ΔΙΕΘΝΗΣ ΟΙΚΟΝΟΜΙΑ | ΡΙΖΟΣΠΑΣΤΗΣ

Η ιδιωτικοποίηση των νερών φέρνει δίψα και μόλυνση

Η περιπέτεια του Μπουένος Αϊρες μετά την ιδιωτικοποίηση της διαχείρησης του νερού

Παπαγεωργίου Βασίλης

Πάνω από 460 εκατομμύρια άνθρωποι σ' όλο τον κόσμο σήμερα εξαρτώνται από τις ιδιωτικές εταιρίες διαχείρισης υδάτων. Είναι χαρακτηριστικό ότι πριν από 15 χρόνια ο αριθμός ήταν μόλις 51 εκατομμύρια. Η ιδιωτικοποίηση σ' αυτόν το ζωτικής σημασίας τομέα αναπτύχθηκε δυναμικά με την παρότρυνση και τη χρηματοδότηση της Παγκόσμιας Τράπεζας και του Διεθνούς Νομισματικού Ταμείου.

Αφού εξάντλησαν τους υδάτινους πόρους των αναπτυσσόμενων χωρών με αποικιοκρατικούς όρους και τεράστια κέρδη, οι πολυεθνικές του νερού δηλώνουν τώρα τη διάθεσή τους να εγκαταλείψουν τις φτωχές χώρες στη μοίρα τους και να επικεντρωθούν στις κερδοφόρες προοπτικές που ανοίγουν οι πολιτικές ιδιωτικοποίησης στη Βόρεια Αμερική και την Ευρώπη.

Ενα χαρακτηριστικό και διδακτικό παράδειγμα, για το τι σημαίνει ιδιωτικοποίηση της διαχείρισης του νερού, μας δίνει η περιπέτεια της πρωτεύουσας της Αργεντινής, του Μπουένος Αϊρες και των κατοίκων της.

Στο πλαίσιο των σχεδιασμών της Παγκόσμιας Τράπεζας, το Μάη του 1993, αποφασίστηκε η δημιουργία μιας τεράστιας ιδιωτικής εταιρίας, η οποία θα αναλάμβανε τη διαχείριση του νερού στο Μπουένος Αϊρες και τη γύρω περιοχή. Ταυτοχρόνως, η ίδια εταιρία ανέλαβε και τη διαχείριση των αστικών λυμάτων που χύνονται στον ποταμό Ρίο ντε Λα Πλάτα. Η εταιρία συγκροτήθηκε με κεφάλαια της μεγαλύτερης πολυεθνικής νερού στον κόσμο, της «Σουέζ», γαλλικών συμφερόντων, και της ισπανικής «Aguas de Barcelona». Στο μετοχικό κεφάλαιο συμμετείχε με μικρό ποσοστό και η Παγκόσμια Τράπεζα. Το όνομα της εταιρίας ήταν «Aguas Argentinas».

Ως αποτέλεσμα, τονίζει ο Ντανιέλ Αζπιάζου, ερευνητής στη Σχολή Κοινωνικών Επιστημών του Μπουένος Αϊρες, η τιμή του νερού αυξήθηκε (από το Μάρτη 1993, έως το Γενάρη του 2002) κατά 88,2% (!) ενώ το ίδιο χρονικό διάστημα ο πληθωρισμός έτρεξε με ποσοστό μόλις 7,3%...

Ο Αζιπιάζου σημειώνει ότι η ληστρική εκμετάλλευση των υδάτινων πόρων από την «Aguas Argentinas» οδήγησε σε αύξηση των καθαρών κερδών της εταιρίας κατά 20%, ποσοστό εκπληκτικό αν συγκρίνει το μέσο ποσοστό κέρδους εταιριών νερού στη Βρετανία (6-7%) και στη Γαλλία (6%).

Πορεία αντιστρόφως ανάλογη με αυτήν των κερδών παρουσίασε η ποιότητα των υπηρεσιών της εταιρίας, αφού το 1997, όταν έγινε ο πρώτος έλεγχος στην πορεία υλοποίησης της σύμβασης, αποδείχτηκε ότι η «Aguas Argentinas» πληρούσε μόνο το 45% των υποχρεώσεών της. Σύμφωνα με την έκθεση της Ελεγκτικής Αρχής της Αργεντινής, το Δεκέμβρη του 2003, μόνο το 12% των λυμάτων υπέκειτο σε επεξεργασία και καθαρισμό, ενώ το υπόλοιπο 88% χυνόταν στο Ρίο Ντε Λα Πλάτα, προκαλώντας ανυπολόγιστη καταστροφή. Πρόσφατα, οι κάτοικοι και οι τοπικές αρχές της πόλης Berazategui, μαζί με τους γειτονικούς δήμους του Quilmes και του Berisso υπέβαλαν αγωγή κατά της «Aguas Argentinas», ζητώντας αποζημίωση 300 εκατομμυρίων δολαρίων για τη μόλυνση του ποταμού και της γύρω περιοχής.

