«Χρησιμοποιήσαμε στις θέσεις έναν όρο, ένα δίπτυχο: "Γερή και μαζική ΚΝΕ". Μπορούμε να τον δούμε και ως ανάπτυξη και σταθεροποίηση αυτής της ανάπτυξης της ΚΝΕ, παίρνοντας υπόψη ότι η ΚΝΕ είναι η βασική πηγή, όπως βεβαίως και το εργατικό κίνημα, για την ανάπτυξη και ισχυροποίηση του Κόμματος, για την προετοιμασία στρατολογιών για το Κόμμα και για το εργατικό και λαϊκό κίνημα, για την ηλικιακή ανανέωση των γραμμών και των οργάνων του Κόμματος.

Ορισμένοι σύντροφοι, από αυτό το βήμα και στον προσυνεδριακό διάλογο, έκαναν ορισμένες παρατηρήσεις και έδειξαν μια δημιουργική ανησυχία για το ζήτημα της ανάπτυξης της ΚΝΕ, μέσα από την εμπειρία της κομματικής δουλιάς. Ανέδειξαν την ανάγκη να σκύψουμε ακόμα περισσότερο για να προσέχεται η διαδικασία για τη στρατολογία των νέων ΚΝιτών, να αποφεύγονται φαινόμενα προχειρότητας.

Αυτές οι εμπειρίες είναι υπαρκτές. Ωστόσο, πρέπει να το δούμε το ζήτημα επιθετικά και δημιουργικά: Ποιος έχει την ευθύνη να καλλιεργήσει το έδαφος, ούτως ώστε πραγματικά η ΚΝΕ να έχει την ευχέρεια, μαζί με τη δική της αυτοτελή δουλιά, να προχωρά σε μαζικές στρατολογίες, όσο γίνεται των καλύτερων παιδιών από την εργατική, τη μαθητική, τη φοιτητική και σπουδάζουσα νεολαία; Ποιος έχει την ευθύνη καλλιεργήσει το έδαφος ώστε αυτές οι στρατολογίες να σταθεροποιούνται, να αφομοιώνονται, να υπάρχουν και οι λιγότερες δυνατές απώλειες, μιας και ξέρουμε ότι μέσα στην ΚΝΕ οπωσδήποτε δεν είναι εύκολο όλοι όσοι στρατολογούνται στις γραμμές της να σταθεροποιούνται και τα επόμενα χρόνια; Αυτό εξαρτάται βέβαια και ανάλογα με την ανάπτυξη του κινήματος. Εχει ουσιαστική ευθύνη και το Κόμμα.

Ο πήχης των απαιτήσεων για τη στρατολογία στην ΚΝΕ δεν μπορεί να είναι ίδιος με το Κόμμα, ούτε τώρα, ούτε αύριο, ούτε στο σοσιαλισμό. Και στο σοσιαλισμό οι απαιτήσεις για να γίνει κανείς μέλος του Κόμματος, τα κριτήρια, ο πήχης θα πρέπει να μπαίνει όλο και πιο υψηλά. Ας μην το δούμε σχηματικά, αλλά οπωσδήποτε είναι πιο κάτω ο πήχης των απαιτήσεων για ένα παιδί της ηλικίας των 15, 16, 17, 18 χρονών για να γίνει μέλος της ΚΝΕ. Ο κομμουνιστής ούτε γεννιέται, ούτε γίνεται μέσα σε ένα μικρό χρονικό διάστημα. Μπορεί να έχεις και περιόδους όπου το κίνημα αναπτύσσεται γοργά, να υπάρχει και μια μαζική διάθεση οργάνωσης, αλλά η σταθεροποίηση σε οποιεσδήποτε καμπές και φάσεις του κινήματος είναι μια πολύ σύνθετη δουλιά. Επομένως πρέπει να έχουμε πάντα στο νου μας ότι τα παιδιά που θα προσεγγίζουν την ΚΝΕ θα θέλουν πάρα πολλή βοήθεια για να αφομοιώνονται. Μία πλευρά αυτής της βοήθειας είναι αυτό που βάζουμε ως καθήκον του Κόμματος, την ανοιχτή, μαζική, πολιτική, ιδεολογική δραστηριότητά του στη νεολαία, παράλληλα και ταυτόχρονα βεβαίως με το άνοιγμα δρόμων για την οργάνωσή της και την ανάπτυξη της πάλης για τα προβλήματά της.

