ΛΟΝΔΙΝΟ.-

Αποκαλυπτικά είναι τα στοιχεία που αναφέρει η Εκθεση της Προόδου των Εθνών 1997, μια καινούρια έκθεση από τη ΓΙΟΥΝΙΣΕΦ, σχετικά με τη βία ενάντια σε γυναίκες και κορίτσια. Περισσότερα από 60 εκατομμύρια γυναίκες θα ζούσαν σήμερα, αν δεν υπήρχε η βία που σχετίζεται με τις διακρίσεις των φύλων. Ακόμη περισσότερα εκατομμύρια, σε κάθε χώρα, σε κάθε ήπειρο ζουν κάτω από την καθημερινή απειλή της φυσικής κακοποίησης.

"Αυτή η χρόνια κατάσταση βίας αποτελεί την ευρύτερα διαδεδομένη καταπάτηση ανθρωπίνων δικαιωμάτων παγκόσμια σήμερα", δήλωσε η Κάρολ Μπέλαμι, εκτελεστική διευθύντρια της ΓΙΟΥΝΙΣΕΦ, που παρουσίασε την Εκθεση της Προόδου των Εθνών 1997 σε διεθνή συνέντευξη Τύπου στο Λονδίνο.

Η συγκεκριμένη έκθεση περιγράφει μια συγκλονιστική σειρά περιπτώσεων βίας και κακοποίησης κατά γυναικών και κοριτσιών, όπως οι δολοφονίες λόγω προίκας στην Ινδία, συζυγική βία στις ΗΠΑ, ρίψη οξέος στο Μπαγκλαντές, δολοφονίες θηλυκών βρεφών και ακρωτηριασμό γυναικείων οργάνων.Η έκθεση της ΓΙΟΥΝΙΣΕΦ επιμένει ότι τα εγκλήματα κατά γυναικών υποτιμώνται και οι κοινωνικοί επιστήμονες τώρα ανακαλύπτουν ότι το πεδίο της βίας κατά γυναικών και κοριτσιών είναι κατά πολύ ευρύτερο από τις πρόσφατες εκτιμήσεις. Για παράδειγμα, το 1/5-1/7 των γυναικών θα πέσουν θύμα βιασμού κάποια στιγμή στη ζωή τους. Περίπου 25-50% του συνόλου των γυναικών έχουν υποφέρει από τη φυσική βία από το σύντροφό τους.Ακόμα και σε μια συγκριτικά "ανοιχτή" κοινωνία όπως οι ΗΠΑ, μόνο 1 στις 100 γυναίκες που υπέφεραν από βία το αναφέρει επίσημα.

Παράλληλα, η προτίμηση για γιο έχει ως αποτέλεσμα τη μεγάλη έκταση αμβλώσεων θηλυκών εμβρύων και τη δολοφονία νεογέννητων κοριτσιών σε κάποιες κοινωνίες και ιδιαίτερα σε χώρες της Ασίας. Η πρακτική του ακρωτηριασμού μέρους ή του συνόλου των γυναικείων γεννητικών οργάνων είναι κοινή σε τουλάχιστον 28 χώρες, οι περισσότερες αφρικανικές. Εως και 130 εκατομμύρια γυναίκες και κορίτσια υποφέρουν από την εφαρμογή αυτής της πρακτικής.

"Στο σημερινό κόσμο, το να γεννηθείς γυναίκα είναι σαν να γεννιέσαι για να ζήσεις τον κίνδυνο. Κάθε κορίτσι μεγαλώνει με την απειλή της βίας", τόνισε η Μπέλαμι και πρόσθεσε ότι "η σκιά της βίας κάτω από την οποία ζουν κορίτσια και γυναίκες, τις εξουθενώνει φυσικά, ψυχολογικά και κοινωνικά. Αυτό έχει συνέπειες στην κοινωνική και οικονομική ανάπτυξη όλων των κοινωνιών".

