Γιορτάζουμε σήμερα το κορυφαίο, σε όλη την Ευρώπη, σαμποτάζ του Γοργοπόταμου. Μιλάμε για τη δυναμικότητα του ΕΛΑΣ και του αρχηγού του, Αρη Βελουχιώτη, που παρά τις δολιότητες των Αγγλων και του υποτακτικού τους Ζέρβα (μακριά απ' τις δολιότητες οι αντάρτες του) τίναξαν στον αέρα τη γέφυρα. Τη γέφυρα, που τόσο πολύ ήθελε το κόψιμό της το ΣΜΑ ως την ώρα που ο Ρόμελ κρατούσε ακόμα το Ελ Αλαμέιν και περίμενε την υλοποίηση της υπόσχεσης του Χίτλερ, να εφοδιάζεται στο εξής από τον ελλαδικό δρόμο, από τον οποίο μέχρι τότε δεν είχε πάρει ούτε ένα φυσίγγι. Αλλά από τη στιγμή που ο Ρόμελ διώχτηκε απ' το Ελ Αλαμέιν και υποχώρησε στην άλλη άκρη της Λιβύης, το κόψιμο της γέφυρας ήταν χωρίς σημασία για τον Ρόμελ, συνεπώς χωρίς σημασία και για το ΣΜΑ. Γι' αυτό και η Ιντέλιντζενς Σέρβις το χτύπημα αυτό της γέφυρας θέλησε, σατανικά, να το στρέψει κατά του ΕΑΜ - ΕΛΑΣ - ΚΚΕ, για να εξασφαλίσει τη μεταπολεμική επάνοδο, εδώ, της αγγλικής κυριαρχίας.

Αλλά όταν μιλάμε για δυναμικότητα του ΕΛΑΣ, δεν πρέπει, για κανένα λόγο, να ξεχνάμε ότι αυτή τη δυναμικότητα του τη δημιουργούσε η Μάνα του, ο λαός. Ο λαός που εκλεκτό παιδί του ήταν ο ΕΛΑΣ, που πάλευε να υλοποιήσει τους πόθους και τα όνειρά του.

Ναι, η Μάνα του ο Λαός, με την πατριωτική του οργάνωση, το ΕΑΜ, δημιούργησε τον ΕΛΑΣ, τον τροφοδοτούσε, τον έντυνε, τον πόδενε, τον κοίμιζε στα σπίτια του όταν το απαιτούσε η ανάγκη, τον βοηθούσε στις κινήσεις του με τις απαραίτητες πληροφορίες, ήταν ο ταχυδρόμος του, γιάτρευε τους άρρωστους και τους τραυματίες του. Ηταν τα μάτια του και η γενική φροντίδα του. Χωρίς το λαό ο ΕΛΑΣ θα 'ταν δέντρο χωρίς ρίζες και θα ξεραινόταν.

Να και τώρα εδώ στο Γοργοπόταμο. Χωρίς τη βοήθεια όλων των γύρω χωριών, δε θα γινόταν τίποτα. Ολα τα χωριά αυτά, κι άλλα ακόμα, ήταν στο πόδι, να βοηθήσουν, να συμπαρασταθούν στους αντάρτες, σ' όλους τους αντάρτες χωρίς διάκριση, και του Ζέρβα ακόμα, παρά τις υπονομευτικές του Ζέρβα δραστηριότητες μέσα στις γραμμές του ΕΛΑΣ.

Ας αφήσουμε τα χωριά από όπου πέρασαν, διασχίζοντας την Ευρυτανία και τη Δ. Φθιώτιδα για να φτάσουν στον προορισμό τους. Ας μιλήσουμε για την Καστριώτισσα - Μαυρολιθάρι - Γκούρα - Στρώμη - Δρέμισα - Παύλιανη - Κουκουβίστα - Δυο Βουνά - Δέλφινο - Κουμαρίτσι - Γοργοπόταμος (χωριό) και τόσα άλλα ακόμα. Ηταν ηρωισμός για τα χωριά αυτά και μόνο το να ταϊσουν σωστά, μέσα στην κατοχική πείνα, πάνω από δέκα μέρες, 155 άντρες του ΕΛΑΣ και 50 άντρες του Ζέρβα, κόβοντας από τη λιγοστή μπουκιά τους.

Και να 'ταν μόνο αυτό... Ολοι οι μπροστάρηδες του ΕΑΜ σε συναγερμό επαγρύπνησης, ως πέρα στον κάμπο, κι ως τη Λαμία, να μαντέψουν κάθε κίνηση των καταχτητών, μην κινηθούν απειλητικά ενάντια στην τόσο μεγάλη, για τότε, ανταρτοσυγκέντρωση, που με την ως τότε δράση τους, τους έκανε να πετιούνται στον ύπνο τους. Ας αφήσουμε τη διατροφή, τη στέγαση και την επαγρύπνηση, κι ας δούμε μια άλλη, αποφασιστικής σημασίας συμμετοχή τους στην επιχείρηση, που άξια έφεραν σε πέρας οι μπροστάρηδες του ΕΑΜ.