Κάποιοι νέοι άνθρωποι φτάνουν σε μια ηλικία χωρίς να έχουν κατακτήσει τις προϋποθέσεις να γίνουν μέλη του Κόμματος. Αυτό τι σημαίνει; Οτι πρέπει να χάνονται από το κίνημα; Κάποιοι δεν αντέχουν την οργανωμένη ζωή, χωρίς να έχουν ιδεολογικές διαφορές. Λυγίζουν, κάθονται στο πλάι. Εδώ χρειάζεται ιδιαίτερη φροντίδα. Εχουμε έναν αριθμό Κνιτών 29-30 χρονών που δεν μπορεί πια να είναι μέλη της ΚΝΕ, λόγω ηλικίας. Ταυτόχρονα δεν εκπληρώνουν τις προϋποθέσεις να γίνουν μέλη του Κόμματος. Αλλά αυτά τα παιδιά μπορεί να είναι δίπλα μας στις συσπειρώσεις, στο κίνημα. Δε σημαίνει ότι πρέπει να τους χάνουμε αν δεν μπορούν να συνεχίσουν την οργανωμένη ζωή. Και αν θέλετε, χάνοντάς τους σε τέτοιες συνθήκες μερικούς από αυτούς τους βρίσκεις και αντίπερα.

Ολα αυτά τα φαινόμενα μπορούν να μειωθούν, υπάρχουν αντικειμενικές προϋποθέσεις για να πετύχουμε αυτό που λέμε "γερή και μαζική ΚΝΕ" και γοργή ανανέωση των γραμμών του Κόμματος από τις γραμμές της ΚΝΕ.

Θα πρέπει εδώ να συμφωνήσουμε όλοι ότι δεν αρκεί η πρακτική εμπειρία, δεν αρκούν οι προσωπικές ικανότητες. Καλή είναι και η πρακτική εμπειρία και η προσωπική ικανότητα του κάθε στελέχους, του κάθε μέλους. Χρειάζεται πραγματικά πολιτική μόρφωση, επιστημονική γνώση. Αυτή είναι απαίτηση της εποχής μας. Και είναι απαίτηση όχι μόνο για την κοινωνία γενικά, αλλά και για το Κόμμα, γιατί ακριβώς και η πολιτική και επιστημονική γνώση, σε συνδυασμό με τη συμμετοχή στη δράση, ακονίζουν και ανεβάζουν το ταξικό κριτήριο που είναι το ζητούμενο. Να ανεβαίνει το ταξικό κριτήριο στην αντιμετώπιση όλων των προβλημάτων ανάπτυξης του κινήματος».

Συνεχίζοντας την ανάπτυξη του προβληματισμού για τα καθήκοντα του Κόμματος η Αλ. Παπαρήγα τόνισε:

«Η ΚΕ θεωρεί πάρα πολύ θετικό, ότι σε αυτό το βήμα ανέβηκαν σύντροφοι νέοι σε ηλικία, κομματικά στελέχη, κομματικά στελέχη που δουλεύουν στην ΚΝΕ, στελέχη του Κόμματος που δουλεύουν σε πιο εξειδικευμένους τομείς, εκπαιδευτικοί σε χώρους που υπάρχει συγκέντρωση νεολαίας. Είναι πολύ σημαντικό και πρέπει να πούμε ότι ήρθε εξειδικευμένος προβληματισμός και επίσης είναι θετικό ότι τα στελέχη του Κόμματος που δουλεύουν στην ΚΝΕ μίλησαν σαν στελέχη του Κόμματος που δουλεύουν στην ΚΝΕ, με αυτό το πνεύμα ευθύνης και έχοντας όλες αυτές τις φρέσκιες και άμεσες εμπειρίες από τη δουλιά των ΟΒ.

