Μια πολύ σοβαρή προσπάθεια - είναι και η πρώτη - με ενδιαφέροντα αποτελέσματα (ποιοτικά, αλλά και ποσοτικά) ανέλαβαν οι Πανεπιστημιακές Εκδόσεις Κρήτης.Στο πλαίσιο ερευνητικού προγράμματος, οι εκδόσεις του Πανεπιστημίου Κρήτης με τη συνεργασία της Επιτροπής Ερευνών του Πανεπιστημίου Αιγαίου,μια επιστημονική ομάδα από το 1993 πλαισίωσε τον Νίκο Διονυσόπουλο στην επιτόπια διερεύνηση, συλλογή και καταγραφή της μουσικοχορευτικής παράδοσης της Μυτιλήνης, την οποία ο Ν. Διονυσόπουλος είχε ξεκινήσει μόνος έξι χρόνια πριν. "Καρπός" αυτής της προσπάθειας είναι δύο cd (διάρκειας δυόμισι ωρών) με τη συνεργασία της "Λύρας" και ένα συνοδευτικό βιβλίο (δίγλωσσο, 332 σελίδες), που εκτός από τα μουσικοχορευτικά τεκμήρια, τις αναλύσεις και τα σχόλια της επιστημονικής ομάδας, τους στίχους των τραγουδιών, τα γνωρίσματα των οργάνων, των ρυθμών και χορών, περιλαμβάνει χάρτες εποχής, πολλές σπάνιες φωτογραφίες.

Τίτλος τής, διπλά, σημαντικής αυτής έκδοσης είναι "ΛΕΣΒΟΣ ΑΙΟΛΙΣ Τραγούδια και χοροί από τη Λέσβο" και περιέχει 47 τραγούδια και χορούς - επιλογή από τις πλέον των 1.500 εγγραφών που έγιναν στο νησί. Το "έμψυχο υλικό" της έκδοσης είναι οι άνθρωποι 15 χωριών και 99 μουσικών του νησιού, που συνέδραμαν την επιστημονική ομάδα, την οποία αποτελούσαν οι: Γιώργος Νικολακάκης,καθηγητής Πανεπιστημίου Αιγαίου (ιστορική - κοινωνιολογική προσέγγιση της μουσικοχορευτικής παράδοσης της Μυτιλήνης), Ζωή Μάργαρη (χορός), Αντα Χατζηγεωργίου (αρχειακή τεκμηρίωση από τον Τύπο της εποχής) και Νίκος Διονυσόπουλος (μουσική και συλλογή υλικού).

Στην έκδοση περιέχονται όμορφοι οργανικοί σκοποί, μανέδες και γνώριμα μας τραγούδια, που παραπέμπουν στη μουσική των αρχών του αιώνα μας στη Σμύρνη και την Πόλη, δίνοντας τη δυνατότητα να προσεγγίσουμε το πώς, πιθανόν, ήταν η μουσική σκηνή της περιοχής πριν το 1992. (Η εγκατάσταση Ελλήνων προσφύγων στη Μυτιλήνη, απλώς επιβεβαίωσε τους άρρηκτους μέχρι τότε "δεσμούς" και στη μουσική της Μυτιλήνης με τα μικρασιατικά παράλια). Στην έκδοση, εκτός των άλλων οργάνων, παρουσιάζεται (για πρώτη φορά) η μπάντα με τα "φυσερά" (δηλαδή κομπανία με χάλκινα πνευστά, κλαρίνο, βιολί και σαντούρι), που κυριαρχούσαν από τα μέσα του 19ου έως τα μέσα του 20ού αιώνα στα Αιγαιοπελαγίτικα νησιά, ιδιαίτερα στη Μυτιλήνη. Ακόμη, για πρώτη φορά το πλατύ κοινό θα γνωρίσει το "πλωμαρίτικο" (ιδιότυπο ομαδικό τραγούδι του Πλωμαρίου), που θυμίζει τα ηπειρώτικα πολυφωνικά, αν και δεν είναι πολυφωνικό και έχει ενδιαφέρουσες κοινωνικές και ταξικές προεκτάσεις. Τέλος, ν σημειώσουμε ότι στο βιβλίο οι χοροί είναι καταγραμμένοι με το σύστημα "Laban" (σύστημα σημειογραφίας - καταγραφής του χορού), ενώ πολλές ηχογραφήσεις έγιναν με ψηφιακό τρόπο.

