Το Μεσαίωνα οι αλχημιστές προσπαθούσαν να μετατρέψουν το χώμα σε χρυσό. Σήμερα οι αλχημιστές του ΠΑΣΟΚ επιχειρούν να παρουσιάσουν ένα ανάλγητο και βάρβαρο προϋπολογισμό, σαν προϋπολογισμό "χρυσών τομών" και "κοινωνικών ευαισθησιών". Ενα προϋπολογισμό προαγωγό του άγριου καπιταλισμού με προσανατολισμό την είσοδο της χώρας στη ζούγκλα των μονεταριστικών στόχων της Συνθήκης του Μάαστριχτ σαν προϋπολογισμό "σκληρό αλλά δίκαιο".

Και πραγματικά, μέσα από το "μαγείρεμα" των στοιχείων του κρατικού προϋπολογισμού επιχειρείται μία απάτη πρώτου μεγέθους. Απάτη η οποία επιδιώκει να παρουσιάσει την κατά 5,5% απόλυτη μείωση των κονδυλίων του υπουργείου Υγείας - Πρόνοιας (και 11,3% σε σταθερές αποπληθωρισμένες τιμές) σαν ονομαστική αύξηση... 10%. Τη δε απόλυτη μείωση κατά 38% των επιχορηγήσεων στη γεωργία (Τακτικός Προϋπολογισμός) σαν ονομαστική αύξηση... 8,6%.

Ο "Ρ" αποκαλύπτει σήμερα τις δαπάνες των βασικότερων υπουργείων για το 1997, καθώς και την εν εξελίξει επιχείρηση εξαπάτησης των εργαζομένων από την πλευρά της κυβέρνησης.

Στον πίνακα που παραθέτουμε:

• Στην πρώτη στήλη υπάρχουν τα κονδύλια δαπανών που προβλέπονται στο φετινό προϋπολογισμό. Τον κρατικό προϋπολογισμό του 1996, που υποτίθεται πως ήταν νόμος και απαραβίαστος μπούσουλας για την κυβέρνηση, με την ψήφο των βουλευτών της οποίας άλλωστε ψηφίστηκε.
• Στη δεύτερη στήλη φαίνονται οι εκτιμήσεις που θα παρουσιάσει η κυβέρνηση για την πραγματοποίηση των αντίστοιχων δαπανών φέτος.
• Η τρίτη στήλη είναι το... κοινωνικό πρόσωπο του ΠΑΣΟΚ, όπως θα επιχειρηθεί να εμφανιστεί με τις σχετικές ανακοινώσεις που θα γίνουν για τον προϋπολογισμό της επόμενης χρονιάς και τις σχετικές δαπάνες.

Από τη σύγκριση των στοιχείων που περιέχονται στις τρεις στήλες προκύπτουν τα ακόλουθα:

