ΡΙΖΟΣΠΑΣΤΗΣ
ΡΙΖΟΣΠΑΣΤΗΣ
Κυριακή 18 Φλεβάρη 1996
Σελ. /48
ΠΟΛΙΤΙΚΗ
Στην τελική ευθεία για την απεργία της Πέμπτης

Ολο και περισσότερες συνδικαλιστικές οργανώσεις δηλώνουν συμμετοχή στην απεργιακή συγκέντρωση στην πλατεία Κάνιγγος. Συνδικαλιστικά στελέχη μιλάνε για το νόημα της κινητοποίησης

Στην τελική ευθεία για την προετοιμασία της 24ωρης πανεργατικής απεργίας στις 22 Φλεβάρη, της απεργιακής συγκέντρωσης που οργανώνει η Συντονιστική Επιτροπή Σωματείων της Αθήνας στις 10 το πρωί στην πλατεία Κάνιγγος, καθώς και των συγκεντρώσεων που θα γίνουν σε μια σειρά ακόμα πόλεις, μπαίνουν δυναμικά πολλά συνδικάτα σ' όλη τη χώρα.

Στόχος είναι να αποτελέσει η κινητοποίηση μια μαχητική και αποτελεσματική απάντηση των εργαζομένων, τόσο στις επιδιώξεις των βιομηχάνων, που προκαλούν, προτείνοντας αυξήσεις πείνας για την Εθνική Γενική Συλλογική Σύμβαση Εργασίας, όσο και στην πολιτική λιτότητας της κυβέρνησης. Να αποτελέσει, επίσης, την αφετηρία νέων αγώνων στην πορεία υπογραφής της ΕΓΣΣΕ, αλλά και των κλαδικών και επιχειρησιακών συμβάσεων.

Μήνυμα κλιμάκωσης του αγώνα μεταφέρει η Ζ. Σώκου,μέλος της Εκτελεστικής Επιτροπής της ΓΣΕΕ: "Τα στοιχεία που έχουμε μέχρι σήμερα για την πορεία της Εθνικής Γενικής Συλλογικής Σύμβασης Εργασίας είναι δύο βασικά. Από τη μια μεριά, την αδιαλλαξία του ΣΕΒ, που με επιθετική προκλητικότητα απαντάει αρνητικά στα αιτήματά μας και, από την άλλη, έχουμε την πολιτική λιτότητας της κυβέρνησης που ενθαρρύνει αυτή τη στάση. Αλλά και την υποτονική και συμβιβαστική πλειοψηφία της διοίκησης της ΓΣΕΕ, που με τη στάση της επιτρέπει να έχουν το πάνω χέρι στις διαπραγματεύσεις οι εργοδότες. Τα πολλά και οξυμένα προβλήματα που απασχολούν τους εργαζόμενους, όπως η μείωση των εισοδημάτων τους, η ανεργία, η αποβιομηχάνιση, οι ιδιωτικοποιήσεις, η ανατροπή των εργασιακών σχέσεων, το ασφαλιστικό, το φορολογικό, κάνουν επιτακτική την ανάγκη της μαζικής συμμετοχής των εργατοϋπαλλήλων της χώρας στην 24ωρη απεργία και στη συγκέντρωση στην πλατεία Κάννιγγος, την ίδια μέρα στις 10 το πρωί και στις απεργιακές συγκεντρώσεις που οργανώνονται. Πρέπει να δώσουν το μήνυμα προς όλες τις κατευθύνσεις ότι είναι αποφασισμένοι και διατεθειμένοι να δώσουν συνέχεια σε αυτό τον αγώνα, για τη λύση των παραπάνω προβλημάτων χωρίς υποχωρήσεις και συμβιβασμούς".

Ο πρόεδρος της Ομοσπονδίας Οικοδόμων σημειώνει σε δήλωσή του στο "Ρ":"Εργοδοσία και οι εκάστοτε κυβερνήσεις, όσο αυταρχικές, αδιάλλακτες και σκληρές και αν είναι, ποτέ δεν είναι ανίκητες. Αυτό έχει αποδείξει η μακρόχρονη αγωνιστική πορεία της εργατικής τάξης. Ετσι και σήμερα, κυβέρνηση και εργοδοσία ανίκητες δεν είναι, όσο κι αν αυτό θέλουν να περάσουν στα μυαλά των εργαζομένων για δικούς τους βρώμικους λόγους. Είναι σήμερα διαπιστωμένο ότι τα "ζόρια" για τους εργαζόμενους είναι μεγάλα, αφού κυβέρνηση και εργοδοσία έχουν στημένο στα σπλάχνα της εργατικής τάξης το "Δούρειο Ιππο" τους, που δεν είναι άλλος από την πλειοψηφία της ΓΣΕΕ, η οποία κάνει κάθε προσπάθεια να το αποδείξει, προσπαθώντας να περάσει στις γραμμές των εργαζομένων τον αποπροσανατολισμό και την ηττοπάθεια. Τέτοιες πλειοψηφίες στη ΓΣΕΕ με τέτοιες "περγαμηνές" υπήρξαν και στο παρελθόν. Ομως η εργατική τάξη τις καταδίκασε, τις απομόνωσε, τις εξευτέλισε, τραβώντας το δικό της αγωνιστικό δρόμο με σημαντικές κατακτήσεις. Σίγουρα, σήμερα το συνδικαλιστικό κίνημα στις νέες, δύσκολες γι' αυτό, συνθήκες, για να έχει τη δυνατότητα εκπλήρωσης, όχι μόνο των επιμέρους στόχων που μπορεί και σήμερα να τα καταφέρει, δυναμώνοντας τις αντιστάσεις και τις διεκδικήσεις του, αλλά και να ανατρέψει τη σημερινή σε βάρος του κατάσταση, πρέπει να αλλάξει τους συσχετισμούς στο συνδικαλιστικό κίνημα. Στη θέση της συμμαχίας κυβέρνησης και εργοδοσίας, πρέπει να βρεθεί ο αντίπαλος που δεν είναι άλλος από το ταξικό συνδικαλιστικό κίνημα.

Η απεργία της 22 Φλεβάρη, ο διαχωρισμός και ενεργά του μπλοκ των ταξικών δυνάμεων από τη συμβιβασμένη πλειοψηφία της ΓΣΕΕ, ανάβει τα "φώτα", για να δουν οι εργαζόμενοι ποιος είναι και με ποιον, ποιοι και γιατί τους εκπροσωπούν. Δημιουργεί τις προϋποθέσεις για διεκδικητικούς αγώνες. Για μια ΓΣΕΕ εργατών και όχι των εργοδοτών. Για μια ΓΣΕΕ, που θα δίνει διέξοδο στις αγωνιστικές διαθέσεις των εργαζομένων, θα συσπειρώνει το συνδικαλιστικό κίνημα, θα αντιστέκεται, θα παλεύει, θα κατακτά. Γι' αυτό πρέπει αυτή η απεργία να έχει και την ανάλογη με το βάρος των προβλημάτων των εργαζομένων επιτυχία, αλλά και να δημιουργεί τις προϋποθέσεις στο συνδικαλιστικό κίνημα να δέσει τις πληγές του, που χρόνια του προξένησαν και από τη γωνιά, που προσπαθούν να το στριμώξουν, να βρεθεί στο κέντρο και ρυθμιστής των πολιτικών εξελίξεων".

