Οι εργαζόμενοι έχουν ανάγκη από δημόσια Μέσα Μαζικής Μεταφοράς, στην υπηρεσία των λαϊκών συμφερόντων, με ενιαίο φορέα σχεδιασμού και λειτουργίας του συστήματος εξυπηρέτησης των επιβατών, με σύγχρονα μέσα και υποδομές, με ενιαίο και φτηνό εισιτήριο. Αυτό είναι ένα από τα βασικά συμπεράσματα στα οποία κατέληξε η ημερίδα, που διοργάνωσε η Νομαρχιακή Αγωνιστική Συνεργασία,το Σάββατο, για τις συγκοινωνίες της Αττικής, τη σημερινή τους κατάσταση και τις προοπτικές τους.

Η ημερίδα σημείωσε μεγάλη επιτυχία, καθώς παραβρέθηκε πλήθος αρμόδιων για το ζήτημα φορέων και έγιναν σημαντικές και καίριες παρεμβάσεις από αιρετούς της Τοπικής Αυτοδιοίκησης, εκπροσώπους εργαζομένων και ειδικούς επιστήμονες. Από τη μεγάλη πλειοψηφία των ομιλητών απορρίφθηκαν οι εντολές της Ευρωπαϊκής Ενωσης και των εγχώριων υποτακτικών της, για ιδιωτικοποίηση των Μέσων Μαζικής Μεταφοράς. Αναδείχτηκε η ανάγκη σύγκρουσης του μαζικού, λαϊκού κινήματος με αυτές τις αντιλαϊκές κατευθύνσεις.

Παρουσιάζοντας τις θέσεις της ΝΑΣ ο επικεφαλής της παράταξης και μέλος του ΠΓ της ΚΕ του ΚΚΕ Σπύρος Χαλβατζής ανάμεσα σε άλλα τόνισε:

"Μόνο η παραμονή των συγκοινωνιών στο δημόσιο, με τον ευρύ έλεγχο και την αποφασιστική συμμετοχή των εργαζομένων μπορεί να ανταποκριθεί στις σύγχρονες ανάγκες και απαιτήσεις". Οπως ο ίδιος υπογράμμισε, τα τελευταία χρόνια η κατάσταση στις συγκοινωνίες γίνεται όλο και χειρότερη. Το συγκοινωνιακό σύστημα στο Λεκανοπέδιο είναι σπάταλο, αντιπαραγωγικό, αναχρονιστικό στο σχεδιασμό και τα μέσα, δεν ανταποκρίνεται στις ανάγκες των εργαζομένων και του λαού, είναι ανεπαρκές και στραμμένο στην εξυπηρέτηση του κεφαλαίου.

Ο επικεφαλής της παράταξης σημείωσε πως η αδυναμία εφαρμογής του λεγόμενου ανταγωνισμού στα ΜΜΜ και ιδιαίτερα με ιδιώτες αποδεικνύεται στο παράδειγμα της Αγγλίας. "Στην Αγγλία, τόνισε, ο ανταγωνισμός, η απορύθμιση και η ιδιωτικοποίηση των αστικών λεωφορείων, μείωσε τους διακινούμενους επιβάτες κατά 27%, σε μια δεκαετία (από το 1983-1994) και αύξησε το κόμιστρο κατά 25%, (τα στοιχεία αυτά είναι από το σχετικό βιβλίο της ΕΕ).

Κύρια προσπάθεια της Ευρωπαϊκής Ενωσης, είναι η ιδιωτικοποίηση και αυτού του τομέα. Υπάρχουν πολλοί, άμεσοι και έμμεσοι τρόποι, αλλά και συγκεκριμένες κατευθύνσεις, όπως η Οδηγία 92/50 της ΕΕ, που ρυθμίζει ανάλογα ζητήματα". Αυτή η οδηγία, όπως υπογράμμισε, επιτρέπει την εκχώρηση έργων, αρμοδιοτήτων, υπηρεσιών κάθε Δημόσιου Τομέα στους ιδιώτες.

Σχολιάζοντας το νέο νομοσχέδιο της κυβέρνησης για τις συγκοινωνίες, που κατατέθηκε στη Βουλή, ο Σπύρος Χαλβατζής είπε πως προωθεί τη λογική της ιδιωτικοποίησης και χτυπά τα δικαιώματα των εργαζομένων. Πιο συγκεκριμένα, πως με το νομοσχέδιο: Δίδεται η διακριτική ευχέρεια στον υπουργό να μεταβάλλει (να μειώνει) τα όρια δράσης των ΟΑΣΑ, ΕΘΕΛ, ΗΛΠΑΠ, ΗΣΑΠ, να ιδρύει νέες εταιρίες συγκοινωνιακού έργου και να τις αναθέτει σε τρίτους. Αφήνει έξω το ΜΕΤΡΟ. Επιτρέπει την ίδρυση Δημοτικών εταιριών για συγκοινωνιακό έργο. Στο σημείο αυτό, τόνισε πως παίρνοντας υπόψη ότι οι Δήμοι δεν έχουν χρήματα, το έργο αυτό θα το αναθέσουν σε ιδιώτες. Συνέχισε πως το νομοσχέδιο δημιουργεί συγκοινωνία τριών ταχυτήτων με ΜΕΤΡΟ, γραμμές κορμού και ενδοδημοτικές γραμμές. Πως η ευρύτερη περιφέρεια της Αττικής "απαλλάσσεται" από τις δημόσιες συγκοινωνίες και πως υπηρεσίες (διακίνησης εισιτηρίων - τεχνικής υποδομής) πηγαίνουν στους ιδιώτες.

