"Το '43, οπότε ήρθα στην Καλλιθέα, η παραλία μας ήταν γεμάτη από ξέφραγα ακαλλιέργητα οικόπεδα και δέσποζαν τα βράχια. Σιγά σιγά άρχισε να ζωντανεύει, αφού έγιναν κάποια εστιατόρια, πάρκα, τσίρκο και άλλα, χωρίς όμως να χάσει τη φυσική της ομορφιά. Κι ο κόσμος ερχόταν όλο και πιο συχνά εδώ, ιδιαίτερα τις γιορτές. Θυμάμαι ότι κάθε Καθαρή Δευτέρα η παραλία πλημμύριζε από κόσμο, που κατέβαινε απ' όλες τις γωνιές της Αττικής. Και γιορτάζαμε όλοι μαζί, δίπλα στη θάλασσα. Και όλοι μαζί από τότε αγωνιζόμαστε για να μη γίνουν ξενοδοχεία στην παραλία του Φαλήρου και να απομακρυνθεί ο Ιππόδρομος".

Τα λόγια αυτά του ιστορικού δημάρχου Καλλιθέας Γιάννη Γάλλου,που πρόσφατα έφυγε από τη ζωή, φιλοξενούσαμε πριν ένα χρόνο στο "Ρ", όταν ο Φλοίσβος απειλούνταν με εγκατάσταση καζίνο, συνεδριακού κέντρου και πολυτελούς ξενοδοχείου, που θα το "στόλιζαν". Λόγια, που παραπέμπουν σε μια άλλη παραλία, προσβάσιμη σε όλους, σε μια παραλία τόπο αναψυχής και συνεύρεσης με άλλους ανθρώπους. Λόγια που, δυστυχώς, δεν μπορεί να τα ισχυριστεί κανείς σήμερα, αφού οι επιχωματώσεις, η επέκταση των κυματοθραυστών στη μαρίνα, οι χερσαίες παρεμβάσεις, πέραν του ότι περιορίζουν τις φυσικές διαδικασίες ανανέωσης του περιβάλλοντος, τείνουν να καταστήσουν την παραλία του Φλοίσβου και ευρύτερα του Φαληρικού Ορμου απρόσιτη στους κατοίκους των γύρω περιοχών και του λεκανοπεδίου της Αττικής γενικότερα. Κατά πώς φαίνεται, όμως, δεν είναι το ίδιο απρόσιτη σε όσους έχουν βλέψεις "τουριστικής αξιοποίησης" της περιοχής, στερώντας από τους κατοίκους την ελεύθερη πρόσβαση σε όλα τα σημεία της. Προχτές ακόμα η Συντονιστική Επιτροπή Φαληριωτών, που είχε δραστηριοποιηθεί παλιότερα ενάντια στο καζίνο, κατήγγειλε ότι το κλείσιμο του πάρκου σχετίζεται με το αυθαίρετο νυχτερινό κέντρο που χτίζει μέσα στο πάρκο ο γνωστός επιχειρηματίας της νύχτας Βοϊδονικόλας. Κι αν σ' αυτήν την αυθαιρεσία διακρίνει κανείς εύκολα τα σημάδια της συναλλαγής ανάμεσα στους αρμόδιους κρατικούς φορείς και τους ανθρώπους της νύχτας, δεν είναι το ίδιο ευδιάκριτα τα συμφέροντα που εξυπηρετεί η εγκατάλειψη τεραστίων εκτάσεων δημόσιας γης που βρίσκονται ανάμεσα στο Φλοίσβο και τις εκβολές του Ιλισού κι ακόμα παραπέρα ως το Στάδιο Ειρήνης και Φιλίας. Εκτάσεις, που θα μπορούσαν να χρησιμοποιηθούν ως χώροι περιπάτου από χιλιάδες Αθηναίους και οι οποίες όμως εδώ και χρόνια παρουσιάζουν εικόνα σκουπιδότοπου. Στις τρεις δεκαετίες που πέρασαν από τότε που άρχισαν οι επιχωματώσεις στο Φαληρικό Ορμο, απ' όλες τις κυβερνήσεις εκπονήθηκαν μεγαλεπήβολα σχέδια για την αξιοποίηση της παραλίας. Η πρακτική που ακολουθείται, όμως, όλο αυτό το διάστημα φαίνεται να επιβεβαιώνει τους φόβους που είχαν διατυπωθεί αρχικά από τους κατοίκους των παράκτιων δήμων. Η κεντρική εξουσία θέλει να ξεχάσουν οι κάτοικοι ότι εκεί κάποτε υπήρχε παραλία προσβάσιμη σε όλους. Οι νεότερες γενιές ίσως δεν το γνωρίζουν καν. Αυτό το σβήσιμο της μνήμης ευνοεί όλα εκείνα τα παλιά σχέδια, που έβλεπαν πάνω στις επιχωματώσεις να απλώνονται τα διάφορα "Σέρατον". Σε πείσμα, βέβαια, αυτών των σχεδίων υπάρχουν ακόμα "επιζώντες". Πείσμονες, που εξακολουθούν να κατεβαίνουν στη θάλασσα για μια βόλτα.

