Την ένταση από πλευράς κυβέρνησης των ρυθμών προώθησης των «εκκρεμών» αντιδραστικών αλλαγών στο χώρο της Παιδείας σηματοδοτεί η έναρξη του «εθνικού διαλόγου», με τη συνεδρίαση του Εθνικού Συμβουλίου Παιδείας (ΕΣΥΠ) την περασμένη Παρασκευή. Με κυβέρνηση και αξιωματική αντιπολίτευση να εκφράζουν τη συμφωνία τους στην εξασφάλιση συναίνεσης και προώθηση των όσων επιτάσσουν η Μπολόνια και η Λισαβόνα, αλλά και με κινητοποιήσεις από πλευράς φοιτητών, σπουδαστών, μαθητών και εκπαιδευτικών, που δήλωναν ότι το δικαίωμα στη μόρφωση κατακτιέται στους δρόμους και όχι στα τραπέζια των στημένων διαλόγων.

Από την ομιλία του πρωθυπουργού Κ. Καραμανλή, τέθηκε το πλαίσιο, μέσα στο οποίο θα κινηθεί η διαδικασία του διαλόγου και το οποίο ταυτίζεται με το κυβερνητικό πρόγραμμα της ΝΔ. Ως προτεραιότητα έθεσε την «προσαρμογή του εκπαιδευτικού μας συστήματος στις τάσεις που αναπτύσσονται διεθνώς, στις ευρωπαϊκές εξελίξεις, στις κοινές δεσμεύσεις που έχουμε αναλάβει με τις χώρες της Ευρωπαϊκής Ενωσης, υπογράφοντας (από το 1999) τη Διακήρυξη της Μπολόνια». Δεσμεύσεις, που έρχονται σε πλήρη αντίθεση με το αίτημα για πραγματικά δημόσια και δωρεάν ενιαία ανώτατη εκπαίδευση, με την επιστημονική γνώση μέσα στο πτυχίο, για πτυχία που προσφέρουν επαγγελματικά εφόδια για δουλιά, ενάντια στην ένταση των ταξικών φραγμών και την ιδιωτικοποίηση. Ανάμεσα σε άλλα, ο Κ. Καραμανλής εξήγγειλε αλλαγή του θεσμικού πλαισίου των ΑΕΙ, «έτσι ώστε να αποκτήσουν περισσότερη ελευθερία για μακροχρόνιο προγραμματισμό και ευελιξία στην οικονομική διαχείρισή τους», προώθηση της αξιολόγησης, «πιστοποίηση των πανεπιστημιακών μονάδων», κινητικότητα και την αναγνώριση πτυχίων στον ευρωπαϊκό χώρο. Δεν παρέλειψε δε να αναφερθεί στο ζήτημα της προώθησης της αξιολόγησης σε όλες τις βαθμίδες της εκπαίδευσης, η οποία οδηγεί στην ταξική διαφοροποίηση, στην εμπορευματοποίηση, στη σύνδεση με τις ανάγκες της αγοράς.

Από την πλευρά του, ο πρόεδρος του ΠΑΣΟΚ, το οποίο έχει βάλει την υπογραφή του στην περίφημη Διακήρυξη της Μπολόνια, ο Γ. Παπανδρέου συμφωνούσε στην ανάγκη χάραξης εθνικής στρατηγικής στην Παιδεία, συμβάλλοντας στην προσπάθεια της κυβέρνησης να εμφανίσει την Παιδεία ως υπόθεση εθνική και όχι ταξική, ενώ δήλωσε ότι η κυβέρνηση με τις επιλογές της το προηγούμενο διάστημα υπονόμευσε το διάλογο και άφησε να χαθεί ένας χρόνος διαλόγου.

Σε λογική στήριξης και του διαλόγου με την παρουσία του στο ΕΣΥΠ, αλλά και των κινητοποιήσεων, πατώντας, όπως πάντα, «σε δύο βάρκες», κινήθηκε ο ΣΥΝ και ο πρόεδρός του Αλ. Αλαβάνος, ο οποίος δήλωσε ότι το κόμμα του δε θα συμμετάσχει σε ένα διάλογο, «που θα μπορούσε να εξυπηρετεί επικοινωνιακές σκοπιμότητες, προθέσεις συγκάλυψης των πραγματικών προβλημάτων ή διαθέσεις επιβολής προειλημμένων αποφάσεων» και δήλωσε, ούτε λίγο - ούτε πολύ, ότι η παρουσία του ΣΥΝ στο Συμβούλιο έγινε για να ακουστεί μέσα στο Ζάππειο, όπου συνεδρίαζε το ΕΣΥΠ, η φωνή εκείνων που κινητοποιούνται ενάντια στους στημένους διαλόγους...