Επιπλέον, σημείωσε πως δεν υπάρχει πολιτική βούληση για αλλαγή της σημερινής κατάστασης, "επειδή εμποδίζεται αυτή η πορεία από τις μεγάλες πολυεθνικές. Από τις αυτοκινητοβιομηχανίες, τις εταιρείες ελαστικών, πετρελαιοειδών και ανταλλακτικών. Οι κυβερνήσεις της ΝΔ και του ΠΑΣΟΚ δεν έχουν καμιά διάθεση να συγκρουστούν με την πολιτική που καθορίζουν οι πολυεθνικές. Είναι φανερό ότι δεν έχουν πρόθεση να λύσουν το συγκοινωνιακό πρόβλημα σε φιλολαϊκή κατεύθυνση".

"Χρειάζεται πάλη, αγώνας, σύγκρουση για να μην περάσουν οι πολιτικές της ιδιωτικοποίησης του ευρύτερου δημόσιου τομέα", τόνισε ο επικεφαλής της ΝΑΣ και συμπλήρωσε: "Τα ΜΜΜ υπηρετούν και εξυπηρετούν τη μεγάλη πλειοψηφία του λαού, τους εργαζόμενους. Είμαστε υπέρ της συλλογικής προσπάθειας, λειτουργίας και δράσης και αντίθετοι με το ατομικό, ιδιωτικό όφελος που λειτουργεί σε βάρος του συλλογικού.

Με βάση αυτά, η πολιτική μας επιλογή είναι: Η διατήρηση και ενίσχυση του δημόσιου χαρακτήρα των αστικών συγκοινωνιών. Η δημιουργία Ενιαίου Φορέα Αστικών συγκοινωνιών, με την ενοποίηση των υπαρχόντων φορέων και την ένταξη σ' αυτόν όλων των νέων ΜΜΜ (ΜΕΤΡΟ, ΤΡΑΜ κλπ.). Αυτό θα εξυπηρετήσει τη χάραξη ενιαίας συγκοινωνιακής πολιτικής, το συνολικό σχεδιασμό του δικτύου, για την καλύτερη εξυπηρέτηση των κατοίκων, την παροχή καλύτερων υπηρεσιών προς αυτούς, τον περιορισμό του κόστους του όλου συστήματος.

Η επιδότηση του εισιτηρίου (εφαρμοσμένη στις περισσότερες χώρες), είναι απαραίτητη προϋπόθεση του κοινωνικού χαρακτήρα των Αστικών Συγκοινωνιών και έχει θετικές επιπτώσεις στην παραγωγή και γενικότερα στην οικονομία". Συμπλήρωσε πως χρειάζεται ένα, ενιαίο εισιτήριο σε όλα τα ΜΜΕ και σε χαμηλό κόστος.

Επισήμανε πως στις σημερινές συνθήκες, όπου η Νομαρχιακή Αυτοδιοίκηση λειτουργεί χωρίς εξουσίες, χωρίς θεσμοθετημένους πόρους, υποταγμένη στην κυβερνητική λογική των αυστηρών οικονομικών δεικτών, με θεσμικό πλαίσιο πλήρως εναρμονισμένο στις κατευθύνσεις της ιδιωτικοποίησης, της πρόσθετης φορολογίας και της ανταποδοτικότητας, η ανάθεση διαχείρισης του συγκοινωνιακού έργου θα οδηγήσει σε επικίνδυνες καταστάσεις.

"Με το υπάρχον καθεστώς στην πρωτοβάθμια Τοπική Αυτοδιοίκηση με κυρίαρχη σήμερα τη λογική της μετατροπής της ΤΑ σε επιχείρηση, την πρακτική της Οδηγίας 92/50 για δυνατότητα ανάθεσης σε ιδιώτες κάθε υπηρεσίας και αρμοδιότητάς της, η λεγόμενη πλέον Δημοτικοποίηση των Αστικών συγκοινωνιών, θα οδηγήσει στην ευκολότερη ιδιωτικοποίηση μέσα και από τη διαδικασία του κατακερματισμού τους", προειδοποίησε.