Η Χ. Τσεντούρου,πρόεδρος του Συνδικάτου Εργαζομένων Κλωστοϋφαντουργίας - Ιματισμού - Δέρματος,το οποίο συμμετέχει στη Συντονιστική Επιτροπή των Σωματείων, στέλνει ξανά κάλεσμα αγώνα: "Μπροστά στην απεργία της 22 Φλεβάρη, καλούμε όλα τα σωματεία, τους συνδικαλιστές, τους εργαζόμενους και συνταξιούχους να πάρουν μαζικά μέρος σ' αυτήν. Πιστεύουμε ότι στην αδιαλλαξία των βιομηχάνων, στην αντιλαϊκή πολιτική της κυβέρνησης, πρέπει να απαντήσουμε - μόνιμα να απαντάμε - με ταξικό διεκδικητικό πλαίσιο και αγώνες. Γι' αυτό διαφωνούμε με τη λογική της πλειοψηφίας της ΓΣΕΕ, που περιορίζει τα αιτήματα στο 8 - 10% και στην ουσία έχει αποδεχτεί τη λογική του ΣΕΒ και της κυβέρνησης. Καλούμε τους εργαζόμενους να αντισταθούν με το μονόδρομο της ενότητας, της πάλης και της ταξικής σύγκρουσης, γιατί η λιτότητα, η εξαθλίωση, αλλά και ο συμβιβασμός δεν είναι για τους εργάτες μονόδρομος, όπως θέλουν να μας κάνουν να πιστέψουμε. Καλούμε όλους τους εργαζόμενους σε μαζική συμμετοχή στην απεργία, αλλά και στην απεργιακή συγκέντρωση στις 10 το πρωί στην πλατεία Κάνιγγος, που διοργανώνει η Συντονιστική Επιτροπή Σωματείων της Αθήνας από κοινού με κλαδικές Ομοσπονδίες".

Γ. Φ.

Η ΣΥΓΧΡΟΝΗ ΕΠΟΧΗ

Στο κεφάλαιο "Ο Σύγχρονος κόσμος" του Σχεδίου Προγράμματος της ΚΕ, που τέθηκε σε προσυνεδριακό διάλογο, σημειώνεται:

"Ο καπιταλισμός έχει περάσει στο στάδιο της γενικής του κρίσης, είναι ιστορικά ξεπερασμένος"... "Οι αντεπαναστατικές αλλαγές - ανατροπές, που συνέβησαν στο τέλος του 20ού αιώνα, δεν αλλάζουν το χαρακτήρα της εποχής. Παραμένει η νομοτελειακή αναγκαιότητα για τη σοσιαλιστική επανάσταση και την κομμουνιστική προοπτική, την κατάργηση της εκμετάλλευσης ανθρώπου από άνθρωπο. Η εποχή μας είναι εποχή μετάβασης από τον καπιταλισμό στο σοσιαλισμό, καθώς οξύνθηκαν όλες οι βασικές εκδηλώσεις και τα χαρακτηριστικά του ιμπεριαλισμού"! (Θέση 2, σελ. 4 - 5).

Το Πρόγραμμα ενός επαναστατικού ΚΚ, όπως είναι το ΚΚΕ, βέβαια, στοχεύει πρώτ' απ' όλα στη σφυρηλάτηση της ιδεολογικής, προγραμματικής, οργανωτικής ενότητας και δράσης των πιο πρωτοπόρων δυνάμεων της εργατικής τάξης και κοινωνικών δυνάμεων, που υφίστανται την καταπίεση του καπιταλιστικού συστήματος. Η θέση αυτή καθόλου δε σημαίνει ότι η πρωτοπορία μπορεί να διαμορφώνεται χωρίς αντιφάσεις, μονομέρειες στον τρόπο της σκέψης, της κατάκτησης της γνώσης, της διαμόρφωσης συνείδησης για την κοινωνικο-οικονομική και πολιτική πραγματικότητα, μέσα στην οποία ζει, δρα και μαθαίνει, διαμορφώνεται σαν πρωτοπορία.

Μια από αυτές τις μονομέρειες είναι και η αμφισβήτηση της γενικής κρίσης του καπιταλισμού, η αμφισβήτηση του ιστορικά ξεπερασμένου χαρακτήρα του, εξαιτίας της απολυτοποίησης ορισμένων μόνο φαινομένων, όπως: Η αλλαγή του συσχετισμού δυνάμεων σε βάρος των δυνάμεων του σοσιαλισμού και προς όφελος των δυνάμεων του σύγχρονου καπιταλισμού, του ιμπεριαλισμού. Η ανάπτυξη των παραγωγικών δυνάμεων και ιδιαίτερα των μέσων παραγωγής που συνδέονται με τα νέα επιστημονικά και τεχνολογικά επιτεύγματα. Η ικανότητα του ιμπεριαλισμού σαν συστήματος (ιδιαίτερα στις πιο αναπτυγμένες καπιταλιστικές χώρες) να ενσωματώνει στις επιδιώξεις του μεγάλα τμήματα της εργατικής τάξης. Ακόμα πιο ιδιαίτερα, να ενσωματώνει τα νέα τμήματά της, που χαρακτηρίζονται από αναπτυγμένο επίπεδο μόρφωσης, ειδίκευσης και εργασία σε σύγχρονους κλάδους της παραγωγής και γενικότερα της οικονομίας.

Η γενική κρίση του καπιταλισμού, το ιστορικά ξεπερασμένο του, καθόλου δε σημαίνει απουσία των παραπάνω φαινομένων. Καθόλου δε σημαίνει "ακινησία" στην ανάπτυξη των παραγωγικών δυνάμεων. Σημαίνει επιβράδυνση της ανάπτυξης σε σχέση με τις δυνατότητες που έχει φέρει η ανάπτυξη μέσα στα ίδια τα σπλάχνα του καπιταλισμού. Σημαίνει στυγνή εκμετάλλευση των πιο καθυστερημένων λαών. Σημαίνει αύξηση του βαθμού εκμετάλλευσης, ακόμα κι όταν φαίνεται ν' ανεβαίνει το βιοτικό επίπεδο.(1)

Σημαίνει καταστροφή ενός μέρους των παραγωγικών δυνάμεων, γιατί μόνο έτσι μπορούν αυθόρμητα, στα πλαίσια του καπιταλιστικού τρόπου παραγωγής, να λειτουργήσουν: Η συγκεντροποίηση του κεφαλαίου (το μεγάλο κεφάλαιο να γίνει μεγαλύτερο, καταβροχθίζοντας το μικρότερο). Η επιδίωξη να αμβλυνθεί η τάση πτώσης του μέσου ποσοστού κέρδους, λόγω της αύξησης της οργανικής σύνθεσης του κεφαλαίου, με την εξασφάλιση του μονοπωλιακού υπερκέρδους.

Ας μην ξεχνάμε ότι στην περίοδο ανάπτυξης του καπιταλισμού, η τεχνολογική εξέλιξη ήταν τέτοια που μόνο μια μηχανή μ' έναν εργάτη και έναν βοηθό αντικαθιστούσε 200 εργάτες, ενώ δημιουργούσε μεσοπρόθεσμα νέες θέσεις εργασίας. (2)

Κι αν αυτές οι θέσεις μπορεί να διαβαστούν κάπως θεωρητικές και δύσκολες, και πράγματι είναι, μπορούμε να τις μεταφράσουμε και στη γλώσσα της περιγραφής των φαινομένων:

- Οι ρυθμοί ανάπτυξης του καπιταλιστικού μεγαθηρίου των ΗΠΑ, με αναμφισβήτητη επιστημονική - τεχνολογική ανάπτυξη, περιγράφεται από τον αστό οικονομολόγο Πολ Κρούγκμαν ως εξής:

  • Η μέση αμερικανική οικογένεια, ο μέσος Αμερικανός εργαζόμενος κέρδιζε το 1990 λίγο μόνο περισσότερα (αν μάλιστα κέρδιζε σε πραγματικούς όρους περισσότερα...) απ' όσα στο τέλος της δεκαετίας του '70.(3) Ομως, το 1967 γίνονταν προβλέψεις για την αύξηση των πραγματικών αμοιβών στις ΗΠΑ κατά 150% μέχρι το τέλος του 2000!(4)
  • Για πρώτη φορά, η ανεργία επεκτείνεται και σε υπαλλήλους και

στελέχη.(5)

  • Τα πρώτα 70 χρόνια του 20ού αιώνα, η παραγωγή ανά εργαζόμενο σημείωνε στις ΗΠΑ κατά μέσο όρο ετήσια αύξηση 2,3%. Στις δεκαετίες του '50 και του '80, το ποσοστό αυτό ήταν 2,8%. Ομως, μετά το 1970, η αμερικανική οικονομία κατορθώνει να αποδώσει μέση ετήσια αύξηση παραγωγικότητας μόλις 1,2%. (6)

