Αφειδώς παρέχεται η στήριξη στις κεντρικές επιλογές της κυβέρνησης
"Κυρίες και κύριοι συνάδελφοι, δεν απασχολεί την κυβέρνηση, το θέμα του εκλογικού συστήματος. Η κυβέρνηση έχει αποδυθεί σε μια πολύ σημαντική προσπάθεια για να καταστήσει την Ελλάδα ικανή να αντιμετωπίσει τις προκλήσεις της εποχής... Σχεδιάζουμε να προωθήσουμε τον κοινωνικό διάλογο στον τομέα του ασφαλιστικού και των εργασιακών σχέσεων και βρίσκονται σε εξέλιξη μια σειρά από δράσεις σε σχέση με την ανάπτυξη και την περιφερειακή ανάπτυξη της χώρας. Εκεί θα συγκεντρώσουμε την προσοχή μας". Ετσι ξεκίνησε την ομιλία του, ο πρωθυπουργός Κ. Σημίτης, απαντώντας στο Κοινοβούλιο σε ερώτηση του προέδρου του Συνασπισμού, Νίκου Κωσταντόπουλου, πριν δύο περίπου εβδομάδες, σχετικά με το αν η κυβέρνηση προτίθεται να προχωρήσει σε αλλαγές στο εκλογικό σύστημα.
Ξεκάθαρη ήταν η πρωθυπουργική απάντηση σε αυτό το ερώτημα - πάγωσε άλλωστε προς στιγμή τα γνωστά κεντροαριστερά σενάρια - εξίσου ξεκάθαρη όμως και η αναφορά στους στόχους που θα προωθηθούν στο αμέσως επόμενο χρονικό διάστημα. Στο επίκεντρο, ο περίφημος "κοινωνικός διάλογος", που μόνο για όσους εθελοτυφλούν πλέον είναι κάτι διαφορετικό από προπομπός μιας πρωτοφανούς επίθεσης σε θεμελιώδη δικαιώματα κάθε εργαζόμενου. Παράλληλα, ολοένα και πιο έντονα γίνεται φανερή η ανάγκη ανάπτυξης μαζικών αντιδράσεων, σε όσους τουλάχιστον επιδιώκουν να αναχαιτίσουν την πορεία που δρομολογείται.
****
Μέσα σε αυτό το κλίμα, ο Συνασπισμός κλήθηκε εξ αντικειμένου να καθορίσει τις πολιτικές επιλογές του, προερχόμενος μάλιστα από μια συνεδρίαση της ΚΠΕ του κόμματος, που όπως υποστηρίχτηκε ανανέωσε την εμπιστοσύνη του καθοδηγητικού οργάνου στη γραμμή της "προγραμματικής αντιπολίτευσης" και του να μην υπάρχει "ανεκτική στάση απέναντι σε συντηρητικές επιλογές" όπως χαρακτηριστικά αναφέρεται στη σχετική απόφαση που ψηφίστηκε στις 30 Μάρτη. Ως κεντρική πολιτική θέση του κόμματος, επιλέχθηκε η προσπάθεια εξωραϊσμού της λειτουργίας του λεγόμενου "κοινωνικού διαλόγου" μέσω εκκλήσεων για να αποκτήσει θεσμική αρτιότητα. Χαρακτηριστικές ήταν οι δηλώσεις του προέδρου του Συνασπισμού, Νίκου Κωσταντόπουλου, που ζήτησε από την κυβέρνηση και τον πρωθυπουργό να "καταθέσουν τις συγκεκριμένες τους προτάσεις για τα ζητήματα που μπαίνουν σε κοινωνικό διάλογο. Να δεσμευτούν σε χρονοδιαγράμματα, κατά τη διάρκεια των οποίων θα αντιμετωπιστούν αυτά τα προβλήματα και να δηλώσουν ότι στη διάρκεια αυτού του κοινωνικού διαλόγου δεν πρόκειται να προωθηθούν επιλογές ήδη αποφασισμένες για τα ζητήματα που απασχολούν τους κοινωνικούς εταίρους". Η παραπάνω θέση, δεν μπορεί φυσικά να εκτιμηθεί με... ακαδημαϊκά κριτήρια. Κρίνεται στη συγκεκριμένη συγκυρία στην οποία προβάλλεται και από αυτό απορρέει και η πολιτική της λειτουργικότητα:
Με βάση τα παραπάνω, είναι προφανές, ότι η προσπάθεια του Συνασπισμού, ακόμα κι αν της αναγνωριστεί κάποια αόριστη επιδίωξη ενίσχυσης ενός τέτοιου θεσμού, λειτουργεί ως αντίβαρο στις άμεσες, σημερινές, επιτακτικές ανάγκες των εργαζομένων για οργάνωση της αντίστασής τους.
