Το 36ο Συνέδριο του ΚΚ Αζερμπαϊτζάν πραγματοποιήθηκε στις 28 Ιούνη στο Μπακού, παρ' όλες τις προσπάθειες των αζερικών αρχών να ματαιώσουν τις εργασίες του. Στο συνέδριο συμμετείχαν 497 αντιπρόσωποι, που εκπροσωπούσαν περίπου 60.000 κομμουνιστές της χώρας. Παραβρέθηκαν στο Συνέδριο αντιπροσωπείες του Πολιτικού Συμβουλίου της Ενωσης Κομμουνιστικών Κομμάτων - ΚΚΣΕ, του Ενιαίου Κομμουνιστικού Κόμματος Γεωργίας, του Κομμουνιστικού Ενιαίου Κόμματος Αζερμπαϊτζάν, του Φιλελεύθερου και Σοσιαλδημοκρατικού Κόμματος Αζερμπαϊτζάν κ.ά. Χαιρετιστήρια μηνύματα απηύθυναν στο Συνέδριο το Κομμουνιστικό Κόμμα Ρωσικής Ομοσπονδίας, το ΚΚ Ουκρανίας, το ΚΚ Τατζικιστάν, το ΚΚ Λευκορωσίας, το ΚΚ Μολδαβίας και η Πανενωσιακή Λενινιστική Κομμουνιστική Ενωση Νεολαίας. Για το πώς διεξήχθη το Συνέδριο, μετά την απόπειρα των αρχών να το διαλύσουν, μίλησε στο "Ρ" ο αναπληρωτής πρόεδρος του Συμβουλίου της ΕΚΚ - ΚΚΣΕ Γεβγκένι Κόπισεφ, που μετείχε στις εργασίες του Συνεδρίου.

"Πράγματι, κατά την έκτη ώρα των εργασιών στην αίθουσα ενός από τα Μέγαρα Πολιτισμού του Μπακού, όπου διεξαγόταν το Συνέδριο, εισέβαλαν εκπρόσωποι της εκτελεστικής εξουσίας της συνοικίας Σαμπουτσίνσκ, ένα απόσπασμα της Αστυνομίας και συνεργάτες του υπουργείου Εθνικής Ασφάλειας. Απαίτησαν να σταματήσει το Συνέδριο, αποσύνδεσαν τα μικρόφωνα και έκοψαν το φως στην αίθουσα. Με εντολή του επικεφαλής της διοίκησης της συνοικίας Σαμπουτσίνσκ, Β. Αμπτουλάγεφ, συλλήφθηκε ο διευθυντής του Μεγάρου Πολιτισμού Σ. Γκατζίεφ. Ο πρόεδρος του ΚΚ Αζερμπαϊτζάν, Ραμίζ Αχμέντοφ, κλήθηκε στην Εισαγγελία, όπου ο συνοικιακός εισαγγελέας Ζ. Γκαράλοφ τον απείλησε με σύλληψη. Τότε οι σύνεδροι πραγματοποίησαν πικετοφορία στη συνοικιακή Εισαγγελία και το αστυνομικό τμήμα και διαμαρτυρήθηκαν εντονότατα στα νομοτελεστικά όργανα του Μπακού για την αυθαιρεσία προς το Συνέδριο του ΚΚ, τον πρόεδρό του και τον διευθυντή του Μεγάρου Πολιτισμού. Τελικά πέτυχαν την απελευθέρωση των συλληφθέντων. Το Συνέδριο συνέχισε τις εργασίες του και την ίδια μέρα, αφού κάλυψε όλα τα θέματα τις ημερήσιας διάταξης, ολοκλήρωσε τις εργασίες του".

