Οι Τομ Χανκς και Οντρε Τότου σε μια σκηνή της ταινίας

Μετά απ' όλα αυτά, επιτέλους, έφτασε η... Δευτέρα Παρουσία, για όλους μας! Από σήμερα τα σκοτάδια θα πλημμυρίσουνε με φως! Πιστοί και άπιστοι, ορθόδοξοι, καθολικοί, αλλά, γιατί όχι και μουσουλμάνοι, που είναι και της μόδας τελευταία, σπρωγμένοι από άρρωστη περιέργεια (οι περισσότεροι), θα χωθούνε στις 235 κινηματογραφικές αίθουσες, για να δούνε τον περίφημο και πολυσυζητημένο «Κώδικα Ντα Βίντσι»! Και αμέσως - αυτό δεν είναι το ζητούμενο; - θα λυθούν όλες οι απορίες όλων! Ολες οι απορίες που τους κράταγαν τυφλούς και άγρυπνους, αιώνες τώρα! Ηταν ο Χριστός παντρεμένος; Ηταν η Μαγδαληνή γυναίκα του; Είχαν παιδί; Αλλά και απορίες «ευρύτερου» ενδιαφέροντος: Ανήκαν ή δεν ανήκαν ο Λεονάρντο Ντα Βίντσι, ο Ισαάκ Νεύτων, μέρος της καθολικής Εκκλησίας κ.ά. σε μυστικές χριστιανικές αδελφότητες, αδελφότητες που μπροστά τους η CIA και η Μαφία μοιάζουν με... κατηχητικό;

Η ταινία, βέβαια, δε σταματάει εκεί. Δε χαλάει κανενός την καρδιά! Μπαίνει και στα ζητήματα της τέχνης και της κατασκοπίας! «Αποκρυπτογραφεί» πίνακες και άλλα καλλιτεχνικά ή επιστημονικά έργα του Λεονάρντο Ντα Βίντσι και «διαβάζει» τα πολιτικο-θρησκευτικά μυστικά και μηνύματα που μεταφέρουν πάνω τους για τους «μυημένους»! Μαθαίνουμε, λοιπόν, και εμείς οι αμύητοι, πως στον περίφημο «Μυστικό Δείπνο» του Ντα Βίντσι δίπλα στον Χριστό δε στέκεται ο Ιωάννης, αλλά η Μαγδαληνή! Δεξί χέρι του Ιησού, ερωμένη και γυναίκα του! Μαθαίνουμε, επίσης, τι κρύβουν τα σχέδια - τοιχογραφίες που βρέθηκαν στο μοναστήρι της Santissima Annunziata στη Φλωρεντία. Στο μοναστήρι που, μάλλον, ήταν το «κρυφό εργαστήρι» του Ντα Βίντσι! Εκεί που ο Λεονάρντο γνώρισε τη μυστηριώδη Μόνα Λίζα. (Ο πίνακας της οποίας και αυτός «μυστικά» μεταφέρει)! Μαθαίνουμε, ακόμα, τι κρύβουν τα σχέδια των πτητικών μηχανών και άλλων συσκευών του καλλιτέχνη - επιστήμονα, που «προανήγγειλαν» τις μεγάλες εφευρέσεις του 20ού αιώνα. Και αυτά ήταν σύμβολα και μυστικά συνθήματα!

Η θρησκεία, λέει ο Λένιν, είναι μια παραπλανητική, φανταστική αντανάκλαση, μέσα στο κεφάλι των ανθρώπων, των φυσικών και κοινωνικών δυνάμεων που κυριαρχούν επάνω τους («Σοσιαλισμός και θρησκεία»). Είναι «μια από τις ποικιλίες των μορφών πνευματικής καταπίεσης που βαραίνει πάντα και παντού επάνω στις λαϊκές μάζες, που συντρίβονται κάτω από το βάρος μιας ασταμάτητης δουλιάς για λογαριασμό άλλων, κάτω από την εξαθλίωση και τη μόνωση»!

