Τρεις γυναίκες απ' τη Σμύρνη, τρεις γυναίκες της Τουρκίας που πραγματικά έχουν ξεπεράσει φραγμούς και δυσκολίες, έχουν ξεπεράσει πολλές φορές τον ίδιο τον εαυτό τους. Συμμετείχαν με πολλή ζωντάνια, με ουσιαστικές παρεμβάσεις στη συνάντηση της Σάμου, την οποία χαρακτήρισαν "πολύ σημαντική, πολύ ενδιαφέρουσα εμπειρία". Οι δύο λαοί, επισημαίνουν, δεν έχουν τίποτα να χωρίσουν. Μόνο συναισθήματα να μοιραστούν έχουν. Και οι τρεις, όμως, τονίζουν πως τα προβλήματα στη χώρα τους είναι και περισσότερα και εντονότερα απ' ό,τι στην Ελλάδα. Και οι τρεις πιστεύουν πως μόνος δρόμος διεκδίκησης είναι η γνώση και η πάλη. "Θα σας δούμε σύντομα στη Σμύρνη", ήταν η υπόσχεσή τους.

Είναι μόλις 32 χρόνων, αλλά ήδη κατέχει τον τίτλο της ιδρύτριας του κόμματος της "Ελευθερίας και Αλληλεγγύης". Πρωτοξεκίνησε, σε ηλικία 14 ετών, να ασχολείται με τα κοινά, γιατί, όπως η ίδια ομολογεί, "δεν μπορούσα να δεχτώ πως θα 'χω την ίδια μοίρα με τη μητέρα μου, που καθημερινά ξυλοφορτωνόταν απ' τον πατέρα μου". Η απόφασή της αυτή μπορεί αρχικά να της δημιούργησε πολλά προβλήματα, περισσότερο προβλήματα επιβίωσης, ωστόσο η δικηγόρος Σιενούρ Ακάγια και την ανεξαρτησία της μπόρεσε να κερδίσει και τ' όνειρά της να πραγματοποιήσει. "Στο μέτρο του δυνατού, βέβαια... ", όπως χαρακτηριστικά λέει.

"Από μικρή θυμάμαι τον εαυτό μου να εξοργίζεται με την ανισότητα. Με κάθε είδους ανισότητα. Εβλεπα γυναίκες καταπιεσμένες απ' τους άντρες τους, έβλεπα τη μητέρα μου να ζει μια τραγωδία χωρίς να αντιδρά. Με ενοχλούσε η φτώχεια, πληγωνόμουν με τους ανθρώπους που ζούσαν σε παράγκες, που ζητιάνευαν, που πεινούσαν", λέει η Σ. Ακάγια. Η πολιτικοποίησή της ξεκίνησε μέσα απ' το χώρο του σχολείου, στη συνέχεια ως φοιτήτρια και αργότερα, το 1987, δημιούργησε το κόμμα της "Ελευθερίας και Αλληλεγγύης", "ένα πολιτικό λαϊκό κίνημα", όπως η ίδια το χαρακτηρίζει. Είναι επίσης μέλος της Κίνησης Γυναικών Σμύρνης.

"Η Σμύρνη είναι μια μεγάλη πόλη, που δεν μπορεί όμως να κρύψει τα προβλήματα της χώρας. Στην Τουρκία οι γυναίκες ακόμα καταπιέζονται, οι περισσότερες δεν μπορούν καν να σκεφτούν πως υπάρχει ρόλος γι' αυτές και έξω απ' το σπίτι... ", υπογραμμίζει η δικηγόρος. Αναφέρεται και στην κατάσταση των Κούρδων, οι οποίοι "εξακολουθούν να ζουν ένα δράμα". Οι περισσότεροι, λέει η Σιενούρ, είναι χωρίς δουλιά, ζουν στους δρόμους ή σε παράγκες, ενώ οι φυλακές της Τουρκίας εξακολουθούν να είναι γεμάτες "αντιδραστικούς". "Σ' όλα αυτά αν προσθέσει κανείς και την άσχημη οικονομική κατάσταση της χώρας, καταλαβαίνει πως η κατάσταση στη χώρα μου είναι ακόμα πολύ άσχημη", επισημαίνει. "Χρειάζεται δράση, αγώνες, ενημέρωση. Δεν είναι δυνατόν να ακούγονται πράγματα - όπως ότι θα επιστρέψει ο φερετζές - που μας φέρνουν 100 χρόνια πίσω. Η ζωή προχωρά, θέλει όμως αγώνες", καταλήγει η Σ. Ακάγια.

