Η εφαρμογή των Τοπικών Συμφώνων Απασχόλησης δεν έχει προχωρήσει με εκείνους τους ρυθμούς, που θα ήθελε η κυβέρνηση και στις 7 πρώτες περιοχές, όπου αποφασίστηκε να προωθηθούν και ούτε έχει βρει την ανταπόκριση που προσδοκούσε από τους εργαζόμενους. Οι αντιδράσεις των εργαζομένων ήταν έντονες από την αρχή και σε αρκετές περιοχές δεν τα δέχτηκαν, αφήνοντας κυβερνητικούς τοπικούς άρχοντες, να τα προωθούν μόνοι τους μαζί με επιχειρηματίες. Βεβαίως, υπάρχουν και αρκετές ακόμη περιοχές, εκτός των 7, που έχει ξεκινήσει μια διαδικασία συζητήσεων και προτάσεων για την εφαρμογή των ΤΣΑ. Ακόμη, όμως, δεν έχει βρει πρόσφορο έδαφος. Παράδειγμα η Σάμος, που πρόσφατα έγινε προσπάθεια από τον νομάρχη, να ξεκινήσουν οι διαδικασίες διαλόγου. Το Εργατικό Κέντρο Σάμου, όμως, όχι απλώς αρνήθηκε να συμπράξει, αλλά κατήγγειλε και κάθε είδους προσπάθεια εφαρμογής των ΤΣΑ γενικότερα. Παρόμοιες καταγγελίες έχουν κάνει δεκάδες φορείς της περιοχής.

Σε όσες περιοχές έχει προχωρήσει η εφαρμογή των ΤΣΑ, αποδείχτηκε ότι αυτά δεν είναι τίποτα άλλο από μια ακόμη μορφή διάλυσης των εργασιακών σχέσεων, που μόνο στη μείωση της ανεργίας δε βοηθάει. Συμβάσεις ορισμένου χρόνου και μισθοί κάτω από τις κλαδικές Συλλογικές Συμβάσεις, είναι τα πρώτα αποτελέσματα, όπου έχουν εφαρμοστεί τα ΤΣΑ. Εργαζόμενοι με ειδικότητα και χρόνια προϋπηρεσία βρίσκονται να εργάζονται με το κατώτατο ημερομίσθιο ανειδίκευτου εργάτη της ΕΓΣΕΕ. Από την άλλη στις περιοχές, που ακόμη δεν έχουν πρακτικά εφαρμοστεί μέχρι σήμερα, έχουν κατασπαταληθεί, κυρίως από δήμους και νομαρχίες, πολλά εκατομμύρια για μελέτες και πληρωμές υπαλλήλων - συντονιστών.

Οι μόνοι κερδισμένοι, δηλαδή, μέχρι σήμερα και εκεί που εφαρμόστηκαν και εκεί που δεν έχουν εφαρμοστεί είναι διάφοροι ιδιώτες και εργοδότες. Οσο για την ανεργία όχι απλώς δε μειώθηκε στις περιοχές αυτές, αλλά συνεχίζει να καλπάζει, αποτέλεσμα της αντιλαϊκής πολιτικής της κυβέρνησης και της Ευρωπαϊκής Ενωσης, που ορίζεται από το μεγάλο κεφάλαιο. Ανεργοι απασχολούνται για κάποιους μήνες σε διάφορα προγράμματα των ΤΣΑ και μετά επιστρέφουν και πάλι στις λίστες της ανεργίας.

Από συζήτηση που διοργάνωσε η «Νομαρχιακή Αγωνιστική Συνεργασία» για τα ΤΣΑ στο Δήμο Ιλίου

Το έργο της εφαρμογής των ΤΣΑ στην Αθήνα έχουν αναλάβει κατά κύριο λόγο οι κυβερνητικοί δήμαρχοι της Δυτικής Αθήνας μέσω του Αναπτυξιακού Συνδέσμου Δυτικής Αθήνας. Ο μόνος δήμος που έχει διαφωνήσει είναι αυτός της Πετρούπολης, ο οποίος και κατήγγειλε τα σχέδια που προωθούνται μέσα από τα ΤΣΑ. Μαζί με τους δήμους έχουν συνηγορήσει οι πλειοψηφίες των συμβουλίων της Νομαρχίας Αθήνας, του Εργατικού Κέντρου Αθήνας, ενώ σύμφωνο είναι και το Βιοτεχνικό Επιμελητήριο.

