Η πολυδιαφημισμένη αμερικανική πρωτοβουλία για το Κυπριακό, αρχίζει να ξεδιπλώνεται, με τον γνωστό και χαρακτηριστικό κυνικό τρόπο, που χρησιμοποιεί η Ουάσιγκτον, όταν αποφασίζει να προωθήσει τις θέσεις της. Η εκδήλωση των αμερικανικών ενεργειών, δεν πρέπει να περάσει απαρατήρητο, συμπίπτει με το κλίμα έντασης, που δημιουργείται στην Κύπρο και το Αιγαίο. Κλίμα απόλυτα ευνοϊκό για την ανάπτυξη του αμερικανικού επιδιαιτητικού ρόλου.

Η Ουάσιγκτον, με την υπογραφή της ρωσοκυπριακής συμφωνίας, έσπευσε να επαναλάβει στην Αθήνα τις πάγιες θέσεις της. Ο Ελληνας πρεσβευτής στην Ουάσιγκτον, Λ. Τσίλας, και ο υπουργός Εξωτερικών Θ. Πάγκαλος, ο οποίος δέχτηκε χτες το πρωί την επίσκεψη του πρεσβευτή των ΗΠΑ στην Αθήνα Τ. Νάιλς, ήταν οι αποδέκτες των αμερικανικών απαιτήσεων.

Σύμφωνα με πληροφορίες, η Ουάσιγκτον, στα διαβήματά της προς την ελληνική κυβέρνηση, υπογράμμισε την έντονη ανησυχία της για την οικοδόμηση στρατιωτικών δυνάμεων στην Κύπρο μετά τις αγορές των ρωσικών αρμάτων μάχης το περασμένο καλοκαίρι και την πρόσφατη αγορά του ρωσικού αντιαεροπορικού συστήματος των πυραύλων s - 300 από τη Λευκωσία. Η Ουάσιγκτον ζητά, επίσης, από την Αθήνα να συμβάλει στην προσπάθεια για την ταχεία υιοθέτηση Μέτρων Αποκλιμάκωσης της Εντασης στην Κύπρο. Σύμφωνα με τις ίδιες πληροφορίες, η αμερικανική διπλωματία καλλιεργεί με πολλή προσοχή και επιμέλεια την ιδέα για την εγκατάσταση ΝΑΤΟικών δυνάμεων στην Κύπρο, οι οποίες θα αντικαταστήσουν την ειρηνευτική δύναμη του ΟΗΕ.

Παράγοντες του ελληνικού υπουργείου Εξωτερικών εκτιμούν πως οι σκληρές και άκομψες αμερικανικές αντιδράσεις σηματοδοτούν την έναρξη μιας περιόδου, κατά την οποία η Ουάσιγκτον θα επιχειρήσει ωμά και απροσχημάτιστα να επιβάλει τις θέσεις της στην περιοχή. Ενα πρώτο δείγμα των αμερικανικών ενεργειών αναμένεται την ερχόμενη βδομάδα κατά την επίσκεψη του υπεύθυνου για υποθέσεις Νότιας Ευρώπης του αμερικανικού υπουργείου Εξωτερικών στο τρίγωνο Αθήνα - Λευκωσία - Αγκυρα, Κάρι Κάβανο.

Σύμφωνα με τις εκτιμήσεις πηγών του υπουργείου εξωτερικών, ο Αμερικανός διπλωμάτης στην επίσκεψή του στις τρεις πρωτεύουσες θα επιχειρήσει να εκμεταλλευτεί τις δυνατότητες που προσφέρει το σκηνικό της έντασης στην περιοχή, για να πραγματοποιήσει κινήσεις στη διπλωματική σκακιέρα. Σύμφωνα με αυτές τις εκτιμήσεις η ένταση στην Κύπρο βοηθά στην προώθηση της αμερικανικής ιδέας για εγκατάσταση ΝΑΤΟικών δυνάμεων στο νησί, οι οποίες μάλιστα θα εποπτεύσουν την οικοδόμηση των Μέτρων Αποκλιμάκωσης της Εντασης. Στο σημείο αυτό, οι ίδιες πηγές του ελληνικού υπουργείου Εξωτερικών επισημαίνουν με νόημα πως και η Λευκωσία έχει αφήσει ανοιχτά περιθώρια για διεργασίες στο διπλωματικό επίπεδο, αφού οι πύραυλοι που αγοράστηκαν δεν πρόκειται να εγκατασταθούν στο νησί πριν περάσει τουλάχιστον ένας χρόνος.

Πέρα, όμως, από την Κύπρο, το σκηνικό της έντασης καλύπτει ολόκληρη την περιοχή του Αιγαίου, καθώς βρίσκεται σε εξέλιξη η μεγάλη τουρκική αεροναυτική άσκηση "ευέλικτη πένσα", η οποία ουσιαστικά προβλέπει τον αποκλεισμό της Λέσβου και της Χίου από την υπόλοιπη Ελλάδα. Ταυτόχρονα, ο τουρκικός Τύπος φέρνει στη δημοσιότητα έγγραφο, με το οποίο το τουρκικό Γενικό Επιτελείο διατυπώνει την ανησυχία προς το υπουργείο Εξωτερικών της χώρας, καθώς διαπιστώθηκε ότι "οι Ελληνες κατασκεύασαν κτίσματα σε νησιά και νησίδες, των οποίων η κυριότητα είναι αμφισβητούμενη".

