Κάτω από την αμερικανική πίεση, Αθήνα και Λευκωσία συμφώνησαν να αναβάλουν, για τρίτη συνεχόμενη χρονιά, προγραμματισμένες στρατιωτικές ασκήσεις στην περιοχή της Κύπρου. Οι ασκήσεις αυτές ήταν σχεδιασμένες στο πλαίσιο του «δόγματος του ενιαίου αμυντικού χώρου», το οποίο υπάρχει πλέον μόνο στα χαρτιά. Παρ' όλα αυτά, το αμερικανικό υπουργείο Εξωτερικών εξακολουθεί να πιέζει Αθήνα και Λευκωσία, κατηγορώντας την ελληνική κυβέρνηση για παράνομη μεταφορά αμερικανικών όπλων στην Κύπρο.

Το Στέιτ Ντιπάρτμεντ ενημέρωσε το Κογκρέσο ότι η ελληνική κυβέρνηση προχώρησε σε μεταφορά αμερικανικού οπλισμού στην Κύπρο, παραβιάζοντας σχετική απαγόρευση των όρων πώλησης των όπλων από τις ΗΠΑ στην Ελλάδα. Αυτό δήλωσε ο αναπληρωτής εκπρόσωπος του Στέιτ Ντιπάρτμεντ, Ανταμ Ερελι, σημειώνοντας ότι «αυτή η ενημέρωση επιβάλλεται από το νόμο». Συμπλήρωσε, πάντως, ότι δεν έχει «λεπτομέρειες γύρω από το είδος ή τον αριθμό του στρατιωτικού υλικού στο οποίο αναφέρεται η ενημέρωση του Κογκρέσου».

Ταυτόχρονα, σημείωσε ότι αυτή τη στιγμή οι ΗΠΑ «δε ζητούν από την Ελλάδα να κάνει κάτι», αλλά υποστηρίζουν ότι «οι όροι των αδειών δεν έγιναν σεβαστοί». Και συνέχισε: «Αυτοί ήταν οι όροι της πώλησης. Δεν έγιναν σεβαστοί και γι' αυτό ενημερώνουμε το Κογκρέσο». Ο ίδιος έκανε γνωστό ότι η ενημέρωση έγινε την περασμένη εβδομάδα.

Απαντώντας σε άλλη ερώτηση ο κ. Ερελι σημείωσε ότι η Ουάσιγκτον δεν έχει θέσει θέμα αφοπλισμού της εθνοφρουράς στην Κύπρο, ενώ ερωτηθείς εάν έχει υπάρξει ανάλογη αντίδραση της Ουάσιγκτον και για οπλισμό που έχει αναπτύξει η Τουρκία στην Κύπρο, ο αναπληρωτής εκπρόσωπος του Στέιτ Ντιπάρτμεντ τόνισε ότι πρόκειται «για δυο διαφορετικά ζητήματα». Υποστήριξε ότι η αμερικανική κυβέρνηση δεν έχει υπόψη της τη μεταφορά αμερικανικών όπλων στην Κύπρο και δήλωσε ότι «εάν η Τουρκία είχε μεταφέρει όπλα σε κάποιο τρίτο μέρος, τότε φυσικά θα ήμασταν αναγκασμένοι να πράξουμε κάτι, αλλά δεν πρόκειται περί αυτού».

Η απάντηση από το ελληνικό ΥΠΕΞ ήρθε με δήλωση του εκπροσώπου του, Γιώργου Κουμουτσάκου: «Η Κύπρος σε καμία περίπτωση δε θα μείνει ακάλυπτη».

«Θετική υπό προϋποθέσεις» αναμένεται να είναι η γνωμοδότηση της Ευρωπαϊκής Επιτροπής για την έναρξη των ενταξιακών διαπραγματεύσεων με την Τουρκία, «ρίχνοντας το μπαλάκι» στους αρχηγούς κρατών και κυβερνήσεων που θα λάβουν τις οριστικές αποφάσεις στη Σύνοδο Κορυφής στις 17 Δεκέμβρη.

«Πρόγευση» για τη θέση της Κομισιόν, που αναμένεται να δημοσιοποιηθεί στις 6 Οκτώβρη, έδωσαν με χτεσινές τους δηλώσεις ο πρόεδρος της Κομισιόν Μανουέλ Ντουράο Μπαρόζο και ο αρμόδιος επίτροπος για τη Γεωργία Φραντς Φίσλερ.

«Η Τουρκία δεν είναι ακόμα έτοιμη να ενταχθεί στην Ευρωπαϊκή Ενωση, αλλά οι χώρες της ΕΕ δεν μπορούν να απορρίψουν την ένταξή της εάν εκπληρώσει όλα τα κριτήρια», δήλωσε ο Ντουράο Μπαρόζο, σε συνέντευξή του στη γαλλική εφημερίδα «Le Monde». «Εάν η Τουρκία ανταποκριθεί θετικά στα κριτήρια που έχουν θεσπιστεί, δε βλέπω πώς θα μπορέσουμε να πούμε όχι (στην τουρκική ένταξη)», τόνισε ο Μπαρόζο.

Από την πλευρά του επίτροπος Φραντς Φίσλερ επανήλθε, περιγράφοντας με μελανά χρώματα τις επιπτώσεις που θα είχε στη γεωργία της ΕΕ ενδεχόμενη προσχώρηση της Τουρκίας στην ΕΕ.

