Σαν «όαση ανθρωπιάς και κουλτούρας» στη γενικότερη εικόνα εμπορευματοποίησης και εκμετάλλευσης του αθλητισμού, ιδιαίτερα στα χρόνια που ακολούθησαν μέχρι σήμερα, μπορεί κάλλιστα να χαρακτηριστεί η διοργάνωση της Μόσχας το 1980. Η ΕΣΣΔ αναμφισβήτητα διοργάνωσε τους πιο άρτιους και ανθρώπινους Αγώνες μέχρι σήμερα. Παρά το γεγονός ότι σαν οικοδέσποινα ήταν υποχρεωμένη να υπογράψει συγκεκριμένα συμβόλαια με χορηγούς, εντούτοις η θέληση των Σοβιετικών κράτησε τους Αγώνες σε υψηλό αθλητικό επίπεδο, ενώ η πινελιά κουλτούρας και ανθρωπιάς που έδωσαν οι Σοβιετικοί ήταν ικανή να δώσει το διαφορετικό πνεύμα στους Αγώνες. Αντίθετα, από κει και έπειτα αρχίζει η κατρακύλα των Ολυμπιακών Αγώνων στο δρόμο της απομάκρυνσής τους από το αθλητικό πνεύμα και η είσοδός τους στον καπιταλιστικό κόσμο του κέρδους. Εκτος από αυτό, τα χρόνια που ακολούθησαν μετά τη Μόσχα ανέδειξαν εκτός από την εμπορευματοποίηση ένα ακόμη πρόβλημα, αυτό του ντόπινγκ που συνυφασμένο με τα συμφέροντα για μεγαλύτερο κέρδος των πολυεθνικών που εκμεταλλεύονται τον αθλητισμό, αφήνει και αυτό το δικό του στίγμα. Μάλιστα οι Ολυμπιακοί της Σεούλ παραμένουν μέχρι σήμερα χαρακτηριστικό παράδειγμα σαν «Αγώνες των ουσιών».

Ενα καινούριο... φρούτο ήρθε να εισβάλει στους Ολυμπιακούς Αγώνες. Στη διοργάνωση του Λος Αντζελες οι Αμερικανοί διοργανωτές, θέλοντας να αποφύγουν το πάθημα των Καναδών στο Μόντρεαλ το '76, αποφάσισαν να εμπορευματοποιήσουν τα πάντα προκειμένου να έχουν περισσότερα έσοδα ή τουλάχιστον όσο το δυνατόν λιγότερα έξοδα. Ενας νέος δρόμος για το θεσμό άνοιγε... Ετσι ακόμα και τα χιλιόμετρα των διαδρομών είχαν το όνομα κάποιου επιχειρηματία ή κάποιας εταιρίας και βέβαια η Οργανωτική Επιτροπή έτριβε τα χέρια της από ικανοποίηση. Ακόμα και τη συμμετοχή στη λαμπαδηδρομία επί αμερικανικού εδάφους σκαρφίστηκαν οι διοργανωτές, όπου με 3.000 δολάρια μπορούσε κάποιος να μεταφέρει την ιερή φλόγα. Η πλήρης εμπορευματοποίηση της ιδέας των Ολυμπιακών Αγώνων ξεσήκωσε θύελλα αντιδράσεων. Η ελληνική Ολυμπιακή Επιτροπή απείλησε να μην ανάψει τη φλόγα από την Ολυμπία, ενώ αυτό έγινε χωρίς επισημότητα όπου η φλόγα παραδόθηκε αμέσως στους Αμερικανούς που έφυγαν κατευθείαν για την πατρίδα τους. Για το λόγο αυτό συνολικά 17 χώρες, μεταξύ των οποίων και η ΕΣΣΔ, απείχαν από τη διοργάνωση καταγγέλλοντας παράλληλα και τα ελλιπή μέτρα ασφαλείας, καθώς και οργανωμένο σχέδιο για αποσκίρτηση πολλών αθλητών. Μόνο η Ρουμανία ήταν αυτή που πήγε από χώρες της Ανατολικής Ευρώπης.