****
Αν ο "κοινωνικός διάλογος" είναι η κεντρική επιδίωξη της κυβέρνησης στα εσωτερικά θέματα της χώρας, η υπόθεση της επέμβασης στην Αλβανία, είναι το κυρίαρχο θέμα στην εξωτερική πολιτική της, αυτό τον καιρό. Το ελληνικό εκστρατευτικό σώμα είναι ήδη έτοιμο και δε μένει παρά η εντολή για την ένταξή του στους σχεδιασμούς που θα υλοποιήσουν οι χώρες που αποτελούν και τη ΝΑ πτέρυγα του ΝΑΤΟ (Ιταλία, Ελλάδα, Τουρκία).
Ο Συνασπισμός, αταλάντευτα, ενιαία και χωρίς περιστροφές, κατέθεσε εξαρχής τη στήριξή του στο όλο εγχείρημα. Χαρακτήρισε δε "παράδοξο" το να μη συμμετέχει η Ελλάδα, σε μια κίνηση που ζητήθηκε από την αλβανική κυβέρνηση κι έχει την κάλυψη των διεθνών οργανισμών. Στα πλαίσια της "προγραμματικής αντιπολίτευσης" κατέθεσε βέβαια την... ευχή να μην παραμείνουν οι στρατιωτικές δυνάμεις μεγαλύτερο χρονικό διάστημα, από όσο είναι απαραίτητο. Η θέση αυτή, δεν αποτελεί προφανώς απλά μόνο στήριγμα στην εν λόγω κυβερνητική επιλογή, αλλά ενσωμάτωση στη συνολική λογική που αρνείται σήμερα στον αλβανικό λαό να διαχειριστεί την προοπτική του.
****
Εν κατακλείδι, είναι εμφανές ότι παρά το ότι υποχώρησε από την επικαιρότητα η υπόθεση της Κεντροαριστεράς, κάθε άλλο παρά συνέβη το ίδιο και με τις κεντροαριστερές πρακτικές. Ο Συνασπισμός κινείται στον αστερισμό των κεντρικών κυβερνητικών επιλογών, διαλέγοντας απλώς τη θέση του στην... αριστερή πλευρά του "εκσυγχρονιστικού" στερεώματος!
Γεράσιμος ΛΙΒΙΤΣΑΝΟΣ
Σε αναζήτηση της χαμένης ταυτότητας έχει αποδοθεί η Νέα Δημοκρατία, καθώς όπως ήταν αναμενόμενο ο ενθουσιασμός από την εκλογή του νέου προέδρου με την πάροδο του χρόνου υποχωρεί και το κόμμα έρχεται αντιμέτωπο με το πραγματικό του πρόβλημα που δεν είναι άλλο από το χρόνιο πολιτικό αδιέξοδο. Ετσι διάφορα επιτελεία, αλλά και ο φιλικός προς τη ΝΔ Τύπος άρχισαν να εμφανίζουν την εκλογή του Κ. Καραμανλή ως μια νέα αρχή, που δεν έχει να κάνει μόνο με την αλλαγή προσώπου στην ηγεσία, αλλά σηματοδοτεί ένα νέο ξεκίνημα για την ανασυγκρότηση ολόκληρης της "παράταξης" που κατ' αντιδιαστολή με την "κεντροαριστερά" του Κ. Σημίτη μπορεί να προσδιορίζεται και ως ο βασικός πόλος της "κεντροδεξιάς".
