ΑΓΚΥΡΑ. -

Καθώς η πιθανότητα συμφωνίας στη σημερινή συνάντηση Ερμπακάν και Γιλμάζ φαίνεται να απομακρύνεται, ο πολύπειρος πολιτικός Μπουλέντ Ετσεβίτ αναφαίνεται ως μια εναλλακτική λύση για την άρση του αδιεξόδου στην Τουρκία. Πολιτικοί κύκλοι προβλέπουν ότι ο Πρόεδρος της χώρας, Σουλεϊμάν Ντεμιρέλ, θα του αναθέσει απ' ευθείας το έργο σχηματισμού κυβέρνησης, που θα περιλαμβάνει τα δύο κόμματα της παραδοσιακής τουρκικής Δεξιάς - του Ορθού Δρόμου της Τανσού Τσιλέρ και της Μητέρας Πατρίδας του Μεσούτ Γιλμάζ - υπερφαλαγγίζοντας τις διαφορές των ηγετών τους.

Η δεύτερη πιο πιθανή εξέλιξη είναι η εκ νέου καταφυγή στις κάλπες, το Μάη ή τον Ιούνη, η οποία πάντως είναι απευκταία για το σύνολο του πολιτικού κόσμου. Τα χρήματα τα οποία θα χρειαστούν, χωρίς να διαφαίνεται ότι θα υπάρξει αυτοδυναμία κάποιου κόμματος, και η παράταση της ακυβερνησίας- την ώρα που η οικονομία παραπαίει - καθιστούν τις νέες εκλογές όχι και τόσο ελκυστικές.

Διαφορετική άποψη έχουν ο ηγέτης του ισλαμικού Κόμματος της Ευημερίας, Ερμπακάν, ο οποίος προσβλέπει στη λαϊκή δυσαρέσκεια για αύξηση του ποσοστού του κόμματός του στη Βουλή, και η Τανσού Τσιλέρ, που έχει εξασφαλίσει συμμαχία με την ακροδεξιά και έχει σίγουρη την πρόσκτηση ποσοστού 5 - 10% στο... δισάκι της.

Αίσθηση προκαλεί η άποψη μέρους των πολιτών που δημοσιεύει ο τουρκικός Τύπος (το χτεσινό φύλλο της "Σαμπάχ") ότι ο στρατός "θα πρέπει να παρέμβει" προκειμένου να διασφαλιστεί η πολιτική ομαλότητα (! ) στην Τουρκία.

Σύμφωνα με δημοσιογραφικές πληροφορίες, ο νομάρχης της τουρκικής περιοχής Σίβας (Σεβάστεια) σκοπεύει να "διαγράψει από το χάρτη" εξήντα εννιά χωριά Αλεβιτών, τα οποία, όπως καταγγέλλουν κάτοικοι, εκκενώθηκαν βίαια από τις δυνάμεις ασφαλείας που διώκουν τους αντάρτες του Εργατικού Κόμματος των Κούρδων (ΡΚΚ).

Παρά τις αντιδράσεις βουλευτών του Ρεπουμπλικανικού Λαϊκού Κόμματος του Ντενίζ Μπαϊκάλ, που προτίθενται να φέρουν το θέμα στην τουρκική εθνοσυνέλευση, υποστηρίζοντας την άποψη ότι τα χωριά είναι αλεβιτικά (οι Αλεβίτες παραδοσιακά εκφράζονται μέσα από το ΡΛΚ), ο νομάρχης της περιοχής δείχνει αποφασισμένος να συνεχίσει απερίσπαστος το... έργο του.

Βουλευτές καταγγέλλουν ότι στην προσπάθεια καταστολής του κουρδικού κινήματος, αυθαίρετα έχουν συλληφθεί και υποστεί ξυλοδαρμούς χιλιάδες κάτοικοι της περιοχής.

"Τμήματα των δυνάμεων ασφαλείας", δήλωσε ο αντιπρόεδρος του Ρεπουμπλικανικού Λαϊκού Κόμματος, "προσπαθούν να φέρουν αντιμέτωπους το κράτος με το λαό".

Στο πλαίσιο του κλίματος τρομοκρατίας το οποίο καλλιεργείται στις περιοχές της νοτιοανατολικής Τουρκίας, οι δυνάμεις ασφαλείας έχουν καταστρέψει χιλιάδες χωριά, στην πλειοψηφία τους κουρδικά.