Κατά τη δεκαετία του 1980, η αυξανόμενη ανισότητα της διανομής του εισοδήματος - και όχι η αύξηση της παραγωγικότητας - υπήρξε η κύρια πηγή ανόδου του βιοτικού επιπέδου για το ανώτερο 10% των Αμερικανών. (7)

  • Για να καταλάβει δε κανείς καλύτερα την "ικανότητα" διαμόρφωσης και εφαρμογής κοινωνικής πολιτικής από τις "ανεπτυγμένες" ΗΠΑ αρκεί να σημειώσει δυο στοιχεία:

Την ομολογία ότι κατά τη διακυβέρνηση επί Ρίγκαν οι φόροι συνολικά μειώθηκαν για τους ευπόρους, ενώ τα ωφελήματα εις είδος για τους φτωχούς - όπως δημόσια στέγη - γίνονταν όλο και πιο σπάνια.(8)

Τη διαμάχη ανάμεσα στα κόμματα του δικομματισμού για το ποιες κοινωνικές περικοπές θα γίνουν, με κριτήριο ποιοι έχουν δικαίωμα ψήφου.(9)

- Το "οικονομικό θαύμα" της καπιταλιστικής Ιαπωνίας οδήγησε στη βίαιη επιχείρηση εκκαθάρισης του μετρό στο Τόκιο από τους άστεγους. Στην Ινδία, μόνο στη Βομβάη 100.000 ζουν στο δρόμο, 5 - 10 άτομα κοιμούνται στο ίδιο δωμάτιο στις φτωχές γειτονιές της Καλκούτας.

- Ενα δισεκατομμύριο άνθρωποι στον κόσμο ζουν σε συνθήκες φτώχειας, 120 εκατομμύρια στον κόσμο, δηλαδή πάνω από το 1/3 της εργατικής δύναμης του πλανήτη, είναι άνεργοι και υποαπασχολούμενοι. (10) Υπάρχουν 130 εκατομμύρια παιδιά στον κόσμο που δεν παρακολουθούν σχολείο και ένα δισεκατομμύριο άνθρωποι είναι αναλφάβητοι (με ιδιαίτερο χαρακτηριστικό ότι τα 2/3 και των δύο κατηγοριών αποτελούν κορίτσια). Μάλιστα, την ίδια ώρα που ξοδεύονται 800 δισ. δολάρια σε όπλα, ενώ χρειάζονται 5 - 6 δισ. δολάρια για την εκπαίδευση των παιδιών.(11)

Αλλά και η όψη της καπιταλιστικής οπισθοδρόμησης στη Ρωσία και άλλες χώρες της Κεντρικής και Ανατολικής Ευρώπης είναι εξίσου εύγλωττες για τη σήψη του ιμπεριαλισμού:

  • Η Ρωσία έχει γίνει ένα είδος στρατηγικής πρωτεύουσας του οργανωμένου εγκλήματος και η ρώσικη μαφία είχε τουλάχιστον 2 - 3 συναντήσεις με τις κυριότερες εγκληματικές οργανώσεις της Ιταλίας, από το '91 ως το '93, που συζητήθηκε στην επιτροπή του Ιταλικού Κοινοβουλίου το ξέπλυμα των ναρκω-δολαρίων, το εμπόριο ναρκωτικών και η πώληση ραδιενεργών υλικών.(12)
  • Σύμφωνα με στοιχεία του υπουργείου Εργασίας στη Ρωσία, 24 εκατ. ή 16,4% του πληθυσμού βρίσκεται κάτω από το επίσημο όριο φτώχειας. Το 10% των πλουσιότερων Ρώσων, από συνολικό πληθυσμό 148 εκατομμυρίων, εισπράττει το 23% του συνολικού εισοδήματος, ενώ το 10% των φτωχότερων εισπράττει μόλις το 3% του συνολικού εισοδήματος. (13)

Ενα χρόνο αργότερα, ανεβαίνει στο ένα τρίτο (1/3) του πληθυσμού αυτό που ζει κάτω από το όριο φτώχειας. Μεταξύ '91 - '93, σημειώθηκε πτώση του πραγματικού μέσου εισοδήματος κατά 43%. (14)

  • Κυβερνητικός παράγοντας του νέου καθεστώτος στην Πολωνία παραδέχτηκε ότι το έγκλημα είναι μοναδική πηγή εισοδήματος για 300.000 περίπου ανθρώπους, ενώ περίπου ένα εκατομμύριο συμμετέχουν συστηματικά σε εγκληματικές δραστηριότητες. (15)

Αλλά, ίσως, πιο εύγλωττη απάντηση για τον αντιφατικό και αντιλαϊκό χαρακτήρα της καπιταλιστικής διεθνοποίησης είναι η μαρτυρία του Ουρουγουανού συγγραφέα Εντουαρντ Γκαελάνο στην 3η Συνάντηση Κορυφής των ηγετών της Λατινικής Αμερικής και Ιβηρικής Χερσονήσου: "Εδώ και 500 χρόνια, κάνουμε φοβερές προσπάθειες για μια διεθνή αγορά, η οποία μας απεχθάνεται. Αξίζει τον κόπο να συνεχίσουμε να ανοιγόμαστε προς τα έξω;.. Η Λατινική Αμερική συμμετέχει στη διεθνή αγορά με ένα 5%. Οσο περισσότερο ανοίγουν οι "Λατίνοι" τις αγορές τους, τόσο περισσότερο σφίγγουν τις δικές τους βιομηχανίες. Τα μεγάλα και άλυτα προβλήματα (δημόσια υγεία, ύδρευση και περιβάλλον) έχουν πια "κάτσει" στα άδεια στομάχια των ανθρώπων της περιοχής. Η Λατινική Αμερική κατάφερε τα τελευταία χρόνια να "αναδείξει" επιπλέον 60 εκατομμύρια φτωχούς. Ενώ η ελευθερία του χρήματος στη Λατινική Αμερική είναι στα "πάνω" της, η δικτατορία της αγοράς προδίδει τους ανθρώπους". (16)

Χρειάζονται τόμοι σελίδων για να καταγραφούν τέτοια φαινόμενα της σήψης του ιμπεριαλισμού. Την "ικανότητα", από τη μια, να κοινωνικοποιεί την παραγωγή και, από την άλλη, να καταστρέφει μέρος του προϊόντος της. Ν' αναπτύσσει τις παραγωγικές δυνάμεις και ταυτόχρονα να συγκρατεί την ανάπτυξή τους, γιατί διαφορετικά θα έπαυε να είναι καπιταλισμός. Ν' αναπτύσσει την εργατική τάξη, την τάξη που δημιουργεί την κοινωνική παραγωγή και άμεσα ενδιαφέρεται να γίνουν, αντίστοιχα, κοινωνική ιδιοκτησία τα μέσα παραγωγής. Και, ταυτόχρονα, να τη χειραγωγεί, να την εγκλωβίζει σε ιδεολογήματα - διλήμματα, να την εξαγοράζει μοιράζοντας τα ψίχουλα από την υπερεκμετάλλευση της πιο βαθιάς καθυστέρησης. Ν' αξιοποιεί την ταλάντευση, τη μικροαστική συνείδηση και νοοτροπία, την έλλειψη εμπειρίας από ταξικές συγκρούσεις των νέων τμημάτων της εργατικής τάξης, για να σπάει την ενότητά της, ν' ανακόπτει την πορεία της ταξικής πάλης. Ακόμα περισσότερο, ν' αξιοποιεί τα μεσαία στρώματα της πόλης και της υπαίθρου, που θιγόμενα από τα μονοπώλια και τον ιμπεριαλισμό συντάσσονται στην αντιιμπεριαλιστική - αντιμονοπωλιακή πάλη. Ομως, πολύ συχνά βρίσκονται με το ένα πόδι σ' αυτήν την πάλη και με το άλλο στη συγκράτηση του αγώνα που θα οδηγούσε στην ανατροπή του συστήματος.