ΟΙ ΑΓΩΝΕΣ: Με την απουσία ορισμένων μεγάλων δυνάμεων στον αθλητισμό, όπως η ΕΣΣΔ, η ΓΛΔ, η Κούβα, η κυριαρχία των Αμερικανών ήταν αναμενόμενη στα περισσότερα αθλήματα. Στα 400μ εμπόδια ο Εντγουιν Μόουζες επανέλαβε το θρίαμβο του Μόντρεαλ κερδίζοντας το χρυσό μετάλλιο και σημειώνοντας την 105η νίκη του στο αγώνισμα. Στα 110μ την παράσταση έκλεψε ένας πρώην παίκτης του αμέρικαν φουτμπόλ, ο Ρότζερ Κίντομ, που ξεπέρασε τον συμπατριώτη του Γκρεγκ Φόστερ. Ο Βρετανός Ολυμπιονίκης της Μόσχας, Σεμπάστιαν Κόε, ξαναπήρε το χρυσό στα 1.500. Στα 5.000μ ο Μαροκινός Σαΐντ Αουίτα σημείωσε νέο Ολυμπιακό ρεκόρ. Στα αξιοσημείωτα ο καταποντισμός του νικητή της Μόσχας στα 200μ Ιταλού Πιέτρο Μενέα, που ήταν έβδομος.

ΤΟ ΠΡΟΣΩΠΟ ΠΟΥ ΞΕΧΩΡΙΣΕ: Ο Καρλ Λιούις ήταν η μορφή που ξεχώρισε σε μια έντονα εμπορευματοποιημένη διοργάνωση. Ο Αμερικανός αθλητής είχε βάλει στόχο να φτάσει το ρεκόρ του Τζέσε Οουενς. Και το κατάφερε παίρνοντας το χρυσό μετάλλιο στα 100μ, στα 200μ, στο μήκος και στα 4Χ100. Μάλιστα στο μήκος το χρυσό συνοδεύτηκε και από παγκόσμιο ρεκόρ. Η μεγάλη καριέρα τού, για πολλούς, καλύτερου αθλητή του κόσμου στη δεκαετία του '80 είχε αρχίσει με τις καλύτερες περγαμηνές.

Στο προηγούμενο αφιέρωμα έλειψαν οι Ολυμπιακοί Αγώνες της Ρώμης το 1960, οι οποίοι παρουσιάζονται σήμερα εν συντομία. Σε αυτή τη διοργάνωση ξεχώρισαν ο Αιθίοπας Αμπέμπε Μπικίλα, ο οποίος αν και έτρεχε ξυπόλυτος κατάφερε να κερδίσει τον μαραθώνιο, καθώς και η Βίλμα Ρούντολφ, η οποία με τις νίκες της στα 100 μ., 200 μ., 4Χ100 μ. αποκλήθηκε «μαύρη γαζέλα».

Μια από τις καλύτερες διοργανώσεις έγιναν στη Βαρκελώνη. Χωρίς οργανωτικές υπερβολές, με άψογα μέτρα ασφαλείας, με μεγάλη συμμετοχή, οι Ισπανοί παρουσίασαν μια εξαίσια διοργάνωση. Μάλιστα οι αγώνες αποτέλεσαν το ορόσημο προκειμένου η μεγαλούπολη της Καταλωνίας να αλλάξει μορφή προς το καλύτερο. Στους αγώνες πήραν μέρος 172 χώρες, ανάμεσά τους και μερικές νεοσύστατες όπως η Κροατία, η Σλοβενία, η Βοσνία - Ερζεγοβίνη κ.ά. Στη διοργάνωση αυτή πήρε μέρος για πρώτη φορά από το 1964 και η Νότια Αφρική. Πάντως η διοργάνωση θα μείνει στους Ελληνες σαν αυτή που σηματοδότησε την... άνοιξη του ελληνικού αθλητισμού.

