Να διαβάσουμε... να χαρίσουμε...

Ημερολόγια της Γιούνισεφ:

• Ημερολόγιο γραφείου με θέμα του τα παιδιά στην Τέχνη. Ακόμα ημερολόγιο γραφείου με θέμα τη σχέση μητέρας - παιδιού - μερικά από τα έργα που απεικονίζονται είναι των Γκογκέν, Ρενουάρ και άλλων μεγάλων ζωγράφων. Ημερολόγιο τοίχου με ασπρόμαυρες καρτ ποστάλ, φωτογραφίες πατέρων και παιδιών. Ενα ωραίο δώρο για κάθε πατέρα.
• Ατζέντα της Ομοσπονδίας Γυναικών Ελλάδας: Διευθύνσεις και τηλέφωνα των γυναικείων οργανώσεων, των γυναικείων τμημάτων συνδικαλιστικών οργανώσεων, καθώς και των κομμάτων, υπουργείων, δημαρχείων της Αττικής, της "Ολυμπιακής", των σιδηροδρόμων και των υπεραστικών λεωφορείων, εφημερίδων, ραδιοσταθμών και τηλεοπτικών σταθμών, μουσείων. Ενημερωτικά κείμενα και σκίτσα, αλλά και πολύτιμα στοιχεία για τις γυναίκες αγωνίστριες.
• Ατζέντα γυναικών 1997. Η γνωστή φεμινιστική ατζέντα "Σελάνα" της Ελένης Παμπούκη. Φροντισμένη και τεκμηριωμένη, έχει εκτός από πληροφορίες πολύτιμες για κάθε γυναίκα - και όχι μόνο - ενδιαφέροντα στοιχεία για τη συμβολή των γυναικών, ιδίως τις τελευταίες δεκαετίες, σ' όλες τις Τέχνες.
• Ημερολόγιο για τις γυναίκες δημιουργούς της Θεσσαλονίκης, Πολιτιστικής Πρωτεύουσας της Ευρώπης για το 1997, κυκλοφορεί η ΕΓΕ.
• "Ο τοκετός είναι αγάπη" της Αλέκας Συκάκη - Δούκα, μαίας, τ. καθηγήτριας ΤΕΙ. Με αμεσότητα και ανθρωπιά, η συγγραφέας δίνει εύληπτες όσο και πολύτιμες συμβουλές στις μέλλουσες μητέρες, ενημερώνει και εκπαιδεύει.
• "Βάσανα και θυμοί" του Γιάννη Χαρατσίδη και "Το ασανσέρ" του ίδιου εκδόσεις "Σύγχρονη Εποχή". Από το τελευταίο ξεχωρίζουμε την "Κερεκή, μια ανύπαντρη μητέρα στο χωριό" διήγημα που αποκαλύπτει πως οι κοινωνικές προκαταλήψεις σκοτώνουν κάθε ίχνος ανθρωπιάς, ακόμα και ανάμεσα στους πιο κοντινούς συγγενείς. Στο "Βάσανα και θυμοί" συγκινεί ιδιαίτερα η "δασκάλα Μιλένα Μιλάνοβιτς", από τις πολλές γυναίκες πρωταγωνίστριες των διηγημάτων του αείμνηστου δημοσιογράφου και συγγραφέα.
• "Για να θριαμβεύσει η Ζωή" (έκδοση "Ριζοσπάστη"). Η εποποιία των ανταρτισσών του Δημοκρατικού Στρατού Ελλάδας, αλλά και το μαρτύριό τους.
• "Κάποιες δασκάλες κάποτε" της Αννας Μπαλλή (εκδόσεις "Πελαργός") τρίτη έκδοση. Κάποιες δασκάλες, κάποτε, κοριτσόπουλα ακόμα, αφανείς ηρωίδες, πρόσφεραν τις υπηρεσίες τους στην πατρίδα, αψηφώντας τις δυσκολίες και κάνοντας τα σχολεία τους εστίες αγώνα. Στην Κύπρο, στη Μακεδονία, στην ελληνική μειονότητα της Αλβανίας, στην Κωνσταντινούπολη, στη Σμύρνη. Παρά τις ελάχιστες αποδοχές τους - γι' αυτό άλλωστε ήταν τόσες δασκάλες γυναίκες - είδαν το επάγγελμά τους σαν λειτούργημα, σαν αποστολή και στάθηκαν στο πλευρό του λαού μας.
• "Γυναικείες Φυλακές Αβέρωφ, Αθήνα 12-13 Απριλίου 1949" της Δήμητρας Μάρα - Μιχαλακέα (εκδόσεις Αγρα). Πώς νιώθεις όταν είσαι 26 χρόνων και την επομένη ξέρεις ότι θα σε εκτελέσουν; Μια βιωμένη σπαρακτική ιστορία, που μέσα σε λίγες σελίδες εκφράζει την οδύνη χιλιάδων άλλων. Γιατί ο ηρωισμός δεν ήταν μόνο "ατσάλινος", ήταν ανθρώπινος, αγωνιούσε. Γιατί τα νιάτα φώναζαν "δε θέλω να πεθάνω" κι όμως μέχρι την τελευταία στιγμή αρνήθηκαν το συμβιβασμό μιας γονατισμένης ζωής...