Κατέληξε, λέγοντας πως αναδεικνύεται κυρίαρχη η αναγκαιότητα ανάπτυξης ενός μετώπου πάλης για την ανασυγκρότηση του συγκοινωνιακού έργου. Ενός μετώπου, όπου οι φορείς των εργαζομένων, η ΤΑ, αλλά και οι επιστημονικοί φορείς, μπορούν να συμβάλουν σημαντικά.

"Ο,τι δεν κατάφερε να κάνει η ΝΔ, να ιδιωτικοποιήσει, δηλαδή,απευθείας, τις αστικές συγκοινωνίες, έρχεται να το κάνει σήμερα, τμηματικά, η κυβέρνηση του ΠΑΣΟΚ". Αυτό τόνισε, στην παρέμβασή του στην ημερίδα, ο Χρ. Σταμούλος,μέλος της διοίκησης του Σωματείου Εργαζομένων ΟΑΣΑ. Ο ίδιος επισήμανε ότι με το νομοσχέδιο για τις συγκοινωνίες, που κατέθεσε στη Βουλή η κυβέρνηση, προωθείται η ιδιωτικοποίηση, δεν προβλέπεται ο αναγκαίος για την εξυπηρέτηση των λαϊκών συμφερόντων ενιαίος φορέας σχεδιασμού και διαχείρισης των συγκοινωνιών και χτυπιούνται τα εργασιακά δικαιώματα.

Σημείωσε ότι επενδύσεις σε τροχαίο υλικό και υποδομές δε γίνονται, δεν επιδοτείται το κοινωνικό έργο των αστικών συγκοινωνιών, τα λεωφορεία είναι παλαιά και δε δίνονται κονδύλια ούτε για τα ανταλλακτικά και συντήρηση των οχημάτων αυτών. Από την άλλη, είπε, είναι σαφής η τάση της κυβέρνησης για ενίσχυση του ιδιωτικού τομέα, με επιδοτήσεις δισεκατομμυρίων στους ιδιοκτήτες των ΚΤΕΛ, στον Οργανισμό Αστικών Συγκοινωνιών Θεσσαλονίκης και τους εργολάβους του ΜΕΤΡΟ.

Ο Β. Σταθούσης,εκπρόσωπος των σωματείων εργαζομένων στους ΗΣΑΠ, υπογράμμισε πως οι εργαζόμενοι στα δημόσια Μέσα Μαζικής Μεταφοράς (ΜΜΜ) έχουν να αντιμετωπίσουν ένα νομοσχέδιο, που προβλέπει μετατάξεις, ουσιαστικά, διώξεις προσωπικού, καθώς "κάποιοι εργαζόμενοι θα τεθούν σε ομηρία και κάποιοι "ημέτεροι" θα ευνοηθούν". Συμπλήρωσε πως πρέπει να ενισχυθούν τα δημόσια ΜΜΜ και πως εργαζόμενοι και λαός πρέπει να έρθουν σε σύγκρουση με τις αυτοκινητοβιομηχανίες και τα μεγάλα συμφέροντα, που επιδιώκουν να δοθεί προτεραιότητα στα ιδιωτικά μέσα μεταφοράς.

Ο Γ. Αθανασίου,μέλος της διοίκησης της Πανελλήνιας Ομοσπονδίας Σιδηροδρομικών, σημείωσε πως οι σιδηροδρομικές μεταφορές στην Ελλάδα βρίσκονται υπό διωγμό, λόγω πιέσεων που ασκούνται από ιδιωτικά συμφέροντα. Πως χρειάζεται ενίσχυση των δημόσιων ΜΜΜ και συγκρούσεις, προκειμένου να μην περάσουν οι ιδιωτικοποιήσεις των συγκοινωνιών.

Ο Γ. Συνοδινός,πρόεδρος του παραρτήματος ΜΕΤΡΟ του Συνδικάτου Οικοδόμων Αθήνας, τόνισε πως το έργο του ΜΕΤΡΟ έχει σταματήσει, καθώς οι εργολάβοι στηρίζονται πάνω σε τεχνικά προβλήματα και την αδιαφορία του ΥΠΕΧΩΔΕ να δώσει λύσεις και έτσι εκβιάζουν και διεκδικούν πανωπροίκια για να συνεχίζουν το έργο. Συνέχισε πως οι εργαζόμενοι στο έργο πιέζουν τους αρμόδιους φορείς και το ΥΠΕΧΩΔΕ για να δώσουν τις τεχνικές λύσεις και να ξεκινήσει πάλι το έργο, ενώ υπογράμμισε πως οι επεκτάσεις των γραμμών του ΜΕΤΡΟ, προς Δάφνη και Περιστέρι, ήταν στον αρχικό σχεδιασμό του έργου και πρέπει να γίνουν.

