Τελικά, δεν αποτέλεσαν μόνο επίδειξη κοινωνικής αναισθησίας τα περίφημα Επιδόματα Κοινωνικής Αλληλεγγύης (ΕΚΑΣ), αλλά αποδείχτηκαν και διπλή κοροϊδία για τους συνταξιούχους.

Το κόστος - 26 δισ. για το 1996 - θα καλυφθεί από τους προϋπολογισμούς των ίδιων των Ταμείων, ενώ η αρχική συμφωνία ήταν να καλυφθεί από το κράτος. Επίσης η αύξηση των κατώτερων συντάξεων σύμφωνα με τον πληθωρισμό, που θεσμοθετείται από 1.1.1997, προβλέπεται να καλυφθεί πάλι από τα Ταμεία.

• Δε δόθηκαν από την 1.7.1996, όπως είχε ανακοινώσει ο πρωθυπουργός Κ. Σημίτης στις 6.6.1996, αλλά αναμένεται να αρχίσουν να δίνονται αναδρομικά από τον Αύγουστο (ΙΚΑ) και να ολοκληρωθούν στα μέσα Σεπτέμβρη για όλα τα Ταμεία.

Το ζήτημα της καθυστέρησης των ΕΚΑΣ ήταν το θέμα χτεσινής σύσκεψης υπό τον πρωθυπουργό Κ. Σημίτη,στην οποία πήραν μέρος ο υπουργός Εμπορικής Ναυτιλίας Κ. Σφυρίου,οι υφυπουργοί Οικονομικών Γ. Δρυς και Κοινωνικών Ασφαλίσεων Γ. Φαρμάκης και ο διοικητής του ΙΚΑ Γρ. Σολωμός.Επίσης το ίδιο θέμα συζητήθηκε και στη συνάντηση του πρωθυπουργού με τον υπουργό Εργασίας και Κοινωνικών Ασφαλίσεων Ε. Γιαννόπουλο.

Μετά την πρώτη συνάντηση, ο Ν. Φαρμάκης δήλωσε ότι το ΙΚΑ είναι έτοιμο να αρχίσει την αναδρομική χορήγηση των ΕΚΑΣ εντός του Αυγούστου και να ολοκληρωθεί από όλους τους ασφαλιστικούς οργανισμούς στα μισά του Σεπτέμβρη. Επίσης ο Γ. Δρυς δήλωσε ότι το δημόσιο είναι έτοιμο να χορηγήσει τα ΕΚΑΣ.

Αργότερα, ο Ε. Γιαννόπουλος δήλωσε ότι για να χορηγηθεί το επίδομα πρέπει πρώτα να ψηφιστεί η σχετική τροπολογία στο νομοσχέδιο για την ανεργία, η συζήτηση του οποίου θα αρχίσει την προσεχή Τρίτη. Επίσης, πρόσθεσε ότι το επίδομα θα δοθεί αναδρομικά εντός του Σεπτέμβρη και ότι ορισμένα μικρά Ταμεία μπορούν να το δώσουν νωρίτερα, γιατί έχουν λίγους συνταξιούχους.

Χτες, ο Ε. Γιαννόπουλος έδωσε στη δημοσιότητα τη σχετική τροπολογία για τα ΕΚΑΣ.

Σύμφωνα με την ειδική έκθεση της τροπολογίας, τα ΕΚΑΣ για το β εξάμηνο του 1996 θα κοστίσουν 26 δισ. δραχμές και η "εν λόγω δαπάνη θα καλυφθεί από τους προϋπολογισμούς των ασφαλιστικών οργανισμών και τον προϋπολογισμό του ΝΑΤ". Να σημειωθεί ότι όταν αποφασίστηκε η χορήγηση των ΕΚΑΣ έγινε η συμφωνία να καλυφθεί από το Λογαριασμό Κοινωνικής Αλληλεγγύης (ΛΑΦΚΑ), ενώ τώρα φορτώνεται στις πλάτες των ασφαλιστικών ταμείων και ιδιαίτερα στο ΙΚΑ, από το οποίο θα επιδοτηθούν 260.000 από τους 384.000 συνολικά συνταξιούχους, που υπολογίζει η κυβέρνηση ότι θα πάρουν τελικά τα ΕΚΑΣ και τα επιδόματα εξομάλυνσης.

