ΡΙΖΟΣΠΑΣΤΗΣ
ΡΙΖΟΣΠΑΣΤΗΣ
Σάββατο 10 Απρίλη 2004 - Κυριακή 11 Απρίλη 2004
Σελ. /32
ΔΙΕΘΝΗ
ΝΟΤΙΑ ΑΦΡΙΚΗ
Στην οδό εκλογών δέκα χρόνια μετά το τέλος του Απαρτχάιντ

Πριν δέκα χρόνια, όταν στη Νότια Αφρική οι πυρετώδεις διαβουλεύσεις ανάμεσα στον τότε απερχόμενο Πρόεδρο Φρεντερίκ Ντε Κλερκ και τον τότε ηγέτη του ANC Νέλσον Μαντέλα έδιναν τέλος στο ρατσιστικό καθεστώς του Απαρτχάιντ, οι προσδοκίες ήταν μεγάλες. Στις πρώτες δημοκρατικές, πολυκομματικές και πολυφυλετικές εκλογές που διεξήχθησαν το '94 στη χώρα, το ANC αναδείχτηκε στην εξουσία με συντριπτικό ποσοστό. Η νέα κυβέρνηση, προ και μετά εκλογών, δεν υποσχόταν σε κλίμα γενικού ενθουσιασμού, μόνον ψωμί, παιδεία και ελευθερία αλλά και νερό, ηλεκτρικό ρεύμα, στέγη, υγειονομική περίθαλψη...

Βεβαίως, καμία κυβέρνηση δε θα μπορούσε να εξαλείψει καθολικά, μέσα σε μία δεκαετία, την ανεργία (που εξακολουθεί να μαστίζει άνω του 45% του εργατικού δυναμικού), δεδομένων των σοβαρότατων προβλημάτων που κληροδότησε το στυγνό καθεστώς Απαρτχάιντ. Ομως οι πολιτικές της νέας νοτιοαφρικανικής κυβέρνησης (λιγότερο έντονα επί προεδρίας Μαντέλα αλλά πολύ πιο εντατικά επί προεδρίας Τάμπο Μπέκι) ήταν τέτοιες που συχνά συνιστούσαν συνεχείς υποχωρήσεις μπροστά στα συμφέροντα του μεγάλου ντόπιου και ξένου κεφαλαίου (π.χ., με την υιοθέτηση εκτεταμένων ιδιωτικοποιήσεων, απροθυμία προσέγγισης «ζητημάτων» που αφορούν τα εδραιωμένα συμφέροντα των Αφρικάνερς μεγαλοαστών, όπως γαιοκτησία)...

Δέκα χρόνια μετά, το νερό μπήκε για πρώτη φορά στις οικίες αρκετών εκατομμυρίων μαύρων Νοτιοαφρικανών. Ομως, σύντομα οι βρύσες πολλών «στέρεψαν» λόγω των επιπτώσεων της ιδιωτικοποίησης του δικτύου ύδρευσης (υπερβολικά υψηλά τιμολόγια, πρόστιμα έως και έξωση νοικοκυριών από τις εστίες τους λόγω απλήρωτων λογαριασμών!).

Οσο για τη δωρεάν στέγη στους αδικημένους Νοτιοαφρικανούς που διώχτηκαν μαζικά από τα σπίτια τους επί Απαρτχάιντ; Είναι ενδεικτικό το γεγονός πως μόλις τρεις μήνες πριν τις γενικές εκλογές που διεξάγονται την ερχόμενη Τετάρτη 14 Απρίλη, παραδόθηκαν σε ελάχιστες δεκάδες (από τους χιλιάδες δικαιούχους!) τα πρώτα δωρεάν σπίτια σε οικισμό έξω από το Γιοχάνεσμπουργκ...