Η ΓΙΟΥΝΙΣΕΦ επιμένει ότι η εκπαίδευση των κοριτσιών είναι ο παράγοντας - κλειδί στις προσπάθειες για προστασία των κοριτσιών από τη βία.Τα κορίτσια που δεν απολαμβάνουν το δικαίωμα της εκπαίδευσης, εξελίσσονται σε αδύναμα άτομα κοινωνικά και οικονομικά και καθίστανται ευάλωτα στην καταπίεση και τη βία.

Επίσης, σημαντικό βήμα αποτελεί η ποινικοποίηση ως έγκλημα της βίας κατά των γυναικών.Η νομοθεσία δεν αποτελεί εγγύηση προστασίας για τις γυναίκες, αλλά η εθνική νομοθεσία μπορεί να βοηθήσει στην καθιέρωση κάποιων κοινωνικών προτύπων. Παρ' όλα αυτά, η Πρόοδος των Εθνών 1997 αποκαλύπτει ότι είναι ελάχιστη η υφιστάμενη εθνική νομοθεσία που αναφέρεται στη βία εξαιτίας φύλου. Παγκόσμια, από τα 193 κράτη, μόνο το ένα τέταρτο - 44 χώρες - έχουν ενεργοποιήσει τη νομοθεσία κατά της βίας στο σπίτι, μόνο 27 έχουν νόμους ενάντια στη σεξουαλική παρενόχληση και μόνο 17 θεωρούν το βιασμό στο πλαίσιο του γάμου ως έγκλημα.Ακόμα και σε αυτές τις χώρες όπου υφίσταται η νομοθεσία, η πρόκληση είναι να εξασφαλιστεί η ισχύς του νόμου.

Στο κεφάλαιο για την υγιεινή, η Πρόοδος των Εθνών 1997 αποκαλύπτει ότι σχεδόν 3 δισεκατομμύρια άνθρωποι - ο μισός παγκόσμιος πληθυσμός - δεν έχουν πρόσβαση σε επαρκή μέσα και συστήματα αποχέτευσης.Η έκθεση ανακάλυψε ότι παρά τα οφέλη που προέκυψαν μέσα στην προηγούμενη δεκαετία με τη δημιουργία πρόσβασης σε καθαρό νερό, η υγιεινή έχει μείνει πολύ πίσω, εξαιτίας του κόστους, της πληθυσμιακής πίεσης και των πολιτισμικών αντιστάσεων.

Σε ό,τι αφορά το AIDS, η έκθεση παρουσιάζει νέα στοιχεία που δείχνουν τις επιπτώσεις που θα έχει στη βρεφική θνησιμότητα τις ερχόμενες δεκαετίες και προειδοποιεί για τον αυξανόμενο εφησυχασμό στις αναπτυγμένες χώρες, όπου οι υψηλού κόστους θεραπείες φαίνεται να μπορούν να χειρίζονται το AIDS.

Η Πρόοδος των Εθνών 1997 εξετάζει την αποτυχία πολλών χωρών, πλουσίων και φτωχών, να βρουν επαρκή και κατάλληλη αντιμετώπιση του συνεχώς αυξανόμενου αριθμού ανηλίκων που παραβιάζουν το νόμο. Η έκθεση επιμένει πως τα παιδιά έχουν δικαίωμα σε δίκαιη μεταχείριση από το σωφρονιστικό σύστημα ανηλίκων, που πρέπει να σχεδιάζεται έτσι ώστε να τα βοηθά να επιστρέψουν ως παραγωγικά μέλη στην κοινωνία.