Με παραγγελία του Αρη, ετοιμάζοντας την επιχείρηση, ανίχνευσαν προσεχτικά κάθε σπιθαμή εδάφους στη γέφυρα και τους γύρω χώρους. Δύναμη του εχθρού, οχύρωσή του, όπλα που διέθετε, αδύνατα σημεία άμυνας, κίνηση τρένων κλπ. Κι όλα αυτά με μέγιστη ακρίβεια, που διαπιστώθηκε όχι μόνο από τη δική μας αναγνώριση του χώρου, πριν την επιχείρηση, αλλά όπως διαπιστώθηκε και από την ίδια τη διεξαγωγή της επιχείρησης. Κι ακόμα αυτοί, οι συναγωνιστές μας του ΕΑΜ - ιδιαίτερα απ' το χωριό Γοργοπόταμος - μέσα στο σκοτάδι της νύχτας, οδήγησαν όλα τα τμήματά μας, από τον πιο κατάλληλο δρόμο, στις ακριβείς θέσεις που έπρεπε να πιάσουν, για την επίθεση, την πλαγιοφύλαξη, το Σταθμό Διοίκησης, την εφεδρεία κλπ, μα και ως εφεδρικοί οδηγοί για όποια ανάγκη παρουσιαστεί.

Δεν είναι υπερβολή όταν λέμε ότι μαζί με τον ΕΛΑΣ μάχονταν και ο ίδιος ο λαός. Δεν είναι κούφια λόγια όταν λέμε ότι ο λαός και οι οργανώσεις του ΕΑΜ - ΕΛΑΣ - ΕΠΟΝ - ΕΑ αποτελούσαν μια δυναμική ενότητα, που όμοιά της δε φάνηκε στη νεοελληνική μας ιστορία.

Η τιμή για το Γοργοπόταμο ίσως ανήκει περισσότερο στους ανώνυμους λαϊκούς αγωνιστές αυτών των χωριών. Η εποποιία του ΕΛΑΣ ήταν, σίγουρα, εποποιία του λαού. Του ανώνυμου λαού.

Σπύρος ΜΠΕΚΙΟΣ (ΛΑΜΠΡΟΣ)

O Γοργοπόταμος στέλνει και σήμερα, 54 χρόνια μετά την ιστορική ανατίναξη της γέφυρας, περήφανο χαιρετισμό.Το φως, η λάμψη της έκρηξης, που άστραψε το βράδυ εκείνο της 25ης Νοέμβρη 1942,έμεινε άσβεστο. Το ανυπότακτο πνεύμα της Εθνικής Αντίστασης διατηρεί την ακτινοβολία του, φωτίζοντας το δρόμο του αγώνα και της ελπίδας για το μέλλον. Για μια Ελλάδα της εθνικής ανεξαρτησίας, της κοινωνικής δικαιοσύνης και της προκοπής, για μια άλλη Ελλάδα.

Η νύχτα της 25ης προς την 26η Νοέμβρη του 1942 ήταν διαφορετική από τις υπόλοιπες μαύρες νύχτες της Κατοχής. Ενα μεγάλο γεγονός που έμελλε να γραφτεί με χρυσά γράμματα είχε συντελεστεί. Η διαταγή που γράφτηκε από το χέρι του πρωτοκαπετάνιου του ΕΛΑΣ Αρη Βελουχιώτη εκτελέστηκε με απόλυτη επιτυχία. Η γέφυρα του Γοργοπόταμου σωριάστηκε σε ερείπια. Εγινε θρύλος. Εγινε τραγούδι. "Ο Γοργοπόταμος στην Αλαμάνα στέλνει περήφανο χαιρετισμό... Μιας ανάστασης νέας χτυπάει καμπάνα, μηνάν τα όπλα μας το λυτρωμό".

Η ανατίναξη της γέφυρας έγινε ύστερα από πετυχημένη επιχείρηση τμήματος 150 ανταρτών του ΕΛΑΣ, με επικεφαλής τον Αρη Βελουχιώτη, σε συνεργασία με τμήμα 60 ανταρτών του ΕΔΕΣ υπό τον συνταγματάρχη Ν. Ζέρβα και 12μελή ομάδα Βρετανών σαμποτέρ υπό τον συνταγματάρχη Εντι Μάγερ και τον ταγματάρχη Κρίστοφερ Γουντχάουζ. Ηταν η μεγαλύτερη στρατιωτική επιχείρηση του ΕΛΑΣ μέσα στο 1942. Η επιχείρηση του Γοργοπόταμου συνέπεσε χρονικά με τη μεγαλειώδη αντεπίθεση του Κόκκινου Στρατού στο Στάλινγκραντ, που ουσιστιαστικά έκρινε οριστικά την έκβαση του πολέμου και με τη συντριβή της στρατιάς του Ρόμελ στη Β. Αφρική από την 8η βρετανική στρατιά.