Πρόκειται για παράγοντες, που επιδρούν στην κατάσταση της εργατικής τάξης, ακόμα και στη διαμόρφωση της πρωτοπορίας της. Επιδρούν στις διαθέσεις της, στη στάση ζωής, στο βαθμό οργάνωσης και ενότητάς της, στο βαθμό διαμόρφωσης της ταξικής της συνείδησης. Επιδρούν στο ίδιο το επαναστατικό κόμμα της, στην ιδεολογική - πολιτική και οργανωτική ενότητα και δύναμή του, στη θωράκισή του από την πίεση ιδιαίτερα του δεξιού οπορτουνισμού, αλλά και του αριστερού δογματισμού και κεντρώου συμβιβασμού. Οι δυσκολίες αυτές και άλλες σε τίποτε δεν αλλάζουν το ρόλο των δύο τάξεων, της εργατικής και της τάξης του κεφαλαίου, όχι μόνο στο σύστημα, αλλά και στο σύγχρονο στάδιο ανάπτυξής του, τον ιμπεριαλισμό, και επομένως το ρόλο τους στην κοινωνική εξέλιξη.

Αξίζει να δούμε τις αναλύσεις του Σχεδίου Προγράμματος της ΚΕ του ΚΚΕ, ξανακοιτάζοντας τη μαρξιστική - λενινιστική μεθοδολογία για τον προσδιορισμό της ιστορικής εποχής του καπιταλιστικού συστήματος, επομένως και στην επιστημονική ανάδειξη του ρόλου μιας τάξης στην κοινωνική εξέλιξη. Ο Λένιν σημειώνει ότι η μέθοδος του Μαρξ συνίσταται, πρώτ' απ' όλα, στο να παίρνεται υπόψη το αντικειμενικό περιεχόμενο του ιστορικού προτσές σε μια κατάσταση, για να κατανοηθεί πριν απ' όλα, ποιας τάξης το κίνημα αποτελεί το κύριο ελατήριο μιας ενδεχόμενης προόδου μέσα σε αυτήν τη συγκεκριμένη κατάσταση.(17) Η λενινιστική ανάλυση για την (τρίτη) σύγχρονη εποχή (με κατά προσέγγιση ορόσημο το ξέσπασμα του Α Παγκοσμίου Πολέμου), εποχή που μόλις τότε άρχιζε, τη χαρακτηρίζει σαν "εποχή του ιμπεριαλισμού και των ιμπεριαλιστικών κλονισμών, καθώς και των κλονισμών που απορρέουν από τον ιμπεριαλισμό". Σαν την εποχή, που βάζει την αστική τάξη "στην ίδια κατάσταση", που βρίσκονταν οι φεουδάρχες στην πρώτη εποχή.

Το 1921 ο Λένιν περιγράφει ως εξής την ιμπεριαλιστική εποχή: "Το ζήτημα των ιμπεριαλιστικών πολέμων, της διεθνούς πολιτικής του χρηματιστικού κεφαλαίου, που κυριαρχεί σήμερα σε όλο τον κόσμο και γεννά αναπόφευκτα νέους ιμπεριαλιστικούς πολέμους, που γεννά αναπόφευκτα ένα πρωτάκουστο δυνάμωμα της εθνικής καταπίεσης, της διαρπαγής, της καταλήστευσης, του στραγγαλισμού των αδύνατων, καθυστερημένων, μικρών λαών από μια χούφτα "προηγμένες" δυνάμεις - το ζήτημα αυτό έγινε από το 1914 το αγκωνάρι όλης της πολιτικής, όλων των χωρών της υδρογείου. Είναι το ζήτημα ζωής και θανάτου για δεκάδες εκατομμύρια ανθρώπους. Είναι το ζήτημα, αν στον ερχόμενο ιμπεριαλιστικό πόλεμο, που η αστική τάξη τον προετοιμάζει μπροστά στα μάτια μας, που βλέπουμε να γεννιέται μπροστά στα μάτια μας από τον καπιταλισμό, θα σκοτωθούν 20 εκατομμύρια άνθρωποι (αντί τα 10 εκατομμύρια που σκοτώθηκαν στον πόλεμο του 1914 - 1918 και στους "μικρούς" πολέμους που τον συμπληρώνουν και που δεν τελείωσαν ως τα σήμερα), αν σε αυτόν τον αναπόφευκτο (στην περίπτωση που θα διατηρηθεί ο καπιταλισμός) μελλοντικό πόλεμο θα σακατευτούν 60 εκατομμύρια άνθρωποι (αντί 30 εκατομμύρια που σακατεύτηκαν στα 1914 - 1918). Και στο ζήτημα αυτό, η Οχτωβριανή μας Επανάσταση άνοιξε μια καινούρια εποχή στην παγκόσμια ιστορία". (18)

Μήπως αυτή η περιγραφή μας θυμίζει το σημερινό "υπερσύγχρονο" ιμπεριαλισμό, πολλές φορές κρυμμένο πίσω από τη βιτρίνα των λεωφορειοδρόμων της ηλεκτρονικής επικοινωνίας και της "αφθονίας" στην κατανάλωση;

Μήπως, όχι μόνο πίσω από τη βιτρίνα, αλλά και στις οθόνες των τηλεοράσεων στο κάθε σπίτι, δεν υπάρχει η εικόνα των χιλιάδων σκοτωμένων στη Βοσνία, των χιλιάδων πεινασμένων στην Αφρική, στην Ινδία, των παιδιών - στα ντοκιμαντέρ της UNISEF - που εργάζονται σε συνθήκες πραγματικής σκλαβιάς;

Αυτόν το σύγχρονο κόσμο χαρακτηρίζει και το Σχέδιο Προγράμματος, αναφέροντας ότι: "... η κρίση αγκαλιάζει τον καπιταλιστικό κόσμο στο σύνολό του" (Θέση 8, σελ. 7).

Σε αυτό το έδαφος ωριμάζει η δυνατότητα κατάργησης της εξουσίας του κεφαλαίου, δυνατότητα που πήρε σάρκα και οστά για πρώτη φορά με την Οχτωβριανή Επανάσταση στη Ρωσία, εκφράστηκε με την επανάσταση του Νοέμβρη του 1918 στη Γερμανία, και άλλες επαναστάσεις, ανεξάρτητα από την έκβασή τους.

Πολλοί είναι οι παράγοντες, οι οποίοι μπορούσαν να επηρεάσουν, όχι μόνο τη βραχυπρόθεσμη, αλλά και μεσοπρόθεσμη σταθεροποίηση και περιφρούρηση της Οχτωβριανής Επανάστασης από την αντεπανάσταση. Πρόκειται όμως, για παράγοντες που επηρεάζουν τη μεσοπρόθεσμη ισχυροποίηση της επανάστασης, αλλά σε τίποτε δεν αλλάζουν τον μεταβατικό χαρακτήρα της εποχής, σαν εποχής σήψης του καπιταλισμού και αναγκαιότητας μετάβασης στο σοσιαλισμό, κατώτερη βαθμίδα του νέου κοινωνικο - οικονομικού σχηματισμού, του κομμουνισμού.

