δηλώνει σίγουρος για την εκλογική του νίκη και, από την άλλη, καταφεύγει στην κινδυνολογία, στη δαιμονολογία και στην καλλιέργεια εκβιαστικών διλημμάτων», ήταν η χαρακτηριστική απάντηση του Θ. Ρουσόπουλου. Ο Κ. Σημίτης - συνέχισε στο ίδιο μήκος κύματος - ούτε λίγο ούτε πολύ, απέδωσε τα πολιτικά του αδιέξοδα όχι στην αναποτελεσματικότητα της κυβέρνησής του, αλλά στο γεγονός ότι οι πολίτες είναι αγνώμονες. Δε θέλουν να παραδεχτούν ότι περνούν καλά, ότι στην Ελλάδα όλα λειτουργούν στην εντέλεια.

Με τη σειρά του εξέφρασε τη βεβαιότητα για τη νίκη του κόμματός του γιατί «οι οι Ελληνες θα γυρίσουν σελίδα, καταδικάζοντας την αλαζονεία, τη μισαλλοδοξία, την αναξιοκρατία και την αδιαφάνεια».

Την ίδια στιγμή, όμως, ο Κ. Καραμανλής έσπευσε να ακολουθήσει το παράδειγμα του Κ. Σημίτη, στέλνοντας χτες συλλυπητήρια επιστολή στον Ιταλό πρωθυπουργό Σ. Μπερλουσκόνι για τους καραμπινιέρους που σκοτώθηκαν στη Νασιρίγια, εκφράζοντας με τη σειρά του την υποστήριξή του στις ιμπεριαλιστικές επεμβάσεις και την κατοχή του Ιράκ.