Την έκδοση διαθέτουν οι Πανεπιστημιακές Εκδόσεις Κρήτης (γραφεία Αθήνας: Μάνης 5, 10681, τηλ. 3818.372), η "Λύρα" και η "Κίνηση Ηχου και Εικόνας" (Αλίμου 76, 16452, τηλ. 9938.888).

Το Εθνικό Ωδείο "Μανώλης Καλομοίρης",διοργανώνει στο Καλλιτεχνικό καφενείο "Κοντσέρτο" (Μάγιερ 18), ενδιαφέρουσες καλλιτεχνικές εκδηλώσεις. Συγκεκριμένα στις 4 Φεβρουαρίου (9μμ) φιλοξενείται βραδιά μουσικής δωματίου με τους: Τζ. Πίταρ (βιολοντσέλο), Τζ. Κορντάνια (ακορντεόν). Στις 10, 11, 17 και 18 Φεβρουαρίου, στον ίδιο χώρο (9.30μμ), θα παρουσιαστεί θέατρο και μουσική. Πρόκειται για το έργο "Πού πάει η μέρα όταν φεύγει".Κείμενα Χρ. Θεσσαλονικεύς,μουσική Ν. Δανίκας,σκηνοθεσία Γ. Νικολάου.Στις 24/2 (9μμ), φιλοξενούνται "Ξένες επιτυχίες από μιούζικαλ και τραγούδια κινηματογράφου".Ερμηνεύουν οι: Κ. Σαρατσοπούλου (τραγούδι), Γ. Καλλιανιώτης (πιάνο). Τέλος, στις 28/2, θα παρουσιαστεί "Βραδιά όπερας και μιούζικαλ" με την Δ. Καλαφάτη και τους μαθητές της.

• Στην αίθουσα συναυλιών "Φίλιππος Νάκας" (Ιπποκράτους 41), σήμερα (8.30μμ), φιλοξενείται το φωνητικό σύνολο "Εμμέλεια".Υπό τη διεύθυνση του Βελέρι Ορέσκιν,θα παρουσιάσει μουσική της αναγέννησης και του 20ού αιώνα. Την Παρασκευή στις 7 το απόγευμα, θα δώσει σεμινάριο ο θρύλος του ηλεκτρικού μπάσου Μπ. Σιχάν,ενώ την 1η Φεβρουαρίου (7μμ), στον ίδιο χώρο, φιλοξενείται ρεσιτάλ πιάνου του Στέφανου Θωμόπουλου.
• Παρά το νεαρό της ηλικίας του - 25 χρόνων - είναι ένας από τους πιο σημαντικούς πιανίστες της εποχής μας. Ο Ρώσος πιανίστας Γεβγκιένι Κίσιν,δίνει δύο ρεσιτάλ στο Μέγαρο Μουσικής,στο πλαίσιο του κύκλου "Μεγάλοι Ερμηνευτές". Σήμερα, αλλά και την 1η Φεβρουαρίου, θα παρουσιάσει τρία μεγάλα έργα που σηματοδοτούν τη ρομαντική εποχή. Είναι οι περίφημες "τέσσερις μπαλάντες" του Φ. Σοπέν και δύο έργα του Ρ. Σούμαν.