• "Δημοκρατία - 80 ερωτήσεις και απαντήσεις των Ντάβιντ Μπίταμ και Κέβιν Μπουλ", έκδοση Ιδρύματος Μαραγκοπούλου για τα δικαιώματα του Ανθρώπου - βιβλιοπωλείο της Εστίας. Μια έκδοση που επιχορηγεί η "Ουνέσκο" και δίνει ενδιαφέρουσες, αλλά και εύληπτες απαντήσεις στους προβληματισμούς του σύγχρονου ανθρώπου για τη Δημοκρατία. Ανάμεσα στις ερωτήσεις που απαντώνται: "Γιατί εκλέγονται τόσο λίγες γυναίκες στα δημόσια αξιώματα; "Η οργάνωση της οικογένειας σχετίζεται με τη δημοκρατία;". "Συμβιβάζεται η δημοκρατία με την οικονομική ανισότητα;". "Μπορούν οι φτωχές κοινωνίες να έχουν πράγματι δημοκρατία;". Η έκδοση διανθίζεται με σκίτσα του PLANTU.
• "Περί φιλίας" του Μάρκου Τύλλιου Κικέρωνα (εκδόσεις Περίπλους). Ο γνωστός Ρωμαίος ρήτορας, φιλόσοφος και πολιτικός μιλά για τη φιλία με συναρπαστικό τρόπο. Τι είναι φιλία; Μπορεί να συμβιβαστεί με την έλλειψη τιμιότητας και αρετής; Τι ρόλο παίζει η κολακεία και η εξουσία; Τι γίνεται όταν πάψεις να είσαι φίλος με κάποιον; Ενδιαφέρουσες απαντήσεις, που είναι πάντα σύγχρονες.
• Λεύκωμα από τα αρχεία της ΧΙΙΙ μεραρχίας Ρούμελης (ανατύπωση της έκδοσης του 1944), σε επιμέλεια του αξέχαστου Γεωργούλα Μπέικου. Ανάμεσα σε άλλα, ενδιαφέρουσα αναφορά με φωτογραφίες για τις γυναίκες στο αντάρτικο.
• "Δημήτρης Λάγιος - Ερωτική πρόβα στον θάνατο" με 14 έργα του Γιάννη Ψυχοπαίδη (εκδόσεις Καστανιώτη). Ενα βιβλίο - μαρτυρία για τη ζωή και το έργο του Ζακυνθινού συνθέτη, που έφυγε τόσο πρόωρα και τραγικά από τη ζωή. Αλλά και μια μαρτυρία αγάπης από την συντρόφισσά του, Πέγκυ, την "αιώνια αγάπη" του, που σ' αυτήν κυρίως οφείλεται το βιβλίο. Πόση οδύνη μετά το χαμό του ανθρώπου της για να ξεδιαλέξει το πολύτιμο υλικό ενός έργου που αυτό πρέπει να ζήσει;
• "Τοπίο ενός χωρισμού" της Σοφίας Μαλτέζου (εκδόσεις Φιλιππότη). Η πρωταγωνίστρια του μυθιστορήματος βλέπει γύρω της πλήθος ζευγάρια να χωρίζουν, μέχρι που αποφασίζει να κάνει κι η ίδια το μεγάλο βήμα: Χωρίζει, για να σώσει το γάμο της, τη σχέση μ' έναν άντρα που αγαπάει, όμως αυτός έχει γίνει "ρομποτάκι" σε μια ανταγωνιστική κοινωνία. Χωρίζει, για να του δώσει την ευκαιρία να ξαναβρεί τον εαυτό του.
• Και δυο βιβλία ποίησης από τις εκδόσεις "Δωδώνη". "Λίγο πριν ξημερώσει" της Ελένης Τσολακίδου, στίχοι με φεμινιστικές διαστάσεις και "Η Παναγία του ποιητή" του Τάκη Αντωνίου, βιβλίο αφιερωμένο στη γυναίκα.
• Τέλος, οι νέες και πολύ ενδιαφέρουσες εκδόσεις του Εθνικού Κέντρου Κοινωνικών Ερευνών: "Διαστάσεις του κοινωνικού αποκλεισμού στην Ελλάδα", "Γήρανση και κοινωνία", "Η οικογένεια στην Αθήνα" οικογενειακά πρότυπα και συζυγικές πρακτικές. Τέλος, το βιβλίο της ερευνήτριας Ελένης Κοβάνη "Αν γεράνου φωνήν επακούσης". "Νέοι και κοινότητα". Η πολιτιστική ζωή των νέων και η χρησιμοποίηση του ελεύθερου χρόνου τους σε μια λαρισαϊκή κοινότητα.