- Ποια ήταν τα ζητήματα που συζήτησε το Συνέδριο;

"Το Συνέδριο διεξήχθη με τα συνθήματα "Για ανεξάρτητο, δημοκρατικό και σοσιαλιστικό Αζερμπαϊτζάν!", "Προλετάριοι και καταπιεσμένοι λαοί, ενωθείτε!". Την έκθεση δράσης της Κεντρικής Εκτελεστικής Επιτροπής του κόμματος, με τίτλο "Σοσιαλισμός ή σκλαβιά", παρουσίασε ο πρόεδρος της ΚΕΕ, Ραμίζ Αχμέντοφ. Χαρακτήρισε την κατάσταση στη Δημοκρατία ως ολίσθηση στην αποικιακή σκλαβιά, αναφέρθηκε στα αποτελέσματα της ανάπτυξης του κόμματος μετά το συνέδριο ανασυγκρότησης το 1993 και χάραξε τα καθήκοντα των κομμουνιστών για την άμεση περίοδο. Εξετάστηκαν, επίσης, η έκθεση της Επιτροπής Ελέγχου, οι τροποποιήσεις του Προγράμματος και του Καταστατικού του κόμματος. Παρουσιάστηκαν οι εκθέσεις της Ιδεολογικής και Οικονομικής Επιτροπής".

- Τι αντιπροσωπεύει σήμερα το ΚΚ Αζερμπαϊτζάν;

"Από το 1994 οι κομμουνιστές του Αζερμπαϊτζάν ανασυγκρότησαν τις αχτιδικές επιτροπές σε 43 από τις 65 περιοχές της Δημοκρατίας. Σε άλλες 16 επαρχίες δρουν οργανωτικές επιτροπές για την προετοιμασία των επαρχιακών συνδιασκέψεων ανασυγκρότησης. Στα περισσότερα χωριά υπάρχουν ΚΟΒ, που έχουν αριθμητική δύναμη από 5 έως 180 κομμουνιστές. Το 40% των μελών μπήκαν στο κόμμα μετά το 1994. Το ΚΚΑ θέτει ως στόχους του την αποκατάσταση στη Δημοκρατία της εξουσίας των εργαζομένων, την επιστροφή του Αζερμπαϊτζάν στο σοσιαλιστικό δρόμο ανάπτυξης και την αναδημιουργία πάνω σε εθελοντική βάση της ένωσης των αδελφών λαών. Το ΚΚ υποστηρίζει τις προσπάθειες του Προέδρου Γκεϊντάρ Αλίεφ, για την αποκατάσταση των οικονομικών σχέσεων με τη Ρωσία, για τη διατήρηση της διεθνικής ειρήνης στη Δημοκρατία. Ταυτόχρονα τάσσεται κατηγορηματικά ενάντια στην καπιταλιστικοποίηση της χώρας, την ανεργία, την κατάργηση της δωρεάν παιδείας, της ιατρικής περίθαλψης και άλλων κοινωνικών κατακτήσεων των εργαζομένων. Αυτοί οι στόχοι χαίρουν της προσοχής, της συμπάθειας και της υποστήριξης των εργαζομένων της Δημοκρατίας. Μεγαλώνει το κύρος του ΚΚΑ. Αυτό δείχνει και η κοινωνική σύνθεση των αντιπροσώπων στο Συνέδριο. Μεταξύ τους ήταν 240 εργάτες και αγρότες, 12 γιατροί και 44 υποψήφιοι διδάκτορες επιστημών. Μέσο όριο ηλικίας των αντιπροσώπων τα 45 χρόνια, της κομματικής ηλικίας τα 22 χρόνια. Η κατάφωρη παραβίαση από τις αρχές του Μπακού του Συντάγματος και του νόμου για τα πολιτικά κόμματα, καθώς και η απόπειρα ματαίωσης του Συνεδρίου απέτυχαν παταγωδώς. Το Συνέδριο διεξήχθη μ' επιτυχία, εκπληρώνοντας τους στόχους του. Οι ενέργειες των αρχών συσπείρωσαν ακόμα περισσότερο τους αντιπροσώπους και όλους τους κομμουνιστές. Το Συνέδριο εξέλεξε τα καθοδηγητικά όργανα του κόμματος. Πρόεδρος της Κεντρικής Εκτελεστικής Επιτροπής του ΚΚΑ εκλέχτηκε ο Ραμίζ Αχμέντοφ".

