Κλιμακώνονται οι πιέσεις για ιδιωτικοποίηση της Ιονικής Τράπεζας και το ξεπούλημά της ουσιαστικά σε ιδιώτες, στα πλαίσια των διεργασιών και των ζυμώσεων που βρίσκονται σε εξέλιξη τους τελευταίους μήνες, τόσο στα κυβερνητικά κλιμάκια, όσο και στο χώρο των - ιδιωτικών κυρίως - τραπεζών. Με την άποψη της... "απαλλαγής" του δημοσίου από την Ιονική φαίνεται να τάσσονται τον τελευταίο καιρό και ορισμένοι σύμβουλοι της κυβέρνησης, λειτουργώντας μέσα στη λογική και τις επιλογές του "λιγότερου κράτους" και στον τομέα των τραπεζών. Στα πλαίσια αυτά, επανεξετάζεται το καθεστώς των σχέσεων της Ιονικής με τη μητρική της Εμπορική Τράπεζα, ενώ η κυβέρνηση κρατά προς το παρόν κλειστά τα χαρτιά της, επιδιώκοντας - με άμεσο στόχο να αποφύγει τις εύλογες αντιδράσεις που θα είχε μια τέτοια επιλογή - να κρατήσει στο όλο ζήτημα χαμηλούς τόνους μέχρι τη λήψη τελικών αποφάσεων.

Στο μεταξύ, ενδεικτική ίσως των διεργασιών που γίνονται σε ανώτερα κλιμάκια είναι η απομάκρυνση, την περασμένη βδομάδα, του γενικού διευθυντή της Ιονικής, Γερ. Σαπουντζόγλου,και η αντικατάστασή του με τον Δ. Φραγκέτη, στέλεχος του ιδιωτικού τομέα. Κατά της συγχώνευσης με την Εμπορική τάχθηκε, όμως, εμμέσως και ο πρόεδρος της τράπεζας, Χ. Σταματόπουλος, που, σε πρόσφατο συνέδριο με θέμα την πορεία του τραπεζικού συστήματος, επισήμανε ότι "οι συγχωνεύσεις και οι εξαγορές δεν είναι πανάκεια, ενώ ειδικά στην Ελλάδα υπάρχει ομαλή κλιμάκωση του μεγέθους των τραπεζών", αφήνοντας έτσι να εννοηθεί ότι "υπάρχει χώρος για όλους". Ο ίδιος σε προηγούμενη συνέντευξή του δήλωσε άλλωστε ότι "τα σενάρια σαν αυτό της συγχώνευσης θα πρέπει να εξεταστούν με σοβαρότητα, πλην όμως είναι σπάνιο δυο ανταγωνιστικές τράπεζες να συγχωνεύονται".

Η πρόφαση για την πώληση της Ιονικής Τράπεζας είναι ότι τυχόν συγχώνευσή της με την Εμπορική, θα επιβάρυνε το νέο σχήμα με υπέρογκα λειτουργικά έξοδα και θα το καθιστούσε αναποτελεσματικό σε μεσομακροπρόθεσμη βάση. Ωστόσο, πρόσφατη εμπιστευτική έκθεση της προηγούμενης διοίκησης της Εμπορικής προτείνει τη λύση της συγχώνευσης, με στόχο τη δημιουργία ενός κρατικού τραπεζικού κολοσσού που θα καταλάμβανε "στα σίγουρα" τη δεύτερη θέση πίσω από την Εθνική Τράπεζα και άσχετα με τις λοιπές εξαγορές και συγχωνεύσεις που θα λάβουν χώρα στο μέλλον μεταξύ τραπεζικών ιδρυμάτων του ιδιωτικού τομέα.

Ανεξάρτητα πάντως με το ποια από τις δυο λύσεις επιλεγεί, τραπεζικοί κύκλοι θεωρούν επισφαλή τη θέση των άνω των 4.000 υπαλλήλων της Ιονικής Τράπεζας, καθώς:

• Αν επιλεγεί η συγχώνευση θα υπάρξει πλεονάζον προσωπικό, γιατί, πρώτον, πολλά υποκαταστήματα των δυο τραπεζών βρίσκονται πολύ κοντά μεταξύ τους καθιστώντας αναποτελεσματική τη λειτουργία τους στα πλαίσια μιας ενιαίας τράπεζας και, δεύτερον, η συνένωση δυνάμεων θα δημιουργήσει συνωστισμό διοικητικών υπαλλήλων σε θέσεις που καλύπτονται με μικρότερο αριθμό προσωπικού.
• Από την άλλη μεριά, σε περίπτωση πώλησής της σε ιδιώτες, οι νέοι ιδιοκτήτες της θεωρείται βέβαιο ότι θα θελήσουν ν' απαλλαγούν - κατά την προσφιλή τους μέθοδο - από μέρος του προσωπικού, προκειμένου να εξασφαλίσουν ακόμα μεγαλύτερα κέρδη ανά εργαζόμενο. Ας σημειωθεί, για παράδειγμα, ότι οι δυο μεγαλύτερες ιδιωτικές τράπεζες, η Αλφα Πίστεως και η Εργασίας, κέρδισαν το 1995 από κάθε εργαζόμενο 14,4 εκατ. δρχ., ενώ ο μέσος όρος των καθαρών κερδών ανά εργαζόμενο στις τρεις μεγαλύτερες κρατικές τράπεζες ήταν την ίδια χρονιά μόλις 3 εκατ. δρχ.

Σε κάθε περίπτωση αναμένονται εξελίξεις, δεδομένου ότι κερδίζει έδαφος στην κυβέρνηση η ιδέα του ξεκαθαρίσματος της ιδιοκτησιακής σχέσης μεταξύ των δυο τραπεζών. Προς το παρόν, τόσο η Ιονική, όσο και η Εμπορική παρουσίασαν απογοητευτική κερδοφορία το πρώτο εξάμηνο του 1996 (1,1 δισ. δρχ. η πρώτη και 3,1 δισ. δρχ. η δεύτερη), εξέλιξη που αποδίδεται εν μέρει στην υπέρογκη επιβάρυνσή τους με λειτουργικά έξοδα και αποτελεί ένα βασικό επιχείρημα για τους υπέρμαχους της πώλησης της Ιονικής και τον απεγκλωβισμό της από την Εμπορική.

Προλαμβάνοντας ίσως τις δυσμενείς συνέπειες της πώλησης ή ακόμα και της συγχώνευσης της Ιονικής με την Εμπορική, ο Σύλλογος Εργαζομένων της Ιονικής εξέδωσε ανακοίνωση, στην οποία επισημαίνεται ότι η τράπεζα πρέπει να αυτονομηθεί και κάτω από δημόσιο έλεγχο να ενισχύσει την ανταγωνιστική της θέση στην αγορά. Σημειώνεται μάλιστα με έμφαση ότι οι εργαζόμενοι δε θα δεχτούν σε καμιά περίπτωση να θιγούν οι εργασιακές τους κατακτήσεις, όποιες και αν είναι οι κυβερνητικές προθέσεις για το μέλλον της Ιονικής.

Β. Ρ.

Ολομέτωπη επίθεση στα πορτοφόλια των εργαζομένων, επιφυλάσσει η κυβέρνηση Σημίτη και για το 1997, με μπαράζ ανατιμήσεων και άλλα αντιλαϊκά μέτρα, που θα έχουν σαν συνέπεια να γίνει ακόμη πιο ελαφρύ το καλάθι της νοικοκυράς και φυσικά να γεμίσουν με περισσότερο χρήμα τα θησαυροφυλάκια των μεγαλοεπιχειρηματιών. Η επίθεση στα λαϊκά εισοδήματα, που θα αρχίσει από σήμερα με τις ανατιμήσεις στα ενοίκια, τα ποτά, τα τσιγάρα, τα τηλέφωνα κλπ. θα έχει και συνέχεια στους υπόλοιπους μήνες του νέου έτους. Θα κλιμακωθεί στην πορεία του 1997 με τις ανατιμήσεις σε άλλα είδη και υπηρεσίες (τις οποίες μπορούν ελεύθερα να επιβάλλουν οι μεγαλοεπιχειρηματίες αξιοποιώντας την ασυδοσία που τους παρέχει η "ελεύθερη αγορά"), τους πρόσθετους φόρους ύψους περίπου 1 τρισ. δραχμών (που αποφάσισε να επιβάλλει η κυβέρνηση για να πιάσει τους στόχους της ΟΝΕ και του Μάαστριχτ), τις περικοπές δαπανών κοινωνικού χαρακτήρα, το ξεπούλημα δημόσιων επιχειρήσεων και οργανισμών (που θα συνοδεύεται με μαζικές απολύσεις προσωπικού) κλπ.