"Η παραλία μας ήταν ωραία παλιά. Ερχόταν κόσμος, γονείς με τα παιδιά τους και κάθονταν με τις ώρες, χαζεύοντας τη θάλασσα. Τώρα υπάρχει μόνο βρωμιά και σκουπίδι. Δεν μπορεί να στείλει δυο ανθρώπους ο δήμος να τον καθαρίσουν; Δεν έφταναν όλα αυτά, μας έκλεισαν και τις εισόδους που οδηγούν στο πάρκο", θα μας πει με παράπονο ο Γιώργος Μαρκάκης,συνταξιούχος. Εκεί, στην παραλία, συναντήσαμε και την Ελένη Δασκαλοπούλου,χειμερινή κολυμβήτρια για αρκετά χρόνια. "Η παραλία Φαλήρου, λέει, ήταν και είναι για μας ένας χώρος αναψυχής. Βέβαια, σήμερα με τις ιδιωτικές μαρίνες δεν είναι το ίδιο, αφού δεν έχουμε πρόσβαση σε όλα τα σημεία της παραλίας. Τρομάξαμε όλοι όταν ο Λιβανός ήθελε να φτιάξει εδώ το καζίνο".

Θα θέλαμε πολύ να συμμεριστούμε τη χαρά όσων πίστεψαν πως αφού ανακλήθηκε η απόφαση για το καζίνο, γλίτωσε και η περιοχή. Μια φράση που βρήκαμε σε μελέτη ομάδας επιστημόνων του Πολυτεχνείου για την περιοχή δε μας αφήνει, όμως, περιθώρια για αισιοδοξίες. Καταγράφουν: "Υπαρξη μεγάλων αχρησιμοποίητων εκτάσεων στην παράκτια ζώνη, που διαμορφώνονται από επιχώσεις. Για τις εκτάσεις αυτές εκδηλώνεται μεγάλη ζήτηση από διάφορους φορείς, οι οποίοι σε ορισμένες περιπτώσεις έχουν καταπατήσει τμήματά της".

Η παραλία κινδυνεύει και γι' αυτό δεν ευθύνονται μόνο τα λύματα που κατεβάζει ο Κηφισός...

Ενα συνολικό ποσό 34,75 δισ. δρχ. θα απορροφηθεί μέχρι το 1999, για την εκτέλεση προγραμμάτων διαχείρισης απορριμμάτων σε 12 περιφέρειες της χώρας, δηλαδή, σε όλες πλην της Αττικής.

Αυτό ανακοίνωσε χτες σε συνέντευξη Τύπου ο υπουργός ΠΕΧΩΔΕ, Κ. Λαλιώτης, ο οποίος ομολόγησε ότι το συγκεκριμένο πρόγραμμα καλύπτει μεν γεωγραφικά το σύνολο της χώρας, χωρίς, όμως, να λύνει συνολικά το πρόβλημα, δεδομένου ότι τα απαιτούμενα κονδύλια είναι κατά πολύ υψηλότερα. Ο υπουργός άφησε να εννοηθεί ότι για τη λειτουργία των συστημάτων επεξεργασίας ή εναπόθεσης και υγειονομικής ταφής θα επιβληθούν αυξήσεις των ανταποδοτικών τελών που πληρώνουν οι δημότες, αρνήθηκε, όμως, να δώσει άλλες απαντήσεις. Επίσης, απείλησε με επέμβαση του εισαγγελέα και καταλογισμό ποινικών ευθυνών, στις περιπτώσεις που έχει αποφασιστεί η χωροθέτηση χώρων υγειονομικής ταφής των απορριμμάτων και δεν εξασφαλίζεται η απαραίτητη συναίνεση των τοπικών φορέων για την κατασκευή τους. Επισήμανε, ωστόσο, ότι στη χώρα μας εφαρμόζεται η μέθοδος εναπόθεσης των απορριμμάτων και σε περιορισμένο βαθμό η σύγχρονη μέθοδος υγειονομικής ταφής, ενώ το 35% των παραγόμενων απορριμμάτων πέφτουν σε 3.430 ανεξέλεγκτες χωματερές. Ο υπουργός "ξέχασε" να αναφέρει ότι καθυστερεί αδικαιολόγητα η έκδοση της κοινής υπουργικής απόφασης, όπου περιγράφονται τα μέτρα για τη διαχείριση των στερεών αποβλήτων.