Σε σχέση με την προσπάθεια των εκτελεστικών και νομοτελεστικών οργάνων της συνοικίας Σαμπουτσίνσκ του Μπακού να ματαιώσουν το Συνέδριο του ΚΚΑ, ο πρόεδρος του Συμβουλίου της ΕΚΚ - ΚΚΣΕ και της Επιτροπής των Λαών της ΕΣΣΔ Ολέγκ Σένιν απηύθυνε επιστολή διαμαρτυρίας στον Πρόεδρο Γκεϊντάρ Αλίεφ, στην οποία αναφέρεται: "Θεωρούμε ότι οι συνοικιακές αρχές του Μπακού παραβίασαν κατάφωρα το Σύνταγμα της Δημοκρατίας του Αζερμπαϊτζάν, το νόμο για τα πολιτικά κόμματα και τις οδηγίες σας προς τα όργανα της τάξης για το απαράδεκτο της ανάμειξης στη δράση των πολιτικών κομμάτων που λειτουργούν στο πλαίσιο της νομοθεσίας, ασυμβίβαστη με την ανακήρυξη της Δημοκρατίας του Αζερμπαϊτζάν ως δημοκρατικού κράτους δικαίου... Κατά τη γνώμη μας, η ρύθμιση εποικοδομητικών και πρακτικών επαφών ανάμεσα στην ηγεσία της Δημοκρατίας και το ΚΚΑ θα συμβάλει στη σταθεροποίηση της πολιτικής κατάστασης στη Δημοκρατία και στον πληρέστερο υπολογισμό στη δραστηριότητα της κυβέρνησης των ενδιαφερόντων και των αναγκών του εργαζόμενου λαού". Ο Σένιν εκφράζει την ελπίδα ότι ο Πρόεδρος του Αζερμπαϊτζάν θα λάβει τα απαραίτητα μέτρα να ζητηθούν ευθύνες από τα άτομα που επιχείρησαν να ματαιώσουν το Συνέδριο του ΚΚΑ.

Ναντιέζντα ΓΚΑΡΙΦΟΥΛΙΝΑ

Το Σοσιαλιστικό Κόμμα (PS) στην Πορτογαλία, όπως προηγουμένως το Σοσιαλδημοκρατικό Κόμμα (PDS), προτίμησε να δώσει προτεραιότητα στο ενιαίο νόμισμα και στο πέρασμα στην τρίτη φάση της Οικονομικής και Νομισματικής Ενωσης (ΟΝΕ). Η κατάργηση σημαντικών τομέων του πορτογαλικού παραγωγικού μηχανισμού, οι ιδιωτικοποιήσεις κερδοφόρων δημόσιων επιχειρήσεων - η περίπτωση της Δημόσιας Επιχείρησης Ηλεκτρισμού της Πορτογαλίας (EDP) είναι η πιο πρόσφατη και σκανδαλώδης - η αύξηση της ανεργίας, οι περικοπές των δημόσιων δαπανών (ιδιαίτερα των κοινωνικών δαπανών), η υποχώρηση της οικονομικής αύξησης είναι οι σημαντικότερες συνέπειες αυτού του προσανατολισμού.

Οσον αφορά, τώρα, τα μακρο-οικονομικά μέτρα που υιοθετήθηκαν, η πολιτική των τελευταίων χρόνων επικεντρώθηκε στον έλεγχο του πληθωρισμού μέσα από μία αποπληθωριστική πολιτική και, συγκεκριμένα, μέσα από μία συναλλαγματική πολιτική υπερτίμησης του εσκούδο, που πλήττει άμεσα τις εξαγωγές και ευνοεί τις εισαγωγές, που είναι, τελικά, άμεσο πλήγμα για την εθνική παραγωγή.

Η στήριξη αυτής της συναλλαγματικής πολιτικής επέβαλε τη συνέχιση μιας περιοριστικής νομισματικής πολιτικής, η κυριότερη συνέπεια της οποίας ήταν η διατήρηση των υψηλών πραγματικών επιτοκίων, οπότε και ένα υπερβολικό πραγματικό κόστος χρηματοδότησης των επιχειρήσεων, ενώ ταυτόχρονα μειωνόταν η κατανάλωση. Τα υψηλά πραγματικά επιτόκια ευνόησαν τις χρηματιστικές επενδύσεις σε βάρος των παραγωγικών συμφερόντων. Τα ξένα κεφάλαια, προσελκυόμενα από τις υψηλές αμοιβές που έτσι εξασφαλίζονται, προσανατολίζονται στην πλειοψηφία τους, όπως και τα εθνικά κεφάλαια, σε εφαρμογές στη μη παραγωγική σφαίρα και σε πράξεις χρηματιστικού και κερδοσκοπικού χαρακτήρα, που οδηγούν σε έντονη αποκεφαλαιοποίηση και καταστροφή του παραγωγικού ιστού της χώρας.