• Για το υπουργείο Αμυνας το 1996 είχαν εγγραφεί δαπάνες ύψους 802 δισ. δραχμών και απορροφήθηκαν 712 δισ. Για το 1997 το κονδύλι είναι το ίδιο με αυτό του 1996, δηλαδή 802,5 δισ. δραχμές. Η κυβέρνηση, βέβαια, θα κάνει λόγο για αύξηση 12,7% (σύγκριση τρίτης προς δεύτερη στήλη). Εμάς βέβαια δε μας στενοχωρεί ιδιαίτερα ότι το υπουργείο Αμυνας δεν απορρόφησε το σύνολο των κονδυλίων του 1996, ούτε ότι το σχετικό κονδύλι του 1997 διαμορφώνεται στα ίδια επίπεδα με αυτό του 1996. Και στις σημερινές δύσκολες συνθήκες συνεχίζουμε να υποστηρίζουμε ότι ο σχεδιασμός δυσβάστακτων εξοπλιστικών προγραμμάτων, ερήμην του ελληνικού λαού (και ενίοτε σε βάρος του), στα πλαίσια της συμμετοχής της Ελλάδας στα γρανάζια των επιθετικών μηχανισμών του ΝΑΤΟ, κάθε άλλο παρά διασφαλίζει την αμυντική θωράκιση της χώρας.
• Στο υπουργείο Υγείας - Πρόνοιας για το 1996 είχε εγγραφεί το ποσό των 806,6 δισ. δραχμών αλλά απορροφήθηκαν μόνο 692,5 δισ. δραχμές! Δηλαδή, 114 δισεκατομμύρια λιγότερα. Για το 1997 η κυβέρνηση θα παρουσιάσει πρόβλεψη δαπάνης ύψους 762 δισ. δραχμών. Ενα ποσό, δηλαδή, χαμηλότερο ακόμα και από εκείνο που προβλεπόταν να δαπανηθεί το 1996! Αν συγκρίνει κανείς τα ποσά που είχαν προβλεφτεί για φέτος και εκείνα που υποτίθεται πως θα δοθούν το 1997 (σύγκριση της τρίτης προς την πρώτη στήλη) προκύπτει απόλυτη μείωση 5,5%!Ενα ποσό που αν το αποπληθωρίσουμε με βάση την εκτίμηση για 6,5% πληθωρισμό του χρόνου, είναι φανερό ότι στην πραγματικότητα έχουμε μείωση 11,3%! Η κυβέρνηση βεβαίως θα συγκρίνει τα ποσά του 1997 με εκείνα που φέρονται ότι δόθηκαν φέτος, με αποτέλεσμα να κάνει λόγο για αύξηση... 10%.
• Στο υπουργείο Παιδείας το κονδύλι που προβλεπόταν για το 1996, απορροφήθηκε σχεδόν στο σύνολό του. Ηταν ύψους 855,9 δισ. δραχμών και απορροφήθηκαν τα 853,6 δισ. Για το 1997 έχει εγγραφεί ποσό ύψους 974,8 δισ. δραχμών, αυξημένο κατά 14,2% ως προς το 1996 (σύγκριση τρίτης προς πρώτη στήλη) ή κατά 13,9% (σύγκριση τρίτης προς δεύτερη στήλη). Σε σταθερές αποπληθωρισμένες τιμές προκύπτει αύξηση 7,2%. Ενα ριψοκίνδυνο σχόλιο που θα μπορούσαμε να κάνουμε - με δεδομένο ότι ο συγκεκριμένος χώρος έχει μαζέψει πολύ εύφλεκτη ύλη - είναι ότι για το 1997 η κυβέρνηση επιχειρεί για το χώρο της παιδείας τη διαιώνιση και διατήρηση των ισορροπιών αναπαραγωγής της φτώχειας των προηγούμενων χρόνων. Αν και το σχετικό κονδύλι θα εμφανιστεί αυξημένο, οι δαπάνες για την παιδεία καλύπτουν μόλις το 6,95% των συνολικών δαπανών του Τακτικού Προϋπολογισμού.
• Στο υπουργείο Εργασίας - Κοινωνικών Ασφαλίσεων,τέλος, για το 1997 προβλέπεται μια ανεπαίσθητη ονομαστική αύξηση κονδυλίων κατά 4,1%. Είχε εγγραφεί ποσό ύψους 905,8 δισ., απορροφήθηκαν 920,9 δισ. δραχμές και για το 1997 έχει εγγραφεί ποσό ύψους 942,8 δισ. δραχμών. Το ποσό αυτό αν αποπληθωριστεί με τον προβλεπόμενο πληθωρισμό του 1997 είναι μειωμένο κατά 3,9%. Σιγά σιγά σφίγγει το σκοινί γύρω από το λαιμό της δημόσιας κοινωνικής ασφάλισης. Μέχρι η τελευταία να παραδώσει το "πνεύμα" προς όφελος των κορακιών των ιδιωτικών εταιριών και του κοινού νομίσματος...

