Περίπου τρεις βδομάδες απομένουν μέχρι την τελική ένταξη της Πολωνίας στην Ευρωπαϊκή Ενωση. Ωστόσο και ενώ ο πρωταρχικός αυτός στόχος για τις αστικές δυνάμεις της χώρας και τους πολιτικούς εκπροσώπους τους είναι πλέον πολύ κοντά, η χώρα έχει βυθιστεί σε μια ουσιαστική πολιτική κρίση.

Στο επίκεντρο των πρόσφατων πολιτικών εξελίξεων βρίσκεται η προσπάθεια της «κέντρο-αριστερής» κυβέρνησης του Λέσεκ Μίλερ να περιορίσει τα έξοδα του κράτους σύμφωνα με τις επιταγές της Ευρωπαϊκής Επιτροπής (και φυσικά σύμφωνα με τις επιταγές του μεγάλου εγχώριου και διεθνούς κεφαλαίου). Αιχμή του δόρατος της λιτότητας, που φυσικά έχει ως μόνο στόχο τους εργαζόμενους, είναι το σχέδιο του υπουργού Οικονομικών Γιέρζι Χάουζνερ για την περικοπή των κοινωνικών δαπανών. Το «Σχέδιο» προβλέπει την περικοπή συνολικά περίπου 54 δισεκατομμυρίων ζλότι (14 δισεκατομμύρια δολάρια) μέχρι το 2007. Από αυτά τα 34 δισ. αφορούν στις κοινωνικές δαπάνες και τα υπόλοιπα 20 δισ. σε έξοδα για τη δημόσια διοίκηση. Τα βασικά σημεία του γιγαντιαίου «Σχεδίου» περιλαμβάνουν την εξίσωση των ορίων ηλικίας συνταξιοδότησης ανδρών και γυναικών στα 65 χρόνια από το 2014 και την κατάργηση της ετήσιας αυτόματης τιμαριθμικής αναπροσαρμογής των συντάξεων και των κατώτατων μισθών.

Τα αντιλαϊκά μέτρα όμως (σε μια ήδη φτωχή χώρα στην οποία η ανεργία ξεπερνάει το 20%) έχουν προκαλέσει την εκπληκτική φθορά της κυβέρνησης και του κυβερνώντος κόμματος της «Συμμαχίας της Δημοκρατικής Αριστεράς» (SLD). Ο πρωθυπουργός Λέσεκ Μίλερ, του οποίου η δημοτικότητα είναι σχεδόν ανύπαρκτη, ανακοίνωσε ότι θα παραιτηθεί αμέσως μετά την ένταξη της χώρας στην ΕΕ, σε μια προσπάθεια να αναθερμάνει τις τύχες του κόμματός του. Τις αμέσως προηγούμενες ημέρες 22 βουλευτές του κόμματος του Μίλερ είχαν αποχωρήσει προκειμένου να ιδρύσουν ένα νέο κόμμα, τη Σοσιαλδημοκρατική Πολωνία, απαιτώντας στην ουσία την παραίτησή του.

Ο Πρόεδρος της χώρας Αλεξάντερ Κβασνιέφσκι που προέρχεται από το SLD, υπέδειξε ως υποψήφιο για την πρωθυπουργία τον Μάρεκ Μπέλκα, πρώην υπουργό Οικονομικών και μέχρι πρότινος υπεύθυνο για τα οικονομικά του Ιράκ ως μέλος της κατοχικής διοίκησης. Δεν είναι και τόσο σίγουρο ότι ο Μπέλκα θα είναι ο επόμενος πρωθυπουργός της χώρας και πως η Πολωνία δε θα οδηγηθεί σε πρόωρες εκλογές, αφού πολλοί στο SLD δε βλέπουν με καλό μάτι την ανάμειξη του προέδρου (ενώ και οι αποσχισθέντες δεν είναι σίγουρο ότι θα στηρίξουν τον Μπέλκα). Το σίγουρο ωστόσο είναι ότι η πολιτική δεν πρόκειται να αλλάξει. Ο Μπέλκα (όπως και οι υπόλοιποι) είναι υπέρ του «σχεδίου Χάουζνερ» (με ενδεχομένως λίγες διακοσμητικές αλλαγές) αλλά φυσικά και υπέρ της συμμετοχής των Πολωνών στρατιωτών στην κατοχή του Ιράκ - θέμα που επίσης προκαλεί την αποδοκιμασία της κυβέρνησης από μεγάλη μερίδα του λαού.

Ομως είναι προφανές ότι η εμμονή των αστικών πολιτικών ελίτ θα τους κοστίσει. Δημοσκόπηση που πραγματοποιήθηκε μετά την ανακοίνωση της παραίτησης Μίλερ, αποκαλύπτει πως αν διεξάγονταν αυτή τη στιγμή εκλογές θα τις κέρδιζε το έντονα αντι-ευρωπαϊκό κόμμα «Samoobrona» («Αυτοάμυνα») του Αντρέι Λέπερ. Η «Αυτοάμυνα» που ξεκίνησε ως ριζοσπαστικό κίνημα των αγροτών θα εξασφάλιζε ποσοστό 29%, τη δεύτερη θέση θα καταλάμβανε η κέντροδεξιά «Κοινωνική Πλατφόρμα» με περίπου 22%, ενώ το SLD δε θα ξεπέρναγε καν το 8% που είναι το εκλογικό όριο. Η «Αυτοάμυνα» που μέσα σε τέσσερα χρόνια έχει υπερπολλαπλασιάσει τα ποσοστά της, επιθυμεί την άμεση αποχώρηση από την ΕΕ και την εφαρμογή ενός προστατευτικού οικονομικού προγράμματος. Στο παρελθόν οι διακηρύξεις της πλησίαζαν έναν μετριοπαθή εθνικό λαϊκισμό. Ωστόσο, το εκλογικό της ακροατήριο βρίσκεται μεταξύ των Πολωνών εργαζομένων που είναι τα θύματα της «ευρωπαϊκής πορείας» της χώρας (πολλοί από τους οποίους ψήφισαν τους σοσιαλδημοκράτες), ενώ ο λόγος της δανείζεται αριστερά θέματα.