Αυτή η πολιτική επιδείνωσε τη διαδικασία βιομηχανικής συρρίκνωσης της χώρας, με τη συστηματική απώλεια των πραγματικών επενδύσεων των πορτογαλικών επιχειρήσεων. Μόνο η ύπαρξη ενός επιχειρηματικού δημόσιου τομέα - που διατηρεί σημαντικά επίπεδα επένδυσης - εμπόδισε την ακόμα μεγαλύτερη υποβάθμιση του εθνικού παραγωγικού συστήματος, αφού οι ιδιωτικές επιχειρήσεις είναι αυτές που σημείωσαν μεγάλη υποχώρηση των επενδύσεων, με ιδιαίτερη πτώση στη μεταποιητική βιομηχανία και στις μικρομεσαίες επιχειρήσεις.

Το Πορτογαλικό Κομμουνιστικό Κόμμα (PCP), η μόνη πολιτική δύναμη που επισημαίνει τις συνέπειες και τους κινδύνους της ευρωπαϊκής ολοκλήρωσης, απορρίπτει και αγωνίζεται ενάντια στην εξέλιξη της Ευρωπαϊκής Ενωσης σε ομοσπονδία σε οικονομικό, πολιτικό, διπλωματικό και στρατιωτικό επίπεδο, γεγονός που απειλεί να μετατρέψει την Πορτογαλία σε υποταγμένο και περιφερειακό κράτος, του οποίου η πολιτική θα αποφασίζεται όλο και περισσότερο, ακόμα και ενάντια στα πορτογαλικά συμφέροντα, από υπερεθνικά όργανα που θα καθοδηγούνται από τα πιο ισχυρά και πλούσια κράτη και από τις πολυεθνικές εταιρίες.

Οι στόχοι πρώτης προτεραιότητας προς την ονομαστική σύγκλιση (πληθωρισμός, συναλλαγματική ισοτιμία, έλλειμμα ισοζυγίου, δημόσιο χρέος και επιτόκια) ξεχνούν την πραγματική πλευρά της οικονομίας, που είναι βαθύτατα δαπανηρή για μία χώρα όπως η Πορτογαλία, που παρουσιάζει βιομηχανική και αγροτική δομή σχετικά καθυστερημένη και με επίπεδα παραγωγικότητας ουσιαστικά κάτω από το μέσο όρο της Ευρωπαϊκής Ενωσης. Η πράξη έχει αποδείξει ότι δεν είναι δυνατόν να συμβιβαστούν τα νομισματικά κριτήρια για το ενιαίο νόμισμα με τις στρατηγικές απαιτήσεις εκσυγχρονισμού των επιχειρήσεων και τομέων δράσης, βελτιώσεις των όρων ανταγωνιστικότητας και μιας πιο αναβαθμισμένης παραγωγικής εξειδίκευσης.

Στη σημερινή πραγματικότητα της Πορτογαλίας η απώλεια ουσιαστικών οργάνων για τη διοίκηση της εθνικής οικονομικής πολιτικής (ιδιαίτερα της συναλλαγματικής, της νομισματικής και της εισοδηματικής πολιτικής) θα σήμαινε ότι τις διαφορές στην παραγωγικότητα με τις υπόλοιπες χώρες της Ευρωπαϊκής Ενωσης θα τις υποστούν ουσιαστικά και αποκλειστικά οι Πορτογάλοι εργαζόμενοι με τη σχετική μείωση των μισθών τους (που ήδη είναι οι χαμηλότεροι στην ΕΕ) και τη συνεχή αύξηση της ανεργίας.