Η Σαχά Ιλμάν,είναι επίσης δικηγόρος και μέλος του Δικηγορικού Συλλόγου Σμύρνης. Μιλά σχεδόν άπταιστα ελληνικά, αφού προέρχεται από οικογένεια Τουρκοκρητών. "Αγαπώ πολύ τους Ελληνες. Κάθε χρόνο προσπαθώ να επισκέπτομαι τη χώρα σας, αφού ομολογώ πως κατά κάποιο τρόπο τη νιώθω και δική μου πατρίδα. Ισως γιατί ακόμα στο σπίτι μου μιλάμε περισσότερο ελληνικά απ' ό,τι τούρκικα", λέει η Σαχά.

Η Σαχά θεωρεί πως οι δύο λαοί μοιάζουν σε πολλά πράγματα μεταξύ τους. "Κυρίως μοιάζει ο τρόπος που σκεφτόμαστε", υπογραμμίζει. Πιστεύει, όμως, πως οι δυο χώρες διαφέρουν ουσιαστικά. "Η Τουρκία έχει τρομακτικά προβλήματα σε σχέση με την Ελλάδα. Κυρίως, προβλήματα οικονομικά και δημοκρατίας. Οι Ελληνες έχουν κατακτήσει πολλά τα τελευταία 30 χρόνια. Εμείς πρέπει να παλέψουμε, κυρίως όμως να μορφωθούμε. Χωρίς γνώση, δε διεκδικείς", επισημαίνει.

Σ' αυτό το σημείο παρεμβαίνει η Αϊτέν Χουτλού,δασκάλα και μέλος του γυναικείου Συμβουλίου της Διδασκαλικής Συνδικαλιστικής Ομοσπονδίας της Τουρκίας. "Χρειάζονται ουσιαστικοί αγώνες, ώστε πρώτα να κατακτήσουμε το δικαίωμα στη μόρφωση και έπειτα όλα τ' άλλα. Πώς ν' αλλάξει η κατάσταση σε μια χώρα που ο μέσος όρος σχολικής παιδείας είναι μόλις 3,5 χρόνια;", αναρωτιέται.

Η Αϊτέν θεωρεί πως οι εκάστοτε κυβερνήσεις της Τουρκίας θέλουν το λαό αμόρφωτο, θέλουν τις γυναίκες μέσα στο σπίτι, θέλουν τα παιδιά να "αλητεύουν" στους δρόμους. "Δεν έχουμε τα ίδια προβλήματα. Σε μας κάποια πράγματα είναι ακόμα πολύ πίσω", επισημαίνει. Υπογραμμίζει πως η παιδεία είναι κι αυτή κατευθυνόμενη και μη δημοκρατική. "Τα σχολικά βιβλία δε συμβάλλουν στο να δημιουργηθούν ολοκληρωμένοι πολίτες, αλλά πολίτες με "παρωπίδες". Τα βιβλία είναι αυτά που καλλιεργούν τον εθνικισμό, το σοβινισμό και το μίσος ανάμεσα στους δύο λαούς. Οι Ελληνες και οι Τούρκοι δεν έχουμε να χωρίσουμε τίποτα. Μόνο να μοιραστούμε έχουμε... ", καταλήγει η Αϊτέν Χουτλού.