Ούτε η Υγεία είχε αισθητά καλύτερη τύχη. Η πρώτη δεκαετία διακυβέρνησης της χώρας από το ANC δεν έφερε παροχή στοιχειώδους υγειονομικής περίθαλψης για ένα σημαντικό αριθμό μαύρων Νοτιοφρικανών, καθώς οι ξένες επενδύσεις «καθυστερούν». Ενδεχομένως, επειδή το ντόπιο και ξένο μεγάλο κεφάλαιο (στην καλή θέληση του οποίου δείχνει να επιμένει συχνά η κυβέρνηση Μπέκι) δεν «ευνοεί» το κτίσιμο και την εύρυθμη λειτουργία επαρκούς αριθμού δημόσιων νοσοκομείων και τοπικών κέντρων υγείας...

Επιπλέον, σε μία χώρα που το AIDS είναι υπόθεση σχεδόν κάθε νοτιοαφρικανικής οικογένειας, η αμφιλεγόμενη πολιτική και οι σπασμωδικές υποσχέσεις της κυβέρνησης του Προέδρου Μπέκι δεν αντιμετώπισαν το πρόβλημα. Σήμερα, η μία στις τέσσερις Νοτιοαφρικανές ηλικίας ως 24 χρόνων και ο ένας στους δέκα νεαρούς από 15 ως 24 χρόνων είναι φορείς του ιού HIV! Στη χώρα με έναν απ' τους υψηλότερους, διεθνώς, αριθμούς οροθετικών και ασθενών με AIDS, οι υποσχέσεις για τη χορήγηση φθηνότερων φαρμάκων σε αρκετούς από τους δικαιούχους άρχισαν να υλοποιούνται στα δημόσια νοσοκομεία μόλις την προπερασμένη βδομάδα!

Ο «απολογισμός» για τις ευθύνες σε σχέση με τα πεπραγμένα και μη της κυβέρνησης Μπέκι θα γίνει την ερχόμενη Τετάρτη. Ομως, οι επιλογές της μεγάλης πλειοψηφίας των Νοτιοαφρικανών εμφανίζονται «περιορισμένες». Παρά το γεγονός πως θα έχουν να επιλέξουν μεταξύ χιλιάδων υποψηφίων από τουλάχιστον 130 κόμματα, που έχουν θέσει επισήμως υποψηφιότητα στις επικείμενες γενικές εκλογές, η μεγάλη πλειοψηφία εμφανίζεται να δίνει νέα πίστωση χρόνου στη συμμαχία ANC, COSATU και Νοτιοαφρικανικό ΚΚ, καθώς δε φαίνεται να βλέπει καλύτερη λύση στην παρούσα συγκυρία.

Εκλογικό μήνυμα Νοτιοαφρικανικού ΚΚ

«Ψηφίστε ANC για τους εργαζόμενους και τους φτωχούς» ξεκινούσε το προεκλογικό μήνυμα που απηύθυνε πριν λίγες μέρες το Νοτιοαφρικανικό Κομμουνιστικό Κόμμα (SACP). Αναφερόμενο στην προεκλογική ατζέντα της συμμαχίας ΑΝC-SAPC-COSATU, σημείωνε πως έχει ως στίγμα «μία καλύτερη ζωή για όλους», ενώ για το κεφάλαιο, «τα αφεντικά», όπως αναφέρει χαρακτηριστικά, το κεντρικό σύνθημα είναι «ένα καλύτερο περιθώριο κέρδους για τους λίγους»...

Σε άλλο σημείο το προεκλογικό μήνυμα του Νοτιοαφρικανικού ΚΚ επισημαίνει πως ενώ το Απαρτχάιντ καταργήθηκε... «εξακολουθεί να ζει στις κουζίνες, στα αγροκτήματα, στα εργοστάσια». Γιατί ενώ έγιναν νόμοι για τα δικαιώματα των εργαζομένων και τις ελάχιστες αμοιβές χαμηλόμισθων ...«τα αφεντικά έκαναν ένα εκατομμύριο απολύσεις, αγνοούν τη νομοθεσία και αρνούνται να εφαρμόσουν τους εργασιακούς κανονισμούς ασφαλείας». «Τα αφεντικά ζητούν χρηματιστηριακή φιλελευθεροποίηση για να "αναπτύξουν την οικονομία" αλλά επενδύουν τα δισ. ραντ που βγάζουν στη Νότια Αφρική στο εξωτερικό». Γι' αυτό το Νοτιοαφρικανικό ΚΚ καλεί το λαό να δώσει μία συντριπτική νίκη στη συμμαχία ANC-SACP-COSATU προκειμένου «να πολεμήσουμε μαζί τη φτώχεια, να απαντήσουμε στις προκλήσεις του AIDS, να υπερασπιστούμε μαζί τις δουλιές μας και να δημιουργήσουμε νέες θέσεις εργασίας»...