Σύμφωνα με όσα έχουν ανακοινωθεί, στη διαδικασία του «εθνικού διαλόγου» θα αξιοποιηθούν το ΕΣΥΠ και η Επιτροπή Μορφωτικών Υποθέσεων. Η επόμενη συνεδρίαση του ΕΣΥΠ έχει προγραμματιστεί στις 16 Φλεβάρη και θα συζητηθούν οι προτεραιότητές τους. Στα τέλη του Φλεβάρη, θα συνεδριάσουν τα Συμβούλια που είναι αρμόδια για θέματα Πανεπιστημιακής και Τεχνολογικής Εκπαίδευσης (ΣΑΠΕ και ΣΑΤΕ αντίστοιχα) και το πρώτο 15ήμερο του Μάρτη θα συνεδριάσει και το Συμβούλιο Πρωτοβάθμιας και Δευτεροβάθμιας Εκπαίδευσης.

Τα πανό των φοιτητών, από το προχτεσινό μεγάλο συλλαλητήριο της Αθήνας, τα λένε όλα

Στη λεγόμενη Εθνική Αναφορά προς τη σύνοδο Ευρωπαίων υπουργών το Μάη στο Μπέργκεν της Νορβηγίας, που κατέθεσε στις 14 Γενάρη το υπουργείο Παιδείας σχετικά με την πρόοδο της χώρας μας στο πλαίσιο της διαδικασίας της Μπολόνια, θεωρείται δεδομένη η υποβάθμιση του πτυχίου. Πώς;

Η αναφορά λέει κατά λέξη: «Πτυχίο είναι η ελληνική ονομασία για τον ακαδημαϊκό τίτλο επιπέδου bachelor. Κανονικά παίρνει τέσσερα χρόνια σπουδών με πλήρες πρόγραμμα, το οποίο αντιστοιχεί σε 240 μονάδες (ECTS)».Το ECTS είναι το Ευρωπαϊκό Σύστημα Μεταφοράς και Συσσώρευσης Ακαδημαϊκών Μονάδων, που θεσπίστηκε το 1989 και στόχος της απόφασης της Μπολόνια είναι να επεκταθεί και να ισχύσει για όλα τα πτυχία.

Η κυβέρνηση δηλαδή έχει ήδη «κοστολογήσει» τα ελληνικά πτυχία ως ισότιμα με τα χαμηλής αξίας τρίχρονα bachelor και τα αποτιμά όλα εξίσου σε 240 πιστωτικές μονάδες! Μιλάμε δηλαδή, όχι για πτυχία που θα οδηγούν σε μια συγκροτημένη επιστημονική ειδίκευση, αλλά θα αποτελούνται από σκόρπιες μονάδες που θα συλλέγονται από διάφορα μαθήματα, ακόμα και από διαφορετικές σχολές.

Ολα συνηγορούν ότι η διάσπαση των σπουδών σε δυο κύκλους και η υποβάθμιση των πτυχίων, είναι δεδομένα. Το πτυχίο από μόνο του δε θα αρκεί, δε θα είναι ικανό προσόν για κάποιον, ώστε να βγει στην αγορά εργασίας. Θα είναι μόνο ένας αριθμός πιστωτικών μονάδων... και μάλιστα λίγων! Αποσυνδέεται το πτυχίο από το επάγγελμα. Στο ίδιο σημείο της αναφοράς, η κυβέρνηση ισχυρίζεται ότι ο μεταπτυχιακός κύκλος σπουδών είναι νομιμοποιημένος και αποδεκτός από την κοινή γνώμη, γιατί έχει αξία στην αγορά εργασίας, ενώ προσθέτει ότι η κυβέρνηση αναγνωρίζει τους δυο κύκλους ως «αναγκαιότητα για την ανώτατη Εκπαίδευση» και θα τους προωθήσει.

Για τις «ακαδημαϊκές μονάδες» και το «συμπλήρωμα διπλώματος», η Εθνική Αναφορά λέει επίσης, ότι γίνεται μεγάλη προσπάθεια να υιοθετηθούν από όλα τα ακαδημαϊκά ιδρύματα και η υιοθέτησή τους συνδέεται με την αναγνώριση ξένων πτυχίων και των λεγόμενων «περιόδων σπουδών», δηλαδή όχι ολοκληρωμένων σπουδών αλλά σκόρπιων γνώσεων. Αρα οι πολλοί, χωρίς μεταπτυχιακά, δε θα είναι επιστήμονες, αλλά μισοειδικευμένοι απασχολήσιμοι και εύκολα εκμεταλλεύσιμοι.

