Πιεστικές διαβουλεύσεις με στόχο την επανεκκίνηση των συνομιλιών για το Κυπριακό έχει αναλάβει, κατόπιν αμερικανικών υποδείξεων, ο Οργανισμός Ηνωμένων Εθνών. Η Ουάσιγκτον, με αυτόν τον τρόπο, επιδιώκει να αποφορτίσει την πίεση που ασκείται από την ΕΕ στην Τουρκία, αφαιρώντας το Κυπριακό - που όψιμα οι εταίροι το αξιοποιούν ως μοχλό πίεσης - από την ατζέντα των ευρωτουρκικών συνομιλιών.

Στο πλαίσιο αυτής της επαναδραστηριοποίησης του ...ενδιαφέροντος του ΟΗΕ ο Ιμπραήμ Γκαμπάρι, εκπρόσωπος του ΓΓ του ΟΗΕ, επισκέπτεται Λευκωσία, Αγκυρα και Αθήνα. Χτες ο εντεταλμένος του ΟΗΕ συναντήθηκε στην Αθήνα με την υπουργό Εξωτερικών, Ντόρα Μπακογιάννη. Αργότερα ο απεσταλμένος του ΟΗΕ συναντήθηκε και με τον πρόεδρο του ΠΑΣΟΚ, Γιώργο Παπανδρέου.

Πριν τις συναντήσεις του Γκαμπάρι στην Αθήνα η Λευκωσία έσπευσε, με δηλώσεις του κυβερνητικού εκπροσώπου, να εκφράσει την απαισιοδοξία της για την αποστολή του αξιωματούχου του ΟΗΕ, αποστέλλοντας στην Αθήνα το μήνυμα ότι η κυπριακή κυβέρνηση δε βιάζεται να ξεκινήσει μια διαδικασία της οποίας το άμεσο και απτό αποτέλεσμα θα είναι η διευκόλυνση της ευρωπαϊκής πορείας της Τουρκίας. Οπως σημειώνουν στην Κύπρο, η έναρξη συνομιλιών για το Κυπριακό θα επιτρέπει στην Αγκυρα να υποστηρίζει ότι δεν είναι υποχρεωμένη να αναγνωρίσει την Κύπρο, τουλάχιστον μέχρι το τέλος αυτών των συνομιλιών. Ο εκπρόσωπος της κυπριακής κυβέρνησης δήλωσε ότι οι αδιάλλακτες θέσεις και οι ακραίες τοποθετήσεις της τουρκικής πλευράς περιορίζουν τα περιθώρια έκφρασης αισιοδοξίας, για ουσιαστική πρόοδο κατά την επίσκεψη στην Κύπρο του βοηθού Γενικού Γραμματέα των Ηνωμένων Εθνών την Πέμπτη. Ο κυβερνητικός εκπρόσωπος σημείωσε ότι όλα θα εξαρτηθούν πρωτίστως από τη στάση που θα επιδείξει η τουρκοκυπριακή πλευρά κατά την επίσκεψη Γκαμπάρι.

Μετά τη συνάντησή του με την Ντόρα Μπακογιάννη ο Ι. Γκαμπάρι δεν έκρυψε πως στόχος του είναι να οργανώσει μια συνάντησή του με τον Τάσσο Παπαδόπουλο και τον Α. Ταλάτ, κατά την επίσκεψή του στη Λευκωσία, επόμενο σταθμό της περιοδείας του.

Ο εκπρόσωπος του ΓΓ του ΟΗΕ συναντήθηκε και με τον πρόεδρο του ΠΑΣΟΚ. Μετά τη συνάντηση, ο αρμόδιος για θέματα εξωτερικής πολιτικής του κόμματος με δήλωσή του σημείωσε:

«Είχαμε μια μακρά και ενδιαφέρουσα συνομιλία με τον κ. Γκαμπάρι. Ο κ. Παπανδρέου τόνισε την υποστήριξή μας σε κάθε πρωτοβουλία, η οποία μπορεί να αναπτυχθεί, που φέρνει πιο κοντά στην επίλυση του Κυπριακού, με μια προϋπόθεση: Να υπάρχει σαφές πλαίσιο και ουσιαστική, καθαρή πολιτική βούληση για την επίτευξη μιας λύσης. Το πλαίσιο πρέπει να είναι απολύτως καθαρό, χωρίς καμία παρερμηνεία και πρέπει να είναι ο Οργανισμός Ηνωμένων Εθνών, οι αποφάσεις που έχουν ληφθεί μέχρι σήμερα από τον Οργανισμό Ηνωμένων Εθνών και βεβαίως οι ευρωπαϊκές Συνθήκες και το κοινοτικό κεκτημένο, γιατί βρισκόμαστε σε μια νέα ευρωπαϊκή πραγματικότητα. Η Κύπρος είναι μέλος της Ευρωπαϊκής Ενωσης και αυτό επηρεάζει σημαντικά τις εξελίξεις».

Η ανάληψη νέας αμερικανικής πρωτοβουλίας για το Κυπριακό, πράγμα που δεν προμηνύει τίποτα θετικό για μια δίκαιη λύση του προβλήματος, έγινε πιο ορατή κατά τη διάρκεια της επίσκεψης του Τούρκου υπουργού Εξωτερικών στην Ουάσιγκτον.

