Γιατί η άρνηση του πολιτικού φορέα της εργατικής τάξης να αποδεχτεί τη λογική της εξάρτησης και να ενσωματωθεί σε αυτήν είναι δείγμα πουριτανισμού; Τοποθετώντας το ζήτημα σε ιδεολογικές και πολιτικές βάσεις, θα αναφερθούμε στο τι είναι ο πουριτανισμός, τι εξέφρασε ιστορικά και εάν, κάτω από αυτό το πρίσμα, η ιδεολογία της εργατικής τάξης μπορεί να είναι πουριτανική ή όχι.

Ο πουριτανισμός αποτελεί ένα σύστημα ακραία συντηρητικών ηθικών αξιών, μέσα στα πλαίσια του χριστιανικού δόγματος του προτεσταντισμού. Αναπτύχθηκε το 16ο και 17ο αιώνα, κυρίως στην Αγγλία και στις νεοπαγείς αποικιακές κοινωνίες της Β. Αμερικής. Η χρονολογική του ταύτιση με τη διαδικασία μετατροπής του προκαπιταλιστή αστού σε καπιταλιστή, καθώς και οι θέσεις των πουριτανών, που καταδικάζουν τη σπατάλη, αλλά θεωρούν τον πλούτο (που προέρχεται από την επιχειρηματική δραστηριότητα και από τη σκληρή εργασία) ως δείγμα της θεϊκής χάρης προς τον άνθρωπο, μας εμβάλλει ακριβώς τη σκέψη ότι αποτελεί την ιδεολογική αντανάκλαση αυτής της διαδικασίας. Εδώ παρατηρούμε και ένα ιστορικό παράδοξο: μία προοδευτική, οικονομικά και κοινωνικά, εξέλιξη, όπως είναι, για τα δεδομένα της εποχής εκείνης, η καπιταλιστικοποίηση των σχέσεων παραγωγής, συνοδεύεται από μια στροφή προς το συντηρητισμό των ηθικών κανόνων. Εδώ, ίσως, εμπλέκεται και η αντιπαράθεση του προτεσταντισμού με τη διεφθαρμένη (και πλουσίως διαβιούσα) ηγεσία της καθολικής εκκλησίας.

Εξ ορισμού, λοιπόν, το θεωρητικό πλαίσιο μέσα στο οποίο κινείται ένα μαρξιστικό - λενινιστικό κόμμα, που εκφράζει τα συμφέροντα και τις προοπτικές της εργατικής τάξης και, στο όνομά της, ευαγγελίζεται ένα νέο κοινωνικό σύστημα, είναι διάφορο από εκείνο που καλύπτει και αναπαράγει την αστική ηθική. Αλλά και κάτι άλλο: η εργατική τάξη και το κόμμα της, ως φορείς του ιστορικά νέου, καταφάσκουν τη ζωή και τις απολαύσεις της: ο αγώνας τους γίνεται και για να έχουν ίσο μερίδιο σε αυτές τις απολαύσεις οι μεγάλες ανθρώπινες μάζες, όχι μόνο εκείνοι που η οικονομική ισχύς τους τους παρέχει την ανάλογη πρόσβαση. Αλλά η εργατική τάξη και το κόμμα της πιστεύουν και κάτι άλλο: τόσο η κατάφαση στις απολαύσεις, όσο και ο αγώνας για τη διεύρυνση της απολαβής τους, προϋποθέτουν συνείδηση και αισθήσεις ξεκάθαρες, που θα έχουν την ικανότητα να προσλαμβάνουν και να αξιολογούν την αντικειμενική πραγματικότητα. Αισθήσεις που θα χαίρονται την ομορφιά του κόσμου, με τον τρόπο ενός υγιούς υλοζωισμού. Και συνείδηση που, μέσα και από την ταξική πάλη, θα διαμορφώνεται έτσι ώστε να μπορεί να αλλάξει όσα πρέπει να αλλάξουν για να γεννηθεί ένας νέος καλύτερος κόσμος.

