Η πολιτική λιτότητας δεν έχει ημερομηνία λήξης την επόμενη διετία, όπως μπορεί να ισχυρίζεται σήμερα η κυβέρνηση του ΠΑΣΟΚ, αλλά - αν λάβουμε υπόψη την έκθεση του Ευρωπαϊκού Νομισματικού Ιδρύματος (ΕΝΙ) που δόθηκε χθες στη δημοσιότητα - το αόριστο μέλλον...

Η έκθεση του ΕΝΙ, απηχώντας τις απόψεις των πιο επιθετικών δυνάμεων του ευρωπαϊκού κεφαλαίου, αναφέρει απερίφραστα ότι " ...αρκετοί φορείς ήδη κοιτούν πέρα από το 1999 και αρχίζουν να διαμορφώνουν προσδοκίες για τις πιθανές μακροπρόθεσμες εξελίξεις στη ζώνη του ενιαίου νομίσματος, μεταξύ άλλων ως προς τη σταθερότητα των τιμών και τα δημόσια οικονομικά". Αναφέρουν δηλαδή ότι η μετά το 1999 λειτουργία του ενιαίου νομίσματος θα στηριχτεί στη συνέχιση της αντιπληθωριστικής πολιτικής (κυρίως στη συγκράτηση των μισθών) και στην πολιτική της δημοσιονομικής λιτότητας.

Το δεύτερο σημαντικό θέμα, που τίθεται από την έκθεση, είναι αυτό της απεμπόλησης των δικαιωμάτων των εθνικών κυβερνήσεων και των Εθνικών Κοινοβουλίων στην άσκηση της νομισματικής και συναλλαγματικής πολιτικής, μέσω της επίσπευσης των διαδικασιών εναρμόνισης των νομοθεσιών τους στο θέμα της "ανεξαρτησίας" των εθνικών κεντρικών τραπεζών.

Δεν περνά βέβαια απαρατήρητο ότι η περίληψη της έκθεσης, που δόθηκε χτες στη δημοσιότητα από την Τράπεζα της Ελλάδας, συνιστά παρέμβαση στη διαμόρφωση του Κρατικού Προϋπολογισμού του 1997, φυσικά προς την κατεύθυνση της εφαρμογής σκληρότερων μέτρων αφαίμαξης των λαϊκών εισοδημάτων και κατεδάφισης των κοινωνικών κατακτήσεων των εργαζομένων.

Η εμμονή πάντως των συντακτών της έκθεσης στις "δοκιμασμένες" μεθόδους της περιοριστικής νομισματικής πολιτικής, της περικοπής των κοινωνικών δαπανών και της συμπίεσης του εργατικού κόστους σε όλες τις χώρες της Ευρωπαϊκής Ενωσης, από τη μια πλευρά καταδεικνύει το μέγεθος και τη διαχρονικότητα της κρίσης και από την άλλη τη βαθιά επικίνδυνη πολιτική, που επιδιώκουν να εφαρμόσουν οι ηγέτιδες δυνάμεις της ΕΕ και μετά το 2000.

Παραθέτουμε στη συνέχεια αποσπάσματα της, γεμάτης από απειλές προς τους ευρωπαϊκούς λαούς, περίληψης της έκθεσης του ΕΝΙ, προκειμένου να γίνει αντιληπτό τι του επιφυλάσσουν για το μέλλον.

Στο κεφαλαίο για την ανάγκη σταθερότητας των τιμών επισημαίνουν μεταξύ άλλων πως η επίτευξη νομισματικής σταθερότητας απαιτεί "να διασφαλιστεί ότι θα συγκρατηθεί, και όπου χρειάζεται θα μειωθεί, η αύξηση του κόστους εργασίας ανά μονάδα προϊόντος και να περιοριστούν ακόμη περισσότερο τα δημοσιονομικά ελλείμματα". Προϋπόθεση δηλαδή "εξυγίανσης" η συμπίεση του κόστους εργασίας.

Για τις δημοσιονομικές εξελίξεις, αφού επισημαίνει ότι "η πρόοδος προς τη δημοσιονομική εξυγίανση υπήρξε γενικά βραδύτερη", στη συνέχεια τονίζει πως "ωστόσο, είναι εξίσου σαφές ότι στις περισσότερες χώρες χρειάζεται να γίνουν περισσότερα και συνεχή βήματα προς την κατεύθυνση της προσαρμογής. Από μεσοπρόθεσμη σκοπιά, είναι ευπρόσδεκτη για το ΕΝΙ η πρωτοβουλία που ανέλαβαν τα κράτη - μέλη να δώσουν στις προσπάθειές τους για δημοσιονομική εξυγίανση την επίσημη μορφή ενός "Συμφώνου Σταθερότητας"". Δηλαδή όχι μόνο διαρκής λιτότητα, αλλά λιτότητα υπό το άγρυπνο βλέμμα και τη σιδηρά πυγμή του γαλλογερμανικού άξονα, που πρώτοι υιοθέτησαν τον όρο.

