Το όραμα της «νέας εποχής», που ευαγγελίζεται ο Γ. Παπανδρέου, σκιαγράφησε, κατά τη χτεσινοβραδινή πρώτη συνέντευξή του στην κρατική τηλεόραση, με νεφελώδη μεν τρόπο αλλά σαφή προσανατολισμό, στην κατεύθυνση της πλήρους υποταγής της κοινωνίας στους νόμους της αγοράς και στην αδηφάγο λογική του κεφαλαίου.

Είναι χαρακτηριστικός ο τρόπος, με τον οποίο οραματίζεται να αντιμετωπίσει τα προβλήματα της Παιδείας. Ξεχωρίζει η πρότασή του για συγχώνευση των υπουργείων Παιδείας και Εργασίας, καθώς και για καθιέρωση διαδικασίας πιστοποίησης των σπουδών, ανεξαρτήτως τρόπου μάθησης και φορέα εκπαίδευσης.

«Για να γίνουμε ανταγωνιστικοί, είπε, πηγαίνουμε σε μια λογική που καθορίζει το τι γνώσεις έχεις άσχετα από τι και πού έχεις σπουδάσει». Θα πάμε, σημείωσε, σε μια εποχή που η πιστοποίηση θα καθορίζει και τη θέση κάποιου στην αγορά εργασίας. Δε θα παίζει ρόλο, αν έχεις σπουδάσει σε ένα δημόσιο ή σε ένα ιδιωτικό ίδρυμα ή και πουθενά. Δηλαδή η Παιδεία, ένα κοινωνικό αγαθό, ουσιαστικά κατεδαφίζεται, κατακερματίζεται και εκποιείται μέσα από μια εμπορική διαδικασία «προσφοράς» και «ζήτησης».

Γίνεται έτσι η μόρφωση βορά στην εμπορευματοποίηση και ταυτόχρονα υποτάσσεται πλήρως στις απαιτήσεις του κεφαλαίου και των φορέων του. Από κει και πέρα, όπως είπε ο Γ. Παπανδρέου, «το κράτος θα ελέγχει την... ποιότητα». Μάλιστα, όπως ανέφερε, σε μια νέα διακυβέρνηση όπου το υπουργείο Παιδείας και το υπουργείο Εργασίας θα έχουν ενοποιηθεί, η περιφέρεια θα σχεδιάζει τα προγράμματα κατάρτισης. Ετσι θα έχουμε, πρόσθεσε, «σύζευξη της Τοπικής Αυτοδιοίκησης και του ιδιωτικού τομέα για την απορρόφηση της ανεργίας».

Στην ίδια λογική ο Γ. Παπανδρέου εντάσσει και το ζήτημα των συντάξεων και συνολικά της κοινωνικής πολιτικής. «Πιστεύω - είπε απαντώντας σε ερώτημα για την αύξηση των συντάξεων - σε μια νέα γενιά πολιτικών και πολιτών που πιστεύουν σε μια αλληλεγγύη, σε απόδοση αξιοπρέπειας και σεβασμού στην τρίτη ηλικία. Στη νέα εποχή δεν υπάρχει κάποιος που δεν είναι χρήσιμος». Για να προσθέσει, αμέσως μετά, ότι δε θα μπει σε μια διαδικασία πλειοδοσίας συντάξεων, καθώς στόχος του είναι όχι μόνο να προστατεύσει τους πολίτες που είναι στην τρίτη ηλικία, αλλά και να τους ...δίνει διεξόδους. Οσο για τις συντάξεις, αυτές θα αυξηθούν στο βαθμό που θα αντιμετωπιστεί η ...φοροδιαφυγή, το ίδιο και για την υγεία. Ενώ έδωσε και ελπίδες στους συνταξιούχους, παρέχοντάς τους ευκαιρίας για την αντιμετώπιση του ...ψηφιακού χάσματος.