Τα «κέρδη» του πολέμου

Την περασμένη βδομάδα, ο Πρόεδρος των ΗΠΑ, Τζορτζ Μπους, παρουσίασε το σχέδιο προϋπολογισμού για το 2007. Εναν ακόμη προϋπολογισμό πολέμου και καταστολής, αφού προβλέπει ιλιγγιώδη ποσά για τις ανά τον κόσμο στρατιωτικές επιχειρήσεις, αλλά και για την ανάπτυξη του εφιαλτικού μηχανισμού «εσωτερικής ασφάλειας» των ΗΠΑ.

Στον αντίποδα των αυξήσεων των πολεμικών δαπανών, οι κοινωνικές δαπάνες, που μειώνονται σε όλους τους τομείς της Υγείας, της Παιδείας και της Κοινωνικής Πρόνοιας.

Ο Πρόεδρος Μπους κάλεσε, μάλιστα, τον αμερικανικό λαό να αποδεχτεί τις «θυσίες» και να σταθεί «στο πλευρό του αμερικανικού στρατού σ' αυτήν τη ζωτικής σημασίας αποστολής».

Ομως, αν για εκατομμύρια Αμερικανούς αυτή η πολιτική συνεπάγεται νέα βάρη, ενώ για πολλούς είναι αιτία της απόλυτης εξαθλίωσής τους, υπάρχουν και οι μεγάλοι κερδισμένοι από τον πόλεμο. Ανάμεσα σ' αυτούς είναι, φυσικά, και οι πολεμικές βιομηχανίες.

Σε 427 εκατ. δολάρια ανήλθαν στο τρίτο τρίμηνο του 2005 τα καθαρά κέρδη της «Lockheed Martin» («Λόκχιντ Μάρτιν»), της μεγαλύτερης πολεμικής βιομηχανίας στον κόσμο, σημειώνοντας αύξηση κατά 39% σε ετήσια βάση. Οι πωλήσεις της «Lockheed Martin» ενισχύθηκαν κατά 9% σε σχέση με το τρίτο τρίμηνο του 2004, φτάνοντας τα 9,2 δισεκατομμύρια δολάρια.

Αν κάποιος (κατά τύχη, ή φωτισμένος από το «χρυσό ένστικτο» του κέρδους) είχε το Μάρτη του 2000 από 100 μετοχές των έξι μεγαλύτερων αμερικανικών πολεμικών βιομηχανιών, όλες μαζί θα άξιζαν τότε 12.731 δολάρια.

Ο κύριος αυτός θα έβλεπε σήμερα τις ίδιες μετοχές να αξίζουν 44.417 δολάρια!

Και για το πούμε διαφορετικά, θα έβλεπε την «επένδυσή» του να αποδίδει κέρδος 248,88%.

«ΦΟΛΚΣΒΑΓΚΕΝ» - ΚΕΡΔΗ Τα τεράστια κέρδη σε συνδυασμό με τις κυβερνητικές πολιτικές ενίσχυσης της «ανταγωνιστικότητας» αποθρασύνουν τους κεφαλαιοκράτες. Η γερμανική αυτοκινητοβιομηχανία «Φολκσβάγκεν», η μεγαλύτερη της Ευρώπης, παρουσίασε το 2005 κέρδη, προ φόρων, 1,12 δισ. ευρώ. Αυξημένα, δηλαδή, κατά 60% σε σχέση με το 2004. Ωστόσο, αυτό δεν την εμπόδισε να ανακοινώσει την περασμένη Δευτέρα την περικοπή 20.000 θέσεων εργασίας, στο πλαίσιο σχεδίου «αναδιάρθρωσής» της, έως το 2009. Την ίδια μέρα, η μετοχή της ανέβηκε κατά 6%...

ΤΡΟΜΟΣ ΓΙΑ ΠΕΤΡΕΛΑΙΟ Η φράση του Προέδρου της Βενεζουέλας, Ούγο Τσάβες: «Η εποχή του φθηνού πετρελαίου έχει τελειώσει», επαναλαμβάνεται όλο και πιο συχνά. Οι περιορισμένες δυνατότητες αύξησης της παραγωγής, σε συνδυασμό με την αυξανόμενη ζήτηση από χώρες, όπως η Κίνα και η Ινδία, οδηγούν στη διατύπωση των πιο ακραίων σεναρίων σχετικά με την τιμή του «μαύρου χρυσού». Ο διευθύνων σύμβουλος της πετρελαϊκής εταιρίας «Κέιρν Ενερτζι» Σερ Μπιλ δήλωσε την περασμένη Τρίτη ότι το πετρέλαιο θα αγγίξει τα 100 δολάρια το βαρέλι την επόμενη πενταετία!

ΗΠΑ - ΑΝΕΡΓΙΑ Ο δείκτης της ανεργίας είναι αυτός που καταδεικνύει πόσο «εύθραυστη» είναι η κατά τα άλλα «δυναμική ανάπτυξη» της αμερικανικής οικονομίας. Το δυσάρεστο νέο ήρθε από το υπουργείο Εργασίας των ΗΠΑ την περασμένη Πέμπτη, το οποίο, σε ανακοίνωσή του, αναφέρει ότι σε 297.000 ανήλθαν τη βδομάδα μέχρι τις 11/2 οι νέες αιτήσεις επιδόματος ανεργίας στις ΗΠΑ, σημειώνοντας άνοδο κατά 19.000 σε σχέση με το αμέσως προηγούμενο εφταήμερο.