Αν κάτι πάει καλά στην Ελλάδα τα τελευταία, τουλάχιστον 15, χρόνια, αυτό είναι η κερδοφορία των μεγάλων επιχειρηματικών ομίλων (ελληνικών ή ξένων). Οι μεγαλοεπιχειρηματίες και όσοι ελέγχουν τις μεγάλες επιχειρήσεις (ΑΕ και ΕΠΕ) - εκτός από τον ιδρώτα των εργαζομένων - καρπώνονται και ΟΛΑ, σχεδόν, τα οφέλη από την αξιόλογη - αύξηση του εγχώριου πλούτου καθώς επίσης και από τη μείωση των δημοσιονομικών ελλειμμάτων, την αποκλιμάκωση του πληθωρισμού και όποια άλλα μεγέθη της ελληνικής οικονομίας παρουσιάζουν βελτίωση. Αντίθετα, οι εργαζόμενοι και τα πλατιά λαϊκά στρώματα, βιώνουν μόνιμα τα «προβλήματα της καθημερινότητας» που παραμένουν άλυτα ή και παρουσιάζουν όξυνση.

Το γεγονός ότι τα κέρδη πάνε από το καλό στο καλύτερο, αποτυπώνεται ανάγλυφα - εκτός από τους ισολογισμούς των επιχειρήσεων και άλλες έρευνες - και στην τελευταία έρευνα της ICAP για τις Εξελίξεις στον Επιχειρηματικό Τομέα της Οικονομίας το 2003 που δημοσιοποιήθηκε την περασμένη Δευτέρα.

Τα βασικά συμπεράσματα της έρευνας αυτής που εκπονήθηκε από τους Δ. Λ. Μανιατάκη, και Κ. Δ. Αϊβαλή (Διευθύνοντα Σύμβουλο και Οικονομικό Σύμβουλο της ICAP αντίστοιχα) - με βάση τους ισολογισμούς 23.721 μεγάλων επιχειρήσεων (ΑΕ και ΕΠΕ) της μεταποιητικής βιομηχανίας, του εμπορίου, των υπηρεσιών και του τουρισμού - είναι πως και το 2003, οι μεγαλοεπιχειρηματίες, είδαν τα κέρδη τους να διαμορφώνονται σε νέα, υψηλότερα επίπεδα, τα οποία εμφανίζουν αύξηση κατά 16,3% συγκριτικά με το 2002. Είναι χαρακτηριστικό, ότι για την πλειοψηφία των μεγάλων επιχειρήσεων, τα καθαρά προ φόρων κέρδη αυξήθηκαν πολύ πάνω από το ποσοστό αύξησης του τζίρου τους αλλά και τις ονομαστικές αυξήσεις μισθών και συντάξεων στο δημόσιο και ιδιωτικό τομέα.

Και ενώ ΚΑΙ τα στοιχεία της ICAP δικαιώνουν όσους υποστηρίζουν ότι στην Ελλάδα έχουμε πληθωρισμό κερδών και όχι μισθών, ο διοικητής της Τράπεζας της Ελλάδας Ν. Γκαργκάνας, προτιμά (μαζί με τους κάθε είδους υπέρμαχους των αντιλαϊκών πολιτικών μονόπλευρης λιτότητας) να κλείνει τα μάτια για να μην βλέπει την πραγματικότητα. Στα πλαίσια αυτά, ο κύριος Γκαργκάνας, με την ενδιάμεση έκθεση για τη Νομισματική Πολιτική που κατέθεσε την περασμένη Δευτέρα στη Βουλή, επανέλαβε τις αντιδραστικές του θέσεις, προτείνοντας την αντιμετώπιση του πληθωρισμού με την παραπέρα συμπίεση της αγοραστικής δύναμης των μισθών και συντάξεων! Ούτε λίγο ούτε πολύ ο κύριος Γκαργκάνας, προτείνει για να αυξηθεί η «ανταγωνιστικότητα» των ελληνικών επιχειρήσεων, οι εργαζόμενοι στην Ελλάδα να πληρώνονται με μισθούς... Τουρκίας!