Ελένη ΜΠΕΛΛΟΥ

1. Οταν από την αύξηση της παραγωγικότητας το μέρος που διατίθεται για την αύξηση των μισθών και ημερομισθίων αναλογικά υστερεί

2. Κ. Μαρξ: "Το Κεφάλαιο", τ. 1, σελ. 406

3. Πολ Κρούγκμαν: "Η εποχή των μειωμένων προσδοκιών". Εκδ. "Πόλις", σελ. 28

4. Στο ίδιο, σελ. 23

5. Στο ίδιο, σελ. 23

6. Στο ίδιο, σελ. 43

7. Στο ίδιο, σελ. 54

8. Στο ίδιο, σελ. 52

9. Εφημ. ΚΑΘΗΜΕΡΙΝΗ ("The Gardian"), 13/1/96

10. Στοιχεία της Διάσκεψης του ΟΗΕ στην Κοπεγχάγη το 1995, Εφημ. ΤΑ ΝΕΑ, 13/3/1995

11. Στοιχεία της UNISEF, ΕΛΕΥΘΕΡΟΣ, 13/9/1993

12. ΤΑ ΝΕΑ, 12/10/93

13. ΚΕΡΔΟΣ, 3/8/94

14. ΤΟ ΒΗΜΑ, 27/8/95, Εκθεση της Παγκόσμιας Τράπεζας

15. ΑΥΓΗ, 25/8/94

16. Κυριακάτικος ΡΙΖΟΣΠΑΣΤΗΣ, 8/8/93, Ρεπορτάζ Γ. Καραγιώργη

17. Β. Ι. Λένιν, ΑΠΑΝΤΑ, 5η Εκδ. ΣΕ, τ. 26, σελ. 142

18. Β. Ι. Λένιν, ΑΠΑΝΤΑ, 5η Εκδ. ΣΕ, τ. 44, σελ. 148

Πολλοί είναι οι παράγοντες, οι οποίοι μπορούσαν να επηρεάσουν, όχι μόνο τη βραχυπρόθεσμη, αλλά και μεσοπρόθεσμη σταθεροποίηση και περιφρούρηση της Οχτωβριανής Επανάστασης από την αντεπανάσταση. Πρόκειται όμως, για παράγοντες που επηρεάζουν τη μεσοπρόθεσμη ισχυροποίηση της επανάστασης, αλλά σε τίποτε δεν αλλάζουν τον μεταβατικό χαρακτήρα της εποχής, σαν εποχής σήψης του καπιταλισμού και αναγκαιότητας μετάβασης στο σοσιαλισμό, κατώτερη βαθμίδα του νέου κοινωνικο - οικονομικού σχηματισμού, του κομμουνισμού.

Ενα δισεκατομμύριο άνθρωποι στον κόσμο ζουν σε συνθήκες φτώχειας, 120 εκατομμύρια στον κόσμο, δηλαδή πάνω από το 1/3 της εργατικής δύναμης του πλανήτη, είναι άνεργοι και υποαπασχολούμενοι. Υπάρχουν 130 εκατομμύρια παιδιά στον κόσμο που δεν παρακολουθούν σχολείο και ένα δισεκατομμύριο άνθρωποι είναι αναλφάβητοι (με ιδιαίτερο χαρακτηριστικό ότι τα 2/3 και των δύο κατηγοριών αποτελούν κορίτσια). Μάλιστα, την ίδια ώρα που ξοδεύονται 800 δισ. δολάρια σε όπλα, ενώ χρειάζονται 5 - 6 δισ. δολάρια για την εκπαίδευση των παιδιών

Αγώνας για να γενούνε τα σκοτάδια λάμψη

Μιλά στο "Ρ" ο Γ. Αραζός, ένας από τους ελάχιστους επιζώντες των γερμανικών στρατοπέδων

Στον αγώνα της λευτεριάς, της εθνικής ανεξαρτησίας, στον αγώνα για μια καλύτερη κοινωνία, έδωσε ό,τι καλύτερο είχε. Πέρασε τα καλύτερά του χρόνια στις τρομερές φυλακές του Νταχάου και του Μπιρκενάουμ. Επέστρεψε, "ξεγελώντας το θάνατο", στην πατρίδα, για "ν' ανταμειφθεί" για τον πατριωτισμό του από το μισαλλόδοξο μετεμφυλιακό κράτος με νέες διώξεις. Σήμερα, ο 75χρονος Γιάννης Αραζός, με μια σύνταξη πείνας σαν αντάλλαγμα της προσφοράς του, αλλά και με βιώματα που θα τον ακολουθούν στην υπόλοιπη ζωή του, είναι από τους πλέον κατάλληλους να μιλήσει για το αποκρουστικό πρόσωπο του πολέμου και την ανάγκη υπεράσπισης της ειρήνης. Δηλώνει και πάλι έτοιμος, αν χρειαστεί, να ξαναδώσει όλες τους τις δυνάμεις "για να γενούνε τα σκοτάδια λάμψη". Παιδί της γενιάς της ανιδιοτελούς προσφοράς στην πατρίδα και την κοινωνία καλεί τους νέους να παλέψουν για την ειρήνη και την αλλαγή της κοινωνίας, να φράξουν το δρόμο σ' αυτούς που δε διστάζουν ν' ανοίξουν σ' όλο τον πλανήτη νέα κρεματόρια.

Για όλα αυτά, ο Γ. Αραζός μιλά στο "Ριζοσπάστη", καταθέτοντας το περίσσεμα της καρδιάς του στην ενδιαφέρουσα, όσο και συγκλονιστική συνέντευξη που ακολουθεί:

"Ντου", συνθήματα και ...φυσαρμόνικα

- Πότε μπήκατε στην Αντίσταση;

- Γεννήθηκα το 1921 στα Εξάρχεια. Δούλευα σε τεχνικό γραφείο σαν σχεδιαστής ηλεκτρικών και υδραυλικών εγκαταστάσεων. Οταν οι Γερμανοί μπήκαν στην Αθήνα, εντάχθηκα αμέσως στο ΕΑΜ μαζί με πολλούς άλλους από τη γειτονιά μου. Αποστολή μας ήταν να στέλνουμε όπλα στο βουνό και να γράφουμε συνθήματα στους τοίχους. Τα όπλα τα παίρναμε κάνοντας εξορμήσεις - τα "ντου", όπως τα λέγαμε - στους καταυλισμούς των Γερμανών και τα μεταφέραμε μέσα σε τσουβάλια. Οταν περνούσε περίπολος, σταματούσαμε και κάναμε τους κανταδόρους. Εγώ έπαιζα φυσαρμόνικα. Οταν βλέπαμε Γερμανούς, παίζαμε το δικό τους τραγούδι, το "Λιλί Μαρλέν", κι αυτοί μας έλεγαν "γκουτ" και έφευγαν. Οταν βλέπαμε Ιταλούς, παίζαμε το δικό τους τραγούδι, αυτό που είναι γνωστό σαν "κορόιδο Μουσολίνι" (ήταν δικό τους τραγούδι, που εμείς ακόμα και σήμερα σατιρίζουμε έτσι). Μας έλεγαν "μπράβο Γκρέκι" κι έφευγαν. Κι εμείς κάναμε τη δουλιά μας.

Οταν βγαίναμε για συνθήματα στον τοίχο, παίρναμε και κοπέλες μαζί μας και πολλές φορές παριστάναμε τα ραντεβουδάκια. Η συνωμοσία μάς είχε γίνει δεύτερη φύση.

Από την Αλεξάνδρα στη Μέρλιν

- Πώς σας συνέλαβαν;

- Τον Οκτώβρη του 1942,πήρα εντολή να μιλήσω στην Αλεξάνδρα, μια γυναίκα του υποκόσμου, που μάζευε τα κορίτσια της γειτονιάς που έψαχναν για φαγητό και τα πήγαινε στους Γερμανούς και τους Ιταλούς. Την προειδοποίησα να σταματήσει. Αυτή μου μίλησε χυδαία και αμέσως ειδοποίησε τους Γερμανούς. Γύρω στις 3 το πρωί, ήρθαν στο σπίτι μου και με έπιασαν. Λίγο αργότερα, όπως έμαθα, αυτή η γυναίκα σκοτώθηκε από την ΟΠΛΑ. Εμένα με πήγαν στη Μέρλιν.Εκεί είχαν πολλούς τρόπους βασανιστηρίων. Αυτό που έζησα εγώ ήταν "ο τοίχος". Σ' έναν άσπρο τοίχο, είχαν έντεχνα κολλήσει με αίμα φούντες από τρίχες. Ηθελαν να πιστέψουμε πως, αν δε μιλήσουμε, θα μας τίναζαν τα μυαλά στον τοίχο. Ξέροντας τη θηριωδία τους, δεν είχαμε κανένα λόγο να μην το πιστέψουμε. Τα βράδια μας ξυπνούσαν κάθε λίγο για ανάκριση.