Κανένας πολιτικός χώρος δεν έχει - και δεν μπορεί να έχει, από τις ίδιες του τις ταξικές αναφορές - επεξεργαστεί τόσο βαθιά και ουσιαστικά τα ζητήματα που αφορούν την απελευθέρωση του ανθρώπου - λαμβάνοντας υπόψη και τις ιδιαιτερότητες του καθενός - από οικονομικές, κοινωνικές, ηθικές δεσμεύσεις, όπως το ΚΚΕ. Ας αναφέρουμε ενδεικτικά τη συμβολή του σε ζητήματα όπως η αλλαγή του οικογενειακού δικαίου - ένα ζήτημα που συνειδητά υπονομεύουν οι υπόλοιποι πολιτικοί χώροι. Η οριστική απελευθέρωση του ανθρώπου δεν μπορεί να επιτευχθεί μέσα σε μια εκμεταλλευτική κοινωνία. Το ανθρώπινο γένος στο σύνολό του θα καταχτήσει και την ηθική του απελευθέρωση μέσα σε έναν καινούριο κόσμο, του οποίου η βασική προϋπόθεση θα είναι η κατάργηση της εκμετάλλευσης ανθρώπου από άνθρωπο: στο σοσιαλισμό και τον κομμουνισμό.

Δώρα ΜΟΣΧΟΥ

Ιστορικός

1

Το σχέδιο νόμου προσπαθεί να βάλει σε νομοθετική τάξη τη νέα πολιτιστική πραγματικότητα, που διαμορφώνουν από κοινού Ευρωπαϊκή Ενωση, πολυεθνικές εταιρίες και κυβερνητική πολιτική.

Για να κρίνει κανείς το σχέδιο νόμου πρέπει να γνωρίζει την ουσία των πολιτικών προδιαγραφών που έχουν βάλει κυβέρνηση και Ευρωπαϊκή Ενωση.

Πριν λοιπόν επιχειρήσουμε να κρίνουμε το σχέδιο νόμου, πρέπει να δούμε το πολιτικό περιβάλλον που επέβαλε στο ΥΠΠΟ να καταθέσει το εν λόγω ανοσιούργημα.

Η Συνθήκη του Μάαστριχτ στο άρθρο 128 αναφέρει: "...Η Κοινότητα σέβεται την εθνική και περιφερειακή πολυμορφία των πολιτισμών των κρατών - μελών, ενώ ταυτόχρονα προβάλλει την κοινή πολιτιστική κληρονομιά",ενώ στο άρθρο 93, παράγρ. 3 αναφέρει ότι στηρίζονται "...οι ενισχύσεις για την προώθηση του πολιτισμού και της διατήρησης της πολιτιστικής κληρονομιάς, εφόσον δεν αλλοιώνουν τους όρους συναλλαγών και ανταγωνισμού στην Κοινότητα...". Δηλαδή προϋπόθεση για να στηριχτεί και να ενισχυθεί η πολιτιστική δράση και κληρονομιά είναι ο πολιτισμός να μετατραπεί σε εμπορεύσιμο είδος, κινούμενο στα πλαίσια της αγοράς με όρους ελεύθερου ανταγωνισμού, δηλαδή το ολοκληρωτικό πέρασμα της τέχνης στην ιδιωτική πρωτοβουλία.

Η Ευρωπαϊκή Επιτροπή στην έκθεση "Για τη συνεκτίμηση των πολιτιστικών στόχων στη δράση της Ευρωπαϊκής Κοινότητας" αναφέρει τρεις άξονες ιδιαίτερης σημασίας για το μέλλον:

α) Η "ανάδειξη της κοινής πολιτιστικής κληρονομιάς της Ευρώπης", που έχει προφανή σκοπό να κάνει εύπεπτη την επιδίωξη του "Ευρωπαίου πολίτη", διαμορφώνοντάς του χαρακτηριστικά κομμένα και ραμμένα στα μέτρα των πολυεθνικών, εκμηδενίζοντας ουσιαστικά την ύπαρξη μέσα στους αιώνες διαφορετικών πολιτισμών και της αλληλεπίδρασής τους.

β) "Την προώθηση μέσω των δικτύων μιας κοινοτικής πολιτιστικής δράσης". Στη δράση αυτή και το πώς την αντιλαμβάνεται η ΕΕ αναφερθήκαμε προηγούμενα.γ) "Τον καθορισμό των προτεραιοτήτων για την εξασφάλιση της αύξησης της σύγκλισης και της συμπληρωματικότητας των δράσεων υποστήριξης που αναλαμβάνει η Κοινότητα".