Σιγά τώρα μην μπει σε τέτοιες «συζητήσεις» το παγκοσμιοποιημένο, πια, Χόλιγουντ! Ο κινηματογράφος γι' αυτό, στην αθώα του εκδοχή, είναι μια χορταστική περιπέτεια. Μια περιπέτεια που διατείνεται ότι είναι ιστορική έρευνα, χωρίς ωστόσο να προσκομίζει (καινούριες) ιστορικές αποδείξεις. Χωρίς να κάνει κοινωνιολογικές, αλλά και φιλοσοφικές αναλύσεις! Απλά πράγματα. Στην πονηρότερη, όμως, εκδοχή, και η ταινία ανήκει σ' αυτή την κατηγορία, έρχεται να δείξει, το «κοινό μυστικό». Αν υπήρξε ο Χριστός, λέει, υπήρξε σαν άνθρωπος! Με όλα τα προτερήματα και τα ελαττώματα του ανθρώπου. Και αυτός ερωτεύτηκε!.. Στη συνέχεια, βέβαια, άλλοι, πιο «ειδικοί», θα αναλάβουν τα υπόλοιπα! Θα προσαρμόσουν, ενδεχομένως, τη θρησκεία στις νέες εποχές. Στις εποχές που η επιστήμη δεν επιτρέπει, πια, χοντράδες! Απλοϊκές ιστορίες. Μυθεύματα, για παιδιά και καθυστερημένους! Αφού, τα φαινόμενα της φύσης, που τρόμαζαν τον πρωτόγνωρο άνθρωπο και τον οδηγούσαν σε υπερφυσικά όντα, σε υπερφυσικές θεότητες, στη θρησκεία τελικά, έχουν, πια, εξηγηθεί επαρκώς!

Τα ουσιώδη χαρακτηριστικά κάθε θρησκείας είναι η πίστη σε υπερφυσικές δυνάμεις που διευθύνουν τον κόσμο και η λατρεία αυτών των δυνάμεων. Η ταινία δεν ασχολείται ούτε με αυτό το ζήτημα! Με τον τρόπο της, μάλιστα, υπερασπίζεται αυτή την άποψη! Στην ήδη καλλιεργημένη μεταφυσική αντίληψη προσθέτει και το δικό της «μυστήριο»! Στα ήδη εκατοντάδες αναπάντητα μεταφυσικά ερωτηματικά που, δυστυχώς, για τους γνωστούς λόγους, εξακολουθούν να βασανίζουν μεγάλη μερίδα του υπανάπτυκτου κόσμου, προσθέτει και αυτή τα δικά της. Και μάλιστα με απόλυτο τρόπο! «Σημασία έχει, ότι πιστεύεις», διατείνεται! Το «τι πιστεύεις», δεν την απασχολεί! 'Η μάλλον την απασχολεί. Πίστη σε έναν Χριστό εξανθρωπισμένο, προτείνει!

Οι θρησκευτικές δοξασίες, η θρησκευτική λατρεία και οι θρησκευτικοί θεσμοί (Εκκλησία), δεν είναι αμετάβλητες. Εχουν, όμως, ένα κοινό γνώρισμα: είναι μέρος, κομμάτι, συστατικό των καθυστερημένων κοινωνιών, «γεννιούνται και αναπτύσσονται κάτω από συνθήκες κοινωνικής καθυστέρησης». Η απήχηση του «Κώδικα Ντα Βίντσι» αποδεικνύει τον παραπάνω ισχυρισμό. Γιατί, μια περισσότερο ανεπτυγμένη κοινωνία ή δε θα έβλεπε καθόλου την ταινία ή θα την έπαιρνε καθαρά στα αστεία! Οπως παίρνουμε τις ταινίες επιστημονικής φαντασίας, ας πούμε!

Ξέρω, είναι πολλά αυτά που ζητάω! Φτάνει να σας πω, πως πριν ακόμα παιχτεί στις αίθουσες η ταινία, είχε είδη κάνει τη ζημιά της! Τα αληθινά ντεκόρ της ταινίας (μοναστήρια, μουσεία, εκκλησίες κλπ.), εκατονταπλασίασαν και χιλιοπλασίασαν τους τουρίστες τους. Το Λούβρο, στο οποίο διαδραματίζεται αρκετό μέρος της ταινίας, έγινε γνωστότερο από ποτέ. Τώρα θα τρέχουν, πια, και θα προσκυνάνε τη γυάλινη πυραμίδα που το κοσμεί και για την οποία κάνει λόγο η ταινία! Το άγνωστο για πολλούς παρεκκλήσι - ντεκόρ στο Ρόσλιν της Σκοτίας οι τουρίστες που το επισκέφτηκαν το 2005 ξεπέρασαν τους 100.000! Το βιβλίο έχει μεταφραστεί σε 55 γλώσσες και πούλησε πάνω από 170.000.000 αντίτυπα! Ο συγγραφέας του, Dan Brown (Νταν Μπράουν), εισέπραξε πάνω από 300.000.000 δολάρια (μόνο από το βιβλίο)!