Υπό αυτές τις συνθήκες το κατόρθωμα των Ελλήνων ανταρτών στο Γοργοπόταμο είχε μεγάλη απήχηση στον ελληνικό λαό. Ανέβασε το ηθικό του λαό και συνέβαλε στην ανάπτυξη του ΕΛΑΣ, στο να φουντώσει γρήγορα το αντάρτικο, αφού έδειξε καθαρά ότι οι αντάρτικες δυνάμεις στην Ελλάδα ήταν σε θέση με το συντονισμό τους και τη δράση τους να δώσουν αποφασιστικά χτυπήματα στον κατακτητή.

Η επιχείρηση μετά από προετοιμασίες μια βδομάδας άρχισε στις 11 το βράδυ της 25ης Νοέμβρη με επίθεση στα φυλάκια των Ιταλών. Σε λίγο εξελίχθηκε σε πραγματική μάχη, που κορυφώθηκε με την ανατίναξη της γέφυρας. Τα τμήματα είχαν συγκεντρωθεί από τις 18 Νοέμβρη σε κοντινή περιοχή, ενώ την παραμονή, στις 24 Νοέμβρη, μεταφέρθηκαν τα εκρηκτικά σε ένα πλάτωμα κοντά στη γέφυρα. Ομως οι Αγγλοι και ο Ζέρβας, που έβλεπαν προς τα πού μπορεί να πάνε τα πράγματα, άρχισαν στο παραπέντε να εμφανίζονται διστακτικοί και παραλίγο να ματαιώσουν την επιχείρηση, πράγμα που αποτράπηκε με την αποφασιστική παρέμβαση του Αρη, ο οποίος και συνέταξε τη διαταγή επιχείρησης.

Η επιχείρηση του Γοργοπόταμου, όμως, παρότι ως ένα βαθμό στηρίχτηκε στη συνεργασία και ανέδειξε τις προϋποθέσεις που υπήρχαν παραπέρα γι' αυτή, έφερε στην επιφάνεια και τις πραγματικές προθέσεις των ντόπιων και ξένων αντιδραστικών δυνάμεων. Ειδικότερα τις επιδιώξεις της βρετανικής αποστολής, που είχε σκοπό το διχασμό και την αποτροπή της παραπέρα οργάνωσης της κοινής αντιστασιακής πάλης.Ωστόσο δεν μπόρεσαν να ανακόψουν τη μεγαλειώδη ανάπτυξη του πατριωτικού - λαϊκού κινήματος, το θέριεμα του ΕΑΜ, που νους και ψυχή του ήταν το ΚΚΕ.

Χαρακτηριστική του διχαστικού ρόλου των Εγγλέζων ήταν ανακοίνωση που μεταδόθηκε από το ραδιόφωνο του Λονδίνου και δημοσιεύτηκε στις αγγλικές εφημερίδες, στην οποία αποσιωπόταν ο ρόλος του ΕΛΑΣ και αναφερόταν ότι τη γέφυρα ανατίναξαν "τμήμα Βρετανών σαμποτέρ σε συνεργασία με αντάρτικο τμήμα του ΕΔΕΣ". Μετά την επιχείρηση του Γοργοπόταμου φάνηκε σαφέστατα ότι ο σκοπός της βρετανικής αποστολής στα βουνά της Ελλάδας, στη διάρκεια της Κατοχής, δεν ήταν καθόλου στρατιωτικός, αλλά καθαρά πολιτικός. Η πραγματικότητα αυτή επιβεβαιώθηκε περίτρανα από τις μετέπειτα εξελίξεις, με κορυφαία το Δεκέμβρη του '44. Κύριά τους επιδίωξη ήταν η υπονόμευση του ΕΑΜ. Στην κατεύθυνση αυτή χρησιμοποίησαν με τον πιο χυδαίο τρόπο ένα παραδοσιακό τους όπλο, που δεν ήταν άλλο από την πολιτική του "διαίρει και βασίλευε".

Η Κεντρική Διοίκηση της Πανελλήνιας Ενωσης Αγωνιστών Εθνικής Αντίστασης (ΠΕΑΕΑ) και οι συνεργαζόμενες με αυτήν ΕΑΜογενείς οργανώσεις της Εθνικής Αντίστασης, καλούν όλους τους αγωνιστές και τους φίλους της Εθνικής Αντίστασης, όλους τους Ελληνες πατριώτες, να πάρουν μέρος στην παλλαϊκή γιορταστική εκδήλωση, που θα γίνει σήμερα Κυριακή στις 11 το πρωί στο Γοργοπόταμο. Στην εκδήλωση θα παρευρεθεί αντιπροσωπεία της ΚΕ του ΚΚΕ με επικεφαλής τον Δ. Κουτσούμπα,μέλος του ΠΓ, καθώς και αντιπροσωπεία της ΚΝΕ.