Ο Γ. Παπανδρέου έριξε όλη την ευθύνη για τη διαφθορά «στο συγκεντρωτικό κράτος» και «την πολυνομία», αποφεύγοντας επιμελώς να αναφερθεί σε πολιτικές ευθύνες. Οσο για την καρατόμηση των εννέα βουλευτών και την «υπόθεση Πάχτα», θέλοντας εκ νέου να αποποιηθεί τις ευθύνες της κυβέρνησης του ΠΑΣΟΚ, δήλωσε: «Ηταν μια αναγκαία σηματοδότηση για τη νέα εποχή»...

Ο υπουργός απέφυγε να δώσει σαφή απάντηση για τις αυξήσεις στους μισθούς, ενώ για το τεράστιο θέμα της ακρίβειας, βρήκε λύση στη στήριξη από την πλευρά του κράτους του «υγιούς ανταγωνισμού».

Απαντώντας σε σχετική ερώτηση, προερχόμενη από το κοινό, ουσιαστικά κάλεσε τον ιρακινό λαό, να σταματήσει τις «πράξεις βίας», όπως τις χαρακτήρισε, γιατί αυτό δεν πρόκειται να τον οδηγήσει σε μια «ανεξάρτητη χώρα».

Τέλος, σε σχετικές ερωτήσεις επανέλαβε όσα πολλάκις έχει αναφέρει για τη «συμμετοχική» δημοκρατία, την αναγκαιότητα για αλλαγές στο κόμμα κλπ.

Η διαδικασία νέου «εκσυγχρονισμού» που εξαγγέλλει για το ΠΑΣΟΚ ο Γ. Παπανδρέου δεν αποτελεί καινοτομία. Εντάσσεται, χωρίς καμία αμφιβολία, στις γενικότερες αλλαγές που έχουν δρομολογηθεί στα σοσιαλδημοκρατικά κόμματα, στην κατεύθυνση που υπαγορεύει ο νέος ρόλος τους ως κομμάτων της «νέας τάξης», δηλαδή κομμάτων που υπηρετούν την καπιταλιστική παγκοσμιοποίηση. Πρόκειται για μια πορεία, όπου μπαίνουν το ένα μετά το άλλο τα σοσιαλδημοκρατικά κόμματα της Ευρώπης, μαζί και το ΠΑΣΟΚ.

Κύριο χαρακτηριστικό αυτής της διαδικασίας είναι η απαγκίστρωση ακόμα και από τις πλέον αθώες «σοσιαλιστικές» αναφορές του παρελθόντος και η προσαρμογή στις σημερινές απαιτήσεις του καπιταλισμού. Στη λογική αυτή εντάσσεται και η μεθόδευση για μελλοντική απαλλαγή τους από τη λέξη «σοσιαλιστικό» ή «σοσιαλδημοκρατικό» κόμμα από την επωνυμία τους. Δεν είναι άσχετη λοιπόν η συζήτηση που έχει ξεκινήσει για αλλαγή ονόματος του ΠΑΣΟΚ αλλά και συμβόλων. Ο όρος «ΣΟσιαλιστικό Κίνημα» σχεδόν καθόλου δεν ακούγεται τελευταία και έχει αντικατασταθεί από τον «νέο» όρο «δημοκρατική παράταξη». Ο «εκσυγχρονισμός» αυτός σηματοδοτεί την πλήρη προσαρμογή, ιδεολογική και πολιτική, των κομμάτων αυτών στην ασκούμενη πολιτική που εκπορεύεται από τα ιμπεριαλιστικά κέντρα.

Να θυμίσουμε ότι οι προειδοποιητικές βολές για τις επικείμενες αλλαγές στο ΠΑΣΟΚ άρχισαν από το καλοκαίρι, με την ανάληψη καθηκόντων γραμματέα του ΠΑΣΟΚ από τον Μ. Χρυσοχοΐδη, οπότε συγκροτήθηκε και σχετική επιτροπή υπό την επίτροπο στην ΕΕ, Αννα Διαμαντοπούλου, η οποία ανέλαβε να συντάξει τις ανάλογες προτάσεις. Μάλιστα, στο προσχέδιο που καταρτίστηκε με θέμα το νέο μοντέλο του ΠΑΣΟΚ, αυτό περιγράφεται ως ένα «κόμμα ανοιχτό, δικτυακού τύπου», «ευρωπαϊκό» και «κόμμα-σχολείο». Επίσης, κόμμα «συμμετοχικό στις διαδικασίες εκλογής όλων των οργάνων». Δηλαδή, όλες αυτές οι «καινοτομίες» που τώρα ευαγγελίζεται ο Γ. Παπανδρέου.