Θανάσης ΚΑΝΙΑΡΗΣ

Τουλάχιστον με 62.000 περισσότερο από φέτος θα επιβαρυνθεί την επόμενη χρονιά κατά μέσο όρο ο κάθε φορολογούμενος της χώρας, μόνο από τα συμπληρωματικά έσοδα που σκοπεύει να εισπράξει η κυβέρνηση. Αν μάλιστα αναλογιστούμε και την απώλεια που έχουν οι εργαζόμενοι από τη μη τιμαριθμοποίηση της φορολογικής κλίμακας, που συνολικά είναι αρκετά δισεκατομμύρια δραχμές, τότε γίνεται αντιληπτό το μέγεθος και της φορολογικής κλοπής που σχεδιάζει σε βάρος των λαϊκών στρωμάτων η κυβέρνηση Σημίτη. Τα παραπάνω προκύπτουν από τα επίσημα στοιχεία που δόθηκαν στη δημοσιότητα την προηγούμενη Τρίτη από το υπουργείο Οικονομικών.

Ο κατά κεφαλήν φόρος που αναλογεί στα 3.926.859 φυσικά πρόσωπα, που υπέβαλαν φορολογικές δηλώσεις το 1996, ανήλθε σε 253.700 δραχμές. Με βάση τους στόχους της κυβέρνησης για το 1997 και αν υποθέσουμε ότι ο αριθμός των φορολογουμένων δε μεταβληθεί, ο κατά κεφαλήν φόρος θα ανέλθει στις 315.800 δραχμές! Ο κάθε δηλαδή φορολογούμενος θα επιβαρυνθεί τον επόμενο χρόνο με επιπλέον 62.000 δραχμές ή θα πληρώσει περισσότερο φόρο κατά 24,5%! Και η επιβάρυνση αυτή αφορά μόνο το φόρο εισοδήματος Φυσικών Προσώπων. Συνολικά τα φορολογικά έσοδα προβλέπεται να αυξηθούν κατά 1 τρισ. δραχμές, γεγονός που μεταφράζεται σε πλημμυρίδα για τις τσέπες των εργαζομένων, των συνταξιούχων, των μικροεπαγγελματιών και των αγροτών.

Οι παραπάνω κοινωνικές κατηγορίες θα πρέπει να "ξηλωθούν" και να πληρώσουν το εισιτήριο εισόδου της αστικής τάξης στο βασίλειο ...του Μάαστριχτ και του κοινού νομίσματος. Η τελευταία, αν και ενδιαφέρεται διακαώς για την είσοδό της στο υπό διαμόρφωση κλαμπ του πολυεθνικού ευρωπαϊκού κεφαλαίου, σνομπάρει προκλητικά ενασχολήσεις που αφορούν π. χ. τις φορολογικές της υποχρεώσεις και άλλα ποταπά ...θέματα, με τα οποία ασχολείται αποκλειστικά ο χύδην όχλος...

Ο "Ρ" παρουσιάζει αποκλειστικά σήμερα τις βασικές παραμέτρους που διαμορφώνουν τα έσοδα του Κρατικού Προϋπολογισμού του 1997. Για να καταλάβει ο αναγνώστης το μέγεθος της επιδρομής, που επιφυλάσσει η κυβέρνηση του ΠΑΣΟΚ για το 1997, ως μέτρο σύγκρισης της μεταβολής των φόρων λαμβάνουμε το στόχο πληθωρισμού του επόμενου έτους που καθορίστηκε στο 6,5%.