Από την εισηγητική έκθεση της τροπολογίας φαίνεται καθαρά ότι "διαγράφεται" στην ουσία το βασικό αίτημα των συνταξιούχων για επανασύνδεση των κατώτερων συντάξεων του ΙΚΑ με τα 20 ημερομίσθια του ανειδίκευτου εργάτη, καθώς και η ανάλογη ρύθμιση για τα υπόλοιπα ασφαλιστικά ταμεία. "Με δεδομένο, αναφέρει, το σκοπό θέσπισης των κατωτάτων ορίων, που είναι η εξασφάλιση ενός αξιοπρεπούς ορίου διαβίωσης σε άτομα μεγάλης κυρίως ηλικίας, κρίνεται απαραίτητο να αλλάξει ο τρόπος αναπροσαρμογής τους, ώστε να μη διαβρώνονται από τον πληθωρισμό. Ετσι, από 1.1.1997, τα κατώτατα όρια συντάξεων όλων των οργανισμών κύριας ασφάλισης θα αυξάνονται αυτόματα κατ' έτος σύμφωνα με το Δείκτη Τιμών Καταναλωτή". Η αύξηση δε θα γίνει εφάπαξ, αλλά σε δυο, εξ ημισείας, δόσεις: την 1η Γενάρη και την 1η Ιούλη. Επίσης προβλέπεται και διορθωτικό ποσό από το επόμενο έτος.

Το βάρος και αυτής της ρύθμισης προβλέπεται να καλυφθεί πάλι από τα ασφαλιστικά ταμεία. Η ειδική έκθεση αναφέρει: "Η αναπροσαρμογή από 1.1.1997 των κατωτάτων ορίων όλων των οργανισμών κύριας ασφάλισης και του ΝΑΤ, σύμφωνα με το ποσοστό μεταβολής του Δείκτη Τιμών Καταναλωτή, προκαλεί δαπάνη που δεν μπορεί να προσδιοριστεί επακριβώς, επειδή δεν έχει καθοριστεί το ποσοστό μεταβολής του τιμαρίθμου για το έτος αυτό. Η σχετική δαπάνη θα καλυφθεί από τους προϋπολογισμούς των οικείων ασφαλιστικών οργανισμών".

Γαρνιρίσματα περί αξιοπρεπούς διαβίωσης των χαμηλοσυνταξιούχων περιλαμβάνονται και στην εισηγητική έκθεση της τροπολογίας για τα ΕΚΑΣ, στην οποία περιλαμβάνονται με λίγο περισσότερες διευκρινίσεις οι προϋποθέσεις, απ' όσα εξήγγειλε ο πρωθυπουργός, για τη χορήγησή τους.

• Το ΕΚΑΣ θα καταβάλλεται σε όλους τους συνταξιούχους γήρατος, αναπηρίας και θανάτου των οργανισμών κύριας ασφάλισης αρμοδιότητας υπουργείου Εργασίας και Κοινωνικών Ασφαλίσεων και του ΝΑΤ, με μηνιαίο ποσό σύνταξης κάτω των 100.000 δραχμών, που είτε είναι άνω των 65 ετών, είτε είναι συνταξιούχοι αναπηρίας. Σε αυτή την κατηγορία το επίδομα ισοδυναμεί με δύο ημερομίσθια ανειδίκευτου εργάτη, ήτοι 11.400 δραχμές μηνιαίως.
• Για τους συνταξιούχους με ποσό σύνταξης από 100.001 - 110.000 δραχμές το ΕΚΑΣ θα είναι το εξής: Από 100.001 - 104.000 δραχμές 8.550 δραχμές. Από 104.001 - 107.000 δραχμές 5.700. Από 107.001 - 110.000 δραχμές 2.850 δραχμές.