ΟΙ ΑΓΩΝΕΣ: Ο Καρλ Λιούις κέρδισε ακόμα δύο χρυσά μετάλλια στο μήκος και στα 4Χ100. Στις γυναίκες ξεχώρισε η Γκέιλ Ντίβερς, που παρά τα προβλήματα με το θυρεοειδή της κατάφερε να κερδίσει την κούρσα των 100μ. Στην ελληνορωμαϊκή πάλη ο Ρώσος Καρένιν επιβεβαίωσε την κυριαρχία του επικρατώντας όλων των αντιπάλων του με πτώση. Στην κολύμβηση ο Ούγγρος Τάμας Ντάρνι πήρε το χρυσό στα 200μ και 400μ Μ.Α.

ΤΑ ΠΡΟΣΩΠΑ ΠΟΥ ΞΕΧΩΡΙΣΑΝ: Για πρώτη φορά την παράσταση στους Ολυμπιακούς δεν έκλεψε ένα πρόσωπο αλλά μια ολόκληρη ομάδα. Μιλάμε για την Εθνική μπάσκετ των ΗΠΑ, όπου για πρώτη φορά συμμετείχαν επαγγελματίες. Παρ' όλα αυτά χαρακτηρίζεται η κορυφαία ομάδα που πέρασε από τα ομαδικά σπορ, αποτελούμενη από παίκτες με μεγάλη καριέρα στο άθλημα, όπως οι Τζόρνταν, Τζόνσον, Γιούιν, Μπερντ, Ντρέξλερ κ.ά.

Η διοργάνωση της Ατλάντα σηματοδοτεί ουσιαστικά και το τέλος του αθλητισμού ακριβώς 100 χρόνια μετά την αναγέννηση των Ολυμπιακών Αγώνων. Στο δρόμο που χάραξε το Λος Αντζελες οι διοργανωτές αποφάσισαν να εμπορευματοποιήσουν τα πάντα προκειμένου να βγάλουν περισσότερα χρήματα. Μια έκρηξη βόμβας και ο θάνατος ενός ατόμου επισκίασε τους Αγώνες παρά τα μέτρα ασφαλείας που είχαν πάρει οι διοργανωτές. Οταν έγινε η ανάθεση της διοργάνωσης πολλοί μίλησαν για το σημαντικό ρόλο που έπαιξε το γεγονός ότι η πόλη αποτελούσε την έδρα γνωστού αναψυκτικού. Σημειώνεται ότι κυριότερος αντίπαλος της αμερικανικής πόλης για την ανάληψη των Αγώνων ήταν η Αθήνα, που θεωρούνταν και φαβορί.

ΟΙ ΑΓΩΝΕΣ: Ο στίβος είχε την τιμητική του στους αγώνες αφού σημειώθηκαν πολλά ρεκόρ και αρκετές καλές επιδόσεις. Στην κούρσα των 100 μ. τέσσερις αθλητές κατέβηκαν τα 10΄΄ ενώ νικητής ήταν ο Καναδός Ντόνοβαν Μπέιλι με 9,84. Εκπληκτικό ρεκόρ πέτυχε και ο Μάικλ Τζόνσον στα 200 μ., όπου πρώτευσε με 19,32 ενώ πρώτος ήταν και στα 400 μ. Ο Μαρκ Οστιν έκανε παγκόσμιο στο ύψος (2,39).

ΤΟ ΠΡΟΣΩΠΟ ΠΟΥ ΞΕΧΩΡΙΣΕ: Ο Καναδός Ντόνοβαν Μπέιλι έγραψε τη δική του ιστορία στην Ατλάντα. Πρώτευσε στα 100 μ. και πήρε το ρεκόρ από τον Αμερικανό Λιρόι Μπαρέλ, κάτι που οι Αμερικανοί θα θυμούνται για καιρό αφού μέσα στο σπίτι τους δεν υπήρχε συμπατριώτης τους στο βάθρο των 100 μ. (δεύτερος ο Φρέντερικς (Ναμίμπια) και τρίτος ο Μπόλτον (Τρινιτάντ).