Η συνεχιζόμενη, για πολλοστή χρονιά, υψηλή κερδοφορία των - κυρίως μεγάλων ή πολύ μεγάλων - επιχειρήσεων στην Ελλάδα, δεν είναι τυχαία. Είναι συνέπεια της αντιλαϊκής πολιτικής που χαράσσεται στις Βρυξέλλες. Και την πολιτική αυτή, υπηρετούν και υλοποιούν πιστά οι κυβερνήτες των χωρών - μελών της ΕΕ, σε παραλλαγές «συντηρητικές» ή «σοσιαλδημοκρατικές», που στην Ελλάδα έχουν τα χαρακτηριστικά χρώματα του «πράσινου» και του «γαλάζιου». Ετσι, η κυβέρνηση του ΠΑΣΟΚ, εφαρμόζοντας τις πολιτικές επιλογές του διευθυντηρίου των Βρυξελλών τις οποίες συναποφασίζει (που θεωρούν «κεκτημένο δικαίωμα» την ασυδοσία των επιχειρηματιών στα πλαίσια της «απελευθερωμένης» αγοράς), εξασφάλισε για το 2003 την παραπέρα αύξηση των κερδών των μεγαλοεπιχειρηματιών, σε βάρος της αγοραστικής δύναμης των εργαζομένων, των συνταξιούχων, των αγροτών, των ανέργων κλπ. Το ίδιο... θεάρεστο έργο - όπως προκύπτει και από τα διαθέσιμα στοιχεία για τους 9 μήνες του 2004 - συνεχίζει να προωθεί και η ΝΔ που κυβερνά τη χώρα τους 6 από τους 9 μήνες.

Καθώς, μάλιστα, η κυβέρνηση της ΝΔ συνεχίζει να υπηρετεί πιστά την ίδια πολιτική, είναι βέβαιο πως και φέτος τα κέρδη των μεγάλων επιχειρήσεων θα κλείσουν σε υψηλότερα από τα περσινά επίπεδα. Σ' αυτό συνηγορούν τόσο τα αποτελέσματα από την κερδοφορία τους στο α΄ εξάμηνο του 2004 όσο και η αναζωπύρωση του πληθωρισμού, που οφείλεται στις κερδοσκοπικές αυξήσεις τις οποίες επιβάλλουν οι μεγαλοεπιχειρηματίες (ελέω «ελεύθερης αγοράς») όσοι έχουν το πάνω χέρι στη διαμόρφωση των τιμών.

Τα στοιχεία της σχετικής έρευνας της ICAP, με τα βασικά οικονομικά μεγέθη των 23.721 μεγάλων επιχειρήσεων ΑΕ και ΕΠΕ, είναι αποκαλυπτικά και ταυτόχρονα προκλητικά.

Αποκαλυπτικά, γιατί «φωτογραφίζουν» τους μεγάλους κερδισμένους, από τις εφαρμοζόμενες αντιλαϊκές πολιτικές που χαράζονται στις Βρυξέλλες και εφαρμόζονται με την ίδια συνέπεια τόσο από τις κυβερνήσεις του ΠΑΣΟΚ όσο και της ΝΔ.

Προκλητικά, γιατί ενώ τα κέρδη των μεγάλων επιχειρήσεων, χρόνο με το χρόνο σκαρφαλώνουν σε όλο και υψηλότερα επίπεδα, οι μισθοί και συντάξεις παραμένουν στο γύψο. Και ενώ οι ονομαστικές αυξήσεις των μισθών και συντάξεων του 3% ή 4% δεν αρκούν για την κάλυψη των απολύτως αναγκαίων. Και ενώ αυξάνεται ο αριθμός των νοικοκυριών που προσφεύγουν σε τραπεζικό δανεισμό για να τα φέρουν βόλτα, οι κυβερνώντες - με το διοικητή της Τράπεζας της Ελλάδας, τους μεγαλοεπιχειρηματίες και άλλα «ευαγή ιδρύματα» που υπηρετούν τις πολιτικές λιτότητας - ζητούν μεγαλύτερες περικοπές στους μισθούς και συντάξεις!

Διαβάζοντας κανείς πιο προσεκτικά τα στοιχεία της έρευνας της ICAP (εκτός από αυτά που περιλαμβάνονται στο σχετικό πίνακα που επεξεργάστηκε και δημοσιεύει σήμερα ο «Ρ»), διαπιστώνει μεταξύ άλλων ότι το 2003:

-- Πρώτον, το ποσοστό αύξησης των κερδών για το σύνολο των παραπάνω επιχειρήσεων, ανήλθε σε 16,3% με αύξηση των πωλήσεων (τζίρου) μόλις 7,3%. Το ποσοστό αύξησης των κερδών είναι υπερπενταπλάσιο του πληθωρισμού και υπερδιπλάσιο του ποσοστού αύξησης των πωλήσεων.

-- Δεύτερον, στη μεταποιητική βιομηχανία, τα κέρδη (το 2003) αυξήθηκαν κατά 9,6%. Κι αυτό, παρά το γεγονός ότι οι πωλήσεις αυξήθηκαν μόνο 6,4%, ο δείκτης παραγωγής μειώθηκε κατά 0,4% και ο βαθμός χρησιμοποίησης του παραγωγικού δυναμικού περιορίστηκε στο 76,5 από 77,1 το 2002.