Σύμφωνα με όσα ανακοίνωσε ο υπουργός:

• Θα κατασκευαστούν 14 νέοι σύγχρονοι Χώροι Υγειονομικής Ταφής Απορριμμάτων (ΧΥΤΑ), για τους οποίους θα διατεθούν συνολικά 15,09 δισ. δρχ. Οι νέοι αυτοί χώροι διάθεσης των οικιακών απορριμμάτων θα κατασκευαστούν: Δύο στο Νομό Θεσσαλονίκης, δύο στη Ρόδο και από ένας σε Κομοτηνή, Λάρισα, Βόλο, Λιβαδειά, Πάτρα, Αμαλιάδα, Κεφαλονιά, Χανιά, Ρέθυμνο και Ανώγεια. Ο υπουργός είπε ότι το 90% της κατασκευής των νέων αυτών χώρων προχωρά κανονικά, ενώ σε δύο περιπτώσεις - στη Θεσσαλονίκη και στα Χανιά - υπάρχουν προβλήματα συναίνεσης και κοινωνικής αποδοχής. Ειδικότερα, για το πρόβλημα των Χανίων, για το οποίο η χώρα μας, εξαιτίας της ρύπανσης του Κουρουπητού, απειλείται με καταδίκη, από το Ευρωπαϊκό Δικαστήριο, προστίμου ύψους 6 δισ. δρχ., ο υπουργός είπε ότι "δεν υπάρχουν περιθώρια να παίζει κανείς με ένα τόσο σοβαρό θέμα" και ανέφερε πως έχει στείλει επιστολή στη νομαρχία, που της επισημαίνει ότι πρέπει να βρεθεί λύση. Πρόσθεσε, επίσης, ότι έχει κατατεθεί πρόγραμμα από το ΥΠΕΧΩΔΕ στη νομαρχία, σύμφωνα με το οποίο, πρόκειται να επιχορηγηθεί με 1 δισ. δρχ. για την κατασκευή νέου ΧΥΤΑ, με 2,7 δισ. δρχ. για την κατασκευή εργοστασίου μηχανικής ανακύκλωσης και με 200 εκατ. δρχ. για την ανάπλαση του Κουρουπητού.
• Για την αποκατάσταση παλιών χωματερών σε διάφορες περιοχές της χώρας θα διατεθούν 4,9 δισ. δρχ.
• Για την προμήθεια μηχανολογικού εξοπλισμού συλλογής, διάθεσης και επεξεργασίας απορριμμάτων θα διατεθούν σε διάφορους δήμους και κοινότητες 7,97 δισ. δρχ.
• Για το πρόγραμμα ανακύκλωσης θα διατεθούν μόλις 2,44 δισ. δρχ., ελάχιστα σε σχέση με τις ανάγκες για μια σωστή και ολοκληρωμένη διαχείριση των απορριμμάτων. Προγράμματα ανακύκλωσης προβλέπεται να υλοποιηθούν σε Θεσσαλονίκη, Πάτρα, Λαμία, Σύρο, Χανιά, Ηράκλειο και Σκύρο.