Στον ίδιο χώρο συνεχίζονται οι απογευματινές συναυλίες για νέους και παιδιά, του Μουσικού Αναλογίου.Σήμερα (5μμ), η κιθάρα, το φλάουτο και το βιολί αποτελούν το μουσικό σύνολο μουσικής δωματίου "Εν Οργάνοις".Οι: Ολγα Καλογρηάδου, Παναγιώτης Δράκος και ο Δημήτρης Σέμσης,είναι οι μουσικοί που είχαν την ιδέα να το δημιουργήσουν. Ετσι, στο πρόγραμμά τους, διάλεξαν να παρουσιάσουν ντουέτα για φλάουτο και κιθάρα, για βιολί και κιθάρα, καθώς και τρίο για φλάουτο, βιολί και κιθάρα των Παγκανίνι, Φον Κολ, Ντεμιγιάκ, Πιατσόλα, Γκρανιάνι και άλλων συνθετών.

• Τέσσερις μεγάλες ορχήστρες με επικεφαλής τέσσερις μεγάλους μαέστρους, προσκαλεί το Μέγαρο Αθηνών για να τιμήσει το συμφωνικό έργο του Φραντς Σούμπερτ.30 και 31 Ιανουαρίου - 200 ακριβώς χρόνια από τη γέννησή του - φιλοξενείται ο Τζον Ελιοτ Γκάρντινερ,η Ορκέστρ Ρεβολουτιονέρ ε Ρομαντίκ και η Χορωδία "Μοντεβέρντι,δημιουργήματα του ίδιου του Γκάρντινερ. 4 και 5 Φεβρουαρίου, ο Ζούμπιν Μέτα,θα διευθύνει τη συμφωνική ορχήστρα του "Μουσικού Φλωρεντινού Μαϊου".Στις 12 και 13 Απριλίου θα πάρουν μέρος στο αφιέρωμα η "Βασιλική Φιλαρμονική Ορχήστρα της Στοκχόλμης" υπό τον Αντριου Ντέιβις και στις 15 και 16/4 η Σταατσκαπέλε της Δρέσδης υπό τον Τζουζέπε Σινόπολι.

Στο πλαίσιο των κυριακάτικων μουσικών πρωινών,που διοργανώνει το "Ατενέουμ" (Αμερικής 8), στις 2 του Φλεβάρη (12 το μεσημέρι), η Σαββίνα Γιαννάτου στο τραγούδι και οι Μιχάλης Γρηγορίου, Θόδωρος Κοτεπάνος στο πιάνο, θα παρουσιάσουν "Τραγούδια των Μάνου Χατζιδάκι, Λένας Πλάτωνος και Μιχάλη Γρηγορίου".Στις 9/2, η σοπράνο Μαρία Πολυχρόνου και η μέτζο Μαρίνα Φιδέλη θα ερμηνεύσουν άριες από όπερες. Στο πιάνο ο Δημήτρης Γιάκας.Στις 16/2 φιλοξενείται αφιέρωμα στον Φραντς Σούμπερτ με την Αλεξάνδρα Παπαστεφάνου στο πιάνο. Στις 23/2 παρουσιάζεται "Τζαζ και μπλουζ" με την Σοφία Νοητή στο τραγούδι και τον Γιώργο Κοντραφούρη στο πιάνο.

Στις 16/3, "Με τα φτερά του τραγουδιού",φιλοξενείται η σοπράνο Μαρίνα Κρίλοβιτς.Στο πιάνο την συνοδεύει ο Δημήτρης Γιάκας.Στις 23/3, στα "Μουσικά θεματογραφήματα" για πιάνο, φωνή, χορεύτρια και έναν ηθοποιό, παίρνουν μέρος οι: Γιώργος Μεντζελόπουλος, Λίλα Καλογήρου και Αρτεμις Κλεόπα.Τα μουσικά πρωινά θα συνεχιστούν και τον Απρίλη.

