Κάθε άλλο παρά γόνιμο έδαφος, για την ανάπτυξη της πολιτικής που έχει επιλέξει, δείχνει να θεωρεί η ηγεσία του Συνασπισμού την κατάσταση που σήμερα διαμορφώνεται με τη συνεχή όξυνση των αντιδράσεων για την κυβερνητική πολιτική σε πολλούς κλάδους εργαζομένων. Ο κίνδυνος αυτός είναι φανερό ότι γίνεται μέρα με τη μέρα ολοένα και πιο ορατός για το ΣΥΝ, όσο οι κοινωνικοί αγώνες διευρύνονται και τίποτε δε δείχνει ότι η κυβέρνηση μπορεί να συγκρατήσει τη λαϊκή αποδοκιμασία της πολιτικής της. Πληθαίνουν κατ' επέκταση οι φωνές στο εσωτερικό του Συνασπισμού, που εκφράζουν ακριβώς αυτή τη μορφή... πανικού.

"Διάφορες κοινωνικές ομάδες προβάλλουν μαξιμαλιστικά αιτήματα χωρίς να τα εντάξουν σε ένα στοιχειώδες έστω, ευρύτερο κοινωνικό σχέδιο, χωρίς να ενδιαφέρονται για ένα ισορροπημένο, συνολικό προχώρημα της κοινωνίας (...). Οι μορφές πάλης που επιλέγουν διάφορες κοινωνικές ομάδες δεν παίρνουν καθόλου υπόψη τα συμφέροντα άλλων κοινωνικών ομάδων πολλές φορές οικονομικά ασθενέστερων", αναφέρει χαρακτηριστικά σε άρθρο του στην "Αυγή", ο Π. Αθανασόπουλος, μέλος της ΚΠΕ του Συνασπισμού,περιγράφοντας με τον... δικό του τρόπο το τι γίνεται αυτόν το καιρό. Δεν πρόκειται βέβαια για άποψη προσωπική του εν λόγω πολιτικού στέλεχος. Η κεντρική θέση του Συνασπισμού πριν λίγες ημέρες, όταν ήταν σε έξαρση ό αγώνας των ναυτεργατών, συνίστατο στο ότι τροφοδοτούνται "εμφύλιες κοινωνικές συγκρούσεις και διάρρηξη του κοινωνικού ιστού", ενώ σημειωνόταν ότι "η ελληνική κοινωνία έχει ανάγκη από τη μέγιστη δυνατή συσπείρωση και συνοχή γύρω από θετικούς οικονομικούς κοινωνικούς και εθνικούς στόχους".

Ο Συνασπισμός είχε κατηγορήσει τότε την κυβέρνηση για ανευθυνότητα και έλλειψη πολιτικών πρωτοβουλιών, όμως αυτές οι αντιπολιτευτικές - για λόγους τακτικής - κορόνες, δεν μπορούν να κρύψουν την πραγματικότητα του ότι οι κοινωνικοί αγώνες γίνονται αντιληπτοί ως ένα αρνητικό φαινόμενο, ως ένας "κίνδυνος για την πορεία της χώρας".Αλλωστε και η (αποτυχημένη) παρέμβαση του προέδρου του Συνασπισμού, Ν. Κωνσταντόπουλου, να μεσολαβήσει για την έναρξη διαλόγου ανάμεσα στους ναυτεργάτες και την κυβέρνηση μέσω συνάντησης με τον πρωθυπουργό, δεν είχε ως μόνο στόχο την αποκόμιση πολιτικού οφέλους, αλλά έδειχνε και τη βιασύνη... να τελειώσει αυτή η ιστορία.

Οσον αφορά το τι ακριβώς είναι αυτό που "φοβίζει" σήμερα την ηγεσία του Συνασπισμού, το προαναφερθέν στέλεχος του κόμματος, Π. Αθανασόπουλος,το προσδιορίζει με σαφήνεια: Οι σημερινοί αγώνες "δεν εξυπηρετούν τους εργαζόμενους και την κοινωνία, αλλά την πραξικοπηματική επιβολή επί της κοινωνίας της πολιτικής γραμμής της αντιδημοκρατικής και αντιευρωπαϊκής σταλινικής ηγεσίας του ΚΚΕ". "Ο ΣΥΝ", συμπληρώνει, "οφείλει να κάνει υπεύθυνη αντιπολίτευση με γνώμονα τις αρχές του εκσυγχρονισμού, του ευρωπαϊσμού, του αντιεθνικισμού...", "να επεξεργαστεί το δικό του πολιτικό πλαίσιο για το διεκδικητικό κίνημα. Με διεκδικήσεις που θα παίρνουν ταυτόχρονα υπόψη την ανάγκη κοινωνικής δικαιοσύνης, την επιτακτική προτεραιότητα να μετάσχει η χώρα μας στην ευρωπαϊκή ολοκλήρωση".Αραγε γιατί η ανάπτυξη των κοινωνικών αγώνων κάνει τον Συνασπισμό πιο διστακτικό στο να ασκήσει μια τέτοιου είδους αντιπολίτευση;