Η ταινία, για να σοβαρέψουμε, κινείται σε δυο άξονες! Από τη μία έχουμε να κάνουμε με ένα κινηματογραφικό θρίλερ και από την άλλη με μια θρησκευτική διακήρυξη. Αντε και σε ένα μανιφέστο για την τέχνη! Αν το θέμα του «Κώδικα» ήταν ένα οποιοδήποτε άλλο θέμα, η ταινία θα ήταν ένα ακόμα κινηματογραφικό θρίλερ. Λίγο καλύτερο ή λίγο χειρότερο από τα δεκάδες που φτάνουν στις αίθουσες. Εκείνο που «κρατάει» το θεατή στην καρέκλα του είναι οι αναφορές του στη γνωστή θρησκευτική ιστορία!

Παίζουν: Τομ Χανκς, Οντρε Τότου, Ιαν Μακ Κέλεν, Πολ Μπετανί, Ζαν Ρενό, Αλφρεντ Μολίνα.

Δεκάχρονα παιδιά... αιχμάλωτα

Φυσικά, όλοι οι πόλεμοι δεν είναι ίδιοι! Ενας πόλεμος που έχει να κάνει με την εθνική και πολιτική απελευθέρωση δεν είναι ίδιος με έναν επιθετικό πόλεμο! Φυσικά, τα παιδιά πρέπει να έχουν άλλες ασχολίες! Ομως, είναι πολύ συναισθηματικό και, τελικά, ουτοπικό, να ζητήσεις από τα παιδιά να κλείσουν τα μάτια! Και να θέλουν να το κάνουν πάλι ο πόλεμος και οι σφαίρες του θα τα βρουν. Θα τα βρουν στις αλάνες που παίζουν, στο σχολείο, στα κρεβάτια τους!

Η ταινία του Λουίς Μαντόκι, έστω και αν δεν ήταν στις προθέσεις της, παραδέχτηκε την παραπάνω αλήθεια. Ο εμφύλιος στο Ελ Σαλβαδόρ, στον οποίον αναφέρεται η ταινία, δεν μπορούσε να αφήσει έξω τα παιδιά. Τα κυβερνητικά στρατεύματα χτυπούσανε στο ψαχνό. Κάνανε εφόδους στις παραγκουπόλεις και στις άλλες φτωχικές γειτονιές, που φυσικά ήταν οι εστίες του λαϊκού απελευθερωτικού στρατού (Φαραμπούτο Μαρτί), και πυροβολούσαν αδιακρίτως. Τα παιδιά, μωρά ακόμα, από τις κούνιες τους, αναγκαστικά έπρεπε να πάρουν θέση. 'Η θα κάθονταν να σκοτωθούν ή θα έπρεπε να κρυφτούν. Αλλά και στις κρυψώνες τους δεν έβρισκαν ασφάλεια. Ο κυβερνητικός στρατός τα ξετρύπωνε. Αλλα για να τα σκοτώσει και άλλα για να τα στρατολογήσει (μόλις συμπλήρωναν τα δώδεκα)!

Οι «Αθώες Φωνές» βασίζονται σε αληθινά γεγονότα. Το παιδί που πρωταγωνιστεί στην ταινία, ο 11χρονος Τσιάβα, τον οποίο υποδύεται άριστα ο μικρός Κάρλος Παντίλα, στην ουσία είναι ο συν-σεναριογράφος της ταινίας, ο Οσκαρ Τόρες. Αυτού την ιστορία αφηγείται η ταινία. Βέβαια, αρκετά ρετουσαρισμένη! Ομως, ακόμα και ρετουσαρισμένη (ο Οσκαρ Τόρες ζει και εργάζεται στις ΗΠΑ), δεν μπορεί να κρύψει την αλήθεια. Τα κυβερνητικά στρατεύματα και οι Βορειοαμερικάνοι εκπαιδευτές και σύμμαχοί τους έπρεπε, πάση θυσία, να εξαφανίσουν το λαϊκό απελευθερωτικό κίνημα. Οι ΗΠΑ δεν αντέχουν δεύτερη Κούβα στη Λατινική Αμερική. Και μια ακόμα αλήθεια, που δεν μπορεί να κρύψει η ταινία, είναι η λαϊκή αποδοχή και ανταπόκριση που έβρισκε ανάμεσα στους φτωχούς, αλλά και στον υπόλοιπο λαό, το «Πατριωτικό Μέτωπο».

