Τη βδομάδα που πέρασε - σε μια ανάπαυλα της κρίσης της Ιμια - τα τοκ - σόου και τα πρωτοσέλιδα των ταμπλόιντ μονοπώλησαν οι μπασκετμπολίστες. Ο Φασούλας κι ο Γιαννάκης. Ο Γκάλης και ο Πολίτης. Οι αθλητές στο πλευρό των οποίων έκλεβε δόξα το 1987 και ένθεν η πολιτική ηγεσία, βορά στο βωμό της θεαματικότητας και της παραπληροφόρησης.

Τα προβλήματα της Εφορίας στον αθλητικό χώρο ήταν γνωστά. Κανένας ποδοσφαιριστής δεν πλήρωνε φόρο μέχρι το 1979, που το ποδόσφαιρο έγινε επαγγελματικό. Ούτε ένας μπασκετμπολίστες ή βολεϊμπολίστας δε δήλωνε τα έσοδά του στην Εφορία μέχρι που ψηφίστηκε ο Ν. 1958 το 1991. Τα εισοδήματα ολυμπιονικών, πρωταθλητών κόσμου και Ευρώπης δεν υπόκεινται σε φόρο, σύμφωνα με το νόμο 75/75.

Στο ποδόσφαιρο, το μπάσκετ και το βόλεϊ, οι αθλητές πρωτοστάτησαν στην καθιέρωση των συμβολαίων. Το κράτος αδιαφορούσε για τα διαφυγόντα κέρδη του. Με την πολιτική των τακτικών κι εκτάκτων επιχορηγήσεων και των πολιτικών παρεμβάσεων εξέθρεψε την ασυδοσία σε επίπεδο συλλόγων. Τα σωματεία μετατράπηκαν σε δεξαμενές άντλησης ψηφοφόρων, οι εξέδρες των γηπέδων γέμισαν πολιτικές προσωπικότητες, φτάνοντας στο σημείο η ΝΔ να επισπεύσει το 1993 τη μεταγραφή του Γαλακτερού στον ΠΑΟΚ, προκειμένου να μην υπάρξουν διαμαρτυρίες φιλάθλων, στη διάρκεια των εγκαινίων της Διεθνούς Εκθεσης Θεσσαλονίκης, στον τότε πρωθυπουργό Κ. Μητσοτάκη.

Πέντε χρόνια μετά την καθιέρωση του επαγγελματικού μπάσκετ, το κράτος ανακάλυψε τη φοροδιαφυγή. Ερώτηση: Γιατί όχι νωρίτερα; Ο νόμος 1958/91 προέβλεπε τις απαραίτητες ασφαλιστικές δικλείδες ελέγχου, σε μηνιαία και ετήσια βάση. Οι αρμόδιες υπηρεσίες δεν κοιμήθηκαν, ούτε αδιαφόρησαν. Συνειδητά έκλεισαν τα μάτια. Τη μια υπήρχε το Μακεδονικό, την άλλη οι εκλογές για την Τοπική Αυτοδιοίκηση και τη Βουλή, την επόμενη η κομματική πελατεία και το φαινόμενο θέριεψε. Ποιος αλήθεια ενθάρρυνε σωματεία στην παρακράτηση φόρου προστιθέμενης αξίας; Χρήματα που είχαν εισπραχθεί, δηλαδή, από την πώληση εισιτηρίων και ξοδεύτηκαν πιθανά σε μεταγραφές. Ποιοι μεσολαβούσαν όταν η αρμόδια Εφορία αρνούνταν κατ' επανάληψη να σφραγίσει, π.χ., τα εισιτήρια του Αρη, επειδή δεν υπήρχε, όπως προβλέπει ο νόμος, φορολογική ενημερότητα. Οι πολιτευτάδες του εκάστοτε κυβερνώντος κόμματος από τη Θεσσαλονίκη, ασφαλώς, μπορούν να δώσουν πολλές χρήσιμες πληροφορίες στον Αλ. Παπαδόπουλο.