Για τις τέσσερις χώρες του Νότου (Ελλάδα, Ισπανία, Πορτογαλία, Ιταλία), η έκθεση επιφυλάσσει ιδιαίτερες επισημάνσεις, καθώς τις προτρέπει.. "να ενισχύσουν την πρόοδο προς τη γενικότερη σύγκλιση" λόγω των όχι ικανοποιητικών μέχρι σήμερα επιδόσεων.

Στο θέμα τέλος της "ανεξαρτησίας" των εθνικών κεντρικών τραπεζών, της μεταφοράς δηλαδή των δικαιωμάτων της άσκησης νομισματικής - συναλλαγματικής πολιτικής από εθνικό επίπεδο στις μεγάλες χρηματοπιστωτικές εταιρίες και στην κοινοτική γραφειοκρατία, η έκθεση "προβάλλει τη γνώμη" ότι οι παρεμβάσεις τρίτων... (όπου τρίτοι αποκαλούνται οι κυβερνήσεις και τα Εθνικά Κοινοβούλια) στο έργο των εθνικών κεντρικών τραπεζών, θα πρέπει να κριθούν σαν αντίθετες με το συγκεκριμένο άρθρο της Συνθήκης του Μάαστριχτ...

Θ. Κ.

Εντείνονται οι ενδοκυβερνητικές διεργασίες ενόψει της οριστικοποίησης των νέων ιδιαίτερα σκληρών αντιλαϊκών μέτρων, που έτσι κι αλλιώς θα επιβάλλει η κυβέρνηση Σημίτη με τον κρατικό προϋπολογισμό του 1997, ενώ κυβερνητικά στελέχη φαίνεται πως τώρα επιδιώκουν να πάρουν τις αποστάσεις τους από αυτά, διοχετεύοντας στον Τύπο πληροφορίες για ενδοκυβερνητικές τριβές. Πάντως, πέρα από τις όποιες ανέξοδες διαφορετικές τοποθετήσεις κάποιων κυβερνητικών στελεχών, στην προσπάθειά τους να ενισχύσουν το προσωπικό τους "προφίλ", το σίγουρο είναι ότι τελικά, σύσσωμο το κυβερνητικό επιτελείο θα βάλει, όταν κληθεί, τη σφραγίδα του, στον... επιβεβλημένο από το πρόγραμμα "σύγκλισης" και από τους διάφορους διεθνείς ιμπεριαλιστικούς οργανισμούς, προϋπολογισμό σκληρής λιτότητας για το 1997. Αλλά και σύμφωνα με τις δηλώσεις του κυβερνητικού εκπροσώπου, η κάθε πρόταση που διατυπώνεται από κυβερνητικά στελέχη, εντάσσεται στη γενική λογική που έχει ήδη χαράξει το οικονομικό επιτελείο.

Σύμφωνα με πληροφορίες, ο Γ. Παπαντωνίου στη χτεσινή συνεδρίαση της κυβερνητικής επιτροπής, χαρακτήρισε "αναγκαία" την αποδοχή των μέτρων που περιείχε η εισήγησή του, επικαλούμενος λόγους όπως η ανάγκη εδραίωσης κλίματος εμπιστοσύνης στην αγορά, ύπαρξης κοινωνικών και πολιτικών ισορροπιών κλπ. Σ' αυτό το πνεύμα, αναφέρθηκε, κατά την εισήγησή του, στις προωθούμενες δραστικές περικοπές στις φοροαπαλλαγές και στις κρατικές δαπάνες, στο νέο μισθολόγιο - "πείνας" για τους δημοσίους υπαλλήλους, καθώς και στην προωθούμενη επιβολή φόρου στη μεγάλη ακίνητη περιουσία και στους κρατικούς τίτλους. Οπως δήλωσε αργότερα ο Δ. Ρέππας, η τελική απόφαση και συγκεκριμένες ανακοινώσεις επί του προϋπολογισμού του 1997, θα υπάρξουν μετά τη συνεδρίαση του Υπουργικού Συμβουλίου την ερχόμενη Τρίτη. Θα προηγηθεί κοινή σύνοδος της Κοινοβουλευτικής Ομάδας και της Κεντρικής Επιτροπής του ΠΑΣΟΚ την ερχόμενη Δευτέρα. Αξίζει να σημειωθεί πως η σύγκληση των δύο συσκέψεων είχε αρχικά ανακοινωθεί ότι θα γίνει μέσα σ' αυτή τη βδομάδα. Για τη χτεσινή συνεδρίαση ο Δ. Ρέππας σημείωσε πως "μπορούμε να πούμε ότι είμαστε στο σημείο εκείνο που πραγματικά υπάρχει σύμπτωση απόψεων για το ποιος θα είναι ο προϋπολογισμός του ελληνικού κράτους για το νέο έτος. Οσοι έχουν λόγο πάνω σ' αυτό το συγκεκριμένο θέμα, διαπιστώθηκε ότι έχουν μία συμφωνία επί των βασικών μεγεθών και των βασικών οικονομικών επιλογών, οι οποίες προβλέπονται από αυτόν τον προϋπολογισμό". Με αυτά τα δεδομένα, στη συνεδρίαση φέρεται να συμφωνήθηκε η μη χορήγηση διορθωτικού ποσού και αύξησης στους δημοσίους υπαλλήλους, η κατάργηση μιας σειράς φοροαπαλλαγών, η επιβολή φόρου στη μεγάλη ακίνητη περιουσία και στους κρατικούς τίτλους.