Η αλήθεια είναι ότι το μοντέλο πάνω στο οποίο θα επιχειρήσει το ΠΑΣΟΚ τον νέο «εκσυγχρονισμό» του είναι αυτό του Σοσιαλδημοκρατικού Κόμματος της Γερμανίας του Σρέντερ και του Νέου Εργατικού Κόμματος της Βρετανίας του Μπλερ. Να σημειωθεί ότι οι προτάσεις του γγ του Σοσιαλδημοκρατικού Κόμματος της Γερμανίας, Ολαφ Σολτς, για τον «εκσυγχρονισμό» του δικού του κόμματος, που είναι πρότυπο για τις αλλαγές που προωθούνται στο ΠΑΣΟΚ, σύμφωνα με δημοσίευμα της εφημερίδας «Καθημερινή» (20-8-2003), «αποκηρύσσουν το δημοκρατικό σοσιαλισμό και επιχειρούν να δώσουν νέο περιεχόμενο στην έννοια της κοινωνικής δικαιοσύνης, την οποία αποσυνδέουν από την ανακατανομή του πλούτου».

Ο Ολ. Σολτς, όπως σημειώνεται, μιλάει για «ριζοσπαστικό επαναπροσδιορισμό της έννοιας κοινωνική δικαιοσύνη ως τη δυνατότητα συμμετοχής στη μόρφωση και την εργασία». Δηλαδή, τα δικαιώματα των εργαζομένων στη μόρφωση και στην εργασία «ελαστικοποιούνται» και γίνονται «δυνατότητες». Είναι οι ίδιες «δυνατότητες» ή οι «ίσες ευκαιρίες» που έχουν στον καπιταλισμό όλοι οι άνθρωποι να ...γίνουν πλούσιοι. Μάλιστα, ανάμεσα στις «ριζοσπαστικές» προτάσεις είναι και αυτή που προβλέπει ότι «ένας άνεργος θα είναι εφεξής υποχρεωμένος να αποδεχτεί οποιαδήποτε θέση εργασίας του προσφέρεται, ανεξάρτητα από προσόντα και προετοιμασία, επί ποινή διακοπής του επιδόματος ανεργίας».

Σε ό,τι αφορά στο «δημοκρατικό σοσιαλισμό», ο ίδιος σημειώνει ότι πρόκειται για μια έννοια «της οποίας το μήνυμα είναι ελάσσονος σημασίας για το μέλλον».

Από κοντά σπεύδει και ο Γερμανός καγκελάριος, Γκέρχαρντ Σρέντερ, που έδωσε πλήρη κάλυψη στον γγ του κόμματος. Συγκεκριμένα, ο Σρέντερ, αναφερόμενος στην έννοια του «δημοκρατικού σοσιαλισμού», είπε: «Ο Σολτς έχει δίκιο όταν επισημαίνει πως δε χρειάζεται να χρησιμοποιεί κανείς φόρμουλες χωρίς πραγματικό περιεχόμενο, δεδομένου ότι η έννοια αυτή υποδηλώνει πως υπάρχει και άλλη μορφή οικονομίας της αγοράς». Για να προσθέσει: «Αυτό όμως που ισχύει είναι ότι το SPD παραμένει κόμμα της κοινωνικής δικαιοσύνης στη βάση μιας καπιταλιστικής οικονομικής τάξης πραγμάτων, δεδομένου ότι σήμερα είναι μικρότερο ζητούμενο η κοινωνική δικαιοσύνη με την έννοια της ανακατανομής, ενώ το καθεαυτό ζητούμενο είναι η κοινωνική δικαιοσύνη με την έννοια της ισότητας ευκαιριών».