Επιμέλεια Αλίκη ΞΕΝΟΥ - ΒΕΝΑΡΔΟΥ

"Εκμυστηρεύσεις από γυναίκα σε γυναίκα", είναι ο τίτλος μιας πολύ επιτυχημένης τηλεοπτικής εκπομπής που ακούγεται στα Γιάννενα κάθε Τρίτη στις 9.30 από το κανάλι "TV Ελευθερία". Δημιουργός της η λογοτέχνης Μαρούσκα Χατζηγιάννη,γνωστή από την πολύχρονη ενασχόλησή της με τα γυναικεία προβλήματα, πρόεδρος του Συλλόγου Γυναικών Ιωαννίνων.

Εδώ και ένα χρόνο περίπου μιλούν σ' αυτή την εκπομπή διαλόγου διακεκριμένες γυναίκες από τα Γιάννενα, αλλά και γυναίκες που επισκέπτονται την πόλη και έχουν ασχοληθεί με τα κοινά ή έχουν αγωνιστεί για τα γυναικεία ζητήματα. Ωστόσο, δεν είναι όλες ιδιαίτερα προβεβλημένες ή γνωστές για την προσφορά τους σε καλλιτεχνικούς ή επιστημονικούς τομείς. Παρουσιάζονται και απλές γυναίκες, που όμως ξεχωρίζουν, έχουν μια αθόρυβη προσφορά, γνώμη και άποψη που πηγάζει από πείρα ζωής, επισημαίνει η Μαρούσκα Χατζηγιάννη. "Γυναίκες με προσωπικότητα, σημαντικές και αξιόλογες. Πιστεύω ότι πάντα αυτές οι γυναίκες έχουν κάτι να πουν και να δώσουν...".

Η εκπομπή, με γυναικεία οπτική, απλώνεται ωστόσο σε γενικότερα προβλήματα, γι' αυτό έχει και μεγάλη ακροαματικότητα ανάμεσα σε άντρες και γυναίκες. Καθένας έχει κάτι να μάθει να κερδίσει απ' αυτό τον συναρπαστικό διάλογο που η Μαρούσκα κάνει με τις προσκεκλημένες της - σε ήπιους και διακριτικούς τόνους πάντα. Η μιάμιση ώρα της εκπομπής δεν κουράζει, αντίθετα κυλάει σαν μια φιλική κουβέντα, όπου πολλές ακροάτριες βρίσκουν πτυχές του εαυτού τους ή προβληματίζονται ή ενδιαφέρονται για την αθέατη πλευρά της ζωής των γυναικών που μιλάνε: "Καμιά σχέση με κουτσομπολιό, σπεύδει να διευκρινίσει η Μαρούσκα. Ομως, μια γυναίκα μπορεί να εξομολογηθεί στη ροή της συζήτησης ότι "ήρθα εδώ, λ. χ., όπου μετατέθηκε ο άντρας μου, δε μίλαγα και πέρασα καλά" ή μια άλλη να πει ότι "μιλάμε και δεν περνάμε καλά". Πολλά μπορούν να βγουν από μια συζήτηση, ζητήματα με γενικότερο ενδιαφέρον, χωρίς να χρειάζεται να καταφύγει κανείς σε προσωπικές λεπτομέρειες".

Πολλές γυναίκες τηλεφωνούν στο κανάλι για την εκπομπή. Να είναι άραγε πιο εύκολο να βγει στον αέρα μια τέτοια εκπομπή στην επαρχία; "Οχι είναι πιο δύσκολο, υποστηρίζει η Μαρούσκα Χατζηγιάννη. Γιατί η κοινωνία είναι πιο κλειστή και οι ακροατές ξέρουν συνήθως ποιος μιλάει...".

Και οι άντρες ενδιαφέρονται...