Πέρα από τους λεκτικούς ακροβατισμούς του τρίτου άξονα, που προσπαθούν να συγκαλύψουν την ουσία, την απάντηση για το τι σημαίνει ο τρίτος άξονας τη δίνει η εισήγηση στην Επιτροπή Περιφερειών της Ευρωπαϊκής Ενωσης με τίτλο "Πολιτική συνοχής και πολιτισμός". Στη σελ. 5 αναφέρει: "Τα πολιτιστικά έργα συνδέονται συχνά, άμεσα ή έμμεσα, με την προώθηση του τουρισμού... Πρέπει να γίνουν επενδύσεις στην προώθηση του τόπου εγκατάστασης και των επιδοτούμενων πολιτιστικών σχεδίων για να υπάρξει βελτίωση των συναφών τουριστικών υπηρεσιών". Δηλαδή για να υπάρχουν επιδοτούμενα - από την Ευρωπαϊκή Ενωση - πολιτιστικά σχέδια πρέπει ταυτόχρονα να υπάρχει πρόγραμμα επενδύσεων για τη βελτίωση των συναφών τουριστικών υπηρεσιών. Εδώ βρίσκεται η ουσία της συμπληρωματικότητας του τρίτου άξονα, δηλαδή η εμπορευματική αξιοποίηση της πολιτιστικής κληρονομιάς στα πλαίσια της βιομηχανίας του τουρισμού.

1. Ο πολιτισμός να είναι στοιχείο της "οικονομικής ανάπτυξης", έτσι όπως την αντιλαμβάνονται οι πολυεθνικές.

2. Τη δημιουργία ενός ενιαίου τύπου ανθρώπου με επιδιωκόμενο αποτέλεσμα την κοινή ευρωπαϊκή συνείδηση.

Ας δούμε τώρα το χαρακτηριστικότερο παράδειγμα της "σύγχρονης ευρωπαϊκής αντίληψης" για τον πολιτισμό, όπως εφαρμόστηκε στη Θεσσαλονίκη - Πολιτιστική Πρωτεύουσα.

Η πολιτική που εφαρμόστηκε στην Πολιτιστική Πρωτεύουσα (ΠΠ) αρνήθηκε πεισματικά να αναδείξει τους λαϊκούς πολιτισμούς των χωρών της Ευρώπης. Αρνήθηκε το ουσιαστικό καλλιτεχνικό έργο που αναδεικνύει προβλήματα και ανησυχίες, που εκπέμπει μηνύματα ελπίδας και σεβασμού στη ζωή και τον άνθρωπο. Αρνήθηκε την ουσιαστική συμμετοχή των Θεσσαλονικέων. Τους ήθελε απλά χειροκροτητές των επιλογών της.

Στο πρόγραμμά της η βυζαντινολογία διαδεχόταν τον ελιτισμό και ο κοσμοπολιτισμός τα καλλιτεχνικά σκουπίδια.

Οι κάτοικοι της Θεσσαλονίκης έβλεπαν καρέκλες σκαρφαλωμένες σε κολόνες να πλασάρονται για εικαστική αντίληψη, χασαπόχαρτα να μοιράζονται για να ανέβει το επίπεδο των "ιθαγενών" και τις "Ομάδες Λογοτεχνικής Κρούσης" με τις ολιγόλεπτες απαγγελίες ποιημάτων να συνθέτουν τη βιτρίνα του νεογιάπικου εκσυγχρονιστικού σκηνικού. Εταιρίες, μεσάζοντες, μάνατζερ, κομματάρχες, πολιτικοί στήσανε το μεγάλο φαγοπότι που ονομάστηκε Πολιτιστική Πρωτεύουσα.

Πίσω από αυτά, όμως, υπάρχει και κάτι εξίσου ουσιαστικό με την αντίληψη που θέλουν να διαμορφώσουν για το τι είναι τέχνη και ποια είναι η αποστολή της.

Είναι η χρησιμοποίηση και της ΠΠ για να βάλει χέρι η ΕΕ και μέσω της χώρας μας στις οικονομίες των βαλκανικών χωρών.

Το κεντρικό σύνθημα που κυριαρχούσε το Γενάρη στις γιγαντοαφίσες της Πολιτιστικής, "Θεσ/νίκη - Πρωτεύουσα πόλη για πάντα", ήταν η συμπύκνωση αυτού που ανέφερε ο Οργανισμός για τα έργα πολιτιστικής υποδομής, τα οποία δεν απέβλεπαν στην εξασφάλιση χώρων για τις εκδηλώσεις, αλλά "στον εξοπλισμό μιας πόλης, που εξελίσσεται δυναμικά και αναδεικνύεται σε μητροπολιτικό κέντρο μιας περιοχής ιδιαίτερου στρατηγικού ενδιαφέροντος".

Στο ίδιο μήκος κύματος κινήθηκε και το πολιτιστικό πρόγραμμα.