Ο Εφιάλτης γερμανοτσολιάς

- Μετά τη Μέρλιν, πού σας πήγαν;

- Μετά από λίγο καιρό, με πήγαν στις φυλακές Αβέρωφ.Εκεί καταδικάστηκα σε θάνατο. Μέσα στα κελιά, ακούγαμε κάθε πρωί το φρουρό που κατέβαινε να πάρει μελλοθανάτους και δεν ξέραμε αν θα σταθεί στη δική μας πόρτα. Αυτό ήταν μεγάλο μαρτύριο. Για πρωινό, μας έδιναν από μισή σταφίδα.Κάθε πρωί ελπίζαμε να τύχει σε μας το κοτσάνι για να είναι μεγαλύτερη η μερίδα για να μας χορτάσει. Πέρασαν 44 μέρες, ώσπου μου ανακοίνωσαν ότι, επειδή υπάρχουν αμφιβολίες, μετέτρεψαν την ποινή μου σε ισόβια.

Με μετέφεραν στα παραπήγματα της οδού Βουλιαγμένης. Στον πρωινό περίπατο, πρόσεξα πως η μάντρα δεν ήταν ψηλή. Μια μέρα, κατάφερα να πηδήξω έξω και βρέθηκα ελεύθερος. Η ελευθερία μου κράτησε λίγο, γιατί με βρήκε ένας γερμανοτσολιάς και με παρέδωσε πίσω.Αυτός, για πολλά χρόνια, ήταν ένας από τους εφιάλτες μου. Φοβόμουν να βγω από το σπίτι, μήπως και με συλλάβει ο γερμανοτσολιάς.

Στην κόλαση του Νταχάου

- Στη Γερμανία, πότε σας μετέφεραν;

- Στις 5 Φλεβάρη του 1943, με μετέφεραν με τρένο. Το ταξίδι κράτησε δεκατέσσερις μέρες σε άθλιες συνθήκες. Μας κατέβασαν στο Νταχάου. Την εποχή που έφθασα, είχε ξεκινήσει καμπάνια μέσα στο στρατόπεδο, αλλά και από τη Σοβιετική Ενωση, για να αποτραπεί η εξόντωση του ΓΓ του ΚΚΕ, Νίκου Ζαχαριάδη.Ηταν πρόσφατη η δολοφονία του Γερμανού κομμουνιστή ηγέτη Ερνεστ Τέλμαν και υπήρχε ανησυχία ότι μεθοδευόταν η εξόντωση των κομμουνιστών ηγετών και ειδικά του Ν. Ζαχαριάδη. Τελικά, η διεθνής καμπάνια απέτρεψε τη δολοφονία του.

Στο Νταχάου, η ασχολία μας ήταν στο κάψιμο των νεκρών στα κρεματόρια. Τα κρεματόρια ήταν σαν μεγάλα συρτάρια που έμπαιναν στο τοίχο. Πατούσαμε κουμπιά για να βγουν έξω, βάζαμε το σώμα και μετά, πατώντας κουμπιά, το "συρτάρι" έμπαινε μέσα. Οταν σε λίγα λεπτά το βγάζαμε, το μόνο που φαινόταν ήταν η σκιά του σκελετού, αποτυπωμένη στο συρμάτινο πλέγμα. Από εκεί είχε βγει ότι οι Γερμανοί κάνουν σαπούνι, γιατί από αυτό το συρμάτινο πλέγμα περνούσαν όλα τα υπολείμματα της καύσης. Σ' αυτό το στρατόπεδο, όπου μαθηματικά βάδιζες προς το θάνατο, δεν υπήρχαν βασανιστήρια.Υπήρχε ειδικό τμήμα για τουφεκισμούς, όπου μέσα σε τρεις μέρες εκτέλεσαν 6.000 Ρώσους.

Στο Νταχάου, έμεινα δύο περίπου μήνες. Οι Γερμανοί χρειάζονταν εργατικό δυναμικό για την καλλιέργεια πατάτας. Ετσι, τον Απρίλη του 1943, με μετέφεραν στο Μπιρκενάουμ,ένα στρατόπεδο στη Βαυαρία έξω από το Μόναχο. Ηταν ένα απέραντο στρατόπεδο σε έκταση περίπου όσο η Αττική. Η φυλακή είχε 7 πατώματα πάνω από το έδαφος και 4 υπόγεια. Ανάλογα με την ποινή που είχες σε πήγαιναν και σε συγκεκριμένο όροφο.

Εξοντωτική δουλιά στα χωράφια

- Πάντως, οι συνθήκες θα ήταν μάλλον καλύτερες από το Νταχάου.

- Οχι, οι συνθήκες εκεί ήταν πολύ δύσκολες. Μετρούσαμε τα δευτερόλεπτα, πότε θα έρθει το μεσημέρι που θα μας έδιναν ένα κομματάκι, που το λέγαμε "σκουπόψωμο", γιατί είχε μέσα σποράκια σαν αυτά που κάνουν τις σκούπες. Πολλές φορές δεν μπορούσαμε να κοιμηθούμε από την πείνα. Το πρωινό ήταν ένα μαυροζούμι που το πίναμε, για να μας κρατήσει όρθιους τόση ώρα στη δουλιά. Ολοι τη μέρα, σκάβαμε στα χωράφια το χειμώνα από τις 5 το πρωί και το καλοκαίρι από τις 3. Φορούσαμε παπούτσια δεμένα με σπάγκους και τα πόδια ήταν έξω, σε θερμοκρασίες πάντοτε σχεδόν κάτω από το μηδέν. Στις 12 το μεσημέρι, κάναμε μια ώρα παύση και μετά συνεχίζαμε ως τις 5. Μετά γυρίζαμε στους θαλάμους, όπου στοιβαζόμασταν διπλάσια άτομα απ' όσα χωρούσε ο κάθε θάλαμος.

Στο στρατόπεδο, ήμασταν 5.000 κρατούμενοι, περίπου οι 1.200 Ελληνες.Οταν δουλεύαμε, μας επιτηρούσε με κιάλια ένας φρουρός από έναν ξύλινο πύργο, ύψους 30 μέτρων. Αντιστοιχούσε περίπου ένας φρουρός σε 2.000 κρατούμενους.Τα σκυλιά του Μπιρκενάουμ

- Μα, πώς μπορούσε να ελέγχει τόσα άτομα;

- Οχι μόνος του. Σε όλη αυτή την απεραντοσύνη υπήρχαν περίπου 10 μεγάλοι σκύλοι. Αν σηκώνονταν στα δύο πόδια, ήταν πιο ψηλοί κι από τον ψηλότερο κρατούμενο. Οταν μας έβλεπαν να κρατάμε την τσάπα στο χέρι ή να δουλεύουμε σκυφτοί, έμεναν ήσυχοι. Αν κάποιος σταματούσε, κοίταζαν μήπως κάνει τη σωματική του ανάγκη και τότε δεν αντιδρούσαν καθόλου. Οταν τελείωνε και δεν ξανάπιανε αμέσως την τσάπα, ο σκύλος γρύλιζε προειδοποιητικά. Σε περίπτωση που ο κρατούμενος δε συνέχιζε τη δουλιά αμέσως, σηκωνόταν στα δυο του πόδια και τον ξέσχιζε. Μετά τον έπιανε με τα δυο του πόδια, τον ζύγιζε από τη μέση και τον πήγαινε νεκρό στα πόδια του βαχμάιστερ, του διοικητή του στρατοπέδου. Τέτοιο θάνατο βρήκαν 2 Ρώσοι και 1 Γάλλος.