Δε θέλουμε να φτιάξουμε ένα μηχανισμό που να «περνάει» η δουλιά της νεολαίας μέσα στο Κόμμα. Θέλουμε έναν ειδικευμένο μηχανισμό, που θα ανεβάζει την ευθύνη και θα βοηθάει να εξειδικευτεί όλο το όργανο, το κάθε καθοδηγητικό όργανο στη δουλιά στη νεολαία. Αυτό σημαίνει αναπροσανατολισμός. Αυτό σημαίνει γυρίζουμε σελίδα.

Οπωσδήποτε δεν μπορεί να τελειώσει ο προβληματισμός για τα θέματα της νεολαίας με τη Συνδιάσκεψη. Θα χρειαστεί, θα πρέπει να είναι μέσα στις αποφάσεις μας, η αρθρογραφία του «Ριζοσπάστη», της ΚΟΜΕΠ, του ΟΔΗΓΗΤΗ - έτσι και αλλιώς είναι νεανική, άλλο αν πρέπει να διευρυνθεί σε περισσότερα θέματα - θα πρέπει να πολλαπλασιαστεί ο προβληματισμός, η εξειδίκευση, η ανάδειξη νέων ζητημάτων.

Είδατε π.χ. την ομιλία του σ. Τσιόγκα. Αν προσέξατε έβαλε ένα καίριο ζήτημα: Το περιεχόμενο της Παιδείας. Σύντροφοι, η εργατική τάξη μπορεί πάρα πολύ καλά να καταλάβει τον ταξικό χαρακτήρα του περιεχομένου της Παιδείας, δεν είναι ανάγκη να έχει βγάλει πανεπιστήμια, ούτε να έχει κάνει μεταπτυχιακά. Η εργατική τάξη είναι η κατεξοχήν τάξη που έχει την ευθύνη, όχι να αναβαθμίσει, αλλά να φέρει στο κέντρο της προσοχής όλα τα προβλήματα που αφορούν τη νέα γενιά, της δουλιάς, της μόρφωσης μέχρι και τα ζητήματα της προσωπικής ζωής, της οικογένειας, των σχέσεων των δύο φύλων κλπ. Αυτό μπορεί να το κάνει με μεγαλύτερη πληρότητα, δε λέμε άλλες κοινωνικές δυνάμεις δεν μπορούν, αλλά με μεγαλύτερη επάρκεια η εργατική τάξη.

Επομένως σύντροφοι ο προσανατολισμός της δουλιάς μας που εμπλουτίζεται μετά το 17^ο Συνέδριο με την Πανελλαδική Συνδιάσκεψη, θα φέρει έναν άλλο αέρα στη δράση του Κόμματος, ας το πω στην ελληνική κοινωνία και στην πολιτική ζωή. Θα δημιουργήσει και μια άλλη ατμόσφαιρα εσωκομματική, που θα βοηθήσει και στη στράτευση δυνάμεων».