Για τη θεμελίωση δικαιώματος για το παραπάνω επίδομα εισάγονται εισοδηματικά κριτήρια φορολογητέου ατομικού και οικογενειακού εισοδήματος.1. Οι συνταξιούχοι γήρατος και θανάτου, να έχουν συμπληρώσει την 1η Ιούλη 1996 το 65ο έτος της ηλικίας τους. Για τους συνταξιούχους λόγω αναπηρίας δεν απαιτείται όριο ηλικίας. Στους συνταξιούχους αναπηρίας που λαμβάνουν μειωμένη σύνταξη, το επίδομα θα ισούται με τα 2/3 των προαναφερόμενων ποσών.

2. Το συνολικό ετήσιο εισόδημα από συντάξεις (κύριες και επικουρικές) και το εισόδημα από απασχόληση να μην υπερβαίνει το ένα εκατομμύριο τετρακόσιες χιλιάδες (1.400.000) δραχμές.

3. Το συνολικό ετήσιο ατομικό φορολογητέο εισόδημα του συνταξιούχου να μην υπερβαίνει το ένα εκατομμύριο οκτακόσιες χιλιάδες (1.800.000) δραχμές.4. Το συνολικό ετήσιο οικογενειακό φορολογητέο εισόδημα να μην υπερβαίνει το ποσό των δύο εκατομμυρίων οκτακοσίων χιλιάδων (2.800.000) δραχμών.

Τα παραπάνω ποσά αφορούν εισοδήματα που αποκτήθηκαν το έτος 1995.

Πάντως οι συνταξιούχοι, που πληρούν τις παραπάνω προϋποθέσεις κατά την έναρξη ισχύος της παραπάνω ρύθμισης και λαμβάνουν ακαθάριστο ποσό μηνιαίας σύνταξης (κύριας και επικουρικής), μετά των πάσης φύσεως επιδομάτων, κατά τους μήνες Μάη ή Ιούνη 1996, που υπερβαίνει τις εκατόν δέκα χιλιάδες (110.000) δραχμές, δε θα πάρουν το επίδομα.

Το ΕΚΑΣ χορηγείται και σ' εκείνους που θα καταστούν συνταξιούχοι μετά την 1η Ιούλη 1996, εφόσον συντρέχουν στο πρόσωπό τους οι απαραίτητες προϋποθέσεις. Στους συνταξιούχους που συμπληρώνουν το όριο ηλικίας μετά την ημερομηνία αυτή, το επίδομα αρχίζει να καταβάλλεται από την 1η του επόμενου μήνα που συμπληρώνουν το 65ο έτος της ηλικίας τους.

Το ΕΚΑΣ καταβάλλεται και ως Δώρο Χριστουγέννων και Πάσχα και ως πρόσθετη μισή σύνταξη (επίδομα αδείας).

Το ΕΚΑΣ θα καταβάλλεται μέχρι την 31.8.1997 με τις προαναφερόμενες προϋποθέσεις. Για το εφεξής χρονικό διάστημα και σε ετήσια βάση, αρχής γενομένης από 1.9.1997, τα εισοδηματικά κριτήρια θα αναπροσαρμόζονται με κοινή απόφαση των υπουργών Εθνικής Οικονομίας, Εργασίας και Κοινωνικών Ασφαλίσεων και Εμπορικής Ναυτιλίας.

Το ποσό του ΕΚΑΣ για τις από 1.9.97 και εφεξής ετήσιες χρονικές περιόδους αναπροσαρμόζεται με όμοια απόφαση, με βάση το ποσοστό αύξησης του δείκτη τιμών καταναλωτή.

Οι συνταξιούχοι που λαμβάνουν σύνταξη από περισσότερους του ενός ασφαλιστικούς φορείς, το δημόσιο ή το ΝΑΤ, επιλέγουν με αίτησή τους το φορέα ο οποίος θα καταβάλλει το Ειδικό Επίδομα. Σε περίπτωση υποβολής ανακριβούς δήλωσης εκ μέρους του συνταξιούχου, είτε για το φορέα καταβολής του επιδόματος, είτε για τα εισοδηματικά του στοιχεία, τα αχρεωστήτως καταβληθέντα ποσά του επιδόματος παρακρατούνται στο διπλάσιο, από το ποσό της κύριας σύνταξής τους, σε έξι (6) μηνιαίες δόσεις, με απόφαση του αρμοδίου οργάνου του ασφαλιστικού οργανισμού.