• Για τη διαχείριση των επικίνδυνων και τοξικών αποβλήτων προβλέπεται να διατεθούν 2,8 δισ. δρχ. Οπως είπε ο υπουργός, ειδικά στον τομέα της διαχείρισης των επικίνδυνων αποβλήτων, το ΥΠΕΧΩΔΕ σε συνεργασία με τα συναρμόδια υπουργεία προγραμμάτισε την ίδρυση δύο κέντρων επεξεργασίας υγρών τοξικών και επικίνδυνων αποβλήτων και τοξικών λασπών. Σύμφωνα με τις μελέτες, τα δύο αυτά κέντρα αποφασίστηκε να γίνουν το ένα στην περιοχή της Μενεμένης Θεσσαλονίκης και το άλλο στη Βοιωτία, αλλά, όπως είπε ο υπουργός, ακόμη δεν έχει υπάρξει συναίνεση και αποδοχή των τοπικών παραγόντων για την κατασκευή τους. Σημείωσε ακόμη ότι το 90% της συνολικής ποσότητας των στερεών και επικίνδυνων αποβλήτων προέρχονται από 20 μεγάλες βιομηχανίες και τα υπόλοιπα από 600 μικρότερης δυναμικότητας, οι 350 από τις οποίες βρίσκονται διάσπαρτες στο Λεκανοπέδιο Αττικής και οι 150 στο Νομό Θεσσαλονίκης. Ανέφερε, επίσης, ότι προβλήματα υπάρχουν και με τη διαχείριση των μολυσματικών νοσοκομειακών αποβλήτων, οι παραγόμενες ποσότητες των οποίων υπολογίζονται σε 40 τόνους τη μέρα και από αυτά το 70% παράγεται σε Αθήνα και Θεσσαλονίκη, ενώ μόνο το 37% των νοσηλευτικών ιδρυμάτων έχουν αποτεφρωτικό κλίβανο, που όμως δε διαθέτει αντιρρυπαντική τεχνολογία. Ο Κ. Λαλιώτης δήλωσε ότι πρωταρχικό στοιχείο του σχεδιασμού είναι η ίδρυση Κέντρων Επεξεργασίας Μολυσματικών Αποβλήτων, χωρίς όμως να αναφέρει ούτε πού ούτε πότε θα γίνουν αυτά. Αντίθετα, προβλέπεται να κατασκευαστούν δύο κέντρα διαχείρισης φυτοφαρμάκων, το ένα στην Ηγουμενίτσα και το άλλο στη Γαστούνη Ηλείας.
• Για τον καθαρισμό των ακτών σε διάφορες περιοχές της χώρας θα διατεθούν 1,55 δισ. δρχ.

Τέλος, ο υπουργός απαντώντας σε σχετική ερώτηση ανέφερε ότι παρόμοιο πρόγραμμα διαχείρισης απορριμμάτων θα ανακοινώσει σε 10 μέρες για το Λεκανοπέδιο Αττικής.

Την ανάγκη να επαναλειτουργήσει το κυριακάτικο παζάρι στο Μοναστηράκι, τονίζει το Επιμελητήριο Εικαστικών Τεχνών Ελλάδας. Οι καλλιτέχνες αναφέρονται όχι μόνο στην κοινωνική και οικονομική διέξοδο που έδινε το παζάρι, αλλά υπογραμμίζουν και ότι αποτελούσε μέρος της ιστορικής πορείας της Αθήνας.

Το Επιμελητήριο, με ανακοίνωσή του, αναφέρει ότι με την απόφαση του Δήμου Αθηναίων να σταματήσει το κυριακάτικο παζάρι στο Μοναστηράκι, η Αθήνα έχει χάσει ένα από τα στοιχεία παράδοσης και γραφικότητάς της. Σημειώνει ότι το Μοναστηράκι και το παζάρι του αποτελούσε διέξοδο για τα ασθενέστερα οικονομικά στρώματα, αλλά και το πολιτιστικό και αισθητικό χαρακτήρα της πόλης. Σημειώνει ότι το κέντρο φαίνεται τώρα φτωχότερο και χωρίς ζωή.

Τονίζει ακόμα ότι η Ελλάδα ήταν πάντα σταυροδρόμι πολιτισμών και ότι η Αθήνα έχει παντού μνημεία από την αρχαιότητα, τη ρωμαϊκή κατάκτηση, το Βυζάντιο, την τουρκοκρατία, τη βαυαροκρατία, την προσφυγιά και το σύγχρονο κόσμο. Μνημείο, επισημαίνει, είναι και η υπαίθρια αγορά στο Μοναστηράκι. Καμία πόλη του σύγχρονου κόσμου, συνεχίζει, δε στερείται παραδοσιακών αγορών και μάλιστα στο κέντρο.

Το Επιμελητήριο ζητά να ξαναλειτουργήσει η κυριακάτικη αγορά στην περιοχή και υπογραμμίζει ότι, αν ο δήμος αντιμετωπίζει πρόβλημα με το σύστημα χορήγησης αδειών μικροπωλητών, θα μπορούσε να αλλάξει το σύστημα και όχι να καταργήσει βίαια το παζάρι. Επισημαίνει, τέλος, ότι ο δήμος οφείλει να δείξει το σεβασμό του στην πόλη, το δημότη, τις ανάγκες και τις συνήθειές του.