«Παράθυρο» για παραπομπή στο Διεθνές δικαστήριο της Χάγης «όλων των διαφορών» στο Αιγαίο ανοίγει η κυβέρνηση, αφήνοντας να διαφανεί ότι κινείται αργά και σταθερά στη λογική του «Ελσίνκι» και της συνολικής διευθέτησής τους, όπως άλλωστε αξιώνουν και οι ΗΠΑ.

Μπροστά στα αδιέξοδα που έχει δημιουργήσει η πολιτική που εφάρμοσε και η ίδια τα προηγούμενα χρόνια και με ορατές τις πιέσεις της ηγεσίας του ΠΑΣΟΚ, η κυβέρνηση Καραμανλή, σύμφωνα με όλες τις ενδείξεις, συγκλίνει στη «λύση» της παραπομπής των διαφορών στο Αιγαίο στη Χάγη. Και αυτό παρά τις ισχυρές επιφυλάξεις που είχε μέχρι τώρα για παραπομπή κυριαρχικών δικαιωμάτων σε ένα διεθνές δικαστήριο, που λειτουργεί κυρίως με πολιτικά κριτήρια.

Ειδικότερα, η κυβέρνηση αφ' ενός απέφυγε να απορρίψει την πρόταση του Κ. Στεφανόπουλου, ενώ από την άλλη δε θέλησε να επαναλάβει την «πάγια» θέση ότι η μόνη διαφορά για παραπομπή στο δικαστήριο της Χάγης είναι αυτή της υφαλοκρηπίδας. Δεν είναι τυχαίο ότι ο αναπληρωτής κυβερνητικός εκπρόσωπος παρέπεμπε μονότονα και επίμονα στη δήλωση που έκανε χτες η Ντόρα Μπακογιάννη μετά τη συνεργασία που είχε με τον Κ. Καραμανλή, αφήνοντας σαφώς να εννοηθεί ότι αυτή είναι η θέση της κυβέρνησης. Η υπουργός Εξωτερικών διέκρινε «ενδιαφέροντα σημεία» στο άρθρο του Κ. Στεφανόπουλου, ζητώντας να μην τοποθετηθεί «στη λογική του άσπρου-μαύρου».

Από την άλλη ο Ευ. Αντώναρος δεν έδωσε και ιδιαίτερη σημασία στην «υπερήφανη» δήλωση του υπουργού Αμυνας, Β. Μεϊμαράκη, ότι «η Χάγη δεν είναι πανάκεια», λέγοντας: «Εγώ δε βλέπω απολύτως καμία διαφοροποίηση. Και οι δύο τοποθετήσεις κινούνται στο ίδιο μήκος κύματος»...

Αξίζει να σημειωθεί ότι ο αναπληρωτής κυβερνητικός εκπρόσωπος δεν έκανε καν τον κόπο να παραπέμψει σε αυτά που είπε ο ίδιος ο Κ. Καραμανλής τόσο την περασμένη Παρασκευή στη Βουλή όσο και την Κυριακή στην Πνύκα για τα Ελληνοτουρκικά. Στη φιέστα για τα 25χρονα από την ένταξη στην ΕΕ ο πρωθυπουργός έστειλε νέο «μήνυμα» στην Τουρκία για «πλήρη σεβασμό του Διεθνούς Δικαίου και των διεθνών συνθηκών» και «ανταπόκριση στα κριτήρια και τα προαπαιτούμενα της ΕΕ».

«Δεν νομίζω ότι πρέπει η κυβέρνηση να αλλάξει στρατηγική στο θέμα των σχέσεων με την Τουρκία», δήλωσε ο Γ. Σουφλιάς μετά τη συνεργασία που είχε με τον Κ. Καραμανλή, διευκρινίζοντας ωστόσο ότι δεν πρέπει να αλλάξει η στρατηγική «που λέει ότι θέλουμε καλές σχέσεις και άνοιγμα στις συζητήσεις μας σε διάφορα θέματα». Χαρακτήρισε «ενδιαφέρουσα» την πρόταση Στεφανόπουλου, με την επισήμανση ότι «το πρόβλημα των σχέσεων είναι πολύ σύνθετο και, βεβαίως, πρέπει να εξετάζονται όλες οι πιθανές ενέργειες».

«Πρέπει να λάβουμε υπόψη μας ότι μια τέτοια διαδικασία στο διεθνές δικαστήριο, είναι μια διαδικασία όχι στενά νομική, αλλά πολιτική. Αυτό πρέπει να είναι πολύ σημαντική παράμετρος στις όποιες αποφάσεις λάβουμε», δήλωσε από την πλευρά του ο υπουργός Απασχόλησης, Σ. Τσιτουρίδης.