Οι σχεδιασμοί αυτοί δεν αφορούν μόνο το κόμμα της ΝΔ, αλλά κατά τα φαινόμενα αποτελούν τμήμα ενός ευρύτερου σχεδιασμού για την πιο αποτελεσματική συνέχιση της λειτουργίας του πολιτικού συστήματος, που θα περάσει από την αντιπαράθεση ΠΑΣΟΚ - ΝΔ στον "ανταγωνισμό" "κεντροδεξιάς - κεντροαριστεράς". Με αυτό το δεδομένο μόνο τυχαίες δεν ήταν οι δηλώσεις πρωτοκλασάτων στελεχών του ΠΑΣΟΚ, που χαιρέτισαν την εκλογή του Κ. Καραμανλή και τη συνακόλουθη συζήτηση για την "κεντροδεξιά", καθώς διείδαν ότι έτσι και η αντιπαράθεση μπορεί να ενισχύεται, αλλά και τα σχέδιά τους για την προώθηση της "κεντροαριστεράς" διευκολύνονται.
Ηδη η συζήτηση για την "ανασυγκρότηση της μεγάλης παράταξης της κεντροδεξιάς" έχει αρχίσει να τροφοδοτείται από τη φημολογία για την επιστροφή στελεχών, που έχουν κατά καιρούς αποχωρήσει από τη ΝΔ (Παπακωνσταντίνου, Ανδριανόπουλος), ενώ τον ίδιο σκοπό εξυπηρετούν και τα σενάρια περί "απορρόφησης" της Πολιτικής Ανοιξης.
Το όλο εγχείρημα, παρά τους σχεδιασμούς που γίνονται, δεν είναι μια τόσο εύκολη υπόθεση, καθώς πλέον η διαφορά μεταξύ των δύο κομμάτων στα βασικά πολιτικά θέματα είναι ανύπαρκτη και ως εκ τούτου το επιχείρημα περί διαφορετικών πολιτικών χώρων δεν πείθει, πράγμα που αναγνωρίζουν ακόμα και επιφανή στελέχη του κόμματος.
Ετσι όσοι περίμεναν από τον Κ. Καραμανλή "έναν νέο πολιτικό λόγο" μάλλον απογοητεύτηκαν και αυτό όχι γιατί ο νέος πρόεδρος στερείται ικανοτήτων, αλλά γιατί είναι αναγκασμένος να ακολουθεί μια πολιτική που με μεγαλύτερη αποτελεσματικότητα ακολουθεί μέχρι σήμερα το ΠΑΣΟΚ. Στις μέχρι τώρα παρεμβάσεις του ο Κ. Καραμανλής απλώς επαναλαμβάνει το κλασικό επιχείρημα της ΝΔ ότι "το ΠΑΣΟΚ μας αντιγράφει" ενώ σπεύδει να δηλώνει ότι θα "χειροκροτεί κάθε θετικό βήμα της κυβέρνησης". Ως τέτοια βήματα φυσικά εννοεί κάθε μέτρο που θα εντείνει τις αντιλαϊκές επιλογές και ήδη προσδιόρισε μερικά από αυτά, αναφέροντας τις ιδιωτικοποιήσεις και τις περικοπές των δημόσιων δαπανών.
Αυτό που χαρακτηρίστηκε ως "δυστοκία" του νέου προέδρου να παρουσιάσει τις δικές του πολιτικές θέσεις δεν είναι τίποτα άλλο παρά η περιγραφή του αδιεξόδου της ΝΔ, η οποία δεν έχει να παρουσιάσει κάτι το διαφορετικό ή εναλλακτικό από την κυβερνητική πολιτική. Οπως ήδη φάνηκε και από τις πρόσφατες εκλογές το "πολιτικό κλαψούρισμα" ότι "εμείς μπορούμε να υλοποιήσουμε καλύτερα αυτήν την πολιτική" δεν είναι επαρκές όχημα, για να οδηγήσει τη ΝΔ στην εξουσία, αλλά, αντίθετα, αποδεικνύεται τελείως αναποτελεσματικό όχι μόνο για το συγκεκριμένο κόμμα, αλλά προκαλεί και δυσλειτουργίες συνολικά στο πολιτικό σύστημα.