Δέσποινα ΟΡΦΑΝΑΚΗ

ΠΟΛΩΝΙΑ
Ακόμα μια κρίση για τους «ευρωπαϊστές»

Περίπου τρεις βδομάδες απομένουν μέχρι την τελική ένταξη της Πολωνίας στην Ευρωπαϊκή Ενωση. Ωστόσο και ενώ ο πρωταρχικός αυτός στόχος για τις αστικές δυνάμεις της χώρας και τους πολιτικούς εκπροσώπους τους είναι πλέον πολύ κοντά, η χώρα έχει βυθιστεί σε μια ουσιαστική πολιτική κρίση.

Στο επίκεντρο των πρόσφατων πολιτικών εξελίξεων βρίσκεται η προσπάθεια της «κέντρο-αριστερής» κυβέρνησης του Λέσεκ Μίλερ να περιορίσει τα έξοδα του κράτους σύμφωνα με τις επιταγές της Ευρωπαϊκής Επιτροπής (και φυσικά σύμφωνα με τις επιταγές του μεγάλου εγχώριου και διεθνούς κεφαλαίου). Αιχμή του δόρατος της λιτότητας, που φυσικά έχει ως μόνο στόχο τους εργαζόμενους, είναι το σχέδιο του υπουργού Οικονομικών Γιέρζι Χάουζνερ για την περικοπή των κοινωνικών δαπανών. Το «Σχέδιο» προβλέπει την περικοπή συνολικά περίπου 54 δισεκατομμυρίων ζλότι (14 δισεκατομμύρια δολάρια) μέχρι το 2007. Από αυτά τα 34 δισ. αφορούν στις κοινωνικές δαπάνες και τα υπόλοιπα 20 δισ. σε έξοδα για τη δημόσια διοίκηση. Τα βασικά σημεία του γιγαντιαίου «Σχεδίου» περιλαμβάνουν την εξίσωση των ορίων ηλικίας συνταξιοδότησης ανδρών και γυναικών στα 65 χρόνια από το 2014 και την κατάργηση της ετήσιας αυτόματης τιμαριθμικής αναπροσαρμογής των συντάξεων και των κατώτατων μισθών.

Τα αντιλαϊκά μέτρα όμως (σε μια ήδη φτωχή χώρα στην οποία η ανεργία ξεπερνάει το 20%) έχουν προκαλέσει την εκπληκτική φθορά της κυβέρνησης και του κυβερνώντος κόμματος της «Συμμαχίας της Δημοκρατικής Αριστεράς» (SLD). Ο πρωθυπουργός Λέσεκ Μίλερ, του οποίου η δημοτικότητα είναι σχεδόν ανύπαρκτη, ανακοίνωσε ότι θα παραιτηθεί αμέσως μετά την ένταξη της χώρας στην ΕΕ, σε μια προσπάθεια να αναθερμάνει τις τύχες του κόμματός του. Τις αμέσως προηγούμενες ημέρες 22 βουλευτές του κόμματος του Μίλερ είχαν αποχωρήσει προκειμένου να ιδρύσουν ένα νέο κόμμα, τη Σοσιαλδημοκρατική Πολωνία, απαιτώντας στην ουσία την παραίτησή του.