Να τι λέει το κείμενο αρχών του προγράμματος. "Η ΠΠ '97 καλείται να παίξει ένα ρόλο συντονιστικό, αποφασιστικό και ήπιο στην αρχή προβολής των πολιτιστικών αγαθών των Βαλκανίων... Το μείζον γεγονός της αποκατάστασης των οριζόντιων οδικών αξόνων στα Βαλκάνια πρέπει να είναι η αιτία και αφορμή για πάνδημους εορτασμούς, αφού μετατρέπουν την αμήχανη οικονομία της Θεσ/νίκης σε δίαυλο μεταφοράς πολιτιστικών αξιών με έντονο οικονομικό ενδιαφέρον".

Τώρα αν αναρωτιέστε στη βάση ποιων κοινών στόχων οι λαοί των Βαλκανίων θα "απολαύσουν" τα καλλιτεχνικά γεγονότα της ΠΠ '97, το κείμενο αρχών λύνει και αυτή την απορία: "Στα Βαλκάνια στόχοι ενωτικοί είναι το καλό φαγητό και το πιοτό, οι κοινές συνήθειες, οι παράξενοι χώροι, το ψωμί και το αλάτι της αργόσυρτης διαδικασίας". Απ' αυτή την ανόητη παράγραφο μόνο το κοινό ευρωπαϊκό νόμισμα λείπει.

Δε μας προκαλούν έκπληξη οι ρεμούλες, οι αρπαχτές, το οικονομικό όργιο που λέγεται ότι έγιναν στην προσπάθεια των "ειδικών" να ξεκοκαλίσουν τα 100 δισ., της προίκας που πήρε ο Οργανισμός.

Ούτε μας εκπλήσσει το γεγονός ότι οι εκδηλώσεις των καλλιτεχνικών γραφείων του "κατασκευασμένου πολιτισμού" απευθύνονταν οι μεν "ποιοτικές" σε ολίγους και εκλεκτούς και τα σκουπίδια στον πολύ κόσμο. Αλλωστε και τα δύο είναι πλευρές του ίδιου νομίσματος.

Δεν πιστεύουμε ότι το θέμα των κατασκευών και του προγράμματος ήταν και είναι θέμα καλύτερης οργάνωσης και διαχείρισης. Και άλλος καλλιτεχνικός διευθυντής να υπήρχε και άλλος υπουργός Πολιτισμού και ΠΕΧΩΔΕ, ο βασικός πυρήνας των επιλογών της ΠΠ '97 ο ίδιος θα ήταν.

Με βάση λοιπόν τα προηγούμενα το νέο σχέδιο νόμου του υπουργείου εξειδικεύει τις κατευθύνσεις της ΕΕ γενικεύοντας την εμπειρία της ΠΠ '97.

Ετσι, ιδιωτικοποιεί ό,τι απέμεινε δημόσιο στο χώρο του πολιτισμού, κλείνοντας τον πρώτο κύκλο πλήρους εμπορευματοποίησης της πολιτικής ζωής του τόπου.

Η παιδαγωγική, μορφωτική, ψυχαγωγική αποστολή της τέχνης περνάει σε ρόλο κομπάρσου και πρωταγωνιστής - μέσω του πολυνομοσχεδίου - γίνεται το κέρδος, ο τζόγος, η πνευματική και ηθική αποχαύνωση, κυρίαρχα στοιχεία της πολιτικής του μεγάλου κεφαλαίου.

Τα 11 νέα ΝΠΙΔ που θεσμοθετεί το νομοσχέδιο, η μία Ανώνυμη Εταιρία στην οποία παραδίδεται "ο σχεδιασμός και η εφαρμογή της εθνικής πολιτικής για την πολιτιστική κληρονομιά", σε συνδυασμό με τη συγκέντρωση όλων των αρμοδιοτήτων και αποφάσεων στον υπουργό, που με νόμο αυτοκαθορίζεται "Πάπας" του πολιτισμού κρατώντας μακριά οποιονδήποτε κοινωνικό έλεγχο, καθιστούν το νομοσχέδιο το πιο αντιδραστικό από τη χούντα και μετά που κατατέθηκε για τον πολιτισμό στη Βουλή.

Αν τώρα στα προηγούμενα προσθέσουμε και το σχέδιο νόμου του υπ. Ανάπτυξης, που μετατρέπει το Φεστιβάλ Αθηνών σε Ανώνυμη Εταιρία, γίνεται πιο εύκολα κατανοητό ότι τα υπουργεία της κυβέρνησης μετατρέπονται σε "καλλιτεχνικά γραφεία", οι υπουργοί σε "μάνατζερ" καλλιτεχνών και μεγαλοεργολάβων, ενώ το καλλιτεχνικό έργο μετατρέπεται σε "τσολιαδάκι" και "μουσακά" της τουριστικής "ανάπτυξης" της χώρας μας.