«Αρκετοί σύντροφοι συγκέντρωσαν την προσοχή τους στις μορφές, στο περιεχόμενο, στη μεθοδολογία. Είπαν μάλιστα μερικοί σύντροφοι να δούμε και μεθοδολογικά το ζήτημα, πώς θα προσεγγίσουμε, θα βοηθήσουμε και θα επιδράσουμε, χωρίς να υποκαθιστούμε, στη συνείδηση και στη δράση των μελών την ΚΝΕ. Σε αυτό το ζήτημα θέλει ακόμα πολλή δουλιά. Αλλά δεν πρέπει να αντιμετωπίσουμε αυτό το ζήτημα με δέος και φόβο. Ή, να κυριαρχήσει στην αντίληψή μας αυτό που οι αστοί και οι μικροαστοί για διαφόρους λόγους διαδίδουν ότι η νεολαία δεν μπορεί να πολιτικοποιηθεί. Αυτά ισχύουν ως ένα βαθμό, αλλά πώς; Κάτω από την επίδραση της ιμπεριαλιστικής πολιτικής ιδεολογίας και προπαγάνδας. Η σημερινή νεολαία δεν είναι διαφορετική από την προηγούμενη, ή, από τις προηγούμενες γενιές, υπάρχουν διαφορετικές συνθήκες. Ισα - ίσα σήμερα έχει περισσότερες προϋποθέσεις μιας πιο βαθιάς ριζοσπαστικοποίησης. Είναι άλλο πράγμα να καταβάλλουμε εμείς προσπάθειες να δούμε πώς θα προσεγγίσουμε τη νεολαία. Θα συμφωνήσω με τη φράση που χρησιμοποίησε μία σ., τη μαιευτική μέθοδο. Δεν μπορεί να αντιμετωπίζουμε τα στελέχη της ΚΝΕ που είναι 2-3 χρόνια με δεδομένο ότι αυτά όλα τα ξέρουν, ή ότι όφειλαν να ξέρουν. Δεν είναι εύκολο, παίρνοντας υπόψη και τι ανατροπές και τι συγχύσεις περιέχει η τελευταία δεκαπενταετία. Η νεολαία δε ζητά από μας να μετατραπούμε σε νέους και να κάνουμε τους νέους, ούτε να ντύνεται κάποιος σαν τη νεολαία, ούτε να μιλά νεανικά, να χρησιμοποιεί το λεξιλόγιο της νεολαίας.

Πρέπει να έχουμε γνώση, ικανότητα, μεθοδολογία να την καταλάβουμε και να καταλάβουμε ότι δεν μπορούμε να τη θεωρούμε δεδομένη...«είναι στέλεχος της ΚΝΕ, άρα τα ξέρει όλα». Και ας μην μπερδευόμαστε. Υπάρχουν σύντροφοι στο Κόμμα, οι περισσότεροι από μας, αν θέλετε, με χαμηλότερο μορφωτικό, ιδεολογικό, πολιτικό επίπεδο σε σχέση με τις ανάγκες. Παρ' όλα αυτά η συνεχής μας δράση, η μακρόχρονη εμπειρία που μας έδωσε η συμμετοχή στο Κόμμα και σε σημαντικούς ταξικούς αγώνες μας έχει αποκρυσταλλώσει ένα ορισμένο επίπεδο γνώσης και πείρας χωρίς να έχουμε βαθιά γνώση όλων των συστατικών της κοσμοθεωρίας. Αλλά στο νέο άνθρωπο λείπει και η γνώση αντικειμενικά και λείπει και η αποκρυστάλλωση μιας εμπειρίας που του δημιουργεί σταθερές πεποιθήσεις. Αν αυτό το έχουμε καθαρό στο κεφάλι τότε θα δουλέψουμε όπως αρκετοί σ. είπαν χωρίς να αναιρούμε τον καθοδηγητικό μας ρόλο απέναντι στην ΚΝΕ.

Να βοηθήσουμε τη νεολαία να δουλέψει την πείρα της και να φτάνει σε μια απόφαση, βλέποντας τον εαυτό της ότι συμμετέχει σε αυτή τη διαδικασία. Δεν της επιβάλλουμε μια άποψη αλλά η ίδια με τη δική μας μεθοδολογία καταλήγει σε μια συγκεκριμένη, δουλεμένη εμπειρία ή άποψη που θα τη βοηθήσει να πάει παραπέρα. Πρέπει να το πάρουμε σοβαρά αυτό υπόψη, θέλει μια διαφορετική μεθοδολογία από ό,τι δουλεύουμε σε μεγάλες ηλικίες. Αυτό δεν οδηγεί από καμιά πλευρά σε παραίτηση του Κόμματος να διαπαιδαγωγήσει κομμουνιστικά τη νεολαία και να τη βοηθήσει να αφομοιώσει την κοσμοθεωρία.

Η νεολαία θα μας κρίνει αυστηρά, όταν αδιαφορούμε, ή, όταν είμαστε ανυπόμονοι, ή, όταν δεν μπορούμε να καταλάβουμε τις δυσκολίες που έχει».