Από την ανάλυση του πίνακα, που παραθέτουμε, προκύπτουν τα ακόλουθα:

• Οι Αμεσοι Φόροι προβλέπεται να αυξηθούν από 2.350 δισ. δραχμές σε 2.780 δισ. δραχμές ή κατά 18,3%, τρεις φορές δηλαδή περισσότερο από την πρόβλεψη πληθωρισμού. Ενδιαφέρον έχει η σύγκριση της εξέλιξης του φόρου Φυσικών και Νομικών Προσώπων (επιχειρήσεων). Των μεν Φυσικών Προσώπων, των οποίων τα εισοδήματα για μια ακόμη χρονιά μπαίνουν στην πρέσα, προβλέπεται να αυξηθούν κατά 24,5%, ενώ των επιχειρήσεων, οι οποίες τα τελευταία χρόνια έχουν επιδείξει προκλητικές αυξήσεις κερδών, η αύξηση φόρου είναι μόνο 12,7%. Η πολύ μεγάλη αύξηση του φόρου εισοδήματος Φυσικών Προσώπων αναμένεται να προέλθει από την επιδρομή κατά των μικρομεσαίων στρωμάτων, λόγω "αντικειμενικών" κριτηρίων, από τη μη τιμαριθμοποίηση της φορολογικής κλίμακας - η κυβέρνηση προσδιόρισε το μέγεθος της κλοπής στα 105,6 δισ. δραχμές - και από την κατάργηση φορολογικών απαλλαγών.
• Οι Εμμεσοι Φόροι προβλέπεται να αυξηθούν από 4.320 δισ. δραχμές σε 5.024 δισ. δραχμές ή κατά 16,3%, ποσοστό το οποίο είναι δυόμισι φορές μεγαλύτερο από τον προβλεπόμενο πληθωρισμό.

Από τους βασικότερους έμμεσους φόρους ο ΦΠΑ προβλέπεται να αυξηθεί κατά 14% και να διαμορφωθεί στα 2,4 τρισ. δραχμές, ενώ από τους Ειδικούς Φόρους Κατανάλωσης καυσίμων και καπνού προβλέπεται να εισπράξουν 1,4 τρισ. δραχμές.

Θ. Κ.

Με ανακοίνωσή του, που στάλθηκε προχτές το βράδυ στις εφημερίδες, το υπουργείο Οικονομικών κάνει γνωστό ότι οι Εφορίες σ' όλη τη χώρα προχώρησαν σε μηνυτήριες αναφορές κατά 453 επιχειρήσεων με την κατηγορία της μη απόδοσης ΦΠΑ ή άλλων παρακρατούμενων φόρων. Συνολικά οι επιχειρήσεις αυτές είχαν παρακρατήσει φόρους ύψους τριών 3 δισ. δραχμών. Αυτά λέει η ανακοίνωση. Η πολιτική αλητεία όμως και η κουτοπονηριά της κυβέρνησης δεν είναι εύκολο να χαρακτηριστούν με λόγια. Και θα εξηγήσουμε αμέσως τι εννοούμε.

Μετά, όταν τα φώτα σβήσουν, οι πολιτικοί διεκπεραιωτές θα γυρίσουν στους αρχικούς τους ρόλους. Αυτούς της προστασίας των αφεντικών... Σαν δεν ντρέπονται λιγάκι.

Υπέρβαση ελλείμματος 500-600 δισ. δραχμών αναμένεται να παρουσιάσει ο Κρατικός Προϋπολογισμός του 1996, σύμφωνα με πληροφορίες του "Ρ". Και αυτά παρά το γεγονός ότι η κυβέρνηση του ΠΑΣΟΚ κυριολεκτικά πετσόκοψε τις δαπάνες κοινωνικού χαρακτήρα, όπως κι αυτές των υπουργείων Υγείας και Εργασίας - Κοινωνικών Ασφαλίσεων.

Η κυβέρνηση επιδίωκε τον περιορισμό του καθαρού ελλείμματος (χωρίς να υπολογίζουμε δηλαδή τα χρεολύσια) του κρατικού προϋπολογισμού στα 2.462 δισ. δραχμές, ενώ στο τέλος του Δεκέμβρη το έλλειμμα αναμένεται να διαμορφωθεί σε επίπεδα μεγαλύτερα των 3 τρισ. δραχμών.