ΚΑ"ΙΡΟ.-

Αρχισε, χτες, στο Κάιρο άλλος ένας γύρος συνομιλιών ανάμεσα στο Ισραήλ και την ΟΑΠ, την Αίγυπτο και την Ιορδανία σχετικά με το πρόβλημα των Παλαιστινίων προσφύγων. Βαρύ ήταν, όμως, το κλίμα στη Δυτική Οχθη μετά την, εκ νέου, εντατικοποίηση του αποκλεισμού της από τον ισραηλινό στρατό.

Με συγκρατημένη αισιοδοξία αντιμετωπίζουν το νέο γύρο συνομιλιών για τους Παλαιστινίους πρόσφυγες οι αντιπροσωπείες από το Ισραήλ, την Ιορδανία, την Αίγυπτο και την ΟΑΠ. Μετά από επανειλημμένες αποτυχίες επίτευξης συμφωνίας, η πιθανότητα επίλυσης του μεγάλου αυτού προβλήματος διαγράφεται ιδιαίτερα επίπονη και μακροπρόθεσμη. Στο επίκεντρο της διαφωνίας είναι ο προσδιορισμός των κριτηρίων, σύμφωνα με τα οποία ορισμένοι Παλαιστίνιοι πρόσφυγες θα μπορέσουν να επιστρέψουν στις αυτόνομες, πια, παλαιστινιακές περιοχές, που είχαν εγκαταλείψει κατά τη διάρκεια του πολέμου του 1967, όταν ο ισραηλινός στρατός έθετε υπό την κατοχή του τη Δυτική Οχθη. Το Ισραήλ υποστηρίζει ότι ο αριθμός των προσφύγων αυτών δεν ξεπερνά τις 200.000, ενώ η ΟΑΠ, η Αίγυπτος και η Ιορδανία ανεβάζουν τον αριθμό αυτό σε 900.000 ανθρώπους. Αξίζει να σημειωθεί ότι στις διήμερες αυτές συνομιλίες δεν πρόκειται να τεθεί το ζήτημα των, περίπου, 2,5 εκατομμυρίων Παλαιστινίων που εκτοπίστηκαν από τη γη τους το 1948, όταν ιδρύθηκε το ισραηλινό κράτος.

Νέα ένταση ανάμεσα σε Παλαιστίνιους και Ισραηλινούς προκάλεσε και η απόφαση της ισραηλινής κυβέρνησης να πάρει αυστηρότερα μέτρα αποκλεισμού της Δυτικής Οχθης. Ο αποκλεισμός έχει, ήδη, αρχίσει να ισχύει από το Σάββατο, όμως, χτες, τα ισραηλινά στρατεύματα πήραν εντολή να εντατικοποιήσουν τις περιπολίες τους, ενώ παράλληλα απαγορεύτηκε σε Ισραηλινούς να εισέρχονται στις παλαιστινιακές αυτόνομες πόλεις. Οργισμένη η Παλαιστινιακή Αρχή ζήτησε "εξηγήσεις" για τα μέτρα αυτά από την κυβέρνηση του Τελ Αβίβ, υπενθυμίζοντας ότι χιλιάδες Παλαιστίνιοι εργάζονται στο Ισραήλ. "Μονόδρομο" χαρακτήρισε τα μέτρα αυτά ο Ισραηλινός αναπληρωτής υπουργός Αμυνας Ορι Ορ, ο οποίος επικαλούμενος την τελευταία βδομάδα της θρησκευτικής γιορτής του Ραμαζανιού, αλλά και το πέρας των 40 ημερών από τη δολοφονία του Γιεχία Αγιάς, "μηχανικού" της "Χαμάς", υπογράμμισε ότι ο αποκλεισμός είναι ο μόνος τρόπος αποτροπής δολοφονικών επιθέσεων εναντίον ισραηλινών στόχων.

ΣΑΡΑΓΕΒΟ.-

Σε κρίσιμο στάδιο δοκιμασίας έχει τεθεί η Συνθήκη του Ντέιτον για την επιβολή της ειρήνης στη Βοσνία, με αφορμή, αυτή τη φορά, τις διαδικασίες που έχουν δρομολογηθεί από το Διεθνές Ποινικό Δικαστήριο της Χάγης για τα εγκλήματα πολέμου στην πρώην Γιουγκοσλαβία.

