Σοβαρότατα προβλήματα ψυχικής υγείας παρουσιάζουν οι μετανάστες που έχουν επιστρέψει στην Ελλάδα. Στους παλιννοστούντες, κύρια από τις μητροπόλεις του καπιταλισμού, η ψυχιατρική έρευνα διαπιστώνει νοσηρότητα σε ποσοστό 43%. Τα ψυχοπαθολογικά φαινόμενα που παρατηρούνται συνήθως, είναι κρίση ταυτότητας, πολιτιστικό σοκ, προβλήματα νοσταλγίας, ανορεξίες, αϋπνίες, έμμονες ιδέες κλπ. Το στρες υπάρχει και σε άτομα δεύτερης γενιάς μεταναστών (κρίση ταυτότητας).

Τα ενδιαφέροντα αυτά στοιχεία δόθηκαν από τον καθηγητή ψυχιατρικής Μ. Μαδιανό και τους συναδέλφους του σε επιστημονικό συμπόσιο που οργάνωσε το Σάββατο στη Θεσσαλονίκη η Ελληνική Εταιρεία Εξωιδρυματικής Αποκατάστασης Ψυχικής Υγείας και το Ψυχιατρικό Τμήμα του Ιπποκράτειου Νοσοκομείου Θεσσαλονίκης.

Αν και η χώρα μας υπήρξε κατ' εξοχήν "πηγή" μεταναστευτικών ρευμάτων, ελάχιστες κοινωνικοψυχιατρικές μελέτες έγιναν στον τομέα αυτό. Μέχρι τώρα γνωρίζαμε πως τα εμβάσματα των μεταναστών επιδρούσαν θετικά στο ισοζύγιο πληρωμών. Κι από αυτή την πλευρά η μετανάστευση για πολλούς αστούς οικονομολόγους αποτελούσε "ευλογία".

Οι μετανάστες όμως, λένε τώρα οι επιστήμονες, μαζί με τα εμβάσματα φέρνουν και το στρες που τους συνόδευε στις χώρες υποδοχής. "Βέβαια - υποστηρίζει ο καθηγητής Μ. Μαδιανός - οι μετανάστες δεν είναι άτομα άρρωστα, είναι όμως ευάλωτα άτομα, άνθρωποι που η κοινωνία τους περιθωριοποιεί και νιώθουν πως έχουν ξεριζωθεί". Σύμφωνα με τις λίγες υπάρχουσες μελέτες, που παρουσιάστηκαν στο συμπόσιο, στους 225 μετανάστες δεύτερης γενιάς Ελλήνων της Ν. Υόρκης, ένα 17% παρουσίαζε έξι ή περισσότερα ψυχοπαθολογικά φαινόμενα. Η ψυχική νοσηρότητα ανάμεσα στους Ελληνοκυπρίους του Λονδίνου, έφτανε το 14%. Οσοι Ελληνες μετανάστες είχαν απορρίψει εύκολα την ελληνική τους ταυτότητα στη Ν. Υόρκη, είχαν περισσότερες πιθανότητες να παρουσιάσουν διάφορα ψυχοπαθολογικά φαινόμενα κι αυτό δείχνει την αξία να κρατάει ο άνθρωπος τις ρίζες του.

Προβλήματα, όμως, παρουσιάζονται και στις οικογένειες που ένα μέλος τους(κυρίως ο προστάτης) βρίσκεται στην ξενιτιά. Εξαίρεση παρουσιάζουν οικογένειες που μέλος τους βρίσκεται σε ξένη χώρα, αλλά υπάρχει άτομο που αναπληρώνει τον απόντα πατέρα ή μητέρα (παππούς ή γιαγιά). Στα προβλήματα που δημιουργούνται στη χώρα υποδοχής μεταναστών αναφέρθηκε ο καθηγητής κοινωνιολογίας στο Πανεπιστήμιο του Σάλτσμπουργκ Τ. Οικονόμου."Φοβίες προκαλούνται από την άγνοια για το ξένο και το άγνωστο όπως δημιουργείται και ανταγωνισμός στο χώρο εργασίας, κατοικίας κλπ", δήλωσε ο καθηγητής. Οπως είπε, ακόμη παρατηρείται εθνοκεντρισμός, ρατσισμός, προκαταλήψεις.