Ελάττωμα της ταινίας ο απόλυτος συναισθηματισμός της! Και η διάθεση να μην είναι καταγγελτική. Προτερήματα πολλά. Πρώτα ο χώρος. Οι παραγκουπόλεις λένε πολύ περισσότερα από όποια πολιτική διακήρυξη! Αυτός ο κόσμος πρέπει να επαναστατήσει! Στη συνέχεια έχουμε τη φόρμα. Πολύ καλή κινηματογραφική αφήγηση. Εξαιρετική (υγρή) ατμόσφαιρα. Και, βέβαια, άριστες ερμηνείες. Προπαντός από τον μικρό Κάρλος Παντίλα και την κινηματογραφική μητέρα του Λεονόρ Βαρέλα! Να μην ξεχάσουμε τη φωτογραφία, το μοντάζ και την ηχητική μπάντα (μουσική - ήχοι).

Παίζουν: Κάρλος Παντίλα, Λεονόρ Βαρέλα, Χοσέ Μαρία Γιάζπικ.

Δυο παιδικοί φίλοι, που ζούνε στα όρια μόλις της νομιμότητας, γνωρίζουν μια νεαρή πόρνη. Στην αρχή φαίνεται απλώς να κοιμούνται μαζί της. Σιγά-σιγά, όμως, την ερωτεύονται και οι δυο! Το ίδιο συμβαίνει και από την πλευρά της νεαρής «Ευδοκίας» του Ελ Σαλβαδόρ! Δεν μπορεί να διαλέξει. Αλλά δεν τολμάει και να διαλέξει!

Τα τρία αυτά άτομα, ενώ είναι κυλισμένα στη λάσπη, στα λασπόνερα καλύτερα, αφού είναι απλώς μικροδιάβολοι, είναι γεμάτα από συναισθήματα! Μόλις τους δοθεί η ευκαιρία ελευθερώνουν όλον αυτόν τον πλούτο. Και ενώ, όπως είπαμε, ζούνε μέσα στη λάσπη, ξαφνικά αρχίζουν να ανθίζουν και να μοσχοβολάνε!

Φυσικά, τέτοιες και τόσο φλογισμένες καρδιές, είναι πάντα πολύ κοντά στην έκρηξη. Μια έκρηξη που ξεκίνησε από την πρώτη στιγμή της γνωριμίας τους. Μόνο που το «βράσιμο» ήταν αργό. Κάθε ματιά, κάθε αγκάλιασμα, κάθε χαρά, κάθε ζήλια ήταν μια ακόμα στρώση της χειροβομβίδας. Μια κίνηση παραπάνω από κάποιον και τραβιέται η περόνη...

Η ταινία είναι γυρισμένη απλά, αλλά γεμάτη ψυχή. Οι χώροι, όπου κινούνται οι ήρωες, από μόνοι τους βάζουν φωτιά στο πανί. Είναι χώροι δραματικοί! Σκηνικά έτοιμα για τραγωδία. Στους χώρους έρχονται και προστίθενται τα πρόσωπα. Τρία δραματικά πρόσωπα. Παρότι νέα έχουν επάνω τους χαραγμένες εμπειρίες. Είναι έτοιμα να καταλήξουν σε ακραία αποτελέσματα. Τέλος έρχεται και προστίθεται η ιστορία. Η πλοκή. Ξεκινάει δραματικά και καταλήγει δραματικότερα.

Πρόκειται για ψυχολογική, για ερωτική ταινία. Δεν έχει άλλα νοήματα! Αυτό, όμως, δεν την εμποδίζει να βλέπεται με μεγάλο ενδιαφέρον. Ισως γιατί κινείται μέσα σε φορτισμένο κοινωνικό περιβάλλον. Ισως, γιατί συμβαίνει στη Λατινική Αμερική, όπου τα πράγματα, ακόμα και ο έρωτας, παίρνουν άλλες διαστάσεις. Ισως είναι η μουσική, ίσως οι σκιές και το φως, ίσως οι ερμηνείες. Ισως όλα αυτά μαζί. Πάντως, ο θεατής θα βγει χορτασμένος από την αίθουσα.

Παίζουν: Αλίτσε Μπράγκα, Λάζαρο Ράμος, Βάγκνερ Μόουρα.