Η αμερικανική κυβέρνηση, στο όνομα της γεφύρωσης του «ρήγματος» με την Τουρκία, εμφανίζεται αποφασισμένη αφενός να κάνει ό,τι είναι δυνατόν για να μη διακοπούν οι ενταξιακές διαπραγματεύσεις Τουρκίας - ΕΕ και ταυτόχρονα να αναλάβει πρωτοβουλία για ένα «νέο» συνολικό σχέδιο επίλυσης του Κυπριακού, που κατά πάσα πιθανότητα θα είναι μια παραλλαγή του «σχεδίου Ανάν». Για το σκοπό αυτό οι ίδιες πληροφορίες αναφέρουν ότι η Ουάσιγκτον θα ορίσει ειδικό συντονιστή για το Κυπριακό το επόμενο διάστημα.

Στη χτεσινή συνάντηση του Α. Γκιουλ με την Αμερικανίδα ομόλογό του Κ. Ράις συζητήθηκε η βελτίωση των αμερικανοτουρκικών σχέσεων, οι προοπτικές άρσης του αδιεξόδου στο Κυπριακό και η αναζήτηση συμβιβαστικής φόρμουλας, που θα αποτρέψει τη ρήξη στις σχέσεις της Αγκυρας με την ΕΕ το φθινόπωρο, λόγω της αμετακίνητης θέσης της Τουρκίας να μην ανοίγει τα λιμάνια και αεροδρόμιά της στα κυπριακά πλοία και αεροπλάνα. Η αμερικανική πλευρά εργάζεται στην κατεύθυνση της διασύνδεσης της «λύσης» του Κυπριακού με την ενταξιακή πορεία της Τουρκίας, ώστε να διευκολυνθεί η Αγκυρα να μη συμμορφωθεί με τις «ευρωπαϊκές υποχρεώσεις» της και να αναγνωρίσει την Κυπριακή Δημοκρατία. Αργά χθες το βράδυ, ανακοινώθηκε ότι η Αγκυρα έλαβε διαβεβαίωση από τις ΗΠΑ, ότι θα ασκήσουν πιέσεις ώστε να μην «υπάρξει ρήξη μεταξύ Τουρκίας - ΕΕ»...

Η ελληνική κυβέρνηση, διά του εκπροσώπου της, δήλωσε άγνοια για την ύπαρξη αμερικανικής πρωτοβουλίας για το Κυπριακό, αλλά άφησε να εννοηθεί ότι είναι «ευπρόσδεκτη». «Αυτή τη στιγμή, δεν υπάρχει καμία νέα πρωτοβουλία και κανένα νέο σχέδιο», δήλωσε ο Ευ. Αντώναρος, επισημαίνοντας ότι «κάθε πρωτοβουλία πρέπει να είναι καλά προετοιμασμένη, ώστε να οδηγήσει στο επιθυμητό αποτέλεσμα».

Αποκαλυπτικό όμως είναι το χθεσινό πρωτοσέλιδο θέμα της φιλοκυβερνητικής «Καθημερινής», στο οποίο μεταξύ άλλων σημειώνεται ότι «βασικός στόχος της επίσκεψης Γκιουλ στην Ουάσιγκτον είναι η γεφύρωση των ρηγμάτων στην αμερικανοτουρκική συμμαχία λόγω της ντε φάκτο αυτονόμησης του ιρακινού Κουρδιστάν». Και συνεχίζει: «Προκειμένου να αποζημιώσουν την Αγκυρα οι Ηνωμένες Πολιτείες ασκούν έντονη πίεση στους Ευρωπαίους συμμάχους τους να διευκολύνουν την ενταξιακή πορεία της γείτονος, σε μια ιδιαίτερα κρίσιμη καμπή των σχέσεών της με την Ενωση. Υπό το πρίσμα αυτό, η αμερικανική πλευρά φέρεται να επείγεται για την επίλυση του Κυπριακού, προκειμένου να άρει ένα από τα πιο δύσκολα εμπόδια στον ευρωπαϊκό μαραθώνιο της Τουρκίας». Σύμφωνα με πληροφορίες της εφημερίδας, «η Ουάσιγκτον προτίθεται να ορίσει ειδικό συντονιστή για το Κυπριακό και να αναλάβει πρωτοβουλία για ένα νέο, συνολικό σχέδιο επίλυσης στη θέση του Σχεδίου Ανάν».

Σύμφωνα με την τουρκική πλευρά στόχος της επίσκεψης του Τούρκου υπουργού Εξωτερικών στην Ουάσιγκτον είναι η υπογραφή μνημονίου που θα περιγράφει το «κοινό στρατηγικό όραμα Ηνωμένων Πολιτειών - Τουρκίας». Επίσης, ο Α. Γκιουλ στοχεύει να πείσει τους συνομιλητές του για την αναγκαιότητα μιας επίσκεψης του Τούρκου πρωθυπουργού Ταγίπ Ερντογάν στην Ουάσιγκτον, κάτι που η Αγκυρα πιστεύει ότι θα γίνει εντός του φθινοπώρου. Επίσης θα συζητηθούν το πυρηνικό πρόγραμμα του Ιράν και η συνεργασία των δύο χωρών στον ευαίσθητο τομέα της ενέργειας, καθώς μάλιστα την επομένη εβδομάδα η Τουρκία εγκαινιάζει τον αγωγό Μπακού - Σεϊχάν.