Η μεταφορά των δύο ανώτατων Σερβοβόσνιων στρατιωτικών αξιωματούχων (στρατηγός Ντζούκιτς και συνταγματάρχης Κρισμάνοβιτς) στη Χάγη αποτελεί, όπως είναι γνωστό και από προχτές, γεγονός. Ωστόσο, οι επιπτώσεις αυτού του γεγονότος, σε συνδυασμό με νέες εξελίξεις, φαίνεται να περιπλέκουν ακόμη περισσότερο τις προσπάθειες για την επιβολή της ειρήνης στη Βοσνία. Είναι χαρακτηριστικό ότι η σερβοβοσνιακή στρατιωτική ηγεσία αρνήθηκε και χτες να συνεργαστεί με το ΝΑΤΟ.

Από την άλλη πλευρά, φάνηκε ότι οι πολυεθνικές δυνάμεις του Βορειοατλαντικού Συμφώνου καλούνται τώρα να παίξουν και το ρόλο αυτού που θα συλλαμβάνει τους κατηγορούμενους από το Διεθνές Δικαστήριο της Χάγης για εγκλήματα πολέμου. Ο υπουργός Αμυνας των ΗΠΑ, Ουίλιαμ Πέρι, γνωστοποίησε ότι τα μέλη των ΝΑΤΟικών πολυεθνικών στρατευμάτων στη Βοσνία έλαβαν ήδη φωτογραφίες και πολλές πληροφορίες για άτομα που θεωρούνται ύποπτα για τη διάπραξη εγκλημάτων πολέμου, διευκρινίζοντας: "Η πολιτική των ΝΑΤΟικών στρατευμάτων παραμένει η ίδια. Η IFOR δε θα αρχίσει να κυνηγάει ανθρώπους, αλλά αν διασταυρωθεί με ύποπτους εγκληματίες πολέμου θα τους συλλάβει".

Πριν από αυτή την εξέλιξη είχε προηγηθεί η εντολή που έδωσε ο γενικός γραμματέας του ΝΑΤΟ, Χαβιέ Σολάνα, για τη διενέργεια ανακρίσεων σχετικά με την εξακρίβωση πληροφοριών, που έφεραν τον Σερβοβόσνιο ηγέτη, Ράντοβαν Κάρατζιτς, να έχει περάσει από σημεία ελέγχου της Συμμαχίας στη Βοσνία. Οπως είναι γνωστό, τόσο ο Ράντοβαν Κάρατζιτς, όσο και ο στρατιωτικός ηγέτης των Σέρβων της Βοσνίας, Ράτκο Μλάντιτς, κατηγορούνται από το Διεθνές Δικαστήριο της Χάγης για τη διάπραξη εγκλημάτων πολέμου...

Στο μεταξύ, έγινε γνωστό ότι οι ΗΠΑ και οι σύμμαχοί τους στο ΝΑΤΟ σχεδιάζουν να αναπτύξουν μέχρι τον Απρίλη δύναμη 60 επανδρωμένων αεροσκαφών για την εναέρια επιτήρηση των μέχρι πρότινος εμπόλεμων ζωνών στη Βοσνία. Τα αεροσκάφη, που θα είναι παντός καιρού, θα μπορούν να ελέγχουν όλες τις κινήσεις στρατευμάτων στη Βοσνία.

ΚΑΜΠΟΥΛ.-

Είκοσι Αφγανοί αντάρτες του ισλαμιστικού κινήματος Ταλιμπάν έχασαν χτες τη ζωή τους, όταν το ελικόπτερο στο οποίο επέβαιναν συνετρίβη στο ανατολικό Αφγανιστάν. Οπως μετέδωσε το ειδησεογραφικό πρσκτορείο "Αφγανικός Ισλαμικός Τύπος", δεν έχει γίνει γνωστό αν το ελικόπτερο κατέπεσε λόγω βλάβης ή δολιοφθοράς.

ΠΕΚΙΝΟ.-

Το υπουργείο Αμυνας της Ταϊβάν, χτες, ανακοίνωσε ότι η Κίνα έχει συγκεντρώσει συγκεντρώσει δύναμη 150.000 στρατιωτών ακριβώς απέναντι από το νησί της Ταϊβάν, ενόψει της πραγματοποίησης στρατιωτικής άσκησης ευρείας κλίμακας.