Οι κοινωνικές επιπτώσεις της πολιτικής που ακολουθείται στη χώρα είναι ιδιαίτερα ανησυχητικές. Σύμφωνα με μία πρόσφατη επίσημη μελέτη το 1% του πορτογαλικού πληθυσμού συγκεντρώνει 16,8% του συνολικού πλούτου και ένα τέταρτο του συνολικού πληθυσμού μονοπωλεί το 72% του πλούτου. Είναι γεγονός η σημαντική αύξηση των ανισοτήτων τα τελευταία χρόνια, με την επιδείνωση των φαινομένων κοινωνικού αποκλεισμού και φτώχειας, σε όλη την πολλαπλότητα των διαστάσεών τους. Με ένα τρίτο του πληθυσμού με εισόδημα κάτω από το 50% του μέσου όρου του κατά κεφαλήν εθνικού εισοδήματος, η Πορτογαλία είναι η χώρα της ΕΕ όπου η φτώχεια παίρνει πολύ σοβαρές διαστάσεις.

Αναμπέλα ΦΙΝΟ, αναπληρωτής αρχισυντάκτης της εφημερίδας "Αβάντε", όργανο του ΚΚ Πορτογαλίας

Ο Πρόεδρος Αλεμάν, στην προσπάθειά του να σταματήσει ένα νέο κύμα διαμαρτυρίας του λαού της Νικαράγουα, προχώρησε με μία κίνηση "καλής θέλησης": Κάλεσε όλες τις πολιτικές δυνάμεις, τα σημαντικότερα συνδικάτα, την εκκλησία και άλλες οργανώσεις σε μία όπως την αποκάλεσε "εθνική συζήτηση" που ξεκίνησε στις 30 Ιουνίου. Ομως, η μεγαλύτερη και πιο οργανωμένη δύναμη της αντιπολίτευσης, το Σαντινιστικό Μέτωπο Εθνικής Απελευθέρωσης (FSLN) δε συμμετέχει σε αυτήν τη συζήτηση, γιατί όπως τόνισε ο Γενικός Γραμματέας του FSLN Ντανιέλ Ορτέγκα, οι Σαντινίστας δεν είναι διατεθειμένοι να καθίσουν στο ίδιο τραπέζι με μία "δικτατορική κυβέρνηση" για "ένα πολιτικό προπαγανδιστικό σόου".

Ωστόσο, η προβλεπόμενη αποτυχία του "εθνικού διαλόγου" οφείλεται αποκλειστικά στους, μέχρι τώρα, χειρισμούς της νέας συντηρητικής κυβέρνησης. Ο αντιπρόεδρος Ενρίκε Μπολάος είχε δηλώσει, ακόμα πριν την έναρξη των συζητήσεων, ότι το αποτέλεσμα του "εθνικού διαλόγου θα έχει μόνο συμβουλευτικό χαρακτήρα". Η όλη παράσταση, λοιπόν, εξυπηρετεί μόνο "στο να ακούσουμε διάφορες απόψεις". Οσο για τον Ορτέγκα, ο Μπολάος έτσι και αλλιώς δε θέλει να τον ακούσει, μια και τον θεωρεί "τρελό" και "οι Σαντινίστας το μόνο που ζητούν είναι οι φασαρίες".

Οι Σαντινίστας, όμως, δεν ενοχλούνται τόσο από τέτοιου είδους φραστικές επιθέσεις, όσο από την οικονομική πολιτική της κυβέρνησης Αλεμάν. Ο Πρόεδρος Αλεμάν, που στην προεκλογική εκστρατεία του είχε υποσχεθεί στους πάνω από 60% άνεργους Νικαραγουανούς 100.000 νέες θέσεις εργασίας ετησίως, ανακοίνωσε, μόλις ανέλαβε τα καθήκοντά του στα μέσα Γενάρη του τρέχοντος, την απόλυση 10.000 δημοσίων υπαλλήλων. Για την 1η Ιουλίου εξήγγειλε το πρώτο κύμα απολύσεων 3.000 υπαλλήλων. Ταυτόχρονα, οι τιμές του ηλεκτρικού ρεύματος και του νερού έχουν αυξηθεί αισθητά.