Ηδη έχει ιδρυθεί εταιρία μη κερδοσκοπικού χαρακτήρα από όλους τους συναρμόδιους φορείς. Ο κάθε δήμος έχει συντάξει μελέτη για την περιοχή του, για τους τομείς που πρέπει να εφαρμοστούν τα ΤΣΑ. Μόνο με τον παραπάνω «μηχανισμό», που έχει στηθεί, ήδη έχουν κατασπαταληθεί πολλά εκατομμύρια για μελέτες και μισθούς υπαλλήλων. Ο ΑΣΔΑ προετοιμάζεται αυτή τη στιγμή να υπογράψει σύμβαση με το ΚΕΚ Δυτικής Αθήνας (ΚΕΚ των δήμων)για προγράμματα κατάρτισης και έχουν ξεκινήσει οι αιτήσεις από τους ανέργους. Η αρχική πρόβλεψη που υπήρχε από τους δήμους για κάλυψη 500 θέσεων εργασίας τώρα έγινε 1.000, όταν βέβαια οι άνεργοι στη Δυτική Αθήνα υπολογίζονται σε 50.000. Πάντως, σύμφωνα με τα στοιχεία του ΑΣΔΑ για την εκδήλωση ενδιαφέροντος για τα ΤΣΑ, μέχρι τις 20 Δεκέμβρη 1999, είχαν γίνει συνολικά 1.154 αιτήσεις, από τις οποίες οι 545 έγιναν από επιχειρήσεις για πρόσληψη ανέργων και 590 από ανέργους για να ανοίξουν δικές τους επιχειρήσεις. Ο ΟΑΕΔ θα επιχορηγεί με 5.000 ημερομίσθιο τον κάθε εργαζόμενο για κάθε μήνα, ενώ με 3.750.000 επιχορηγεί τους νέους επιχειρηματίες. Τα ίδια ποσά ισχύουν και για τις άλλες περιοχές.

Η καλύτερη εφαρμογή των ΤΣΑ από όλες τις περιοχές έχει γίνει στο Νομό Μαγνησίας, όπου οι Δήμοι Βόλου, Αλμυρού και Ν. Ιωνίας μαζί με τη νομαρχία και τη σύμφωνη γνώμη και της πλειοψηφίας του ΕΚ έδωσαν το καλύτερο «παράδειγμα» στην κυβέρνηση. Μάλιστα, δεν ίδρυσαν ούτε την εταιρία μη κερδοσκοπικού χαρακτήρα, όπως προβλέπεται, για να μη χρονοτριβούν. Το μόνο που συστήθηκε είναι ένα συντονιστικό όργανο με την ονομασία Γραφείο Ενημέρωσης Ανέργων και Επιχειρήσεων, το οποίο προβλέπεται από προηγούμενο νόμο της κυβέρνησης και το οποίο χρηματοδοτείται και από τον ΟΑΕΔ! Οι 7 δράσεις που σχεδιάστηκαν από τη νομαρχία αφορούν κυρίως παροχές κοινωνικών υπηρεσιών και προέβλεπαν την απασχόληση 100 εργαζομένων με συνολικό κόστος 685.770.000 δραχμές. Οι αιτήσεις που κατατέθηκαν στη νομαρχία ήταν συνολικά 554, εκ των οποίων 268 έγιναν από ανέργους για αυτοαπασχόληση και 286 από επιχειρήσεις που ενδιαφέρονταν να προσλάβουν 471 ανέργους. Οπως διαφημίζει η νομαρχία, δημιουργήθηκαν 739 νέες θέσεις εργασίας για τις 100 που σχεδίασαν, θεωρώντας το σπουδαίο κατόρθωμα.

Στην Ημαθία η σύμβαση για τη δημιουργία της προβλεπόμενης εταιρίας μη κερδοσκοπικού χαρακτήρα υπογράφτηκε στις 24 Σεπτέμβρη 1998, με συμμετοχή 15 φορέων από την ΤΑ, Αγροτικές Συνεταιριστικές Οργανώσεις, το ΕΚ Βέροιας, το Εμποροβιομηχανικό Επιμελητήριο και την Αναπτυξιακή Εταιρία του Νομού Ημαθίας. Οι έξι δράσεις, που έχουν αποφασιστεί να εφαρμοστούν τα ΤΣΑ, είναι κυρίως κοινωνικού χαρακτήρα, όπως φροντίδα ατόμων με ειδικές ανάγκες και τρίτης ηλικίας, κατάρτισης και φύλακες σχολείων. Οι έξι αυτές δράσεις που υπολογίζεται ότι θα απασχολήσουν συνολικά 165 εργαζόμενους είναι ακόμη στο στάδιο της προετοιμασίας. Η προκήρυξη των θέσεων αυτών προβλέπεται να γίνει μέσα στο Γενάρη. Μέχρι σήμερα έχουν προσληφθεί μόνο έξι συντονιστές.

