Την ταχύτατη υλοποίηση των περιβόητων Τοπικών Συμφώνων Απασχόλησης,κατ' εντολή της Ευρωπαϊκής Ενωσης,προωθεί η κυβέρνηση σκοπεύοντας να ολοκληρώσει τις διαδικασίες, συζητήσεις και σχεδιασμούς πριν το τέλος του χρόνου στις εφτά περιοχές που θα εφαρμοστούν "πιλοτικά". Ενας από τους λόγους της κυβερνητικής βιασύνης, είναι ότι τα ΤΣΑ προβλέπεται να αποτελέσουν τη βάση για την απορρόφηση πολλών δισ. δραχμών που θα δοθούν στα πλαίσια του λεγόμενου "τρίτου πακέτου Σαντέρ",το οποίο αναμένουν με αγωνία οι εργοδότες και όσοι "δραστηριοποιούνται" στην επαγγελματική κατάρτιση. Η πρόθεση της κυβέρνησης εκφράστηκε και με τη συνέντευξη Τύπου που έδωσε πρόσφατα ο Ι. Τσαμουργκέλης,πρόεδρος του Εθνικού Ινστιτούτου Εργασίας το οποίο έχει αναλάβει να στηρίξει την εφαρμογή τους.

Ο πρόεδρος του Ινστιτούτου, ουσιαστικά δεν είπε τίποτα καινούριο σε σχέση με τα ΤΣΑ, μονάχα παρουσίασε τις επιχειρηματικές προτάσεις που έχουν καταθέσει οι φορείς κάθε περιοχής. Αυτές όμως δεν είναι καν οι τελικές, αφού πρέπει να εγκριθούν από την κυβέρνηση. Ετσι, η συνέντευξη ήταν μια προπαγανδιστική ενέργεια, με στόχο να δημιουργηθεί κλίμα συναίνεσης στα ΤΣΑ, αφού επιμελώς αποσιωπήθηκαν οι αντιδράσεις εναντίον τους στις "τοπικές κοινωνίες",όπως αποκαλούνται οι εφτά περιοχές (Δυτικής Αθήνας και Πειραιά, Αχαϊας, Ημαθίας, Φλώρινας - Κοζάνης, Βοιωτίας, Μαγνησίας, Δράμας) από τους τεχνοκράτες. Γι' αυτό προβλήθηκε μόνο η συνεργασία των φορέων και η προθυμία τους να συνεισφέρουν με τις προτάσεις τους, ενώ αόριστη αναφορά έγινε στα "διαφορετικά επίπεδα συνεργασίας" από περιοχή σε περιοχή.

Η "ειδυλλιακή" εικόνα που παρουσιάζουν οι κυβερνητικοί παράγοντες απέχει σε μεγάλο βαθμό από την πραγματικότητα. Ενθερμοι οπαδοί των ΤΣΑ είναι βεβαίως οι νομάρχες κάθε περιοχής, οι οποίοι προσβλέπουν σε μια ροή επενδύσεων που θα ικανοποιήσει τον επιχειρηματικό κόσμο στις περιοχές τους και στην απασχόληση όσο γίνεται περισσότερων ανέργων, οι οποίοι θα ευγνωμονούν τους νομάρχες τους ακόμα κι αν δουλεύουν χωρίς δικαιώματα και για ένα κομμάτι ψωμί. Στους νομάρχες συμπαρατάσσονται οι ηγεσίες ορισμένων Εργατικών Κέντρων που προσδοκούν να τους αναγνωριστεί η συμβολή στην καταπολέμηση της ανεργίας, αλλά και να αντιμετωπίσουν την πίεση που δέχονται από το πλήθος των ανέργων στις περιοχές τους.

Ομως δεν είναι όλες οι συνδικαλιστικές οργανώσεις προσανατολισμένες στη στήριξη των ΤΣΑ, πολύ περισσότερο που ο ίδιος ο πρόεδρος του Εθνικού Ινστιτούτου Εργασίας έχει κατηγορηθεί ότι στις επισκέψεις του στις περιοχές εφαρμογής των ΤΣΑ, προπαγάνδιζε την "αναγκαιότητα" αλλαγής των εργασιακών σχέσεων σε βάρος των εργαζομένων!