Σήμερα γίνεται ακόμα πιο επιτακτική η ανάγκη οι καλλιτέχνες, η εργατική τάξη, η νεολαία να υπερασπίσουν και να αναδείξουν τις προοδευτικές αξίες. Να πάρουν στα χέρια τους την υπόθεση "ελεύθερος χρόνος".

Τα Σωματεία, τα Συνδικάτα, οι Σύλλογοι, τα Πνευματικά και Μορφωτικά Κέντρα των δήμων να αναπτύξουν δραστηριότητες, που το ψυχαγωγικό τους μέρος θα ισορροπεί με το μορφωτικό - παιδαγωγικό.

Που η συμμετοχή του κόσμου θα είναι ενεργητική, δημιουργική, τέτοια που θα γεννά αντισώματα στην πολιτιστική βαρβαρότητα της άρχουσας τάξης.

Σήμερα είναι υποχρέωση κάθε καλλιτέχνη να αρνηθεί τα "τριάκοντα αργύρια" της πολιτιστικής και ηθικής ισοπέδωσης.

Να πάρει μέρος ενεργητικά, πρωταγωνιστικά στις διεργασίες, για έναν άλλο πολιτισμό ριζικά αντίθετο από αυτό που βιώνουμε, πραγματικά λαϊκό.

Σταύρος ΠΑΠΑΘΑΝΑΣΙΟΥ

Υπεύθυνος του Πολιτιστικού Τμήματος της ΚΕ του ΚΚΕ

Η πολιτική που εφαρμόστηκε στην Πολιτιστική Πρωτεύουσααρνήθηκε πεισματικά να αναδείξει τους λαϊκούς πολιτισμούς των χωρών της Ευρώπης. Αρνήθηκε το ουσιαστικό καλλιτεχνικό έργο που αναδεικνύει προβλήματα και ανησυχίες, που εκπέμπει μηνύματα ελπίδας και σεβασμού στη ζωή και τον άνθρωπο. Αρνήθηκε την ουσιαστική συμμετοχή των Θεσσαλονικέων

Εχει υπογραμμιστεί πολλές φορές από το ΚΚΕ και το "Ριζοσπάστη", χρειάζεται να υπογραμμιστεί και πάλι: Η επίθεση κατά του ΚΚΕ δε σταμάτησε, ούτε θα σταματήσει. Ο αντικομμουνισμός ήταν και είναι η αιχμή του δόρατος της αστικής ιδεολογίας και των κάθε είδους φορέων της.Ανεξάρτητα από τις μορφές του - ανάλογα με τις περιστάσεις και συνθήκες - η προσπάθεια των αντικομμουνιστών είχε και έχει τον ίδιο στόχο: Να αποδείξει ότι το ΚΚΕ είναι ένα κόμμα - παραφωνία στην κοινωνική εξέλιξη. Ενα κόμμα που προκάλεσε και προκαλεί συμφορές στο λαό και στον τόπο. Με άλλα λόγια, ένα κόμμα επικίνδυνο. Η επίθεση αυτή στις μέρες μας παρουσιάζει μια ιδιαίτερη έξαρση.

Οι παραπάνω διαπιστώσεις ενισχύονται, όταν βλέπει κανείς το περιεχόμενο βιβλίων σαν αυτό του Λευτ. Μαυροειδή "Οι δύο όψεις της ιστορίας".Και ενισχύονται ακόμα περισσότερο, αν το περιεχόμενο του βιβλίου συνδυαστεί - αναπόφευκτα - με τους κεντρικούς "ήρωές" του: Τους Λ. Κύρκο, Γρ. Φαράκο, Λεων. Τζεφρόνη. Λευτ. Βουτσά και Β. Νεφελούδη, οι αφηγήσεις των οποίων καλύπτουν το ογκώδες βιβλίο. Και τέλος, αν δίπλα στο περιεχόμενο και στους "ήρωές" του προστεθεί και ο γνωστός και μη εξαιρετέος εκδοτικός οίκος "ΔΕΛΦΙΝΙ", που μαζί με άλλους, εξίσου γνωστούς και μη εξαιρετέους οίκους, έχουν αναλάβει την "ευγενή" εργολαβία της "διακίνησης" κάθε είδους "ανανεωτικής" σαβούρας.