Στα προβλήματα των Αλβανών μεταναστών αναφέρθηκε η καθηγήτρια ψυχιατρικής στο Πανεπιστήμιο Ιωαννίνων Σ. Γιαννίτση.Σε σύνολο 184 Αλβανών που έκαναν χρήση των ψυχιατρικών υπηρεσιών στα Γιάννενα, την τελευταία πενταετία, οι διαγνώσεις ήταν συναισθηματικές διαταραχές και αγχώδεις διαταραχές.

Να σημειωθεί ότι περίπου οι μισοί ασθενείς απ' αυτούς δεν είχαν προηγούμενο ιστορικό στην Αλβανία πριν έρθουν στην Ελλάδα. Ακόμη, στο συμπόσιο έγινε αναφορά στις μειονότητες που ζουν στη Θράκη (μουσουλμάνοι, Πομάκοι, Ρωσοπόντιοι) και στην ψυχοπαθολογία τους. Ολοι αυτοί, υποστήριξε ο καθηγητής ψυχιατρικής Π. Σακελλαρόπουλος,παραμένουν σ' ένα γκέτο. "Αυτή τη στιγμή - συνέχισε - ζούμε στη Θράκη έντονα το πάθος και τις προκαταλήψεις απέναντι στον άλλο, τον ξένο. Θεωρείσαι ανθέλληνας αν δώσεις διατριβή σε φοιτητή με τούρκικο όνομα και είσαι ύποπτος αν πεις "τούρκικος καφές" κι όχι "ελληνικός". Χρειάζεται παροχή πρόνοιας και μεγαλύτερη επικοινωνία με τη μειονότητα". Ο καθηγητής υποστήριξε πως αυτό που νιώθουν οι Ρωσοπόντιοι στη Θράκη είναι πως αποτελούν ομάδα χωρίς περιορισμό και βιώνουν καθημερινά την έλλειψη ανεκτικότητας από την κοινωνία και την έλλειψη στοργής από το κράτος.

Α. Ν.

Ούτε το Λαύριο της πείνας, της ανεργίας, της φτώχειας και του κοινωνικού αποκλεισμού δε διστάζουν να βγάλουν στο χρηματιστήριο της αγοραίας μικροπολιτικής.

Η πλευρά αυτή αποκαλύφθηκε το περασμένο Σάββατο στην ημερίδα που οργάνωσε η Ακαδημία Επαγγελμάτων Υγείας με θέμα τη "φτώχεια, την ανεργία και την αρρώστια ως απειλές της κοινωνικής συνοχής". Μιλώντας στις εργασίες της ημερίδας ο δήμαρχος Λαυρίου Στ. Παπασταυρόπουλος αποκάλυψε ότι δεν έχει προωθηθεί, παρά τις έγγραφες υπουργικές διαβεβαιώσεις, το σχέδιο "για την ειδική αναπτυξιακή δράση στη δήμο Λαυρεωτικής".

Με το Προεδρικό Διάταγμα 84/84 δεν επιτρέπεται η επέκταση της βιοτεχνικής και βιομηχανικής δραστηριότητας στην Αττική. Επίσης στην Αττική, και εκτός σχεδίου πόλης, δεν επιτρέπεται να κτίσει κανείς σε περίπτωση που δε διαθέτει οικόπεδο μεγαλύτερο των είκοσι στρεμμάτων.

Οι φορείς του Λαυρίου είχαν αποφασίσει να επιτραπεί, ειδικά για το Λαύριο, η κατάτμηση σε οικόπεδα μέχρι και τέσσερα στρέμματα για να αποτελέσουν πόλους έλξης για βιομηχανικές επενδύσεις στο Βιοτεχνικό Πάρκο (ΒΙΟΠΑ). Τις προτάσεις αυτές είχαν ενσωματώσει σε σχέδιο νόμου - τριών άρθρων - ο υπουργός ΠΕΧΩΔΕ Κ. Λαλιώτης και ο αναπληρωτής υπουργός Βιομηχανίας Χρ. Ροκόφυλλος. "Η μεταποιητική δραστηριότητα, τονίζεται στην εισηγητική έκθεση, μπορεί να αναδειχτεί ως κύριος μοχλός άμβλυνσης της σημερινής κρίσης με χειροπιαστά θετικά αποτελέσματα. Σε μακροπρόθεσμο χρονικό ορίζοντα η μεταποίηση μπορεί να γίνει καταλύτης για την προώθηση μια νέας αναπτυξιακής πορείας της περιοχής Λαυρίου σε συνδυασμό με την ανάπτυξη του τομέα θαλάσσιων μεταφορών και του Λιμανιού".