Ο Γιάννης Τζούμας,εκπρόσωπος των "Δημοσιογράφων για την ειρήνη στο Αιγαίο και στη Θράκη", επισήμανε πως ήταν μια πολύ σημαντική συνάντηση, στα πλαίσια της κινητικότητας που τελευταία παρατηρείται στο χώρο του Αιγαίου με πολλές φιλειρηνικές πρωτοβουλίες και απ' τις δύο πλευρές.

"Εχει προηγηθεί η επίσκεψη της Αλ. Παπαρήγα στον Τσεσμέ, πριν έναν χρόνο. Θεωρώ αυτή την επίσκεψη ημερομηνία - σταθμό, που οδηγεί την πορεία των σχέσεων Ελλάδας και Τουρκίας προς μια άλλη κατεύθυνση. Αμέσως μετά ακολούθησε η συνάντηση των δημοσιογράφων στη Χίο και τώρα έχουμε την πρώτη συνάντηση γυναικών που εξειδίκευσε τα προβλήματα, έδειξε πόσο κοινά είναι. Κυρίως όμως οριοθέτησε τα κοινά προβλήματα που οξύνονται εξαιτίας της ΕΕ, η οποία εκμεταλλεύεται τους λαούς, αλλά και εξαιτίας των ασταμάτητων αμερικανικών και άλλων ιμπεριαλιστικών επεμβάσεων που δημιουργούν εστίες έντασης και υποδαυλίζουν αναφλέξεις στην περιοχή. Νομίζω ότι οι επόμενες συναντήσεις θα είναι εξίσου σημαντικές. Δημιουργείται δηλαδή ένα τέτοιο κλίμα βελτίωσης των σχέσεων μεταξύ της Ελλάδας και της Τουρκίας, κυρίως από τα κάτω, από το λαό".

Η δημοσιογράφος Ελσα Χίου,βραβευμένη με το βραβείο ελληνοτουρκικής φιλίας "Ιπεκτσί", τόνισε πως το σημαντικό είναι αυτές οι συναντήσεις να συνεχιστούν. "Γιατί αν δε γίνει αυτό, η συνάντηση της Σάμου θα χάσει την αξία και το νόημά της. Γι' αυτό συμφωνήσαμε και υποσχεθήκαμε καινούριες συναντήσεις και προπαντός κοινούς αγώνες. Το συγκινητικό σ' αυτή τη συνάντηση είναι ότι διαπιστώσαμε πως έχουμε κοινά προβλήματα, βέβαια οι φίλες απ' την Τουρκία έχουν ακόμα περισσότερα. Είναι αλήθεια πως μάθαμε πάρα πολλά για τις γυναίκες της απέναντι όχθης", είπε χαρακτηριστικά.

Τέλος, η συγγραφέας Ιωάννα Καρατζαφέρη επισήμανε: "Οι εμπειρίες είναι κοινές. Τα αιτήματα είναι κοινά. Αυτό που αποδεικνύεται είναι πως οι γυναίκες απ' όποια χώρα κι αν προέρχονται, χρησιμοποιούν μια κοινή γλώσσα. Ολες οι γυναίκες ξεκινούν απ' το προσωπικό, με βάση δηλαδή τις εμπειρίες τους, και στη συνέχεια το προσωπικό γίνεται γενικό. Ηταν μια πολύ ενδιαφέρουσα συνάντηση".

Με την υπόσχεση πως θα ξανασυναντηθούν σύντομα, με τη δέσμευση πως τα συμπεράσματα αυτής της συνάντησης θα γίνουν γνωστά και σε άλλες γυναίκες και με την ελπίδα πως "ότι δεν μπορούν οι κυβερνήσεις να καταφέρουν, θα το καταφέρουν οι λαοί", έκλεισε η τριήμερη συνάντηση γυναικών απ' την Ελλάδα και την Τουρκία στη Σάμο. Η συνάντηση - διοργανώθηκε απ' την Προοδευτική Κίνηση Γυναικών Σάμου, το Σύλλογο Προοδευτικών Γυναικών Μυτιλήνης (μέλη της ΟΓΕ) και το Σύλλογο Γυναικών Χίου - είναι βέβαιο πως άνοιξε νέους ορίζοντες, αφού ήδη οι γυναίκες της Τουρκίας υποσχέθηκαν πως η επόμενη θα γίνει στην πατρίδα τους, στη Σμύρνη.