Ο αναγνώστης του βιβλίου μπορεί να διαπιστώσει ότι τα προηγούμενα στηρίζονται στο γεγονός ότι στις "Δύο όψεις της ιστορίας" δεν επιχειρείται η καθ' όλα θεμιτή ιδεολογικοπολιτική αντιπαράθεση, αλλά η επίθεση στο ΚΚΕ και η κατασυκοφάντησή του. Που νομίζουν ότι θα γίνει πιο πιστευτή, απ' τη στιγμή που εκπορεύεται από πρώην κομμουνιστές, που έχουν παραδώσει και την ψυχή τους στην άρχουσα τάξη. Στο βιβλίο, η διαστρέβλωση της ηρωικής ιστορίας του ΚΚΕ, η λάσπη (και όχι η έντιμη κριτική αποτίμηση) κατά της κάθε φορά ηγεσίας του και οι πονηροί ελιγμοί παγίδευσης του αναγνώστη, γίνονται τα μέσα για τη χειραγώγηση του ανυποψίαστου ή και όσων αγνοούν τα ιστορικά γεγονότα. Είναι χαρακτηριστικό ότι το δηλητήριο χύνεται έντεχνα μέσα από τις αφηγήσεις των "ηρώων" του βιβλίου, αλλά και του ερωτώντος Λ. Μαυροειδή. Για την ποθούμενη χειραγώγηση του αναγνώστη χρησιμοποιείται ο συναισθηματισμός, η καλλιέπεια, η πολιτική ταχυδακτυλουργία, αλλά και η φτηνή (εύπεπτη και επιφανειακή) "ανάλυση" των γεγονότων, ανακατεμένη με φιλοσοφικές αλχημείες και γλιστερές πεπονόφλουδες.

Το διά ταύτα: Το ΚΚΕ δε χρειαζόταν να υπάρχει εδώ και 50 χρόνια! Πολύ περισσότερο σήμερα. Και εφορμούν με εφ' όπλου λόγχη...

Ας τους παρακολουθήσουμε. Είναι εξαιρετικά επίκαιροι. Οχι μόνο νοηματικά, αλλά και κυριολεκτικά. Ενα τέτοιο δείγμα - όχι το μοναδικό - αντιΚΚΕ μεθοδολογίας μάς δίνει ο Λ. Τζεφρόνης, ο οποίος αναμασά χιλιοειπωμένα κατασκευάσματα των αστικών κρατικών μηχανισμών.

Μία από τις τακτικές που χρησιμοποιούσε η Ασφάλεια, για να κάμψει τους κομμουνιστές και τους εργαζόμενους, ήταν η προσπάθειά της να τους δημιουργήσει αμφιβολίες και να τους φέρει σε διάσταση και αντίθεση με την ηγεσία τους (κομματική, συνδικαλιστική κ. ά). Στην ιστορία του ΚΚΕ συναντάμε άπειρα τέτοια παραδείγματα (δικτατορία του Μεταξά, πριν από αυτή, στα χρόνια των μεγάλων διώξεων μετά τον εμφύλιο πόλεμο και στη διάρκειά του, αλλά και στη δικτατορία του 1967-1974), τα σλόγκαν των βασανιστών, των δεσμοφυλάκων, των ανακριτών ήταν: "Εσύ υποφέρεις και η ηγεσία σας καλοπερνάει". Η: "Η ηγεσία σάς πούλησε, δεν έχει νόημα να αγωνίζεστε". Τέτοια και άλλα έλεγαν στους φυλακισμένους ή εξόριστους συντρόφους μας.

Τα ίδια λέει - με άλλα λόγια - ο Λ. Τζεφρόνης. Διαχωρίζοντας την ηγεσία του ΚΚΕ από το υπόλοιπο κόμμα, γράφει: "Το βασικό θέμα ήταν το πώς η ηγεσία του εξωτερικού θα διατηρούσε τη θέση της... Κάτι που κάνουν και σήμερα άλλωστε οι άνθρωποι του Περισσού, συνεχίζοντας την παράδοση της ακραίας και αλόγιστης σύγκρουσης και με την ελληνική και με την ευρωπαϊκή πραγματικότητα. Για να διατηρήσουν τις καρέκλες τους" (σελ. 315-316).

Βεβαίως, είναι περιττό να υπενθυμίσουμε στον Λ. Τζεφρόνη - επειδή το γνωρίζει - ότι αν "οι άνθρωποι του Περισσού" αναζητούσαν καρέκλες θα μπορούσαν να μεταπηδήσουν στο ΠΑΣΟΚ (αλλά και στον ΣΥΝ) και να τις αποκτήσουν. Καρέκλες συνοδευόμενες και με μπόλικες υλικές απολαβές, όπως συμβαίνει με αρκετούς της "ανανέωσης", που στρογγυλοκάθονται σε αρχιδημοσιογραφικούς θώκους, σε υπουργεία και οργανισμούς ή στη... θαλπωρή ΕΟΚικών προγραμμάτων. Στην περίπτωση αυτή, όχι μόνο δε θα βρισκόντουσαν ("οι άνθρωποι του Περισσού") σε σύγκρουση με την ελληνική και ευρωπαϊκή "πραγματικότητα", αλλά θα συνέπλεαν μαζί της. Σε τι δρόμο; Γνωστό...