Η απάντηση βρίσκεται στο γεγονός ότι η πραγμάτωση αυτής της πορείας σε περίοδο αγωνιστικών κινητοποιήσεων, οδηγεί αναπόφευκτα στα "αποκαλυπτήρια", σε ευρύτερα λαϊκά στρώματα, της ουσίας της πολιτικής που ασκεί ο Συνασπισμός. Περιορίζει ασφυκτικά τη δυνατότητά του να διατηρήσει ακόμα και το σημερινό του αντιπολιτευτικό ύφος. Αφαιρείται από τον πολιτικό του λόγο η χρησιμότατη πολυτέλεια της αναγωγής των πάντων σε πρόβλημα "εκσυγχρονισμού και αναβάθμισης των θεσμών", αναγκάζοντάς την ηγεσία του να τοποθετηθεί απέναντι στα πραγματικά προβλήματα που απασχολούν σήμερα τους εργαζόμενους, αναγκάζοντάς τη να τοποθετηθεί απέναντι στις γενεσιουργούς αιτίες τους, στην πορεία δηλαδή της Ευρωπαϊκής Ολοκλήρωσης και στους όρους της! Εξωθεί το Συνασπισμό να μεταβάλει το ρόλο του. Αντί να "ψαρεύει" στη θάλασσα της αόριστης λαϊκής δυσφορίας από την κυβερνητική πολιτική, να πάρει θέση: Μαζί ή ενάντια, στο διογκούμενο αγωνιστικό λαϊκό κίνημα αγανάκτησης; Ομως οι δεδομένες πολιτικές θέσεις του ΣΥΝ, η συνέπεια που θέλει να δείξει ως "υπεύθυνη" δύναμη ευρωπαϊκού προσανατολισμού, δεν του επιτρέπουν παρά να ολισθαίνει προς το δεύτερο.

Κατά τη διάρκεια των αγροτικών κινητοποιήσεων του Δεκέμβρη, στις πρόσφατες κινητοποιήσεις των ναυτεργατών, ο Συνασπισμός, είτε συγκαλυμμένα με προτάσεις μεσολάβησης, αναγωγής των προβλημάτων σε κοινοβουλευτικές επιτροπές και την προαγωγή της λογικής του "κοινωνικού διαλόγου" που προωθεί και η κυβέρνηση, είτε ανοιχτά με την Ερώτηση του βουλευτή του, Σ. Δανέλλη που ζητούσε από την κυβέρνηση να πάρει μέτρα υπονόμευσης του αγώνα των ναυτεργατών στην Κρήτη, έδειξε τις προθέσεις του. Οσο οι αγώνες των εργαζομένων εντείνονται, κι αποκτούν περισσότερα μαζικά και συμπαγή χαρακτηριστικά, η ηγεσία του Συνασπισμού θα "σπρώχνεται" στον ίδιο δρόμο μέχρι το τέλος.

Γεράσιμος ΛΙΒΙΤΣΑΝΟΣ

Την περασμένη βδομάδα ο αποκαλούμενος και Μέτερνιχ του 20ού αιώνα, Χένρι Κίσιγκερ, σε άρθρο του στο περιοδικό "Newsweek" υπογραμμίζει τη στρατηγική σημασία της Τουρκίας για τα αμερικανικά συμφέροντα στην ανατέλλουσα τρίτη χιλιετηρίδα. Λίγες μέρες πριν δημοσιευτεί το άρθρο, οι κυβερνήσεις Ελλάδας και Κύπρου σε σύσκεψή τους στην Αθήνα αναζητούσαν απαντήσεις στα σενάρια του "νέου κόσμου" που οικοδομεί η αμερικανική διπλωματία στην περιοχή, καθώς η οικοδόμηση αυτή στη Νοτιοανατολική Μεσόγειο ξεκινά από τη διευθέτηση του Κυπριακού και των ελληνοτουρκικών προβλημάτων στο Αιγαίο.

Τη βδομάδα που πέρασε, Αθήνα και Λευκωσία, προχώρησαν σε μια πρώτη διατύπωση των όσων αποφάσισαν στη σύσκεψη στο Μέγαρο Μαξίμου την Παρασκευή 17 του μηνός: Προσκάλεσαν την Ουάσιγκτον να αναλάβει την προστασία της Κύπρου έναντι μιας πιθανής τουρκικής επιθετικής ενέργειας. Ηδη η τουρκική κυβέρνηση είχε προχωρήσει σε συμφωνία με τον Ντενκτάς, στη λογική ενός αντίστοιχου "ενιαίου αμυντικού δόγματος".