Μια "όαση" είναι η εκπομπή "Το άλλο μισό του Ουρανού" στον "902", κάθε Δευτέρα 5-6 το απόγευμα, που επιμελείται η Κάλια Παπαδοπούλου.Μια "γυναικεία" εκπομπή - και όχι μόνο - πληροφορεί, εκπαιδεύει, αγωνίζεται για την αλλαγή της νοοτροπίας αντρών και γυναικών, διαμορφώνει ιδεολογία, στηλιτεύει τα κακώς κείμενα. Κι όλα αυτά μέσα από μια ποικιλία θεμάτων και μια ποιοτική μουσική "ανάσα" μεταξύ των σημαντικών ζητημάτων που απασχολούν όχι μόνο τις πολλές γυναίκες της χώρας μας, αλλά και όλη την ελληνική οικογένεια...

Αρκετές γυναίκες, που δεν προβάλλονται από τα ΜΜΕ, αλλά εργάζονται συστηματικά και αθόρυβα για την πρόοδο της Ελληνίδας, έχουν μιλήσει σ' αυτή την εκπομπή. Ομως η Κάλια δέχεται κάθε εβδομάδα τηλεφωνήματα στο σταθμό και μιλά με γυναίκες αλλά και άντρες ακροατές. "Νέοι άντρες κυρίως, μας λέει η ίδια, που κάνουν πολλές χρήσιμες παρατηρήσεις. Τα σχόλιά τους; Οτι λείπει μια τέτοια εκπομπή από τα άλλα ΜΜΕ, που σέβεται τη γυναίκα, δεν τη βλέπει σαν ένα διακοσμητικό ον, σαν μια χαριτωμένη ύπαρξη, κατάλληλη μόνο για την ανάπαυση του πολεμιστή. Από την άλλη πλευρά, λέει γελώντας, έχω δεχτεί και τηλεφωνήματα με οποία παραπονιούνται γιατί δεν εμφανίζουμε τη γυναίκα σαν μια ωραία, περιποιημένη, μακιγιαρισμένη ύπαρξη κι αυτό γιατί συχνά χτυπάμε τα κατεστημένα, παραδοσιακά πρότυπα της "θηλυκής" εμφάνισης". "Αρκετοί άντρες μάς πληροφορούν επίσης για το τι συμβαίνει στους χώρους δουλιάς όπου εργάζονται, τις διακρίσεις που υφίστανται οι γυναίκες συνάδελφοί τους. Πολλές γυναίκες τηλεφωνούν για να μας δώσουν συγχαρητήρια για τα θέματα που προβάλλουμε και δίνουν έμφαση στο γεγονός ότι το κράτος όλο και περισσότερο προσπαθεί να υποκαταστήσει τις κοινωνικές υπηρεσίες για την οικογένεια με την απλήρωτη δουλιά των μητέρων. Πολλά τηλεφωνήματα δεχτήκαμε επίσης πρόσφατα για το θεσμό των καλλιστείων, μετά από την επίκαιρη εκπομπή που κάναμε και οι ακροάτριες τόνιζαν πόσο ο θεσμός αυτός υποβαθμίζει τη γυναίκα - ενώ τα κανάλια δε δίνουν καθόλου χρόνο για να προβληθούν τα πραγματικά προβλήματα της εργαζόμενης!"

Από τη συμμετοχή των Ελληνίδων στα μεγάλα ιστορικά γεγονότα του τόπου μας μέχρι τα σημερινά καυτά προβλήματα των αγροτισσών, η εκπομπή είναι πάντα παρούσα στην επικαιρότητα. Ανάμεσα στις αρετές της που την κάνουν ελκυστική σε ακροατές και ακροάτριες είναι ότι, παρά τη σοβαρότητα των θεμάτων που πραγματεύεται, παραμένει μια εκπομπή που ακούγεται ευχάριστα και με μεγάλο ενδιαφέρον. Συνεντεύξεις, σχόλια, παρατηρήσεις, χιούμορ, επιτόπια ρεπορτάζ αιχμαλωτίζουν την προσοχή και των πιο δύσκολων ακροατριών και ακροατών. Μην τη χάνετε!

Τα γενέθλιά της γιόρτασε την περασμένη Δευτέρα σε πανηγυρική εκδήλωση για τα τριάντα πέντε χρόνια δράσης της η Ενωση Ελληνίδων Νομικών.

Πλούσια η ιστορία των αγώνων της για τα δικαιώματα της Ελληνίδας - και για το 1997 προετοιμάζει σειρά εκδηλώσεων πάνω σε κρίσιμα κοινωνικά - πολιτικά θέματα: "Οι ανήλικοι στο μάτι του κυκλώνα", "Η γυναικεία ανεργία και τα προβλήματα των γυναικών επιστημόνων στους τομείς της εργασίας τους", "Πολιτικοί και οικονομικοί μετανάστες". Χρόνια πολλά και δύναμη για καινούριους αγώνες!