Από τη στιγμή που διατάχτηκε η ΥΠΕΔΑ να ελέγξει τα ΤΑΚ, το αποτέλεσμα, εκτός ίσως της απόκρυψης εισοδημάτων εκ μέρους ορισμένων αθλητών, ήταν αναμενόμενο. Σωματεία χρεωμένα στο δημόσιο, που αγωνίζονται στην Α1 κατηγορία μόνο και μόνο επειδή όλα αυτά τα χρόνια το κράτος "βάζει νερό στο κρασί του", καταστρατηγώντας την ισχύουσα νομοθεσία.

Εκείνο που κανείς δε φανταζόταν ήταν η διαπόμπευση αθλητών. Πριν αποσαφηνιστεί το καθεστώς που ίσχυε πριν το 1991 με το νόμο 75/75, πριν καν ενημερωθούν οι "κατηγορούμενοι" για τις παραβάσεις τους, διεθνείς αθλητές με προσφορά στο άθλημα και τη χώρα έπεσαν θύματα μικροπολιτικής και κυνηγών ανθρωποκεφαλών χάριν της θεαματικότητας. Οι υπηρεσίες της ΥΠΕΔΑ το ίδιο διάστημα κρατούσαν στα χέρια τους καταστάσεις φοροδιαφυγής εφοπλιστών και καναλαρχών. Ομως, αυτές δεν είδαν και δε θα δουν ποτέ το φως της δημοσιότητας.

Πολλοί από τους αθλητές, που διαπομπεύτηκαν δημοσίως, αν και δήλωσαν έτοιμοι να επανορθώσουν το οποιοδήποτε σφάλμα τους, θα κληθούν το καλοκαίρι στους Ολυμπιακούς Αγώνες της Ατλάντα να κρατήσουν ψηλά την ελληνική σημαία. Με τι κουράγιο άραγε;

Γιάννης ΓΕΩΡΓΑΚΗΣ

Εντυπωσιακή ανάπτυξη παίρνει το μπάσκετ μετά το 1987 και τη νίκη της Εθνικής στο Ευρωπαϊκό Πρωτάθλημα. Τα οικονομικά μεγέθη πολλαπλασιάζονται και πολλοί αθλητές υπογράφουν πλουσιοπάροχα συμβόλαια. Επί μια τετραετία τα ποσά αυτά δεν εμφανίζονται πουθενά. Το άρθρο 47 του νόμου 75/75 είναι απαγορευτικό για την Εφορία. "Οι παρεχόμενες υπό αθλητικών σωματείων ή ενώσεων αποζημιώσεις οδοιπορικών και λοιπών εξόδων ταξιδίων, ως και οι παροχές διατροφής σε ερασιτέχνες αθλητές εντός του πλαισίου των διατάξεων περί φιλάθλου ιδιότητας, δεν αποτελούν εισόδημα και δεν υπόκεινται εις φόρον εισοδήματος" αναφέρει. Το κράτος δεν κάνει τίποτα προκειμένου να αλλάξει το καθεστώς που ήδη έχει αρχίσει να προκαλεί το δημόσιο αίσθημα. Προς τιμήν τους, την πρωτοβουλία αναλαμβάνουν οι ίδιοι οι αθλητές. Παραμονές του Ευρωπαϊκού Πρωταθλήματος 1991, καταφεύγουν μάλιστα σε απεργία διαρκείας, υποχρεώνοντας το κράτος να καθιερώσει τα επαγγελματικά συμβόλαια, με το νόμο 1958. Οι πάντες υποχρεώνονται να δηλώνουν τα εισοδήματά τους κι όποιοι δεν το κάνουν, λογικά και με το νόμο φοροδιαφεύγουν. Οπως δηλώνει στον "Ρ" ο γγ της ΕΣΑΚ, Π. Μπλάνας, έκτοτε όλα τα εισοδήματα φορολογούνται στην πηγή τους, και ειδικότερα:

• Οι τακτικές μηνιαίες αποδοχές φορολογούνται με 12,7%. Πρόκειται για αυτοτελή φόρο τον οποίο το σωματείο υποχρεούται να αποδώσει στην οικεία Εφορία.
• Τα πριμ μεταγραφής, υπογραφής ή ανανέωσης συμβολαίων, φορολογούνται με 12,7%. Το σωματείο παρακρατεί και αποδίδει το φόρο μισθωτών υπηρεσιών.
• Στα πριμ στόχων, το σωματείο παρακρατεί και αποδίδει φόρο 15%.
• Οι κάτω των 21 χρόνων πληρώνονται με τη μορφή οδοιπορικών και διατροφής σύμφωνα με το νόμο 75/75. Το σωματείο παρακρατεί και αποδίδει χαρτόσημο 1,2%. Σε τυχόν πριμ και απολαβές γίνεται παρακράτηση φόρου 15%.
• Για τους αλλοδαπούς αθλητές ισχύει ό,τι και για τους Ελληνες, με τη διαφορά ότι οι αετονύχηδες μάνατζέρ τους πετυχαίνουν να χρεώνουν το συγκεκριμένο ποσό στα σωματεία. Επιπλέον, το πιθανότερο είναι ότι κανένας τους δεν υποβάλλει φορολογική δήλωση στο ελληνικό δημόσιο.

Το ερώτημα είναι αν αποδίδονται αυτοί οι φόροι; Οι πληροφορίες λένε ότι το μεγαλύτερο μέρος των οφειλών που... ανακάλυψε η ΥΠΕΔΑ στα Τμήματα Αμειβομένων Καλαθοσφαιριστών, βαρύνουν τα σωματεία και όχι τους αθλητές. Κι εδώ βρίσκεται το μεγάλο πρόβλημα. Ενώ οι αθλητές που δεν υπέβαλαν φορολογική δήλωση, ή απέκρυψαν κάποια ποσά, δείχνουν πρόθυμοι να προχωρήσουν σε συμβιβασμό, τα σωματεία κινδυνεύουν με διάλυση. Τα χρέη είναι πολλά και τα ταμεία άδεια.

Παράδεισος για κάθε Ευρωπαίο μπασκετμπολίστα θα είναι το ελληνικό πρωτάθλημα, σε περίπτωση που από τη νέα περίοδο επιτραπεί η ελεύθερη διακίνηση αθλητών, σύμφωνα με την απόφαση του Ευρωπαϊκού Δικαστηρίου στην υπόθεση Μπόσμαν. Πόλος έλξης, τα μεγάλα συμβόλαια και η χαμηλή φορολογία. Οι καλύτεροι Ιταλοί, Ισπανοί, Γάλλοι και Γερμανοί μπασκετμπολίστες θα παρακαλάνε για ένα συμβόλαιο σε ελληνικό σύλλογο. Οταν στην Ελλάδα πέντε ξένοι παίκτες εισπράττουν πάνω από 1 εκατ. δολ. ετησίως, στην Ισπανία ο πιο ακριβοπληρωμένος είναι ο Αρλάουσκας της Ρεάλ με 775.000 δολάρια και στη Γαλλία ο Ντάρεν Ντέι της Ορτέζ με 500.000. Η διαφορά είναι ακόμα μεγαλύτερη υπέρ των... Ελλήνων, αν συγκρίνουμε τους φορολογικούς συντελεστές. Στην Ισπανία η φορολογική κλίμακα των μπασκετμπολιστών φτάνει το 40%, στην Ιταλία το 37% και στη Γαλλία το 45%.

Είναι πολύ πιθανό πίσω από το θόρυβο που έντεχνα καλλιεργήθηκε για τη φορολόγηση των αθλητών, να κρύβεται πρόθεση του υπουργείου Οικονομικών για άνοδο της φορολογικής κλίμακας, ενώ ενδέχεται να έχει υπάρξει παρέμβαση της Ευρωπαϊκής Ενωσης για το συγκεκριμένο θέμα.