Με βάση τα μέχρι στιγμής δεδομένα και τις κυβερνητικές αποφάσεις, από σήμερα 1η Γενάρη 1997, οι εργαζόμενοι θα κληθούν να πληρώσουν:

• Αυξήσεις 4% στα ενοίκια κατοικιών,που ακόμη δεν έχουν υπαχθεί στο καθεστώς της "απελευθέρωσης" και άρα οι αυξήσεις είναι ακόμη ελεγχόμενες και κατά συνέπεια καθορίζονται με απόφαση του υπουργείου Ανάπτυξης. Για όσους συνάπτουν νέα συμβόλαια ενοικίων, οι αυξήσεις θα είναι μεγαλύτερες καθώς, το ύψος του ενοικίου διαμορφώνεται ελεύθερα.
• Αυξήσεις 13% στα βασικά τιμολόγια του ΟΤΕ,έστω και αν η κυβέρνηση επιχειρεί να εξωραϊσει την κατάσταση προβάλλοντας τη μεσοσταθμική αύξηση του 4,62% που ισχύει και απεικονίζει το μέσο όρο των αυξήσεων για όλα τα τιμολόγια του ΟΤΕ.Η ουσία όμως, που δείχνει την επιβάρυνση την οποία θα υποστούν οι εργαζόμενοι, κρύβεται πίσω από το γεγονός πως από την 1η Γενάρη: Πρώτον, η αστική μονάδα τηλεφωνικής συνδιάλεξης θα αυξηθεί από 10,20 δραχμές σήμερα στις 11,50 δραχμές από την 1η Γενάρη (αύξηση 12,75%). Δεύτερον, το πάγιο τέλος αυξάνεται από 1.650 δραχμές στις 1.850 δραχμές το μήνα (αύξηση 12,12%). Και στη μια και στην άλλη περίπτωση, οι αυξήσεις στα δύο βασικά τιμολόγια του ΟΤΕ - που πληρώνουν όλοι οι συνδρομητές του ΟΤΕ - είναι σχεδόν διπλάσιες από το ποσοστό αύξησης του πληθωρισμού που προσδοκά για το 1997 η κυβέρνηση.
• Αυξήσεις στα αλκοολούχα ποτά (ουίσκι, βότκα, τζιν, ούζο, τσίπουρο κλπ.) κατά 7% λόγω αύξησης των ειδικών φόρων κατανάλωσης που αποφάσισε η κυβέρνηση στην αιθυλική αλκοόλη. Αυτό σημαίνει, ότι θα ακριβύνουν περίπου κατά 200 δραχμές η φιάλη τα εισαγόμενα "σκληρά" αλκοολούχα ποτά και περίπου 100 δραχμές η φιάλη τα ντόπια.
• Αυξήσεις στα τσιγάρα που θα φτάσουν μέχρι και 50 δραχμές το πακέτο για να αυξηθούν τα κέρδη των καπνοβιομηχάνων και φυσικά τα φορολογικά έσοδα του κράτους.
• Αυξήσεις στα ασφάλιστρα των αυτοκινήτων και άλλων οχημάτων, που θα κυμανθούν μεταξύ 15% και 25%.
• Αυξήσεις 5% στα αεροπορικά εισιτήρια της Ολυμπιακής και άλλων εταιριών για ταξίδια στο εξωτερικό, με βάση την απόφαση της ΙΑΤΑ. Δεν αποκλείεται, μέσα στους πρώτους μήνες, να αποφασιστούν αυξήσεις και στα εισιτήρια της Ολυμπιακής και άλλων εταιριών που εκτελούν δρομολόγια εντός της Ελλάδας.
• Αυξήσεις 5% - 6% στα εισιτήρια των ΚΤΕΛ, με απόφαση της κυβέρνησης που πέρασε στα μουλωχτά, για αστικές και υπεραστικές συγκοινωνίες, ενώ εκκρεμεί για έγκριση από το οικονομικό επιτελείο της κυβέρνησης και αύξηση (μέχρι και 25%) στα κόμιστρα των ΤΑΞΙ.

Να σημειωθεί ακόμη, ότι αυξήσεις στα τιμολόγια των υπηρεσιών που προσφέρουν στο κοινό, διεκδικούν επίσης οι διοικήσεις της ΕΥΔΑΠ (για το νερό), της ΔΕΗ (για το ηλεκτρικό ρεύμα) και είναι θέμα χρόνου η έγκρισή τους, καθώς η κυβέρνηση τις έχει ήδη προαναγγείλει κάνοντας λόγο για "μικρές" αυξήσεις που θα είναι κάτω από τον πληθωρισμό (σ. σ. εννοώντας προφανώς τη μεσοσταθμική αύξηση). Επίσης, αυξήσεις μέχρι και 15% διεκδικεί η διοίκηση του ΟΣΕ για τα εισιτήρια στην Ελλάδα και το εξωτερικό, όπως επίσης και η διοίκηση των ΕΛΤΑ για τα ταχυδρομικά τέλη.

Λάμπρος ΤΟΚΑΣ