Σε ό,τι αφορά την αναπτυξιακή βοήθεια, η έκθεση επισημαίνει ότι το 1997 η επίσημη αναπτυξιακή βοήθεια ήταν στα χειρότερα επίπεδά της από τότε που ξεκίνησαν να υπάρχουν σχετικά στατιστικά στοιχεία, το 1950.Με μέσο όρο συνεισφοράς μόλις 0,27% του ΑΕΠ, οι ΗΠΑ έρχονται τελευταίες με συνεισφορά 0,10% ως ποσοστό του ΑΕΠ τους. Οι χώρες που καταλαμβάνουν τις καλύτερες θέσεις, μετρώντας τις συνεισφορές τους σε σύγκριση με το ΑΕΠ τους, είναι η Δανία, η Νορβηγία, η Ολλανδία και η Σουηδία. Σε απόλυτους αριθμούς η Ιαπωνία συνεισφέρει το μεγαλύτερο ποσό. Αξίζει πάντως να σημειωθεί ότι οι συνεισφορές σχεδόν όλων των χωρών παρουσιάζουν μείωση από το 1992.

ΖΑΓΚΡΕΜΠ.-

Παρά τις βαριές και συχνές καταγγελίες ξένων ανθρωπιστικών οργανώσεων, η κροατική κυβέρνηση έκρινε πρόσφατα ικανοποιητική την κατάσταση των ανθρωπίνων δικαιωμάτων στη χώρα, σκοπεύοντας ενδεχομένως στον κατευνασμό των διεθνών αντιδράσεων για τις ευθύνες που φέρει στην κακομεταχείριση Σέρβων στο έδαφός της...

Ετσι, ελάχιστα μετά τη δήλωση - "υπενθύμιση" του Αμερικανού πρεσβευτή στα Ηνωμένα Εθνη, Μπιλ Ρίτσαρντσον, ότι η ένταξη της Κροατίας στους δυτικοευρωπαϊκούς θεσμούς και οργανισμούς θα εξαρτηθεί άμεσα από τις επιδόσεις της στον τομέα των ανθρωπίνων δικαιωμάτων, κυβερνητική υπηρεσία στο Ζάγκρεμπ εκτίμησε ως "ικανοποιητική" την κατάσταση σ' αυτόν τον τομέα, με επιχείρημα μία έκθεση έκτασης 300 σελίδων που παρουσίασε στους δημοσιογράφους ο αντιπρόεδρος της κροατικής κυβέρνησης, Λτζέρκα Μίντας - Χόντακ.

Σύμφωνα με τον Μίντας - Χόντακ ο αριθμός των ανθρωποκτονιών το περασμένο έτος αυξήθηκε δραματικά και οι εγκληματικές επιθέσεις με στόχο την ξένη περιουσία παρέμειναν σε υψηλό επίπεδο. "Η κυβέρνηση θα λάβει τα κατάλληλα μέτρα για την αντιμετώπιση του συγκεκριμένου προβλήματος" είπε ο αντιπρόεδρος της κροατικής κυβέρνησης, προσθέτοντας με στόμφο ότι δεδομένης της μεταπολεμικής κατάστασης στην Κροατία, τα στοιχεία της παραπάνω έκθεσης θέτουν τα ανθρώπινα δικαιώματα σε "ικανοποιητικό" επίπεδο.

Ωστόσο, η έκθεση της κροατικής κυβέρνησης είχε την... "ατυχία" να συμπέσει χρονικά με την έκδοση σχετικής αναφοράς από την ανθρωπιστική οργάνωση "Επιτροπή του Ελσίνκι", που υποστήριξε ότι μόνον από τον περασμένο Απρίλη μέχρι τον Ιούνη σημειώθηκαν τουλάχιστον τέσσερις φόνοι και δεκάδες περιπτώσεις κακοποίησης Σέρβων που ζουν στην Κροατία... Η Επιτροπή του Ελσίνκι εξέφρασε σοβαρές ανησυχίες για την "ανικανότητα των κροατικών αστυνομικών δυνάμεων, αλλά και της σιγής που τηρούν οι αρχές έναντι τρομοκρατικών επιθέσεων που δε βλέπουν το φως της δημοσιότητας και έχουν ως στόχο Σέρβους".