Στην Κοζάνη, παρά την αντίθεση του Εργατικού Κέντρου, ο νομάρχης και το Εμποροβιομηχανικό Επιμελητήριο προχώρησαν στην προώθηση των ΤΣΑ. Και εκεί έχουν ιδρύσει εταιρία μη κερδοσκοπικού χαρακτήρα. Εχουν ορίσει μάλιστα γενικό συντονιστή σε επίπεδο Δυτικής Μακεδονίας ιδιώτη, ο οποίος παράλληλα είναι και ιδιοκτήτης ΚΕΚ. Τα προγράμματα που έχει αποφασιστεί να υλοποιηθούν είναι επιδότησης σε ανέργους για αυτοαπασχόληση και επιχειρήσεων για πρόσληψη ανέργων. Μέχρι σήμερα έχουν κάνει αίτηση 50 μικρές επιχειρήσεις 15-20 ατόμων για πρόσληψη ανέργων, ενώ μόνο 30 άνεργοι έκαναν αίτηση για εργασία μέσω των ΤΣΑ. Προσπάθεια γίνεται να εφαρμοστούν τα ΤΣΑ και στο Βιοτεχνικό Πάρκο Γούνας και υπολογίζουν ότι θα καλύψουν περίπου 3.000 άνεργους γουνεργάτες, όταν οι άνεργοι εκεί είναι πάνω από 8.000, ενώ η ανεργία γενικά στην περιοχή έχει ξεπεράσει το 17%.

Στην Βοιωτία δεν έχουν καταφέρει ακόμη να προχωρήσουν στην εφαρμογή των ΤΣΑ. Ετσι, έχουν μείνει στις προτάσεις, που έχουν γίνει από τους φορείς για κοινωνικούς τομείς δράσεις που θέλουν να εφαρμοστούν τα ΤΣΑ.

Στο Νομό Αχαΐας έχουν ξεκινήσει εδώ και καιρό και εφαρμόζονται τα ΤΣΑ και ο νομάρχης που έχει τον γενικότερο έλεγχο υπογράφει καθημερινώς επιδοτήσεις. Οι τομείς που εφαρμόζονται εκεί είναι επιδότηση σε ανέργους με 3.750.000 δραχμές για άνοιγμα δικής τους επιχείρησης. Οι περισσότεροι από αυτούς έχουν προχωρήσει στο άνοιγμα μικρών συνοικιακών μαγαζιών με αβέβαιο μέλλον. Επίσης, επιδοτούνται μικρές βιοτεχνίες για την πρόσληψη ανέργων. Ετσι άνεργοι εργαζόμενοι με ειδικότητες και πολλά χρόνια στην εργασία βρίσκονται να εργάζονται με τους κατώτατους μισθούς της ΕΓΣΣΕ και αυτό για μικρό χρονικό διάστημα που ορίζουν οι συμβάσεις.

Στο Νομό Δράμας δεν υπάρχει εφαρμογή των ΤΣΑ. Μέχρι σήμερα μόνο ο Δήμος Δράμας έχει εφαρμόσει πρόγραμμα με πρόσληψη κάποιων κοινωνικών λειτουργών, ενώ έχει ιδρυθεί και εκεί εταιρία μη κερδοσκοπικού χαρακτήρα.

Τα «Τοπικά Σύμφωνα Απασχόλησης» ή... Τοπικά Σύμφωνα Ανεργίας για τους εργαζόμενους δεν είναι τίποτα άλλο από έναν ακόμη μηχανισμό της Ευρωπαϊκής Ενωσης που υιοθέτησε η κυβέρνηση στα πλαίσια της διάλυσης των εργασιακών σχέσεων, αφαίρεσης δικαιωμάτων και μοιράσματος της ανεργίας προς όφελος του μεγάλου κεφαλαίου.