Η κυβέρνηση, όπως όλα δείχνουν, φαίνεται να συμφωνεί με τη διαπίστωση του Κ. Στεφανόπουλου ότι είναι «αδιέξοδη» η μέχρι τώρα πολιτική της «αξιοποίησης» της ενταξιακής πορείας της Τουρκίας προκειμένου να επιλυθούν τα προβλήματα μεταξύ των δύο χωρών, πολύ περισσότερο που δεν είναι διατεθειμένη να κάνει χρήση του «βέτο» σε οποιαδήποτε φάση αυτής της πορείας. Είναι ενδεικτικό ότι ο κυβερνητικός εκπρόσωπος απέφυγε να δηλώσει αν η κυβέρνηση θα ασκήσει «βέτο» στην περίπτωση που η Τουρκία δεν υλοποιήσει την «ευρωπαϊκή δέσμευσή» της για εφαρμογή του πρωτοκόλλου τελωνειακής σύνδεσης, δηλαδή της ντε φάκτο αναγνώρισης της Κυπριακής Δημοκρατίας.

«Ναι μεν» με πολλά «αλλά», δηλώνει ο υπουργός Εθνικής Αμυνας Ε. Μεϊμαράκης σχετικά με το θέμα της προσφυγής στο Διεθνές Δικαστήριο της Χάγης των ελληνοτουρκικών προβλημάτων. Σε συνέντευξή του χτες το πρωί στη ΝΕΤ δήλωσε μεν ότι δεν αποκλείει την προσφυγή, εξέφρασε, όμως, σοβαρές επιφυλάξεις ειδικά για το σημείο της πρότασης του πρώην προέδρου της Δημοκρατίας Κ. Στεφανόπουλου, που βάζει στο «πακέτο» της προσφυγής και την τουρκική απαίτηση για αποστρατιωτικοποίηση των νησιών του Αιγαίου.

Συγκεκριμένα ο υπουργός Αμυνας ανέφερε: «Το 1975 που άνοιξε το ζήτημα της Χάγης από τη Νέα Δημοκρατία και τον αείμνηστο Κωνσταντίνο Καραμανλή, άνοιξε με ένα θέμα μόνο, την υφαλοκρηπίδα. Με κανένα άλλο ζήτημα. Και αυτό από εκείνη την πρόταση έχει μεγάλη διαφορά. Μα και εγώ δεν την αποκλείω τη Χάγη ακόμα και σήμερα. Αλλά δεν είναι πανάκεια και δε θα μας λύσει και τα άλλα προβλήματα. Τι θα πει να πάμε την αποστρατικοποίηση των νησιών; Εδώ ξεχνάμε τι έγινε μετά από λίγα χρόνια που έφυγε η ελληνική μεραρχία από την Κύπρο; Η άποψή μου είναι ότι δεν αποκλείεις τη Χάγη, δεν τη βάζεις όμως σήμερα στο τραπέζι, σε τέτοιο κορυφαίο επίπεδο».

Στη συνέχεια αναφέρθηκε στο ζήτημα της υπογραφής του συνυποσχετικού που συνδέεται στον εκ των προτέρων καθορισμό του πλάτους των χωρικών υδάτων: «Το 1982 υπεγράφη η συμφωνία για το Διεθνές Δίκαιο της θάλασσας. Οπου εκεί αποκτήσαμε και το δικαίωμα να επεκτείνουμε τα χωρικά μας ύδατα από τα 6 στα 12 μίλια. Γι' αυτό και από τότε κανείς δε θέτει σοβαρά το ζήτημα της Χάγης. Διότι για να πας στη Χάγη, στο συνυποσχετικό που πρέπει να υπογράψεις, πρέπει να έχεις προσδιορίσει απολύτως την αιγιαλίτιδα ζώνη, άρα και τα χωρικά ύδατα. Ολοι αυτοί λοιπόν που λένε σήμερα να πάμε στη Χάγη, μπορούν να μας πουν, θα ασκήσουμε το δικαίωμα των 12, των 10, των 8; Με πόσο θα πάμε; Θα πάμε στα 6, θα δεχτούμε δηλαδή μόνοι μας ότι χάνουμε αυτό το δικαίωμα;».

Επίσης ο Ε. Μεϊμαράκης επισημαίνει τον κίνδυνο ότι το Διεθνές Δικαστήριο της Χάγης είναι «πολιτικό όργανο το οποίο αν του βάλεις 4 θέματα, επειδή μπορεί να τα μοιράσει, μπορεί να χάσεις κιόλας. Και τι θα χάσεις; Τα εδαφικά σου ζητήματα; Διότι προσέξτε, το FIR δεν είναι, είπαμε, εναέριος χώρος δικός μας. Αλλά οι βραχονησίδες όμως είναι ελληνικό έδαφος».

Βέβαια, ο υπουργός Αμυνας, με αφορμή ερώτημα για τις διαφορετικές γραμμές στην κυβέρνηση, έσπευσε να διασκεδάσει τις εντυπώσεις, αφήνοντας να εννοηθεί ότι ίσως είναι και ζήτημα κατανομής ρόλων.