Παρακάτω, η αναφορά μιλάει για τη διά βίου κατάρτιση. «Τα Ινστιτούτα Διά Βίου Εκπαίδευσης (ΙΔΒΕ) που πρόκειται να λειτουργήσουν σε όλα τα πανεπιστήμια και τα ΤΕΙ παρέχουν εκπαιδευτικά προγράμματα που απευθύνονται σε απόφοιτους είτε της Ανώτατης είτε της Δευτεροβάθμιας Εκπαίδευσης, ηλικίας πάνω από 25 ετών», λέει το κείμενο της αναφοράς και ξαναθυμίζει τα «Προγράμματα Σπουδών Επιλογής (ΠΣΕ) σε πανεπιστήμια, ένα ευέλικτο πλαίσιο που δίνει τη δυνατότητα στους σπουδαστές να συνδυάσουν διαφορετικά προγράμματα σπουδών». Το παράδοξο εδώ είναι ότι το σχέδιο νόμου για τη διά βίου μάθηση, που δημοσίευσε η κυβέρνηση, δεν προβλέπει δυνατότητα πρόσβασης στα ΙΔΒΕ σε αποφοίτους Δευτεροβάθμιας Εκπαίδευσης. Μήπως πρόκειται να το προσθέσει αργότερα; Οσο για τα ΠΣΕ υποτίθεται ότι θα καταργηθούν όταν εφαρμοστεί ο νόμος για τη διά βίου μάθηση, αλλά μάλλον η κυβέρνηση θέλει να τα κρατήσει για να επεκτείνει τις σπουδές - «σούπα».

Είναι χαρακτηριστικό ακόμα ότι στην ερώτηση για το ποσοστό της έρευνας που διενεργείται σε ανώτατα ιδρύματα, η απάντηση που δίνει η κυβέρνηση στην Εθνική Αναφορά είναι... «δυο λαλούν και τρεις χορεύουν»! Απαντάει για τις ελάχιστες υποτροφίες του Ιδρύματος Κρατικών Υποτροφιών κι όχι για τη βασική κι εφαρμοσμένη έρευνα που διενεργείται στα πανεπιστήμια, την οποία τόσο η παρούσα όσο και η προηγούμενη κυβέρνηση την έχουν υποβαθμίσει στο έπακρο, αφού τη χρηματοδοτούν με ψίχουλα.

Στο κλείσιμο της Εθνικής Αναφοράς η κυβέρνηση λέει ότι βασικός στόχος της χώρας στο πλαίσιο της Μπολόνια, είναι η ανάπτυξη κοινών προγραμμάτων και συνεργασιών των ελληνικών ιδρυμάτων με ξένα πανεπιστήμια, η προσέλκυση ξένων φοιτητών, η προώθηση της διά βίου κατάρτισης κι άλλων εναλλακτικών μορφών μάθησης προσαρμοσμένων στις απαιτήσεις της αγοράς εργασίας και ακόμα να πιστοποιούνται άμεσα από την αγορά όλα αυτά τα διαφορετικά επίπεδα εκπαίδευσης. Επιπλέον, μαθαίνουμε από την Αναφορά ότι θα προωθηθεί ένας νόμος πλαίσιο σύμφωνος με τη διαδικασία της Μπολόνια.

Οσο για την κύρια «πρόκληση» που εντοπίζει η κυβέρνηση, είναι η σύνδεση της Εκπαίδευσης με την αγορά, η ανάπτυξη της έρευνας σ' αυτό το πλαίσιο και η σύνδεση των εκπαιδευτικών και άλλων δραστηριοτήτων των πανεπιστημίων με τις τοπικές και περιφερειακές ανάγκες κάθε περιοχής της Ελλάδας, λες και η αποστολή του πανεπιστημίου είναι να βγάζει αποφοίτους ικανούς να εργαστούν σε μια συγκεκριμένη περιοχή! Από εκεί φαίνεται ότι, στο γενικότερο καταμερισμό, τα ελληνικά πανεπιστήμια έχει αποφασιστεί να βρίσκονται στον «πάτο» και να μπορούν να καλύψουν τις ανάγκες μόνο της περιφέρειάς τους...