"Ηταν μια καταπληκτική δουλιά. Ηταν μια συνάντηση που απέδειξε για μια ακόμα φορά πως ότι δεν μπορούν οι κυβερνήσεις να καταφέρουν, το καταφέρνουν οι λαοί τους. Οι γυναίκες αποδείχτηκε πως έχουμε κοινές ευαισθησίες, κοινά οράματα, κοινούς στόχους. Αυτό το διαπιστώσαμε και απ' τις εισηγήσεις που ακούστηκαν απ' τις φίλες μας τις Τουρκάλες, αλλά και απ' τις εισηγήσεις που ακούστηκαν απ' τη δική μας πλευρά. Με συλλογικό, μαζικό αγώνα, με ουσιαστική πίεση προς τις κυβερνήσεις μας, πιστεύω πως κάποια πράγματα μπορούμε να τα καταφέρουμε", δήλωσε αμέσως μετά το τέλος της συνάντησης η Μαρία Πρίφτη,αντιπρόεδρος της Ομοσπονδίας Γυναικών Ελλάδας (ΟΓΕ).

Η Μ. Πρίφτη, ως επικεφαλής της αντιπροσωπείας της ΟΓΕ, επισήμανε πως ιδιαίτερα σημαντική παρέμβαση - κατά τη διάρκεια των εργασιών της συνάντησης - ήταν αυτή που αφορούσε το θέμα των σχολικών βιβλίων. "Τα βιβλία της ιστορίας είναι γραμμένα τελείως αναχρονιστικά και χρειάζεται οπωσδήποτε να ξαναγραφούν απ' την αρχή, ώστε να γαλουχήσουν τις νέες γενιές και να πάψει επιτέλους να καλλιεργεί το σοβινισμό και τον εθνικισμό. Είναι ιδιαίτερα σημαντικό ότι αυτό περιλήφθηκε και στο τελικό ψήφισμα της συνάντησης", τόνισε.

Και κατέληξε η Μ. Πρίφτη: "Αν δε σταματήσουμε εδώ, αν συνεχιστεί αυτό το κλίμα συμφιλίωσης, αλληλεγγύης και αγάπης, θα μπορέσουμε να ενημερώσουμε και τις γυναίκες των δύο χωρών για τα πραγματικά, υπαρκτά προβλήματα κι όχι για τα προκατασκευασμένα, γι' αυτά που βγαίνουν μέσα απ' την παραπληροφόρηση. Μόνο έτσι θα παραμείνει το Αιγαίο θάλασσα ειρήνης και οι λαοί μας ενωμένοι".

Η Αγγελική Βαλεοντή - Δεμερτζή,πρόεδρος της Προοδευτικής Κίνησης Γυναικών Σάμου (ΟΓΕ), τόνισε πως "οι στόχοι που βάλαμε επιτεύχθηκαν. Η δέσμευση και απ' τις δύο πλευρές πως θα συνεχιστεί αυτή η ανταλλαγή των επισκέψεων, νομίζω πως είναι ό,τι καλύτερο κερδίσαμε".

Σιενούρ Ακάγια: "Στην Τουρκία οι γυναίκες ακόμα καταπιέζονται, οι περισσότερες δεν μπορούν να φανταστούν πως υπάρχει ρόλος γι' αυτές έξω από το σπίτι..."

"Η Τουρκία έχει τρομακτικά προβλήματα σε σχέση με την Ελλάδα", τονίζει η Σαχά Ιλμάν

Αϊτάν Χουτλού: "Χρειάζονται ουσιαστικοί αγώνες, ώστε πρώτα να κατακτήσουμε το δικαίωμα στη μόρφωση κι έπειτα όλα τ' άλλα..."