• Πέντε δίσκοι, τραγούδια παραδοσιακά που άκουγε μεγαλώνοντας στη Βέροια, λαϊκά τραγούδια αλλά και μελωδίες φίλων και αγαπημένων συνθετών. Ανάμεσα σε όλα αυτά θα περιπλανιέται ο Νίκος Ζιώγαλας από σήμερα μέχρι την Κυριακή, κάνοντας μία στάση στις "Γραμμές" (Κωνσταντινουπόλεως 111, Γκάζι). Γι' αυτές τις πέντε μέρες ετοιμάστηκε ένα τρίωρο πρόγραμμα που συνοψίζει, υπενθυμίζει, επαληθεύει τη μέχρι σήμερα πορεία του Νίκου Ζιώγαλα από το 1970, όπου με το συγκρότημα "Ανάκαρα" διασκεύαζε δημοτικά τραγούδια, μέχρι σήμερα. Αλλωστε στο ίδιο πνεύμα είναι και ο τελευταίος του δίσκος με τίτλο "Παλιοί Λογαριασμοί".Μαζί του θα είναι οι Δημήτρης Κοριαλάς (φωνητικά - κρουστά), Κώστας Στρατηγόπουλος (κιθάρα), Δημήτρης Χριστόπουλος (μπάσο), Χρήστος Σταματίου (πλήκτρα) και Βαγγέλης Βέκιος (ντραμς).
• "Τραγούδια της Αγάπης" των Χατζιδάκι, Θεοδωράκη, αλλά και δικά της παρουσιάζει η Νένα Βενετσάνου, την Παρασκευή, στο καλλιτεχνικό καφενείο "Κονσέρτο" (Μάγερ 18, Αθήνα). Στο πιάνο η Ελενα Μουζάλα.
• Για λίγες μόνο βραδιές, αρχής γενομένης σήμερα, ο Κώστας Καλδάρας,ο Χρήστος Τσιαμούλης και η Μόρφω Τσαϊρέλη θα παρουσιάσουν στα "Εννέα Ογδοα" τη μουσική παράσταση "Γάμος από Ερωτα". Το πρόγραμμα πλαισιώνεται από τους: Βαγγέλη Κορακάκη, Λάμπρο Καρελά και Αφεντούλα Ραζέλη.
• Τραγούδια του Μίκη Θεοδωράκη σε ποίηση Σεφέρη, Βάρναλη, Λειβαδίτη, Ελύτη, Γκάτσου, Χριστοδούλου, Κατσαρού, Ελευθερίου και Σικελιανού παρουσιάζει, απόψε και κάθε Τετάρτη, ο Τάκης Κωνσταντακόπουλος στο Μουσικό Σπίτι "Δίαυλος" (Δράκου 9, Κουκάκι).

Ο Νίκος Ζιώγαλας

Οι Φινλανδοί φίλοι του ρεμπέτικου γιόρτασαν το περασμένο Σάββατο - για πέμπτη συνεχή χρονιά - τα "γενέθλια" του αξέχαστου Γιάννη Παπαϊωάννου.Η ορχήστρα "Λαϊκή φαμίλια",αποτελούμενη από Φινλανδούς καλλιτέχνες, έχει στη δεκαετή παρουσία της διδάξει στους Φινλανδούς τις κοινωνικές και αισθητικές αξίες του ρεμπέτικου.

Παραδοσιακή μουσική και τραγούδια από διάφορες περιοχές της Βόρειας Ελλάδας παρουσιάζει σήμερα (7.30μμ) στο Ζάππειο, η ορχήστρα του συλλόγου "Θεματοφύλακες της παράδοσης",υπό τη διεύθυνση του Γ. Γιαννόπουλου και με επικεφαλής τον κλαρινίστα Ν. Φιλιππίδη.Η συναυλία πραγματοποιείται στο πλαίσιο της επίσημης έναρξης τριημέρου συνεδρίου με θέμα "Περιβάλλον και διαβαλκανική συνεργασία",που διοργανώνει ο Σύνδεσμος Ελληνίδων Επιστημόνων.