Μάλιστα στις 10 Οκτώβρη 1994, έξι μέρες πριν απ' τις δημοτικές εκλογές, ο Κ. Λαλιώτης έστειλε επιστολή προς το νομάρχη της Ανατολικής Αττικής που του επισυνάπτει το σχέδιο νόμου. "Είναι γνωστά τα προβλήματα που έχουν προκύψει τα τελευταία χρόνια στην περιοχή και οφείλονται κυρίως στην αποβιομηχάνιση της περιοχής με επακόλουθο της αύξηση της ανεργίας", επισημαίνει στην επιστολή ο υπουργός ΠΕΧΩΔΕ. Στη συνέχεια αναφέρεται στις νομοθετικές ρυθμίσεις και υπόσχεται ότι η προώθησή τους "θα γίνει σεσύντομο χρονικό διάστημα (2 ή 4 μήνες) ", επειδή γνώριζε, όπως γράφει ο ίδιος ο Λαλιώτης, ότι έχουν υποβληθεί αιτήματα από ενδιαφερόμενους επιχειρηματίες. Και κατέληγε: "Θα μπορέσετε να ενημερώσετε τους ενδιαφερόμενους για τις προβλεπόμενες ρυθμίσεις και παράλληλα είναι δυνατόν να εντάξετε στον προγραμματισμό της νομαρχίας τις αναγκαίες ενέργειες προς υλοποίηση του προβλεπόμενου σχεδίου νόμου".

Από τότε όλοι περιμένουν στο Λαύριο...

Στο τέλος της ημερίδας της Ακαδημίας Επαγγελμάτων Υγείας εγκρίθηκε η Διακήρυξη του Λαυρίου με το "Χάρτη Δικαιωμάτων του Πολίτη για την Υγεία".

Κεντρική ιδέα του χάρτη είναι ότι κάθε πολίτης ανεξάρτητα από την κοινωνικοοικονομική κατάσταση, φύλο, ηλικία, εθνικότητα, θρησκευτικές και ιδεολογικές πεποιθήσεις έχει δικαίωμα στην παροχή φροντίδων υγείας που απαιτεί η κατάσταση της υγείας του ή της ασθένειάς του.

Το κοινωνικό αυτό δικαίωμα του επιτρέπει τη διεκδίκηση ικανοποιητικής κάλυψης μέσω όλων των νομίμων ατομικών ή συλλογικών μέσων.

Γ. Μ.

Με τη συνεχή απειλή της έξωσης ζουν πάνω από 500 Πόντιοι στο Λαύριο. Το σοβαρό αυτό πρόβλημα βιώνουν τόσο οι Πόντιοι που επαναπατρίστηκαν στα μέσα της δεκαετίας του '60, όσο και εκείνοι που ήρθαν μετά τη διάλυση της ΕΣΣΔ.Τα σπίτια, 40 - 50 τετραγωνικά το καθένα, που έδωσε η Πρόνοια στους Πόντιους, πριν 30 χρόνια, δε συνοδεύονται μέχρι σήμερα με παραχωρητήρια, με αποτέλεσμα ολόκληρες οικογένειες να πετιούνται κυριολεκτικά στο δρόμο όταν ο Δήμος θέλει να κάνει κάποιο έργο.

Την παραπάνω κατάσταση περιέγραψε στον βουλευτή του ΚΚΕ, Δ. Κουμπούρη, το προεδρείο του συλλόγου Ποντίων Λαυρίου, στη συνάντηση που είχαν το Σάββατο το πρωί και στα πλαίσια της διήμερης περιοδείας του βουλευτή στην πόλη. Να σημειωθεί ότι για την κατασκευή των σπιτιών είχε δώσει χρήματα και η πρώην ΕΣΣΔ, τα περισσότερα όμως από αυτά "χάθηκαν" κατά τη διάρκεια της χούντας. Οταν ο σύλλογος το 1989 απευθύνθηκε στη νομαρχία για να μάθει τι έγιναν τα λεφτά, η τελευταία τους έστειλε στο... Διεθνές Δικαστήριο της Χάγης!