Ενώ στο βιβλίο του Λ. Μαυροειδή επιχειρείται μια άνευ προηγουμένου ισοπεδωτική μηδενιστική αποτίμηση και κατεδάφιση των βάθρων του ΚΚΕ και των βασικών σταθμών της πορείας του ίδιου και του διεθνούς κομμουνιστικού κινήματος, την ίδια στιγμή είναι ολοφάνερος ο παραπλανητικός ελιγμός: Στο ερώτημα του Λ. Μαυροειδή "ποια η γενικότερη αποτίμηση του ρόλου που έπαιξε το ΚΚΕ στις οκτώ σχεδόν δεκαετίες της ζωής του;", ο Λ. Κύρκος απαντά: "Νομίζω ότι αυτή η συνεισφορά είναι θετική" (σελ. 495). "Το Κομμουνιστικό Κόμμα, λοιπόν, προσέφερε μια ιστορική υπηρεσία" (σελ. 497).

Την ίδια στιγμή, ωστόσο, ο Λ. Κύρκος, με έναν ελιγμό αντάξιο του στόχου του διαγράφει την ιστορία του ΚΚΕ. Λέει: "... όμως με την κυριάρχηση αντιλήψεων δογματικών και σεχταριστικών, αυτό το κίνημα οδηγήθηκε ώστε να εγκαταλείψει τη θέση της πρωτοπορίας και να περάσει σε μια θέση ιδιόμορφης κοινωνικής συντήρησης" (σελ. 498). "Το ΚΚΕ προσέφερε μια ιστορική υπηρεσία, την οποία όμως ύστερα ώθησε στην αναίρεσή της" (σελ. 497).

Τα ίδια "κόλπα" κάνει και για το διεθνές κομμουνιστικό κίνημα. Από τη μια λέει: "... θεωρώ ότι η Οκτωβριανή Επανάσταση ήταν το δεύτερο κολοσσιαίο άλμα που έκανε η ανθρωπότητα, ίσως μεγαλύτερο και από τη Γαλλική Επανάσταση" (σελ. 500). Και από την άλλη: "Ολόκληρο το φαινόμενο της σοβιετικής κοινωνίας και του χτισίματός της και της εξέλιξής της, έχει τα χαρακτηριστικά της ειδικής του βλακείας" (σελ. 507).

Ας μη σταθούμε σε ποιο χώρο βρίσκεται η "ειδική βλακεία", αλλά ας υπογραμμίσουμε το εξής: Αυτή η ύπουλη απόρριψη της ιστορικής διαδρομής του ΚΚΕ και οι ύβρεις κατά του διεθνούς ΚΚ εκφράζεται και στον τίτλο του βιβλίου "Οι δύο όψεις της ιστορίας", όπου τα πράγματα, για να είναι πιστευτά και για να μπορούν καλύτερα να εξαπατούν, παρουσιάζονται ως "απ' έξω κούκλα κι από μέσα πανούκλα". Αυτή η ανήθικη παρουσίαση της πραγματικότητας γίνεται και από τον συγγραφέα - δημοσιογράφο Λ. Μαυροειδή, ο οποίος στον πρόλογο του βιβλίου γράφει: "Την ιστορία του ΚΚΕ τη γεμίζουν τιτανικοί αγώνες... και φάσεις απομόνωσης ή αυτοαπομόνωσης, αγώνες για τη δημοκρατία και αντιδημοκρατικές πρακτικές στη δράση του και στην εσωτερική λειτουργία του" (σελ. 9-10).

Αλλού διαβάζουμε: "Λάθος ο Δεκέμβρης" (σελ. 337). "Τρελή και επικίνδυνη ιστορία η πάλη για την ντεφάκτο νομιμοποίηση του ΚΚΕ" (σελ. 368). "Ξεπούλημα της Ελλάδας από τον Στάλιν" (σελ. 358). "Στο ΚΚΕ είχαμε χάσει την ανθρωπιά μας" (σελ. 323). "Είναι αστείο να λέγεται ότι το ΚΚΕ είναι το πιο δημοκρατικό κόμμα" (σελ. 442). "Η συντριβή του ΚΚΕ Εσωτερικού, μέσα από την εξαγορά, την αθλιότητα εφτά σταθμών να μας βρίζουν από το πρωί ως το βράδυ..." (σελ. 473). "Εγκλημα ο εμφύλιος" (σελ. 358).