Ομως, πρώτη προτεραιότητα της κυβέρνησης Αλεμάν ήταν και είναι η ακύρωση της αγροτικής μεταρρύθμισης της δεκαετίας του '80, που αφορά περιουσίες μεγαλογαιοκτημόνων, οι οποίες με τη νίκη της επανάστασης των Σαντινίστας το 1979, αφού προηγουμένως απαλλοτριώθηκαν, εν συνεχεία μοιράστηκαν σε αγροτικούς συνεταιρισμούς και μικροκαλλιεργητές. Ο Αλεμάν, αμέσως μετά την ανάληψη των καθηκόντων του, αποφάσισε να επιστρέψει στα παλιά αφεντικά τις περιουσίες τους ή τουλάχιστον να τους δοθεί το αντίτιμο αυτών με σημερινές τιμές αγοράς. Στις 10 του Γενάρη συναντήθηκε ο Πρόεδρος με τον Γενικό Γραμματέα των Σαντινίστας Ορτέγκα για να συζητήσουν το θέμα. Ωστόσο, η κυβέρνηση Αλεμάν προχώρησε στις αρχές του Μάρτη στις πρώτες βίαιες εκκενώσεις με τη βοήθεια της αστυνομίας, κατά τις οποίες σκοτώθηκε ένας 20χρονος αγρότης. Το FSLN αντέδρασε άμεσα με ένα πανεθνικό κύμα διαμαρτυρίας. Την τρίτη βδομάδα του Απρίλη, οδοφράγματα και διαδηλώσεις παρέλυσαν, για πέντε μέρες, το επαρχιακό μεταφορικό δίκτυο.

Ο Αλεμάν απάντησε με έναν ειδικό νόμο, σύμφωνα με τον οποίο οι συμμετέχοντες σε παρόμοιες διαδηλώσεις θα προφυλακίζονται, μελλοντικά, χωρίς προηγουμένως να περνούν από δίκη. Αυτός ο νόμος, όπως τόνισε ο Ντανιέλ Ορτέγκα, είναι αντισυνταγματικός και θυμίζει "τον τρόπο του δικτάτορα Σομόσα". Αν μια κυβέρνηση τοποθετείται πάνω από το Σύνταγμα, θα πρέπει να υπολογίζει ότι "ο λαός θα προχωρήσει στην αντικατάστασή της".

Στο μεταξύ, προς το τέλος Ιουνίου ξέσπασαν και νέες βίαιες συγκρούσεις, που συνέπεσαν, φυσικά όχι τυχαία, με την έναρξη του "εθνικού διαλόγου" μεταξύ της αστυνομίας και των φοιτητών, που διαδήλωναν για αύξηση των δαπανών στην παιδεία στο 6% του κρατικού προϋπολογισμού. Οι φοιτητές απέκλεισαν τους κεντρικούς δρόμους που οδηγούν στο πανεπιστήμιο, με αποτέλεσμα να διαχωριστεί η ανατολική Μανάγκουα από τη δυτική, ενώ, λόγω των συγκρούσεων, η κίνηση στην πρωτεύουσα είχε αποκλειστεί για πάνω από δύο ώρες.

Ο Πρόεδρος Αλεμάν, αναφερόμενος τόσο στις διαδηλώσεις του Απρίλη όσο και στις πιο πρόσφατες, υποστήριξε ότι πίσω από αυτές βρίσκονται οι Σαντινίστας, που στόχο έχουν να δημιουργηθεί αστάθεια στη χώρα. Από την πλευρά τους οι Σαντινίστας δεν αποκλείουν πια να καταφύγουν στον ένοπλο αγώνα, όπως στη δεκαετία του '70, εφόσον ο Πρόεδρος Αλεμάν εμποδίσει τελικά τις διαδηλώσεις και τα οδοφράγματα. "Αν η κυβέρνηση εμποδίσει τη διαμαρτυρία του λαού στους δρόμους", τόνισε ο Ντανιέλ Ορτέγκα, "δε μένει άλλος δρόμος από την επιστροφή στον ένοπλο αγώνα".

Γ. ΚΑΡΑΓΕΩΡΓΗ

Αρκετές δημοσκοπήσεις φέρνουν την πλειοψηφία των ερωτηθέντων να αντιτίθενται στην εισαγωγή του "Εύρω" ή τουλάχιστον να ανησυχούν ότι αυτή θα έχει δυσμενείς συνέπειες και ότι - παρά τις επίσημες διαβεβαιώσεις - η ανεργία θα αυξηθεί και κατά συνέπεια το βιοτικό επίπεδο δεν πρόκειται να καλυτερεύσει