Σε ό,τι αφορά τις - εν πολλοίς ενέξοδες - τοποθετήσεις διαφόρων υπουργών, η υπουργός Ανάπτυξης Β. Παπανδρέου φέρεται να πρότεινε την τιμαριθμοποίηση της φορολογικής κλίμακας για τους χαμηλοσυνταξιούχους, καθώς και την ενίσχυση των εισοδημάτων των δημοσίων υπαλλήλων το 1997, ακόμη και με τη μορφή ομολόγων. Στην αντίθετη κατεύθυνση, κινήθηκαν οι προτάσεις του υπουργού Εσωτερικών - Δημόσιας Διοίκησης και Αποκέντρωσης Αλ. Παπαδόπουλου,ο οποίος φέρεται να πρότεινε κυβερνητική παρέμβαση για την ανατροπή προς το χειρότερο της ισχύουσας διετούς συλλογικής σύμβασης εργασίας μεταξύ εργαζόμενων και εργοδοσίας. Τις... ισορροπίες φέρεται, τέλος, να θέλησε να κρατήσει ο Γερ. Αρσένης,προβάλλοντας ενδοιασμούς για το εφικτό των στόχων που τίθενται.

Στο μεταξύ χτες, ο Αντώνης Ντρέκος,εκπρόσωπος της Δημοκρατικής Πανεπιστημονικής Κίνησης Οικονομολόγων και μέλος της κεντρικής διοίκησης του Οικονομικού Επιμελητηρίου Ελλάδας (ΟΕΕ) προέβη στην εξής δήλωση, σχετικά με τη διαδικασία κατάρτισης του νέου προϋπολογισμού του κράτους:

"Λίγες μόνον ημέρες πριν από την κατάθεση του Γενικού Κρατικού Προϋπολογισμού (ΓΚΠ) για το 1997, διαπιστώνεται για άλλη μια χρονιά, ότι ο θεσμοθετημένος οικονομικός σύμβουλος της πολιτείας, το Οικονομικό Επιμελητήριο, απουσιάζει πλήρως από κάθε διαδικασία κατάρτισής του. Από την πλευρά της η κυβέρνηση, κρίνοντας προφανώς ότι έχει να κάνει με ένα τυπικό έργο διεκπεραίωσης, στα πλαίσια του προγράμματος "σύγκλισης" (του, κατά την άποψή της, "Οικονομικού Συντάγματος" της χώρας μας), θεωρεί ως περιττή την όποια επιστημονικά θεμελιωμένη γνώμη του συμβούλου της, σε σχέση με την ασκούμενη οικονομική πολιτική, αλλά και με το κατά πόσο αυτή εξυπηρετεί τα πραγματικά εθνικά και λαϊκά συμφέροντα.

Εκείνο, όμως, που προκαλεί εντύπωση είναι η κατ' εξακολούθηση περιθωριοποίηση του ΟΕΕ, με ευθύνη της πλειοψηφίας της κεντρικής του διοίκησης. Την ίδια ώρα μάλιστα, που πολλοί άλλοι φορείς (μαζικές οργανώσεις, ενώσεις, επιμελητήρια και - φυσικά - ο ΣΕΒ), παρεμβαίνουν ποικιλόμορφα στη σχετική διαδικασία, προβάλλοντας με το δικό τους τρόπο τις θέσεις τους...".

Οσο ο Γ. Παπαντωνίου ήταν μόνο υπουργός Εθνικής Οικονομίας, ήταν συχνό φαινόμενο να παρεμβαίνει, με διάφορες δηλώσεις του, σε θέματα που τότε ήταν αρμοδιότητα άλλου - του επί των Οικονομικών - υπουργού... Είχε τους λόγους του φαίνεται, που ακολουθούσε τέτοια τακτική, γιατί τώρα, που έγινε υπερυπουργός, απαξιεί να ασχοληθεί με το υπουργείο Οικονομικών, με την παρουσία του στο συγκεκριμένο χώρο.

Τουλάχιστον, τέτοια παράπονα ακούγονται από τις υπηρεσίες του εν λόγω υπουργείου, που, αφού σημειώνουν πως στο υπουργείο λύνει και δένει ο Ν. Χριστοδουλάκης, αναρωτιούνται για τη σκοπιμότητα της συνένωσης των δύο υπουργείων...

Μονόδρομος ο αγώνας για να προστατευτεί το εισόδημα των εργαζομένων