Επίσημα πάντως το υπουργείο Οικονομικών κάνει λόγο για επιπλέον έλλειμμα 300 δισ. δραχμών, που θα προέλθει από την υπέρβαση δαπανών και την υστέρηση εσόδων. Στο ποσό όμως αυτό θα πρέπει να προσθέσουμε άλλα 200 δισ. δραχμές που αφορούν την πληρωμή τόκων που λήγουν μέσα στο 1996, αλλά μεταφέρονται στις δαπάνες χρήσης του 1997. Από 300 δισ. δραχμές δηλαδή το επιπλέον έλλειμμα, αυξάνει στα 500 δισ. δραχμές. Αν λάβουμε τέλος υπόψη την εμπειρία των τελευταίων 10 χρόνων, σύμφωνα με την οποία οι εκτιμήσεις του υπουργείου Οικονομικών αποδεικνύονται πάντα υπεραισιόδοξες σε σχέση με το τελικό αποτέλεσμα, τότε μπορούμε να μιλάμε για υπέρβαση ελλείμματος κοντά στα 600 δισ. δραχμές. Πλήρης δηλαδή αποτυχία της εκτέλεσης του Κρατικού Προϋπολογισμού, παρά το σφαγιασμό των δαπανών από την κυβέρνηση. Στα πλαίσια αυτά περικόπηκαν 280 δισ. δραχμές από τους προϋπολογισμούς δαπανών των υπουργείων Υγείας - Πρόνοιας, Αμυνας και των Επιδοτήσεων Γεωργίας.

Η εξέλιξη αυτή επιβεβαιώνει τη θέση ότι η συγκεκριμένη φορολογική πολιτική, η οποία - στα πλαίσια της αναδιανομής των εισοδημάτων - στηρίζεται στην υπερφορολόγηση των λαϊκών εισοδημάτων, εκτός από αντιλαϊκή, αποδεικνύεται και αναποτελεσματική. Το αίτημα για ριζικές αλλαγές στο φορολογικό σύστημα, στην κατεύθυνση της φορολογικής ελάφρυνσης των λαϊκών εισοδημάτων και της φορολογικής επιβάρυνσης των επιχειρηματικών κερδών, της μεγάλης κινητής και ακίνητης περιουσίας, καθώς και της κατάργησης των προκλητικών προνομίων των επιχειρήσεων και άλλων παρασιτικών - κερδοσκοπικών δραστηριοτήτων είναι πάντα επίκαιρο.