-- Τρίτον, το ποσοστό αύξησης των κερδών των εμπορικών επιχειρήσεων, που ανήλθε στο 33,1%, είναι υπερδεκαπλάσιο του πληθωρισμού και πολύ πάνω από το μέσο όρο αύξησης των κερδών για το σύνολο των επιχειρήσεων, ενώ οι πωλήσεις αυξήθηκαν μόλις 8,4%.

-- Τέταρτον, οι επιχειρήσεις που δραστηριοποιούνται στον τομέα των υπηρεσιών (τράπεζες, υγεία, μόρφωση κλπ) αύξησαν τα κέρδη τους 15,4%.

-- Πέμπτον, οι επιχειρήσεις του τουριστικού τομέα, εμφανίζουν κάθετη μείωση των κερδών, κατά 96%, ενώ οι πωλήσεις τους αυξήθηκαν 3,1%.

Από την ανάγνωση των αναλυτικών στοιχείων της έρευνας (για τη διαμόρφωση των βασικών οικονομικών μεγεθών) στους επιμέρους κλάδους κάθε τομέα, προκύπτουν μια σειρά ενδιαφέρονται ευρήματα. Για παράδειγμα:

Στον τομέα της μεταποιητικής βιομηχανίας η αποδοτικότητα των ιδίων κεφαλαίων αυξήθηκε από 9,2% σε 9,8%. Επίσης, βελτιώθηκε το περιθώριο καθαρού κέρδους, καθώς ανέβηκε από το 5,7% στο 5,8%. Παρά τη συνεχιζόμενη για πολλοστή χρονιά αύξηση της κερδοφορίας των βιομηχανικών επιχειρήσεων, το 2003 υπήρξε νέα μείωση των επενδύσεων στη μεταποίηση. Σημειώνεται, πως οι εξελίξεις στη μεταποίηση επηρεάζονται σε σημαντικό βαθμό από τις μεταβολές των μεγεθών των πέντε μεγαλυτέρων από πλευράς πωλήσεων κλάδων (είδη διατροφής, προϊόντα πετρελαίου, μη μεταλλικά ορυκτά, μεταλλικά προϊόντα και φάρμακα). Το μερίδιο των 5 αυτών κλάδων ξεπερνά το 50% τόσο των συνολικών πωλήσεων, όσο και των μεικτών και των προ φόρων κερδών στη μεταποίηση.

Στον τομέα του εμπορίου εκτός από την υψηλή κερδοφορία (αύξηση κερδών 33,1%), το 2003 καταγράφηκε αξιόλογη βελτίωση της αποδοτικότητας των ιδίων κεφαλαίων (από 17,6% σε 21,8%) καθώς και του καθαρού περιθωρίου (από 3,3% σε 3,8%). Στην έρευνα, γίνεται αναφορά και στα ευρήματα έρευνας που πραγματοποίησε η Εθνική Συνομοσπονδία Ελληνικού Εμπορίου, από την οποία προέκυψε - το κοινώς γνωστό - ότι οι επιδόσεις των μικρών (ατομικών, ομόρρυθμων και ετερόρρυθμων) εμπορικών επιχειρήσεων ήταν αρκετά κατώτερες των αντίστοιχων των ΑΕ και ΕΠΕ. Και στον τομέα του εμπορίου η δραστηριότητα συγκεντρώνεται σε ένα σχετικά μικρό αριθμό κλάδων. Οι πέντε μεγαλύτεροι βάσει πωλήσεων κλάδοι (μεταφορικά μέσα, καύσιμα - λιπαντικά, σουπερμάρκετ - πολυκαταστήματα, φάρμακα - καλλυντικά και είδη διατροφής) καλύπτουν το 40,7% των συνολικών κεφαλαίων, το 56,9% των πωλήσεων και το 43,6% των προ φόρων κερδών.

Στον τομέα των υπηρεσιών - εκτός από την αύξηση των καθαρών κερδών κατά 15,4% - σημειώθηκε βελτίωση του περιθωρίου καθαρού κέρδους (από 5,6% το 2002 ανέβηκε στο 6,1%) και της αποδοτικότητας ιδίων κεφαλαίων (ανέβηκε από το 6,5% το 2002 στο 7,0%).

Στον τομέα του τουρισμού, αν και τα επίσημα στατιστικά δεδομένα για το 2003 δεν είναι ακόμα διαθέσιμα, η εμφανιζόμενη μείωση της κερδοφορίας αποδίδεται στη μείωση των αφίξεων αλλοδαπών τουριστών.