Συγχρόνως οι αιτήσεις τους για εργατική κατοικία απορρίπτονται, επειδή δεν έχουν συμπληρώσει τα απαιτούμενα ένσημα. Η ανεργία στο Λαύριο δεν ξεχωρίζει τους Πόντιους.

Πρόβλημα όμως είναι και η γλώσσα, αφού στο Λαύριο σταμάτησαν τα επιδοτούμενα μαθήματα. Χαρακτηριστικό της ανέχειας όμως είναι η σύνταξη των επαναπατριζόμενων, η οποία είναι 15.000 δραχμές μηνιαίως, ενώ δεν τους δίνονται άδειες ούτε για λαϊκές αγορές.

Ο βουλευτής του ΚΚΕ τόνισε ότι η συνεργασία του κόμματος με την Ομοσπονδία των Ποντίων είναι πολύ καλή και πρόσθεσε πως οι κομμουνιστές δεν ξεχωρίζουν τους ανθρώπους από τη θρησκεία ή την εθνικότητα, ενώ υποσχέθηκε ότι θα φέρει επερώτηση στη Βουλή στα πλαίσια μιας συνολικής παρέμβασης για τα προβλήματα των Ποντίων. "Οι Πόντιοι πρέπει να απαιτούν και όχι να επαιτούν", είπε ο Δ. Κουμπούρης, ενώ για τις εργατικές κατοικίες τόνισε ότι το κράτος ποτέ δεν είχε κοινωνική πολιτική και ότι το εργατικό κίνημα θα πρέπει να απαιτήσει την οικονομική συμμετοχή του κράτους στην κατασκευή τους.

Η περιοδεία που ακολούθησε στο εμπορικό κέντρο της πόλης ήταν αποκαλυπτική για τις συνέπειες της αποβιομηχάνισης με τα άδεια μαγαζιά και τους λιγοστούς πελάτες.

Χαρακτηριστική η περίπτωση του κυρ - Λευτέρη Φύτρα, που στα 62 του χρόνια έμεινε χωρίς σύνταξη, αφού τα τελευταία πέντε χρόνια ήταν άνεργος όταν τον απέλυσε η Γαλλική Εταιρία των μεταλλείων. Ο Δ. Κουμπούρης τόνισε πως τα αντικειμενικά κριτήρια είναι στην ουσία κεφαλικός φόρος και πως μόνο με την πάλη μπορούν να υπάρξουν θετικές λύσεις.

Σε αυτά τα πλαίσια προωθείται από φορείς της πόλης η σύσταση παλλαυρεωτικής συντονιστικής επιτροπής αγώνα.

Μέσα σε τεταμένη ατμόσφαιρα ξεκίνησε χτες το πρωί στο τριμελές πλημμελειοδικείο Θεσσαλονίκης, αλλά τελικά πήρε αναβολή για τις 19 Ιούλη, η δίκη των πέντε καρδιοχειρουργών που κατηγορούνται για δωροληψία κατά συρροή και κατ' εξακολούθηση, για συναυτουργία, για εκβιασμό και απόπειρα εκβιασμού. Η δίκη πήρε αναβολή εξ αιτίας της δήλωσης κωλύματος που υπέβαλαν δύο από τους συνηγόρους υπεράσπισης.

Στο εδώλιο του κατηγορουμένου κάθισαν ο Παναγιώτης Σπύρου, ο Δημήτρης Φιλίππου, ο Βασίλης Χαλβατζούλης, η Σοφία Παπαναστασίου και ο Γιάννης Κάτσαρης. Στο πλευρό τους ήρθαν περισσότεροι από 30 πρώην ασθενείς και συγγενείς ασθενών, προκειμένου να καταθέσουν ως μάρτυρες υπεράσπισης.

Μεταξύ των μαρτύρων κατηγορίας ήταν και ο δημοσιογράφος Μάκης Τριανταφυλλόπουλος, ο οποίος έγινε αποδέκτης της οργής και των ύβρεων των χειρουργηθέντων από τους πέντε καρδιοχειρουργούς.

Ο βουλευτής του ΚΚΕ Δ. Κουμπούρης είχε πολλές συναντήσεις στο Λαύριο. Στη φωτογραφία με τους εργαζόμενους στη ΔΕΗ