Ο Πρόεδρος της χώρας Αλεξάντερ Κβασνιέφσκι που προέρχεται από το SLD, υπέδειξε ως υποψήφιο για την πρωθυπουργία τον Μάρεκ Μπέλκα, πρώην υπουργό Οικονομικών και μέχρι πρότινος υπεύθυνο για τα οικονομικά του Ιράκ ως μέλος της κατοχικής διοίκησης. Δεν είναι και τόσο σίγουρο ότι ο Μπέλκα θα είναι ο επόμενος πρωθυπουργός της χώρας και πως η Πολωνία δε θα οδηγηθεί σε πρόωρες εκλογές, αφού πολλοί στο SLD δε βλέπουν με καλό μάτι την ανάμειξη του προέδρου (ενώ και οι αποσχισθέντες δεν είναι σίγουρο ότι θα στηρίξουν τον Μπέλκα). Το σίγουρο ωστόσο είναι ότι η πολιτική δεν πρόκειται να αλλάξει. Ο Μπέλκα (όπως και οι υπόλοιποι) είναι υπέρ του «σχεδίου Χάουζνερ» (με ενδεχομένως λίγες διακοσμητικές αλλαγές) αλλά φυσικά και υπέρ της συμμετοχής των Πολωνών στρατιωτών στην κατοχή του Ιράκ - θέμα που επίσης προκαλεί την αποδοκιμασία της κυβέρνησης από μεγάλη μερίδα του λαού.

Ομως είναι προφανές ότι η εμμονή των αστικών πολιτικών ελίτ θα τους κοστίσει. Δημοσκόπηση που πραγματοποιήθηκε μετά την ανακοίνωση της παραίτησης Μίλερ, αποκαλύπτει πως αν διεξάγονταν αυτή τη στιγμή εκλογές θα τις κέρδιζε το έντονα αντι-ευρωπαϊκό κόμμα «Samoobrona» («Αυτοάμυνα») του Αντρέι Λέπερ. Η «Αυτοάμυνα» που ξεκίνησε ως ριζοσπαστικό κίνημα των αγροτών θα εξασφάλιζε ποσοστό 29%, τη δεύτερη θέση θα καταλάμβανε η κέντροδεξιά «Κοινωνική Πλατφόρμα» με περίπου 22%, ενώ το SLD δε θα ξεπέρναγε καν το 8% που είναι το εκλογικό όριο. Η «Αυτοάμυνα» που μέσα σε τέσσερα χρόνια έχει υπερπολλαπλασιάσει τα ποσοστά της, επιθυμεί την άμεση αποχώρηση από την ΕΕ και την εφαρμογή ενός προστατευτικού οικονομικού προγράμματος. Στο παρελθόν οι διακηρύξεις της πλησίαζαν έναν μετριοπαθή εθνικό λαϊκισμό. Ωστόσο, το εκλογικό της ακροατήριο βρίσκεται μεταξύ των Πολωνών εργαζομένων που είναι τα θύματα της «ευρωπαϊκής πορείας» της χώρας (πολλοί από τους οποίους ψήφισαν τους σοσιαλδημοκράτες), ενώ ο λόγος της δανείζεται αριστερά θέματα.


Γ.Παπ.

Associated Press

ΚΑΤΟΧΗ ΣΤΟ ΙΡΑΚ
Ολοκληρωτικός πόλεμος κατά της κατοχής

Με βαρέα όπλα και μαχητικά αεροσκάφη, αλλά και με τη συνδρομή δεκάδων χιλιάδων μισθοφόρων από ιδιωτικές, κυρίως βρετανικές, εταιρίες παροχής ασφάλειας, οι κατοχικές δυνάμεις προσπαθούν να καταστείλουν τη λαϊκή αντίσταση που εκδηλώνεται με τη μορφή εξέγερσης σε πολλές ιρακινές πόλεις. Αντί για «εμφύλιο», όπως ισχυριζόταν η κατοχική διοίκηση, σουνίτες και σιίτες ενωμένοι μάχονται «μέχρι να φύγουν οι κατακτητές» που αιματοκυλούν τη χώρα τους από άκρη σε άκρη

ΣΕΛΙΔΑ 25



Ευρωεκλογές Ιούνη 2024
Μνημεία & Μουσεία Αγώνων του Λαού
Ο καθημερινός ΡΙΖΟΣΠΑΣΤΗΣ 1 ευρώ