Το μόνο που βρήκε να πει ο αντιπρόεδρος της κροατικής κυβέρνησης σχετικά με τη χτεσινή αναφορά της "Επιτροπής του Ελσίνκι" ήταν πως είναι ακόμη πολύ νωρίς για να "μιλήσει για την κατάσταση των ανθρωπίνων δικαιωμάτων το 1997"!

• Ενας Ρουμάνος έχασε προχτές τη ζωή του από νάρκη σε σερβοκατοικούμενη επαρχία της Κροατίας κοντά στο Ντζελετόβτσι (250 χλμ ανατολικά του Ζάγκρεμπ).

ΒΟΥΚΟΥΡΕΣΤΙ.-

Περισσότερα από 100.000 παιδιά στη Ρουμανία έχουν εγκαταλειφθεί μετά το 1989 σε διάφορα ιδρύματα και έχουν άμεση ανάγκη βοήθειας για να επιστρέψουν στην κοινωνία, δήλωσε πρόσφατα, σε συνέντευξη Τύπου, ο κυβερνητικός αξιωματούχος Κριστιάν Ταμπακάρου. "Σύμφωνα με τα στατιστικά στοιχεία, αντιμετωπίζουμε μια καταστροφή... όλο και λιγότερα παιδιά γεννιούνται, ενώ πολλά νεογέννητα πεθαίνουν στα ιδρύματα. Αν δε σταματήσει αυτή η κατάσταση, θα βρεθούμε αντιμέτωποι μ' ένα ζοφερό μέλλον", τόνισε ο Ταμπακάρου. Για πρώτη φορά από την ανατροπή του σοσιαλιστικού συστήματος, το 1989, η κυβέρνηση έδωσε στη δημοσιότητα επίσημα στοιχεία σχετικά με τον αριθμό των παιδιών που έχουν εγκαταλειφθεί σε ιδιωτικά ιδρύματα σε όλη τη χώρα. Ο Ταμπακάρου ανέφερε ότι μέχρι τα μέσα του Μάη 1997, 98.872 παιδιά ηλικίας μέχρι 18 ετών διέμεναν σε 650 ορφανοτροφεία, συμπεριλαμβανομένων 154 ιδρυμάτων για εγκαταλειμμένα παιδιά, που άνοιξαν μετά την ανατροπή του σοσιαλιστικού συστήματος και 73 ιδρυμάτων που διευθύνονται από τοπικούς και ξένους φιλανθρωπικούς φορείς. Ο ίδιος είπε ότι περίπου 1.000 παιδιά έχουν φύγει από αυτά τα ιδρύματα και άλλα 2.500 περιφέρονται σε δρόμους του Βουκουρεστίου και άλλων μεγάλων πόλεων. Σημειώνουμε ότι η Ρουμανία, όπου το βιοτικό επίπεδο μειώθηκε δραματικά τα τελευταία χρόνια της μετάβασης στη λεγόμενη "δημοκρατία" και την οικονομία της αγοράς, έχει έναν από τους χαμηλότερους δείκτες γεννήσεων. Οπως επισήμανε ο Ταμπακάρου από τα 6.000.000 παιδιά της Ρουμανίας τα μισά ζουν σε οικογένειες που αγωνίζονται να επιβιώσουν. Πέρσι γεννήθηκαν 230.000 παιδιά, ενώ περίπου 370.000 είχαν γεννηθεί το 1989. Η κυβέρνηση αποφάσισε να δώσει στις οικογένειες που φροντίζουν εγκαταλειμμένα παιδιά ένα πρόσθετο μηνιαίο επίδομα ίσο με περίπου 20 δολάρια. Ο μέσος μηνιαίος μισθός στη Ρουμανία είναι 80 δολάρια.

Μόλις τρία χρόνια πριν το 2000 και 140 εκατομμύρια παιδιά σε όλο τον κόσμο εξακολουθούν να μην πηγαίνουν σχολείο. Τα 2/3 αυτών των παιδιών είναι κορίτσια