Η "φάση της κιθάρας"

- Αυτός ήταν ο μόνος κίνδυνος;

- Ο μεγαλύτερος κίνδυνος ήταν η εξάντληση. Με αυτό τον τρόπο ζωής, φτάσαμε πια στη "φάση της κιθάρας", αλλά αυτοί μας διατηρούσαν, γιατί ήθελαν τα εργατικά μας χέρια. Στη "φάση της κιθάρας", άρχιζες πια να στραγγίζεις από κρέας και στο διάστημα ανάμεσα στα πλευρά δεν υπήρχε κρέας. Εκανε την εμφάνιση του, ανάγλυφα πια, το κόκαλο. Χτυπώντας με τα δάχτυλα τα πλευρά μας, ακούγονταν ένας ξύλινος ξερός ήχος, σαν να χτυπούσες κιθάρα. Ξέραμε πως όποιος φτάσει σ' αυτή τη φάση βαδίζει προς το κρεματόριο, γιατί τους άχρηστους εργάτες τους έστελναν στα κρεματόρια.Δεν μπορούσε κανείς να δηλώσει άρρωστος, γιατί θα κατέληγε στα πειράματα. Εγώ υπέφερα από τις αμυγδαλές και είχα πυρετό και δεν τολμούσα να το δηλώσω. Με μια ένεση θα με σκότωναν.

Δε θα αντέχαμε για πολύ ακόμα. Αν δεν τους έπαιρνε φαλάγγι ο Κόκκινος Στρατός, αυτή τη στιγμή εμείς οι δυο δε θα μιλούσαμε.Θα με κρατούσαν ακόμα λίγους μήνες και μετά θα με έστελναν για πειράματα. Οι Γερμανοί ήξεραν πότε ήμασταν έτοιμοι για "τα περαιτέρω". Ευτυχώς, έληξε ο πόλεμος. Στις 12 Απρίλη του 1945, μπήκαν στο στρατόπεδο οι Αγγλοι, οι Γάλλοι και οι Αμερικάνοι.

Δεν πρόλαβαν

- Πώς οι Γερμανοί σάς άφησαν ζωντανούς μάρτυρες της θηριωδίας τους;

- Φαίνεται πως οι μάχες γύρω έγιναν πολύ γρήγορα και δεν πρόλαβαν, αλλιώς θα έβαζαν τα πολυβόλα - όπως έκαναν αλλού - και θα μας θέριζαν. Ο Γερμανός διοικητής μια μέρα μάς ανακοίνωσε ότι τελείωσε ο πόλεμος και είμαστε ελεύθεροι. Ζήτησε να μην προβούμε σε έκτροπα. Ομως, την ίδια στιγμή, οι κρατούμενοι βγήκαν από τους θαλάμους και τα κελιά και έγιναν μέχρι και λιντσαρίσματα, κυρίως από Ιταλούς. Επιασαν έναν Γερμανό φρουρό τού έβγαλαν το χέρι και, χρησιμοποιώντας το σαν όργανο ξυλοδαρμού, τον σκότωσαν. Αυτό το μακελειό κράτησε περίπου 20 λεπτά. Μέχρι να μπουν μέσα οι Αγγλοαμερικάνοι, λιντσαρίστηκαν 15 Γερμανοί. Μόνο ένας επέζησε. Αυτή η εμπειρία ήταν πολύ φριχτή. Εγώ έκανα πολλά χρόνια να συνέλθω. Για χρόνια, νοσηλεύτηκα σε νευρολογικές κλινικές, αδυνατώντας να ξεχάσω.

Με το φόβο του Δεκέμβρη

- Τελικά, όμως, ελευθερωθήκατε. Κι από κει, σε λίγες μέρες, πίσω στην Ελλάδα...

- Μακάρι να ήταν έτσι. Από την άλλη μέρα, άρχισαν να φεύγουν οι Ρώσοι, οι Γάλλοι και οι Ιταλοί. Σε μας, τους Ελληνες, έφερναν δυσκολίες. Αργότερα μάθαμε ότι όλα αυτά τα έκαναν με σκοπιμότητα. Τότε ήταν πολύ νωπά τα γεγονότα του Δεκέμβρη '44 στην Αθήνα. Καταλάβαιναν ότι αν πάνω από 3.000 Ελληνες απ' όλα τα στρατόπεδα πηγαίναμε στην Αθήνα, δε θα τους συνέφερε καθόλου.Μας κράτησαν πάνω από έξι μήνες σε ένα σχολείο στο Μόναχο. Στην Ελλάδα, γυρίσαμε το Σεπτέμβρη του 1945.

Αντικομμουνισμός και διώξεις με ...γερμανικές μεθόδους

- Τότε θα αναπνεύσατε για πρώτη φορά τον αέρα της ελευθερίας.

- Οχι. Το αντίθετο. Οταν γύρισα στην Αθήνα, ήμουν πολύ εξασθενημένος. Ζύγιζα περίπου 20 κιλά, όσο ένα δεκάχρονο παιδί.Αμέσως, με κάλεσε η Ασφάλεια, με καλωσόρισε, και μου είπε ότι είμαι ήρωας. Ομως, την άλλη μέρα, με ξαναφώναξε ο διοικητής του 5ου Παραρτήματος Ασφάλειας Εξαρχείων, κάποιος Τζέκος, και μου είπε να κάνω δήλωση ότι δεν είμαι κομμουνιστής. Αρνήθηκα, λέγοντας ότι από τύχη επέζησα από τους Γερμανούς που με δίωκαν σαν κομμουνιστή και μόλις γυρίζω στην πατρίδα μου είναι απαράδεκτο να με διώκουν ξανά με την ίδια "κατηγορία". Με απείλησε πως θα με στείλει εξορία, εμένα που ακόμα μύριζα από τη μούχλα των κελιών του Νταχάου και του Μπιρκενάουμ.

Σε λίγο καιρό, έκαναν ένα μπλόκο στην Ιπποκράτους, τότε με την απεργία των αρτοποιών. Αρχισαν να ρίχνουν στο ψαχνό και τραυμάτισαν δύο κοπέλες. Με κατηγόρησαν ότι οπλοφορούσα κι ότι εγώ τραυμάτισα τις γυναίκες. Επί 6 μήνες, ήμουν στην παρανομία. Τελικά, πολλοί περαστικοί από την οδό Ιπποκράτους, όπου έγινε το έγκλημα, κατέθεσαν την αλήθεια. Ετσι βγήκε αθωωτικό βούλευμα κι έπαψε η δίωξή μου. Ομως, σε λίγες μέρες, το Φλεβάρη του 1946,με συνέλαβαν στο σπίτι μου. Ηρθαν την ίδια ώρα και με τον ίδιο τρόπο που είχαν έρθει οι Γερμανοί. Από τότε, έκανα άλλα 9 χρόνια να ξαναδώ σπίτι και οικογένεια.

Η Μακρόνησος δεν είναι ...Νταχάου

- Πού ήσασταν αυτά τα χρόνια;

- Εξορίστηκα στην Ικαρία και στη συνέχεια στο Μακρονήσι.Οταν πήγα εκεί, αυτοί είχαν φακέλους με το παρελθόν του καθενός. Οταν είδαν το δικό μου, με φώναξε ο Βασιλόπουλος, διοικητής του ΑΕΤΟ, και μου είπε "Κοίταξε, Αραζέ, εδώ δεν είναι Νταχάου για να γλιτώσεις. Είναι Μακρόνησος".

Στο Μακρονήσι έμεινα δύο χρόνια, το 1949 και το 1950.Ζητούσαν να κάνω δήλωση και με χτυπούσαν. Το τελευταίο που θυμάμαι είναι ότι δέχτηκα ένα χτύπημα στο κεφάλι. Μετά, δεν ξέρω πότε, βρέθηκα στο Δαφνί, στο Ψυχιατρείο. Από τότε μπαινόβγαινα σε κλινικές. Εκανα πολύ καιρό να συνέλθω. Οταν ήρθε η χούντα και με έπιασε, είχα την κόρη μου πολύ μικρή στην κούνια και τη γυναίκα μου άρρωστη. Τους μίλησαν οι γείτονες για την υγεία μου και με άφησαν. Για αρκετά χρόνια, είχα ψυχολογικά προβλήματα. Βγήκα πάλι στην παρανομία, αν και αντιμετώπιζα προβλήματα υγείας. Είχα αμνησία.