Η πρόταση αυτή που διατυπώθηκε σχεδόν ταυτόχρονα με δηλώσεις του εκπροσώπου της κυπριακής κυβέρνησης και του Ελληνα υπουργού Εξωτερικών, αποτελεί τη "ρελάνς" της ελληνικής πλευράς στο σενάριο που επιφυλάσσει κυρίαρχο τουρκικό ρόλο στην περιοχή. Με την πρόταση αυτή, η ελληνική πλευρά καλλιεργεί το έδαφος για την ανάπτυξη της ιδέας εγκατάστασης Νατοϊκών δυνάμεων στην Κύπρο, γεγονός που εκτιμάται πως θα αποδυναμώσει τη σημασία της Τουρκίας. Η μετατροπή της Κύπρου σε ΝΑΤΟικό αεροπλανοφόρο, προσφέρει στην αμερικανική διπλωματία κάποιες εναλλακτικές προσεγγίσεις σε ό,τι αφορά τη σημασία και το ρόλο της Τουρκίας στην περιοχή. Πάνω απ' όλα όμως, προσφέρει στην Ουάσιγκτον τη δυνατότητα να εγκατασταθεί και στρατιωτικά στη Νοτιοανατολική Μεσόγειο. Πόσο όμως, η πρόταση αυτή βοηθά στην αναζήτηση μιας δίκαιης και βιώσιμης λύσης για το Κυπριακό; Τι άραγε σημαίνει για την Κύπρο και το μέλλον της;

Οι απαντήσεις σε αυτά τα ερωτήματα έχουν ήδη διατυπωθεί και κοινή είναι η πεποίθηση σε Αθήνα και Λευκωσία πως η ΝΑΤΟποίηση της Κύπρου θα οδηγήσει στην επισφράγιση της διχοτόμησης του Νησιού. Η εξέλιξη αυτή μπορεί να είναι μια λύση. Δεν είναι όμως η δίκαιη λύση του προβλήματος, την οποία υποτίθεται πως επιδιώκουν οι ελληνικές και κυπριακές κυβερνήσεις εδώ και δυόμισι δεκαετίες.

Η αμερικανική εμπλοκή στην Κύπρο, διπλωματική και στρατιωτική μέσω του ΝΑΤΟ, δεν μπορεί παρά να οδηγεί στη νομιμοποίηση των τετελεσμένων της τουρκικής εισβολής, καθώς σύμφωνα με την κρατούσα άποψη στην αμερικανική διπλωματία, η Τουρκία είναι η δύναμη που μπορεί και πρέπει να αξιοποιηθεί στην περιοχή προκειμένου να διασφαλιστούν τα αμερικανικά συμφέροντα. Η όποια, λοιπόν, αμερικανικής έμπνευσης λύση του Κυπριακού, δεν μπορεί παρά να λαμβάνει σοβαρά υπόψη της τις επιδιώξεις της Αγκυρας στην Κύπρο.

Οι κυβερνήσεις της Ελλάδας και της Κύπρου, όπως όλα δείχνουν, έχουν κάνει τις επιλογές τους, προσαρμόζοντας τα συμφέροντα των δύο χωρών στο σενάριο που ετοιμάζουν για ολόκληρη τη Νοτιοανατολική Μεσόγειο οι Αμερικανοί. Οι επιλογές αυτές μάλλον συμφωνήθηκαν, έστω κι αν εμφανίζονται διαφωνίες και τριβές. Οι διαφωνίες αυτές, αφορούν ζητήματα τακτικής και οι τριβές δεν αφορούν στην ουσία των επιλογών. Αφορούν στον επιμερισμό των ευθυνών και του κόστους που συνεπάγεται μια απαράδεκτη λύση του Κυπριακού. Ετσι, λοιπόν, ενώ όλοι συμφωνούν πως η δίκαιη λύση για το Κυπριακό μπορεί να προκύψει και να διασφαλιστεί από την αμερικανική διπλωματική και στρατιωτική μηχανή, επιδίδονται σε μια προσπάθεια μεταφοράς των πολιτικών ευθυνών των επιλογών τους από την πλάτη του ενός στον ώμο του άλλου.

Το παιχνίδι για τον επιμερισμό του κόστους, στο οποίο έχουν επιδοθεί Αθήνα και Λευκωσία, μπορεί προς το παρόν να δημιουργεί σύγχυση και προπέτασμα καπνού προκειμένου να καλυφθούν οι μείζονες επιλογές που οδηγούν την Κύπρο στη διχοτόμηση. Ομως, όσο τα σενάρια βαίνουν προς υλοποίηση και η σύγχυση διαλύεται και το προπέτασμα καπνού εξαφανίζεται, αποκαλύπτουν την "προστατευμένη" από το ΝΑΤΟ διχοτομημένη Κύπρο. Και όσο η εικόνα αυτή ξεκαθαρίζει, τόσο πιο δύσκολο είναι για αυτούς που έσπευσαν να προσαρμόσουν τα εθνικά συμφέροντα στις ανάγκες της "νέας τάξης" να πείσουν, πρώτα απ' όλα τον κυπριακό λαό, είτε για τις μεταξύ τους διαφωνίες, είτε για τις καλές αλλά άστοχες προθέσεις τους, είτε ακόμη, και για την "αφέλειά" τους. Ο λαός της Κύπρου και δεν πρόκειται να επιτρέψει την υιοθέτηση μιας απαράδεκτης λύσης και θα ζητήσει ευθύνες από όσους την επιχειρούν.

Δημήτρης ΜΗΛΑΚΑΣ