Το ΕΚΑΣ δεν υπόκειται σε ασφαλιστικές εισφορές υπέρ του κλάδου ασθένειας των οικείων Ταμείων, ούτε και στην ειδική εισφορά συνταξιούχων του άρθρου 60 του Ν. 2084/1992 (ΦΕΚ 165 Α).

Τη στιγμή που η κυβέρνηση αποδεικνύεται φειδωλή προς τους συνταξιούχους, την ίδια ώρα συμπεριφέρεται απλόχερα προς τους μεγαλοοφειλέτες των ασφαλιστικών ταμείων και προχωρά σε χαριστικές ρυθμίσεις των χρεών τους. "Καταθέσαμε στη Βουλή διάταξη, ώστε να μπορέσουμε να βοηθήσουμε και τους οφειλέτες, αλλά και τα Ταμεία να εισπράξουν", δήλωσε χτες ο Ν. Φαρμάκης.

Η τροπολογία θα ενσωματωθεί στο νομοσχέδιο για την ανεργία. Ο "μεγάλος χαμένος" είναι το ΙΚΑ στο οποίο οφείλονται - μαζί με τα πρόσθετα τέλη- εκατοντάδες δισεκατομμυρίων. Σύμφωνα με τη ρύθμιση οι οφειλέτες που θα καταβάλουν εφάπαξ τα χρέη τους θα τύχουν έκπτωσης 60% στα πρόσθετα τέλη. Εάν η εξόφληση γίνει σε 12 δόσεις η έκπτωση θα είναι 40%, σε 24 δόσεις η έκπτωση θα είναι 25% και για 36 δόσεις δε θα υπάρχει έκπτωση στα πρόσθετα τέλη.

Ακόμα πιο ευνοϊκή είναι η ρύθμιση για τα χρέη των δήμων που θα εξοφληθούν σε 60 δόσεις και χωρίς πρόσθετα τέλη. Η ρύθμιση αυτή αφορά - κατά κύριο λόγο τους δήμους Αθήνας, Θεσσαλονίκης και Πειραιά που έχουν τη μερίδα του λέοντος απ' το συνολικό χρέος των δήμων και κοινοτήτων όλης της χώρας. Σε περίπτωση νέου χρέους των δήμων τα ασφαλιστικά ταμεία θα εισπράττουν τις εισφορές απ' το Ταμείο Παρακαταθηκών και Δανείων απ' το ποσό που προορίζεται για τους δήμους.

Το μέγεθος των διαφυγόντων εσόδων για το ΙΚΑ το δίνει η Ομοσπονδία των Διοικητικών Υπαλλήλων του ΙΚΑ (ΠΟΣΕ - ΙΚΑ) με χτεσινή ανακοίνωσή της στην οποία τονίζει ότι με αυτόν τον τρόπο χαρίζονται 235 δισ. (δήμοι 25 δισ., δημόσιο και ευρύτερος δημόσιος τομέας 60 δισ. και ιδιωτικός τομέας 150 δισ.) χωρίς βέβαια τα πρόσθετα τέλη, που τότε φτάνουν τα 535 δισ. δραχμές. "Παρόμοιες ρυθμίσεις του παρελθόντος έχουν τελικά καταγραφεί σαν αρνητικές πολιτικές σε βάρος του Ιδρύματος" τονίζει η ΠΟΣΕ - ΙΚΑ και εκφράζει την πλήρη αντίθεσή της σε τέτοιου είδους ρυθμίσεις που τελικά αποβαίνουν σε βάρος του ΙΚΑ και των ασφαλισμένων του.

Επίσης, η ΓΣΕΕ με χτεσινή ανακοίνωσή της εκφράζει την αντίθεσή της στην τροπολογία αυτή και καλεί τον υπουργό Εργασίας να αποσύρει τη σχετική διάταξη. Με τη ρύθμιση των χρεών, επισημαίνει, το ΙΚΑ θα χάσει τουλάχιστον 152 δισ. δραχμές και τονίζει ότι τα "οικονομικά του ΙΚΑ δεν είναι θέμα που αφορά μόνο την κυβέρνηση".