Το κατεστημένο δεν είδε με καλό μάτι το ότι η ΝΔ στις πρόσφατες εκλογές εμφανίστηκε αδύναμη να απορροφήσει την όποια δυσαρέσκεια προκύπτει από την κυβερνητική πολιτική.
Στην αδυναμία αυτή το κατεστημένο είδε κινδύνους να ξεφύγουν τα πράγματα και να αναπτυχθούν ανεπιθύμητες παρενέργειες εξ ου και η σχετική φιλολογία περί "κεντροδεξιάς και κεντροαριστεράς". Μέσω αυτού του σχήματος επιχειρείται το "πλάτεμα" των χώρων που καλύπτουν τα δύο κόμματα του κατεστημένου, προκειμένου η απορρόφηση των "κραδασμών" να "καναλιζάρεται".
Πλάτεμα, όμως, που σε καμία περίπτωση δε θα επιτρέπει για το χώρο της ΝΔ "παρεκτροπές", όπως η έστω και φραστική στήριξη των κινητοποιήσεων, την οποία παρείχε ο τέως πρόεδρος της ΝΔ, στήριξη που "μόλυνε" τους οπαδούς του κόμματος με το μικρόβιο της συμμετοχής σε αγώνες. Αλλωστε, ο νέος πρόεδρος έσπευσε να δώσει τα διαπιστευτήριά του στη "συναινετική λογική" δηλώνοντας - χωρίς εμφανή αφορμή - ότι "δεν είναι όλα τα αιτήματα όσων κινητοποιούνται δίκαια", ενώ συνεργάτες του έλεγαν ότι ο Κ. Καραμανλής δε θα διολισθήσει στον "λαϊκισμό", εννοώντας την τακτική που ακολουθούσε ο Μ. Εβερτ.
Ο στόχος του εγχειρήματος είναι κάτι παραπάνω από ξεκάθαρος: Με "κεντροαριστερά" ή με "κεντροδεξιά" το θέμα είναι να διαιωνίζεται η πολιτική της άρχουσας τάξης και να υπάρχει η απρόσκοπτη και χωρίς ανεπιθύμητες παρεκτροπές, εναλλαγή στην εξουσία. Εξίσου σημαντικής σημασίας όμως είναι και η παράλληλη προσπάθεια να μη φθαρεί στα μάτια του κόσμου η νεοφιλελεύθερη πολιτική που πρακτικά και τα δύο κόμματα ασκούν προκαλώντας τη λαϊκή αγανάκτηση. Προσπάθεια, όμως, που εκ των πραγμάτων έχει πολλές δυσκολίες. Εύγλωττη ήταν η επισήμανση της εφημερίδας "Αδέσμευτος Τύπος", η οποία προειδοποίησε τον Κ. Καραμανλή ότι η άποψη πως το ΠΑΣΟΚ με τις αντιλαϊκές του επιλογές αντιγράφει την πολιτική της ΝΔ μπορεί να οδηγήσει σε μία συνολική απαξίωση του "φιλελευθερισμού" άρα και σε φθορά της ίδιας της ΝΔ. Η παραπάνω επισήμανση - που έχει τη δική της αξία - καταδεικνύει ανάγλυφα όχι τόσο το "ψάξιμο" της ΝΔ, αλλά τους φόβους του κατεστημένου για τη φθορά της πολιτικής που εφαρμόζεται μαζί με τη φθορά των κομμάτων του κατεστημένου, πράγμα που θα οδηγήσει σε κινδύνους καθόλου ανύπαρκτους του ίδιου του πολιτικού συστήματος. Δείχνει ακόμη τις δυσκολίεςτου πειράματος της"κεντροδεξιάς" και την προσπάθεια διαφύλαξης από κακοτοπιές της "αναγεννημένης" ΝΔ. Φαίνεται πως η κυρίαρχη τάξη διερευνά και δοκιμάζει μορφές και τρόπους ανασύνθεσης των πολιτικών της δυνάμεων, ώστε να γίνεται πιο "εύπεπτη" η αντιλαϊκή πολιτική. Δεν ξεχνά πως δεν είναι μόνη της, αλλά έχει και ταξικό αντίπαλο με τη δική του λανθάνουσα σήμερα αλλά ανερχόμενη αντικειμενικά δυναμική.