Μετρά τις αντιδράσεις που προκαλεί η πρόταση του τέως Προέδρου της Δημοκρατίας, Κωστή Στεφανόπουλου, περί παραπομπής του συνόλου των ελληνοτουρκικών διαφορών στο Δικαστήριο της Χάγης, το ελληνικό υπουργείο Εξωτερικών.

Το Διεθνές Δικαστήριο της Χάγης υπάρχει ως δυνατότητα και όταν αυτό κριθεί αναγκαίο η προσφυγή θα γίνει, δηλώνει ο υφυπουργός Εξωτερικών, Γ. Βαληνάκης, σχετικά με την παρέμβαση του τέως Προέδρου Κ. Στεφανόπουλου. «Ενδιαφέροντα σημεία», διέγνωσε στην πρόταση Στεφανόπουλου και η υπουργός Εξωτερικών, Ντόρα Μπακογιάννη, η οποία ωστόσο σημείωσε πως για το ενδεχόμενο άσκησης «βέτο» στην ευρωπαϊκή πορεία της Τουρκίας «όλα τα χαρτιά είναι στο τραπέζι».

Στο ελληνικό υπουργείο Εξωτερικών σημειώνουν ότι θέση της ελληνικής εξωτερικής πολιτικής παραμένει ότι η μόνη ελληνοτουρκική διαφορά η οποία υπάρχει για την Ελλάδα, είναι η οριοθέτηση της υφαλοκρηπίδας. Ωστόσο, παράγοντες της ελληνικής διπλωματίας παραδέχονται ότι η επίσημη ελληνική θέση δεν είναι ισχυρή, καθώς η παραπομπή στο Διεθνές Δικαστήριο της υπόθεσης της υφαλοκρηπίδας, προϋποθέτει ελληνοτουρκικό διάλογο και συμφωνία για το εύρος των ελληνικών χωρικών υδάτων και του ελληνικού εναέριου χώρου, αλλά και για την κυριαρχία επί των βραχονησίδων του Αιγαίου, όπως έχει τεθεί από την Τουρκία με την κρίση των Ιμίων. Οπως υπογραμμίζουν Ελληνες διπλωμάτες, δίχως συμφωνία σε αυτά τα θέματα δεν μπορεί να υπάρξει οριοθέτηση της υφαλοκρηπίδας.

Στο πλαίσιο συνέντευξής του στο ραδιόφωνο της ΝΕΤ και σχετικά με την κριτική της αντιπολίτευσης για εγκατάλειψη των κειμένων του Ελσίνκι, ο υφυπουργός Εξωτερικών Γ. Βαληνάκης σημείωσε:

«Ο,τι θετικό υπήρχε στα συμπεράσματα του Συμβουλίου Κορυφής του Ελσίνκι κρατήθηκε και βελτιώθηκε. Οσοι είναι καλόπιστοι και διαβάζουν τα σχετικά κείμενα θα δουν ότι πράγματι το βελτιώσαμε. Το Ελσίνκι ήταν μία ασαφής υποχρέωση. Και δεν είδαμε την προηγούμενη κυβέρνηση να έχει φέρει κανένα αποτέλεσμα επί τεσσεράμισι χρόνια».

Απαντώντας σε ερώτηση δημοσιογράφου, σχετικά με το άρθρο του πρώην Προέδρου της Δημοκρατίας Κ. Στεφανόπουλου, η ΓΓ της ΚΕ του ΚΚΕ, Αλέκα Παπαρήγα, απάντησε:

«Το θέμα είναι πάρα πάρα πολύ σοβαρό και δεν μπορεί να αντιμετωπίζεται πρόχειρα και στο πόδι. Θα ήθελα όμως να πω το εξής πράγμα: Το ζήτημα δεν αφορά μόνο τη ρύθμιση των σχέσεων ανάμεσα στην Ελλάδα και την Τουρκία. Ας μην ξεχνάμε, ότι το Αιγαίο βρίσκεται αυτή τη στιγμή κάτω κυριολεκτικά από την μπότα και την επιδιαιτησία του ΝΑΤΟ και επιπλέον είναι ενταγμένο πλήρως στα αμερικανικά σχέδια στη Μέση Ανατολή και όχι μόνο. Επομένως το ζήτημα είναι πάρα πολύ σύνθετο και βεβαίως δεν υπάρχει και κάποιο διεθνές δίκαιο που να απονέμεται με αντικειμενικά κριτήρια. Εμείς λοιπόν έχουμε επεξεργαστεί μία συγκεκριμένη πρόταση, λέω όμως ότι αυτή τη στιγμή τα πράγματα είναι πολύ δύσκολα και πάρα πολύ σύνθετα».