Το Νταχάου "κοστολογείται" 51.000

- Τουλάχιστον, μετά τη μεταπολίτευση, αναγνώρισε το κράτος την προσφορά σας;

- Μετά την "αναγνώριση" της Αντίστασης, το 1983 - '84, έκανα τα χαρτιά μου για να βγάλω αναπηρική σύνταξη. Είχα σιγουριά ότι ένας κρατούμενος γερμανικού στρατοπέδου θα έπαιρνε σίγουρα και γρήγορα σύνταξη. Στο δικαστήριο που έγινε απέρριψαν την αίτησή μου, γιατί βρήκαν "ελλιπή" τα δικαιολογητικά.Τι παραπάνω στοιχεία ζητούσαν από το πιστοποιητικό του "Ερυθρού Σταυρού" που τους προσκόμισα; Εγινε νέο δικαστήριο και πάλι την απέρριψαν. Στο τρίτο δικαστήριο, μου ενέκριναν το χαμηλότερο ποσοστό αναπηρίας με 20%. Σήμερα, μου "ξεπληρώνουν" τόσα χρόνια φυλακής με 51.000 δραχμές το μήνα.

Συνεχίζουν τον εμπαιγμό

- Η Γερμανία ισχυρίζεται ότι εξόφλησε τις θηριωδίες της. Σήμερα, όμως, η Ελλάδα ζητά την πληρωμή πολεμικών επανορθώσεων. Πιστεύετε ότι η Γερμανία θα δώσει τις επανορθώσεις, τη στιγμή που η κυβέρνηση δεν πιέζει τους νέους μας "συμμάχους";

- Υπάρχουν δυνατότητες να πάρουμε αυτά που δικαιούμαστε. Ομως, όσο υπάρχουν κυβερνήσεις με λογική υποτακτικού, δεν πρόκειται να παρθεί ποτέ δεκάρα.Η κυβέρνηση είπε στον κρατούμενο, στη χήρα του σκοτωμένου, σ' αυτόν που του έκαψαν το σπίτι να πάει στον κοινοτάρχη και τον δήμαρχο, για να διεκδικήσει αυτά τα τεράστια κονδύλια. Μα, αυτό είναι κοροϊδία. Συνεχίζουν να εμπαίζουν τον καταταλαιπωρημένο κόσμο.Το ελληνικό κράτος είναι υποχρεωμένο να διεκδικήσει όσα δικαιούμαστε. Τώρα, πριν κι εμείς οι τελευταίοι επιζώντες φύγουμε από τη ζωή.

Τα ιδανικά μάς κρατούν ζωντανούς

- Γνωρίζοντας ότι αν ξαναζούσατε θα περνούσατε πάλι τα ίδια, θα το κάνατε ξανά;

- Ναι, ανεπιφύλακτα.Αν κάτι μας κράτησε στη ζωή και αντέξαμε και στις φυλακές των Γερμανών και τις άλλες διώξεις, ήταν τα υψηλά ιδανικά. Το πρώτο και σπουδαιότερο, το ιδανικό της ειρήνης. Προπαντός, όσοι ζήσαμε τα στρατόπεδα της Γερμανίας, ξέρουμε τι σημαίνει ειρήνη και τι θα πει πόλεμος.Κι όταν εμείς διαδηλώνουμε για την ειρήνη, δεν το κάνουμε για να περάσει η ώρα. Ξέρουμε πως, αν δεν υπάρχει ειρήνη, θα υπάρξουν κρεματόρια.Υπάρχουν κι άλλα ιδανικά: Τα ιδανικά μιας κοινωνίας χωρίς ναρκωτικά, χωρίς πείνα, χωρίς ανέργους. Αυτά τα ιδανικά μάς κρατούσαν και μας κρατάνε ακόμα στη ζωή. Και συνεχίζουμε να παλεύουμε γι' αυτά. Για την ειρήνη και την αλλαγή της κοινωνίας.

- Αξίζει γι' αυτά τα ιδανικά να περάσει κανένας τόσες κακουχίες, να αφιερώσει ακόμα και τη ζωή του;

- Ναι. Εγώ θα έλεγα όχι μόνο μια φορά κι άλλες τρεις φορές ακόμα.Αξίζει. Γιατί, όπως λέει ο ποιητής: "Αν δεν καώ εγώ, αν δεν καείς εσύ, αν δεν καούμε εμείς, πώς θα γενούνε τα σκοτάδια λάμψη;".Μέσα σ' αυτές τις δυο κουβέντες, κλείνονται όλα. Αξίζει ο κόπος. Αξίζει το κρεματόριο. Αξίζει η μάντρα της Καισαριανής. Αξίζουν μπροστά σ' όλα αυτά τα ιδανικά.

Να μη λείψει η αντίσταση

- Στη σημερινή εποχή, που βασιλεύει ο ατομισμός και το βόλεμα, αυτές τις αξίες, που σας έκαναν να μείνετε όρθιοι, κάποιοι τις θεωρούν ξεπερασμένες. Προσπαθούν να διαπαιδαγωγήσουν τη νεολαία με άλλες "αξίες". Εσείς, με όλα όσα είδαν τα μάτια σας, τι μήνυμα θα δίνατε στα νέα παιδία;

- Θα τους έλεγα να συμμετέχουν σε κάθε συγκέντρωση για την ειρήνη. Να πρωτοστατούν, όπου βλέπουν κοινωνικούς αγώνες για το ψωμί του πατέρα τους, για τη δουλιά του πατέρα τους, που μπορεί να τη χάσει αύριο.Για κάποιο μεγαλύτερο, που αδιαφορεί γι' αυτά, εμείς δε θα πούμε "άξιος της τύχης του", όσο ζούμε. Θα είμαστε πάντα δίπλα του και θα του λέμε "κάνε αγώνα να μην γίνεις άνεργος, να μην πεθάνει το παιδί σου με τη σύριγγα στη φλέβα".Δεν μπορεί να κωφεύουν όλοι. Γιατί, αν δεν αντισταθούμε σήμερα στους πολεμοχαρείς, αυτοί που τώρα λέγονται "σύμμαχοι" δε θα διστάσουν, αν θα 'ρθει η ώρα, να ξανανοίξουν πάλι κρεματόρια.

Παναγιώτης ΖΑΒΟΥΔΑΚΗΣ

ΛΕΖΑΝΤΑ

Από προηγούμενη κινητοποίηση στην Πλατεία Κάνιγγος

Οσοι έζησαν τα στρατόπεδα της Γερμανίας, έμαθαν τι θα πει πόλεμος και τι σημαίνει ειρήνη. Τα ιδανικά της ειρήνης και της αλλαγής της κοινωνίας τους κράτησαν ζωντανούς. Και συνεχίζουν να παλεύουν γι' αυτά

Οι νέοι πρέπει να πρωτοστατούν στους φιλειρηνικούς και τους κοινωνικούς αγώνες. Αν σήμερα δεν αντισταθούν όλοι στους πολεμοχαρείς, αυτοί που λέγονται "σύμμαχοι" δε θα διστάσουν, αν θα 'ρθει η ώρα, να ξανανοίξουν πάλι κρεματόρια

Συνεχίζουν να εμπαίζουν τον καταταλαιπωρημένο κόσμο. Oσο υπάρχουν κυβερνήσεις με λογική υποτακτικού, οι Γερμανοί δεν πρόκειται ποτέ να πληρώσουν τις πολεμικές επανορθώσεις. Το ελληνικό κράτος είναι υποχρεωμένο να τις διεκδικήσει, πριν φύγουν από τη ζωή και οι τελευταίοι επιζώντες .



Ευρωεκλογές Ιούνη 2024
Μνημεία & Μουσεία Αγώνων του Λαού
Ο καθημερινός ΡΙΖΟΣΠΑΣΤΗΣ 1 ευρώ