Τα παραπάνω είναι ορισμένα μόνο από τα όσα "στολίζουν" το βιβλίο. Εμπάθεια προς το ΚΚΕ, αλλά και σε πρόσωπα. Ο Ν. Ζαχαριάδης, π. χ., έχει και εδώ την... "τιμητική" του. Μερικοί από τους χαρακτηρισμούς που εκτοξεύουν προς τον Ζαχαριάδη: Τυχοδιώκτης, αδίστακτος, ανελέητος, αυταρχικός, δοτός, αδυσώπητος, "έδειχνε αδιαφορία, απάθεια για την τύχη και το μαρτύριο των άλλων βασανιζόμενων συντρόφων στην Κέρκυρα" (σελ. 119), ανοιχτή αναφορά στο ότι ήταν ύποπτος (!) κ. ά.

Μετά από αυτά, ισχυρίζονται ότι η πορεία του ΚΚΕ ήταν θετική! Μα, αφού ισχυρίζονται ότι συνέβαιναν όλα αυτά και πολλά άλλα, από πού και ως πού θεωρούν ότι το ΚΚΕ είχε θετική συνεισφορά; Απλούστατα, η αντίφασή τους δεν είναι καθόλου αθώα. Είναι συνειδητή και σκόπιμη. Επιδιώκουν να εμφανιστούν αντικειμενικοί, ώστε να "περάσει" στη συνείδηση του αναγνώστη αυτό που θέλουν: "Καλό το ΚΚΕ, αλλά καλύτερα να μην ανήκουμε σ' αυτό"... Η: "Καλό το ΚΚΕ, όμως πρέπει να... ανανεωθεί, αλλιώς γίνεται εμπόδιο της προόδου"... Μια πολύ εύγλωττη απόδειξη αποτελεί και το εξής, το οποίο λέει στο βιβλίο ο Τζεφρόνης: "Η επιλογή της υπέρβασης του "Κ" ήταν ήδη επίκαιρη από το τέλος του εμφύλιου και ήταν από τότε σε αναμονή" (σελ. 411).

Αφού, επομένως, θεωρούν ότι το ΚΚΕ έπρεπε να είχε πάψει να υπάρχει (αυτό σημαίνει υπέρβαση του "Κ") εδώ και 50 χρόνια, τότε πώς θεωρούν θετική της συνεισφορά του; Η υποκρισία σε όλο το μεγαλείο της... Και όχι για τα 50 τελευταία χρόνια, αλλά και για τα προηγούμενα. Για παράδειγμα, έκθαμβος από κάποια λεγόμενα του Καφαντάρη, το 1926, ο Λ. Βουτσάς τα μνημονεύει. Ελεγε τότε ο γνωστός αστός πολιτικός για το ΚΚΕ: "Σας χαίρομαι για την αφοσίωση, την πειθαρχία, τις οργανωτικές σας ικανότητες. Αλλά σας λυπάμαι, γιατί δεν έχετε μυαλό" (σελ. 313). Για τα λόγια αυτά του Καφαντάρη, που βάλλουν απευθείας κατά της ιδεολογίας του ΚΚΕ, ο Λ. Βουτσάς νιώθει υποχρεωμένος να τονίσει: "Θα 'λεγε κανείς ότι ήταν ένας προφητικός λόγος" (σελ. 317).

Προφητικός (!) λόγος, λοιπόν, η αντίδραση της αστικής τάξης που λοιδορούσε - και με τα λεγόμενα του Καφαντάρη - τον επαναστατικό χαρακτήρα του ΚΚΕ, επιδιώκοντας να το πιέσει στην κατεύθυνση της παραίτησης από τον αυτοτελή ρόλο του!

Μάκης Μαϊλης

(Την Τρίτη το Β μέρος)

Η ύπουλη απόρριψη της ιστορικής διαδρομής του ΚΚΕ και οι ύβρεις κατά του διεθνούς ΚΚ εκφράζεται και στον τίτλο του βιβλίου "Οι δύο όψεις της ιστορίας", όπου τα πράγματα, για να είναι πιστευτά και για να μπορούν καλύτερα να εξαπατούν, παρουσιάζονται ως "απ' έξω κούκλα κι από μέσα πανούκλα"