Τα αποτελέσματα της εμπορευματοποίησης της δήθεν αποασυλοποίησης των ασθενών μέσω του προγράμματος «Ψυχαργώς», αποτυπώθηκαν με δραματικό τρόπο στις θέσεις και τις προτάσεις μιας ημερίδας που οργάνωσε χτες μια ομάδα κυρίως μη κυβερνητικών οργανώσεων που έχουν αναλάβει προγράμματα: Κεντρικό χαρακτηριστικό είναι ότι συμπεριφέρονται σαν κλασικοί εργοδότες που προσπαθούν να μειώσουν το «μισθολογικό κόστος» του προσωπικού που απασχολούν, αλλά και αντιμετωπίζοντας τους ίδιους τους ψυχικά ασθενείς ως άψυχες, αριθμητικές μονάδες σε υπολογισμούς του κόστους απ' τη νοσηλεία τους μέχρι τα έξοδα κηδείας τους.

Χαρακτηριστική έκφραση αυτής της εργοδοτικής νοοτροπίας είναι ο εκνευρισμός που προκαλεί ο έλεγχος των Επιθεωρήσεων, των Εργατικών Κέντρων, της Ομοσπονδίας Συλλόγων Νοσηλευτικών Ιδρυμάτων Ελλάδας (ΟΣΝΙΕ) και των Διευθύνσεων Υγιεινής των Νομαρχιών. «Τελικά ποιοι είναι οι φορείς που έχουν οριστεί και δικαιούνται εκ της υπαρχούσης νομοθεσίας και πάντα σε συνάρτηση με την ιδιότητά μας και το έργο που εκτελούμε να μας ελέγχουν; Από πού προκύπτει το σύννομο αυτών των ελέγχων;» αναρωτιούνται οι φορείς που έχουν αναλάβει τα προγράμματα.

Τη χτεσινή ημερίδα διοργάνωσε το Δίκτυο Φορέων Ψυχοκοινωνικής Αποκατάστασης και Ψυχικής Υγείας «Argos» στην οποία συμμετέχουν 27 Μη Κυβερνητικές Οργανώσεις (ΜΚΟ) και δύο Νομικά Πρόσωπα Δημοσίου Δικαίου (ΝΠΔΔ). Το Δίκτυο «Argos» - σύμφωνα με τον πρόεδρό του Α. Βενύτη - συγκροτήθηκε με τις ευλογίες της κυβέρνησης σε μια σύσκεψη στο υπουργείο Υγείας στις 24 Ιούνη 2004. Σκοπός του Δικτύου, όπως αναφέρεται, είναι «να συντονίσει και να συμβάλλει στην κατά το δυνατόν κοινή μεθοδολογία, και διαδικασία σχεδιασμού, υλοποίησης, διαχείρισης και αξιολόγησης των προγραμμάτων ψυχοκοινωνικής αποκατάστασης και ψυχικής υγείας, με στόχο να αντιμετωπίζονται τα προβλήματα με έναν ενιαίο και αποτελεσματικό τρόπο».

Οι 27 ΜΚΟ του Δικτύου λειτουργούν περίπου 100 δομές (ορφανοτροφεία, ξενώνες, προστατευόμενα διαμερίσματα, Κέντρα Ημέρας και κινητές μονάδες ψυχικής υγείας) που «απασχολούν σχεδόν 2.500 εργαζόμενους, επιστημονικό και βοηθητικό προσωπικό και προσφέρουν υπηρεσίες σε 1.500 ωφελούμενους».

Μεταξύ των διαπιστώσεων που κάνουν είναι ότι η ψυχιατρική μεταρρύθμιση βρίσκεται σε εξαιρετικά κρίσιμη καμπή. Υπάρχει δραματική έλλειψη εθνικών πόρων και αναποτελεσματικός καταμερισμός των υπαρχόντων πόρων (δηλαδή των κοινοτικών). Αυξάνονται οι εισαγωγές στα ψυχιατρεία με εισαγγελικές εντολές και ότι είναι δραματική η έλλειψη τομεοποιημένων υπηρεσιών ψυχικής υγείας.

Ακόμα διαπιστώνουν «ενίσχυση του κερδοσκοπικού ιδιωτικού τομέα χωρίς κριτήρια αξιολόγησης των παρεχόμενων υπηρεσιών και διασύνδεση με το Εθνικό Σύστημα Υγείας», διεκδικώντας για λογαριασμό των μη κερδοσκοπικών, σύμφωνα με το νομικό τους καθεστώς, φορέων την παροχή των υπηρεσιών στους ψυχικά άρρωστους. Δεν αρνούνται, δηλαδή, την επιχειρηματική δραστηριότητα, γεγονός που τους οδηγεί σε εργοδοτική συμπεριφορά καθώς μέσω αυτής της δραστηριότητας η κύρια επιδίωξη είναι η αποκόμιση κέρδους.

Θύματα της εμπορευματοποίησης είναι και οι εργαζόμενοι αλλά και οι προστατευόμενοι στις δομές: Ετσι για παράδειγμα, οι φορείς των δομών θέτουν ως θέμα να μην πληρώνουν τις αμοιβές εργασίας στα Νομικά Πρόσωπα Ιδιωτικού Δικαίου μη κερδοσκοπικού χαρακτήρα γιατί είναι ψηλότερα από τις αμοιβές που προβλέπονται στο πρόγραμμα «Ψυχαργώς» και είναι: 1.350 ευρώ για το επιστημονικό προσωπικό, 1.100 για το νοσηλευτικό και 1.000 για το λοιπό βοηθητικό προσωπικό. Επίσης ζητούν να μην πληρώνουν νοσοκομειακά επιδόματα (20%).

Ιδού και ένα δείγμα αντιμετώπισης του ψυχικά άρρωστου με κατάθεση του παρακάτω ερωτήματος: «Σε ό,τι δεν προβλέπεται από το ισχύον σύστημα διαχείρισης (π.χ. έξοδα κηδείας, έξοδα για την πληρωμή αποκλειστικών νοσοκόμων σε Δημόσια Νοσοκομεία), νομιμοποιείται το Διοικητικό Συμβούλιο να προβαίνει σε δαπάνες (εντός των ορίων της χρηματοδότησης του προγράμματος) με αποφάσεις ΔΣ;».

Τα παραπάνω στοιχεία, αλλά και άλλα που παρουσιάστηκαν στην ημερίδα, δικαιώνουν πλήρως το ΚΚΕ που απ' την πρώτη στιγμή είχε προειδοποιήσει ότι η αποασυλοποίηση ή θα γίνει μέσα από δημόσιες δομές ή θα έχει δραματική κατάληξη μέσα απ' την εμπορευματοποίηση, είτε του επιχειρηματικού τομέα είτε των μη κερδοσκοπικών φορέων.