"Οι φήμες περί συγκέντρωσης 400.000 ανδρών ήταν υπερβολικές", είπε ο εκπρόσωπος του υπουργείου, προσθέτοντας ότι "οι Ενοπλες Δυνάμεις της Ταϊβάν είναι προετοιμασμένες για πόλεμο, αν και δεν περιμένουμε κάτι τέτοιο".

Η άσκηση των Ενοπλων Δυνάμεων της Κίνας θεωρείται από πολιτικούς παρατηρητές ως προσπάθεια εκφοβισμού της πολιτικής ηγεσίας της Ταϊβάν.

Από την πλευρά της, η Κίνα προειδοποίησε την Ταϊβάν ότι οι προσπάθειες για ανεξαρτησία πυροδοτούν εντάσεις και πρότεινε στην ηγεσία της να παύσει τις προσπάθειες για διεθνή αναγνώριση.

ΔΑΜΑΣΚΟΣ.-

Ευρύτερες διαστάσεις παίρνει μέρα με τη μέρα το πρόβλημα των υδάτινων πόρων για το σύνολο των αραβικών χωρών. Στο στόχαστρο όλων βρίσκεται η Τουρκία, που επιμένει, με φράγματα, να περιορίζει τη ροή του Ευφράτη και του Τίγρη προς τη Συρία και το Ιράκ.

Βαγδάτη και Δαμασκός παραμέρισαν προσωρινά τις πολύχρονες και σημαντικότατες πολιτικές διαφορές τους. Εμπειρογνώμονες από τις δύο χώρες συναντήθηκαν, την περασμένη βδομάδα, στη συριακή πρωτεύουσα και συζήτησαν πιθανό συντονισμό των κινήσεών τους μπροστά στον εφιάλτη της λειψυδρίας που φαίνεται να τους απειλεί άμεσα.

Ενάντια της τουρκικής πολιτικής στο θέμα του νερού τάχθηκε, χτες, και η ηγεσία του Κατάρ. Η εφημερίδα "Αλ Ράγια", που απηχεί τις επίσημες κυβερνητικές απόψεις, δημοσίευσε εκτενές αφιέρωμα στο θέμα και απηύθυνε έκκληση τόσο στο Ιράκ και στη Συρία όσο και στο σύνολο του αραβικού κόσμου να ενωθεί ενάντια στις "τουρκικές συνωμοσίες".

Με το θέμα, όμως, ασχολήθηκε και ο Αραβικός Σύνδεσμος, ο οποίος κατηγόρησε ευθέως την Αγκυρα ότι προσπαθεί να επιβληθεί στις αραβικές χώρες, χρησιμοποιώντας ως όπλο της τον έλεγχο του νερού. Στην ίδια ανακοίνωση του Συνδέσμου, μάλιστα, γνωστοποιείται ότι στις αρχές Μάρτη θα συγκληθεί ειδική διάσκεψη για το θέμα, με σκοπό να ληφθούν κοινά και αποφασιστικά μέτρα από όσο το δυνατόν περισσότερες αραβικές χώρες εναντίον της τουρκικής πολιτικής.

Νικητής αναδείχτηκε στις προκριματικές εκλογές των τοπικών επιτροπών του Ρεπουμπλικανικού Κόμματος στην πολιτεία της Αϊόβα των ΗΠΑ για το χρίσμα του υποψηφίου Προέδρου ο ηγέτης της ρεπουμπλικανικής πλειοψηφίας στο Κογκρέσο Μπομπ Ντόουλ (26%). Τα χαμόγελα, όμως, επισκιάζει η εντυπωσιακή παρουσία του δεύτερου υπερσυντηρητικού Πάτρικ Μπιουκάναν.

ΒΑΡΣΟΒΙΑ. -

Συνταγματική επιτροπή του πολωνικού Κοινοβουλίου απέρριψε χτες το αίτημα της αντιπολίτευσης να οδηγηθεί ο πρώην κομμουνιστής ηγέτης, Βόιτσεχ Γιαρουζέλσκι σε δίκη με την κατηγορία ότι επέβαλε τον στρατιωτικό νόμο το 1981. Η επιτροπή, που ερευνούσε για τέσσερα χρόνια την υπόθεση, πρότεινε πως το Κοινοβούλιο θα έπρεπε να αποφύγει να αναλάβει οποιαδήποτε δράση κατά του Γιαρουζέλσκι και άλλων πρώην κομμουνιστών αξιωματούχων, σχετικά με τον αμφιλεγόμενο αυτό νόμο.