Τέλος, ο πρόεδρος του σωματείου του ΟΑΣΑ, Αν. Κολλάς,δήλωσε αντίθετος με το θεσμικό μέρος του νομοσχεδίου της κυβέρνησης για τις συγκοινωνίες και σημείωσε την ανάγκη σύστασης ενιαίου φορέα για τις δημόσιες συγκοινωνίες.

"Η πολιτική ηγεσία, συνειδητά, δε θέλει να λύσει το κυκλοφοριακό, γιατί αυτό θα είναι, διεθνώς, σε βάρος των κερδών των εταιριών εμπορίας πετρελαίου, των βιομηχανιών αυτοκινήτων και, σε εθνικό επίπεδο, σε βάρος των εμπόρων αυτοκινήτων και των κατασκευαστών οδικών έργων". Αυτό τόνισε, στην ημερίδα, ο Γ. Σαρηγιάννης,καθηγητής Πολεοδομίας στο Πολυτεχνείο. Επισήμανε, ακόμα, πως τα προβλήματα στις μεταφορές δε λύνονται, αν δε χρησιμοποιήσουμε Μέσα Μαζικής Μεταφοράς (ΜΜΜ) με αυξημένη μεταφορική ικανότητα, δηλαδή, τραμ και μετρό. Πως για την ικανοποίηση των μεταφορικών αναγκών στο Λεκανοπέδιο, το τραμ υπερεπαρκεί, ενώ το μετρό είναι αντιοικονομικό και πως "οι δήθεν διαφωνίες του ΥΠΕΧΩΔΕ και του Δήμου Αθηναίων, για τη χάραξη της γραμμής του τραμ, δεν είναι τίποτε άλλο παρά προφάσεις για να μη γίνει το τραμ".

"Σήμερα κυκλοφορούν, παγκοσμίως, 500 εκατομμύρια αυτοκίνητα και ο αριθμός αυτός ολοένα και αυξάνεται. Η αύξηση των αυτοκινήτων σημαίνει και αύξηση των ρύπων. Και για τη ρύπανση του περιβάλλοντος ευθύνονται και τα καταλυτικά, είτε λόγω κακής ρύθμισης του κινητήρα τους, είτε λόγω κακής συντήρησής τους". Αυτό τόνισε, από την πλευρά του, ο περιφερειολόγος Ν. Μολυβιάτης.Ο ίδιος σημείωσε πως το κόστος μεταφοράς με ΙΧ είναι πολύ υψηλό, ενώ η μεταφορά με ΜΜΜ είναι φθηνότερη και λιγότερο ρυπογόνα. "Γι' αυτό, είπε, χρειάζεται η στήριξή τους και όχι μέτρα για τη στήριξη των ΙΧ". Παράλληλα, υπογράμμισε πως η κυβέρνηση πρέπει να πιεστεί για την κατασκευή του τραμ, καθώς η συζήτηση για το ζήτημα αυτό, σήμερα, έχει σταματήσει ή συνεχίζεται υποτονικά. Ολοκληρώνοντας την παρέμβασή του, σημείωσε: "Πριν 20 χρόνια, ο φιλόσοφος Ιβαν Ιλιτς έλεγε ότι "τα ρουλεμάν μπορούν να δώσουν στους ανθρώπους τη δυνατότητα, είτε να θέσουν υπό τον έλεγχό τους τα εργαλεία της κοινωνίας, είτε να υποταχθούν σε μια τεχνοκρατικοφασιστική κοινωνία". Στο χέρι μας είναι και το ένα, μ' ένα μαζικό κίνημα, και το άλλο, με την αδιαφορία μας".

Ο Θ. Βλαστός,συγκοινωνιολόγος και λέκτορας του Πολυτεχνείου, τόνισε την ανάγκη να λειτουργήσουμε όλοι πιο οργανωμένα και συλλογικά και να περιορίσουμε τη χρήση του ΙΧ. Επισήμανε, ακόμα, πως η πολιτεία υπεκφεύγει και δεν αντιμετωπίζει, ουσιαστικά, τα κυκλοφοριακά και τα περιβαλλοντικά προβλήματα που αντιμετωπίζουμε σήμερα. Και αυτό, γιατί για να τα λύσει θα πρέπει να καταβάλει σημαντικά κονδύλια. "Οσα όμως και αν πληρώσει, θα είναι λιγότερα, απ' όσα πληρώνουμε στα νοσοκομεία, λόγω προβλημάτων υγείας που αντιμετωπίζουμε, εξαιτίας των συνθηκών διαβίωσης στις πόλεις", σημείωσε.

Οι κυβερνήσεις, τόσο της ΝΔ, όσο και του ΠΑΣΟΚ, δεν είχαν την πολιτική βούληση να απαλλάξουν τους Αθηναίους από το κυκλοφοριακό χάος