Με λογιστικές αλχημείες, μεταφορές κονδυλίων από τον έναν λογαριασμό του προϋπολογισμού σε άλλον και με διάφορα άλλα κόλπα και τρικ θα προσπαθήσει η κυβέρνηση να παρουσιάσει τον προϋπολογισμό του '97. Στόχος των αρμόδιων κυβερνητικών επιτελείων είναι να πετύχουν με ένα σμπάρο τρία, τουλάχιστον, τρυγόνια: Να εμφανίσει κοινωνικό πρόσωπο, να κρύψει τη μίζερη προοπτική που επιφυλάσσει και φέτος για την Αυτοδιοίκηση, να την αναγκάσει να επιβάλει πάραυτα νέους τοπικούς φόρους. Τα κονδύλια που έχει εγγράψει στους λογαριασμούς που αφορούν την περιφερειακή διοίκηση και τις Νομαρχιακές Αυτοδιοικήσεις, με δυσκολία εμφανίζονται σαν "ίσα βάρκα ίσα νερά" σε σχέση με πέρσι. Οι νομάρχες μάλιστα, ενώ θα πάρουν λιγότερα κι από αυτά τα λίγα που πήραν πέρσι, θα υποχρεωθούν να πουν κι "ευχαριστώ", καθώς θα προταθεί το επιχείρημα "κόβουμε από τις νομαρχίες λιγότερα απ' όσα κόβουμε από τις περιφέρειες". Στο πνεύμα της περικοπής δημοσίων δαπανών προς χάριν του προγράμματος σύγκλισης οι περιφέρειες εμφανίζονται να εισπράττουν το '97, μειωμένα κατά 19,2% τα κονδύλια του '96 (159.161 εκατομμύρια δρχ. έναντι 197.050). Οι νομαρχίες θα πάρουν 566.439 έναντι 589.040 εκατομμύρια δρχ. (ποσοστό μείωσης 3,8%) Η μεγαλύτερη μείωση σε κονδύλι της Νομαρχιακής Αυτοδιοίκησης αφορά την εκπαίδευση. Θα δοθούν το '97 23.294 εκατομμύρια έναντι 88.065 το '96 (μείωση 73,5%). Η μείωση αιτιολογείται με υποσημείωση στη σχετική σελίδα, όπου αναφέρει ότι 96.050 εκατομμύρια μεταφέρονται στον προϋπολογισμό της κεντρικής υπηρεσίας του υπουργείου Παιδείας, γεγονός που οδηγεί στο συμπέρασμα ότι η κυβέρνηση θα επιχειρήσει και έτσι να εμφανίσει το κεντρικό κονδύλι για την εκπαίδευση αυξημένο. Ανάλογη μεταφορά 7,5 δισ. γίνεται από το κονδύλι της ΝΑ για την πρόνοια προς τον προϋπολογισμό της κεντρικής υπηρεσίας του υπουργείου Υγείας - Πρόνοιας. Το κονδύλι που αφορά δαπάνες διοίκησης στις νομαρχίες εμφανίζεται αυξημένο κατά 6,2% σε σχέση με πέρσι, δεν καλύπτει, δηλαδή, ούτε καν την αύξηση του πληθωρισμού, γεγονός που ισοδυναμεί με μείωση. Το ίδιο ισχύει και για τα κρίσιμα για το έργο των νομαρχιών κονδύλια που αφορούν το περιβάλλον, τη χωροταξία και τα δημόσια έργα, τις μεταφορές και τη βιομηχανία. Εκεί οι αυξήσεις κυμαίνονται μεταξύ 4,8%-5,8%. Το κονδύλι για τη γεωργία πιάνει πάτο με αύξηση μόνο 3,8%.

Με δεδομένο ότι οι ελλείψεις που παρουσίασαν φέτος οι νομαρχίες χρησιμοποιούνται ήδη ως πρόσχημα για την επιβολή τοπικών φόρων ή την ιδιωτικοποίηση υπηρεσιών, οι ακόμα μεγαλύτερες ελλείψεις, που θα παρουσιάσουν το '97, αναμένεται να οδηγήσουν σε φορολογικό παροξυσμό. Παράλληλα γίνεται κατανοητό ότι το κλειδί για την ανατροπή αυτής της προοπτικής παραμένει η πάλη για την πλήρη θεσμοθέτηση και των τριών βαθμών Αυτοδιοίκησης, με κατοχυρωμένους μέσα από τον κρατικό προϋπολογισμό σταθερούς πόρους, σε σημαντικό ποσοστό από το σύνολο του κρατικού προϋπολογισμού, τόσο όσο απαιτείται πραγματικά για την κάλυψη των αρμοδιοτήτων τους.

Θανάσης ΛΕΚΑΤΗΣ

Με δεδομένο ότι οι ελλείψεις που παρουσίασαν φέτος οι νομαρχίες χρησιμοποιούνται ήδη ως πρόσχημα για την επιβολή τοπικών φόρων ή την ιδιωτικοποίηση υπηρεσιών, οι ακόμα μεγαλύτερες ελλείψεις που θα παρουσιάσουν το '97 αναμένεται να οδηγήσουν σε φορολογικό παροξυσμό