Γιάννης ΦΩΤΟΥΛΑΣ
***
"Δεν αντιμετωπίζουμε μια κρίση του καπιταλισμού με τα γνωστά από την ιστορία χαρακτηριστικά της. Αντιμετωπίζουμε μια κολοσσιαία επανάσταση στον τρόπο ζωής των κοινωνιών... Το κεφάλαιο απέκτησε δύο νέα πανίσχυρα όπλα στον κοινωνικό ανταγωνισμό, την ευκολία να μεταναστεύει, ουσιαστικά ανεξέλεγκτα, σε περιοχές χαμηλού κόστους και τη δυνατότητα να επισείει την απειλή των φθηνών εισαγωγών από τις νέες βιομηχανικές χώρες. Τα όπλα αυτά έχουν ήδη αρχίσει να αποδίδουν στον έλεγχο του κόστους εργασίας, τόσο του άμεσου (μισθολογικό) όσο και του έμμεσου (κοινωνικές παροχές)... Ετσι οι νέες οικονομικές εξελίξεις υπονομεύουν και τα τρία επιτεύγματα του μεταπολεμικού ευρωπαϊκού σοσιαλισμού: το κοινωνικό κράτος, την άνοδο του βιοτικού επιπέδου, την πλήρη απασχόληση.... Η δεύτερη μεγάλη συνέπεια των οικονομικών αλλαγών έχει τις ρίζες της στη νέα τεχνολογία. Πρόκειται, ούτε λίγο ούτε πολύ, για την κατάργηση του εργοστασιακού τρόπου δουλιάς και τον κατακερματισμό του άλλοτε ομοιόμορφου εργατικού δυναμικού σε ένα πλήθος από αυτοαπασχολούμενες ή ημιαπασχολούμενες ομάδες και άτομα".
***
Αφού, λοιπόν, "επέτρεψε" και προωθεί η πολιτική της κυβέρνησης τη "μετανάστευση" του κεφαλαίου, επιδιώκει να πείσει τους εργαζόμενους να αποδεχτούν τους όρους του, σαν αντικειμενικούς και δεδομένους. Ετσι, λοιπόν, πρέπει να πειστεί η εργατική τάξη ότι πρέπει αναγκαστικά να προσαρμοστεί στις "νέες οικονομικές εξελίξεις, που υπονομεύουν το κοινωνικό κράτος, την άνοδο του βιοτικού επιπέδου, την πλήρη απασχόληση", αποδεχόμενη αυτή την υπονόμευση, που προωθεί και ενισχύει η πολιτική της κυβέρνησης! Οσο πιο γρήγορα το κατανοήσει και το κάνει τόσο το καλύτερο για το σύστημα και θα του χρωστά και ευγνωμοσύνη που θα της επιτρέπει να εξαθλιώνεται συνεχώς. Ο Κ. Σημίτης είπε, μ' άλλα λόγια, αποδεχτείτε την καταστροφή της κοινωνικής ασφάλισης, τη φτώχεια, την ανεργία, τα ελαστικά ωράρια, το μοίρασμα μιας θέσης εργασίας σε δυο και τρεις εργαζόμενους για να μη "μεταναστεύει" το κεφάλαιο, γιατί δεν μπορούμε χωρίς αυτό!
***
Στέφανος ΛΟΥΚΑΣ
Η εξατομίκευση δε χρειάζεται συνδικάτα, δε χρειάζεται συλλογική πάλη. Αυτή είναι και η πιο νοσηρή σύλληψη του κεφαλαίου και της πολιτικής που το υπηρετεί. Είναι μύχιος πόθος της αστικής τάξης και ο πιο αποτελεσματικός αφοπλισμός του ταξικού της αντίπαλου, του εργατικού κινήματος που θέλει να εξοστρακίσει, απώτερος στόχος, που θα στρώνει το έδαφος για την απόλυτη ελευθερία δράσης του κεφαλαίου ενάντια στην εργατική τάξη. Αυτό επιδιώκει να πετύχει η κυβέρνηση, ώστε να μπορεί να διαχειρίζεται την κρίση προς όφελος του κεφαλαίου