Το σχέδιο για την εφαρμογή των ΤΣΑ επισήμως ανακοινώθηκε στις 18 Φλεβάρη 1997. Τότε η κυβέρνηση κάλεσε την Αυτοδιοίκηση και τις εργατικές και εργοδοτικές ενώσεις σε 7 περιοχές όλης της χώρας να συμφωνήσουν με τα ΤΣΑ και να τα βάλουν σε εφαρμογή. Οι 7 αυτές περιοχές δεν ήταν καθόλου τυχαίες, καθώς ακόμη και σήμερα η ανεργία σ' αυτές καλπάζει με ποσοστά πολύ μεγαλύτερα από τον πανελλαδικό μέσο όρο. Οι δήμοι της Δυτικής Αθήνας και του Δυτικού Πειραιά, οι Νομαρχίες Πάτρας, Βοιωτίας, Μαγνησίας, Ημαθίας, Δράμας και της ευρύτερης περιοχής Κοζάνης - Φλώρινας ήταν οι «τυχερές» περιοχές που θα έλυναν το πρόβλημα της ανεργίας, που τις μαστίζει, με τα ΤΣΑ. Η κυβέρνηση όμως δεν έμεινε μόνο εκεί και, με τροπολογία μέσα στον αντεργατικό νόμο 2369/98, έθεσε τη δυνατότητα εφαρμογής των ΤΣΑ σε όλη σχεδόν την Ελλάδα, τοποθετώντας την πλειοψηφία των περιοχών στον τομέα Γ` (με δείκτη ανεργίας πάνω από τον πανελλαδικό μέσο όρο), προϋπόθεση για την εφαρμογή των ΤΣΑ.

Πρακτικά τα ΤΣΑ είναι μια συνεργασία εταιρικού χαρακτήρα, στην οποία συμμετέχουν φορείς της Αυτοδιοίκησης, ιδιώτες, τοπικοί παραγωγικοί φορείς. Σκοπός τους, σύμφωνα με αυτούς που τα «εφεύραν», είναι η αντιμετώπιση της ανεργίας με συνεργασία σε τοπικό επίπεδο και η καλύτερη αξιοποίηση των κοινοτικών πόρων. Στην ουσία δεν είναι τίποτα άλλο από μια νέα μορφή πιο άγριας εκμετάλλευσης των εργαζομένων και κατακερματισμού των εργασιακών δικαιωμάτων, ένας ακόμη μηχανισμός μοιράσματος της ανεργίας και καταστρατήγησης των κλαδικών Συμβάσεων Εργασίας, φορτώνοντας παράλληλα στους δημότες το κόστος δημοτικών υπηρεσιών που έχουν ήδη χιλιοπληρώσει...

Οι επιχειρηματικές δραστηριότητες μέσω των ΤΣΑ επιδοτούνται από πόρους του Ευρωπαϊκού Κοινωνικού Ταμείου για δύο χρόνια περίπου και κεντρικός φορέας διαχείρισης των πόρων αυτών είναι το Εθνικό Ινστιτούτο Εργασίας. Μετά τα δύο χρόνια βέβαια, αυτοί οι εργαζόμενοι θα ξαναβρεθούν στην ανεργία, ενώ οι χρήστες των προγραμμάτων θα λειτουργούν με αυτοχρηματοδότηση, κάτι που σε πολλές περιπτώσεις, που αφορά κοινωνικές υπηρεσίες, θα βάζει ακόμη πιο βαθιά το χέρι στην τσέπη των δημοτών που θα τις πληρώνουν. Το πρώτο στάδιο εφαρμογής του μιλάει για τη σύσταση εταιρίας μη κερδοσκοπικού χαρακτήρα σε κάθε περιοχή που θα συντονίζει και θα ελέγχει την εφαρμογή τους. Ολοι οι ενδιαφερόμενοι, επιχειρήσεις ή άνεργοι, πρέπει να κάνουν αίτηση εκεί για να συμμετέχουν.

Οι κυβερνητικές πλειοψηφίες σε δήμους, νομαρχίες, Εργατικά Κέντρα και διάφοροι ιδιώτες, στις 7 περιοχές που επιλέχτηκαν για να εφαρμοστούν τα ΤΣΑ, έδωσαν μάχη για να πείσουν τους εργαζόμενους ότι με αυτά θα λύσουν το πρόβλημα της ανεργίας σε τοπικό επίπεδο. Οι περιοχές αυτές με τα μεγαλύτερα ποσοστά ανεργίας στην Ελλάδα θεωρήθηκαν εύκολη λεία για τους δημιουργούς των ΤΣΑ, καθώς η μεγάλη εξαθλίωση λόγω ανεργίας μικραίνει και τις αντιστάσεις.

Αυτοί που ήταν φυσικά από την αρχή οι ένθερμοι υποστηριχτές των ΤΣΑ ήταν οι εργοδότες και οι κυβερνητικοί δήμαρχοι και νομάρχες. Οι πρώτοι γιατί τους δίνεται η δυνατότητα να έχουν «φθηνούς» εργαζόμενους ή επιπλέον επιδοτήσεις για τις δουλιές τους, ενώ οι τοπικοί άρχοντες αποβλέποντας στα πακέτα των χρημάτων, αλλά και των υπηρεσιών που δήθεν θα προσφέρουν με αντικαταβολή.