Η επισήμανση αυτή του τουρκικού Επιτελείου, αποδεικνύει πως το μείζον ζήτημα πέρα και πίσω από τις εξελίξεις στο Κυπριακό ήταν και παραμένει η διαμόρφωση των ελληνοτουρκικών σχέσεων και η διευθέτηση της κατάστασης στο Αιγαίο. Το θέμα αυτό έθεσε, με τον δικό του τρόπο, ο Γερμανός υπουργός Εξωτερικών, Κλ. Κίνκελ, ο οποίος σε συνέντευξή του χτες κατέστησε την Ελλάδα υπεύθυνη για την αποστασιοποίηση της Τουρκίας από την ΕΕ και την επί το ισλαμικότερο στροφή της.

Μέσα στο κλίμα αυτό, η ελληνική κυβέρνηση αναζητά σήμερα, σε σύσκεψη της ηγεσίας του υπουργείου Εξωτερικών υπό την προεδρία του πρωθυπουργού τους τρόπους για την απορρόφηση των όποιων εσωτερικών αντιδράσεων στις δεδομένες επιλογές της, οι οποίες αναζητούν στη δραστηριότητα του ξένου παράγοντα λύσεις για το Κυπριακό και τα ελληνοτουρκικά.

* * *

• Η βασική λογική που διατρέχει τη νέα στρατηγική είναι αυτή του "ανταγωνισμού" με την Τουρκία, κυρίως στο στρατιωτικό τομέα. Η δικαιολογητική βάση που προβάλλεται είναι η ένταση της επιθετικότητας της Τουρκίας, όπως αυτή εκδηλώθηκε ιδιαίτερα τον περασμένο χρόνο. Η απάντηση που επιλέγεται, όπως όλα δείχνουν, από την κυβέρνηση Σημίτη είναι η ένταση στην κούρσα των εξοπλισμών, καθώς και η αναδιάρθρωση της δομής των Ενόπλων Δυνάμεων. "Διατρέχουμε κίνδυνο, λόγω της συνεχούς μείωσης της αναλογίας Ελλάδας και Τουρκίας στους εξοπλισμούς εις βάρος της χώρας μας" (!), διαπιστώνει έντρομος ο Α. Τσοχατζόπουλος, στη συνέντευξή του στα "Νέα".
• Τα "μέσα" που απαιτούνται για την υλοποίηση αυτής της στρατηγικής είναι αποκαλυπτικά των στοχεύσεών της. Προμήθεια των γνωστών αεροπλάνων "ΑΒΑΚΣ", τα οποία, τάχα, θα καλύπτουν τον ενιαίο αμυντικό χώρο, δημιουργία Ευέλικτης Μονάδας Αμεσης Επέμβασης, ενιαία διοίκηση στα νέα όπλα, αγορά αντιπυραυλικών συστημάτων (πιθανότατα "Πάτριοτ").

Μα, όλα αυτά δεν αποτελούν τις ΝΑΤΟικές απαιτήσεις από τη χώρα μας, στο πλαίσιο της νέας δομής του ιμπεριαλιστικού οργανισμού;

* * *

Επιπλέον, επιδιώκει να εξασφαλίσει τη συναίνεση, τόσο στο εσωτερικό του κυβερνώντος κόμματος, ισχυριζόμενη ότι διαφυλάσσει την "πατριωτική φυσιογνωμία του Κινήματος", και, κυρίως, να προλάβει τις λαϊκές αντιδράσεις. Είναι φανερό ότι η κυβέρνηση επιμένει να βαδίζει στον ολισθηρό δρόμο της υποταγής στη "νέα τάξη", ο οποίος, βέβαια, μόνο τα εθνικά συμφέροντα και την ειρήνη στην περιοχή δε διασφαλίζει.

Παναγιώτης ΚΑΚΑΛΗΣ

Εκκληση για "εθνική στρατηγική", με στόχο την αναγωγή της Ευρωπαϊκής Ενωσης σε κυρίαρχο επιδιαιτητή στο Κυπριακό, απευθύνει ο Συνασπισμός σε ανακοίνωση που εξέδωσε χτες με αφορμή τις πρόσφατες εξελίξεις στο θέμα.

Χτες το πρωί συνεδρίασε η Πολιτική Γραμματεία του Συνασπισμού προκειμένου να εκτιμήσει την κατάσταση που διαμορφώνεται στο Κυπριακό.Ο προβληματισμός εστιάστηκε στο πού θα εστιαστεί η κριτική προς την κυβέρνηση, στην έκκληση για εγκατάλειψη της πολιτικής του Ενιαίου Αμυντικού Δόγματος ή στην καταγγελία για κλυδωνισμούς στο εσωτερικό της κυβέρνησης που την καταστούν αναξιόπιστη. Στο τελικό κείμενο αναφέρεται ότι τα εσωτερικά προβλήματα της κυβέρνησης και του ΠΑΣΟΚ "ανοίγουν το δρόμο σε ανησυχητικές συγχύσεις και μετατοπίσεις στρατηγικής", ενώ χαρακτηρίζεται "αναποτελεσματικό" το δόγμα του ενιαίου αμυντικού χώρου.

Με τον πρόεδρο της ΕΔΕΚ Κύπρου Β. Λυσσαρίδη,συναντάται σήμερα στις 6 το απόγευμα, στα γραφεία του ΚΚΕ στη Βουλή, η Γενική Γραμματέας του Κόμματος Αλέκα Παπαρήγα.