Σε παρέμβασή του στην Επιτροπή Γεωργίας του Ευρωπαϊκού Κοινοβουλίου, ο Φ. Φίσλερ επισήμανε τα σημαντικά προβλήματα αγροτικής ανάπτυξης που αντιμετωπίζει η Τουρκία, όπως επίσης και τα προβλήματα προσαρμογής της χώρας στα ευρωπαϊκά φυτο-υγειονομικά πρότυπα και τις ευρωπαϊκές κτηνιατρικές προδιαγραφές. Ανέφερε, επίσης, ότι υπάρχουν πολλοί τομείς στην τουρκική γεωργία όπου οι τιμές των προϊόντων είναι υψηλότερες από τις ευρωπαϊκές. Οπως εκτίμησε, το γεγονός αυτό, σε περίπτωση ένταξης της Τουρκίας στην ΕΕ, θα έχει δυσμενείς επιπτώσεις για το εισόδημα των Ευρωπαίων αγροτών. Ο Φ. Φίσλερ αναφέρθηκε συγκεκριμένα στο παράδειγμα των σιτηρών, επισημαίνοντας ότι οι τιμές στην Τουρκία είναι κατά 30% υψηλότερες από ό,τι στην ΕΕ, αλλά και στην ιδιαίτερα ανταγωνιστική θέση των Τούρκων γεωργών σε ό,τι αφορά την παραγωγή φρούτων και φουντουκιών. Τέλος, ο Φ. Φίσλερ επανέλαβε ότι το κόστος της ένταξης της Τουρκίας μόνο για τον τομέα της γεωργίας θα ανέλθει σε 11,3 εκατ. ευρώ και θα είναι υψηλότερο από το κόστος για τη γεωργία των δέκα νέων κρατών - μελών της ΕΕ.

Στο μεταξύ, ανακοινώθηκε επίσημα ότι ο Τούρκος πρωθυπουργός Ρετζέπ Ταγίπ Ερντογάν θα συναντηθεί αύριο το πρωί στις Βρυξέλλες με τον Ευρωπαίο επίτροπο αρμόδιο για τη Διεύρυνση Γκίντερ Φερχόιγκεν.

Οι συζητήσεις, που τον τελευταίο - προεκλογικό - καιρό πολλαπλασιάζονται στις ΗΠΑ, για μια «οριστική λύση» στα Βαλκάνια με πρώτο βήμα την αναγνώριση της ανεξαρτησίας του Κοσσόβου, υποχρεώνει την ηγεσία του ελληνικού υπουργείου Εξωτερικών να ασχοληθεί με την εκκρεμότητα της ονομασίας της Πρώην Γιουγκοσλαβικής Δημοκρατίας της Μακεδονίας.

Σύμφωνα με κάποιες πληροφορίες, στο ελληνικό ΥΠΕΞ σχεδιάζουν μια «δυναμική» εμφάνιση στα Βαλκάνια η οποία θα πιστοποιηθεί από σειρά επισκέψεων του υπουργού στις πρωτεύουσες των γειτονικών χωρών. Σκοπός αυτής της κινητικότητας είναι να υπογραμμίσει το ενδιαφέρον και το «ρόλο» της Αθήνας για τις εξελίξεις στην περιοχή. Επιπλέον η ελληνική κυβέρνηση επιθυμεί να εμφανιστεί ότι έχει την πρωτοβουλία των κινήσεων και δε σύρεται πίσω από τις (αναμενόμενες) εξελίξεις στο ζήτημα του Κοσσόβου.

Καθώς το ενδεχόμενο να δρομολογηθεί η διαδικασία για την αναγνώριση του Κοσσόβου, θα δημιουργήσει νέες προσδοκίες στον αλβανικό εθνικισμό, η ελληνική κυβέρνηση θεωρεί ότι πρέπει να υποστηρίξει με κάθε τρόπο τη σταθερότητα της ΠΓΔΜ της οποίας ο μισός πληθυσμός αποτελείται από αλβανικής συνείδησης πολίτες. Για το σκοπό αυτό, η Αθήνα, έχει αποφασίσει να ζητήσει την επανέναρξη του διαλόγου για την εξεύρεση λύσης στο πρόβλημα της ονομασίας του κράτους.

Η πρώτη κίνηση της Αθήνας προς αυτή την κατεύθυνση καταγράφηκε την περασμένη Δευτέρα στη Νέα Υόρκη. Σύμφωνα με δημοσίευμα της «Ελευθεροτυπίας» ο υφυπουργός Εξωτερικών Γιάννης Βαληνάκης, παρουσία του πρέσβη της χώρας στα Ηνωμένα Εθνη Αδαμάντιου Βασιλάκη, συναντήθηκε με τον ειδικό αντιπρόσωπο του ΟΗΕ για το θέμα της διαπραγμάτευσης Ελλάδας - ΠΓΔΜ, Μάθιου Νίμιτς. Την πληροφορία επιβεβαίωσε ο κυβερνητικός εκπρόσωπος λέγοντας ότι «πρόκειται για μια δήλωση σταθερής βούλησης για την επανέναρξη ενός ουσιαστικού διαλόγου, όπως ακριβώς προβλέπεται από το άρθρο 5 της ενδιάμεσης συμφωνίας. Το διαδικαστικό πλαίσιο του διαλόγου παραμένει το ίδιο, δηλαδή, ανάμεσα στους Μονίμους Αντιπροσώπους της Ελλάδας, της ΠΓΔΜ και του ειδικού Αντιπροσώπου του Γενικού Γραμματέα του ΟΗΕ, κ. Νίμιτς».