Η "εμπειρία" αυτή μεταφέρθηκε και σε σύσκεψη της ΓΣΕΕ, στην οποία συμμετείχαν εκπρόσωποι των Εργατικών Κέντρων που εμπλέκονται στα ΤΣΑ. Εκεί ο εκπρόσωπος του Εργατικού Κέντρου Λιβαδειάς μετέφερε ομόφωνη απόφαση για αποχώρηση από τις συζητήσεις για τα ΤΣΑ και ζήτησε από τη ΓΣΕΕ να διαμορφώσει ανάλογη στάση.Κατάγγειλε μάλιστα ότι στις συναντήσεις που έγιναν με τους φορείς και το ΕΙΕ,εκφράστηκε απροκάλυπτα ο στόχος μείωσης του εργατικού κόστους σε βάρος των εργαζομένων! Εντονη κριτική ασκήθηκε και από τον εκπρόσωπο του Εργατικού Κέντρου Πτολεμαϊδας,ο οποίος στάθηκε και στην επιδίωξη για συμφωνίες απασχόλησης έξω από όσα ορίζουν οι συλλογικές συμβάσεις εργασίας,επιβεβαιώνοντας τον κυβερνητικό στόχο. Οι "βολές" στα ΤΣΑ συνεχίστηκαν από τον εκπρόσωπο του Εργατικού Κέντρου Νάουσας,το οποίο δε συμμετέχει στις συναντήσεις για τα ΤΣΑ. Απόφαση μη συμμετοχής στα ΤΣΑ έχει πάρει και η Εκτελεστική Επιτροπή του Εργατικού Κέντρου Αθήνας,αν και υπάρχουν έντονες πιέσεις για αναθεώρηση της στάσης της.

Στο αμέσως επόμενο διάστημα η κυβέρνηση, μέσω διυπουργικής επιτροπής των υπουργείων Εργασίας, Ανάπτυξης, Εσωτερικών και Δημόσιας Διοίκησης, Εθνικής Οικονομίας,θα προχωρήσει στην αξιολόγηση των προτάσεων που έχουν κατατεθεί. Για όσες εγκριθούν, θα σχεδιαστούν "επιχειρηματικά πλάνα" από εταιρίες που αυτή την περίοδο επιλέγει το ΕΙΕ,σχετικά με τις λεπτομέρειες υλοποίησης της πρότασης και τους τρόπους χρηματοδότησης. Το κάθε ΤΣΑ θα είναι έτοιμο να υπογραφεί αφού καταληχτεί και μια τελευταία, αλλά ίσως και η ουσιαστικότερη "λεπτομέρεια". Το πώς θα "διευκολυνθούν" οι εργοδότες για να ασκήσουν τις επιχειρηματικές δραστηριότητες, ο αριθμός των απασχολούμενων, οι όροι εργασίας και αμοιβής. Αυτό το στάδιο που υποβαθμίστηκε φανερά από τους υπεύθυνους του ΕΙΕ,αν και αποτελεί και το ουσιαστικότερο σημείο τριβής ανάμεσα στους φορείς που καλούνται να συμφωνήσουν για την υλοποίηση των ΤΣΑ.

Σύμφωνα με όσα έχουν ανακοινωθεί επίσημα, τα ΤΣΑ εστιάζονται σε ένα βασικό στόχο στον οποίο και υποτάσσονται όλοι οι σχεδιασμοί: Στην ανάπτυξη "βιώσιμων και ανταγωνιστικών παραγωγικών δραστηριοτήτων".Ο στόχος αυτός εμφανίζεται δίπλα στην "ενίσχυση της απασχόλησης", αλλά είναι σαφές ότι υπερτερεί. Είναι αδιαμφισβήτητο ότι μέσω των ΤΣΑ οι εργοδότες μπορούν να απορροφήσουν σημαντικούς πόρους, δήθεν για την ενίσχυση της απασχόλησης, οι οποίοι συμπληρώνουν τα κενά από τα κονδύλια που χορηγούνται για επενδύσεις και μεγαλώνουν την "πίτα". Τα ΤΣΑ είναι ένας μαζικός, συνειδητός εκβιασμός που στηρίζεται στην αρχή ότι ο άνεργος και ιδιαίτερα ο μακροχρόνια άνεργος, θα δεχτεί όποιους όρους και να του θέσουν προκειμένου να κερδίζει λίγα χρήματα που δεν τον αφήνουν να τα κερδίσει με κανένα άλλο τρόπο παρά με την αντιπαροχή των δικαιωμάτων του.

Αρμόδια στελέχη που σχετίζονται με την προώθηση των ΤΣΑ, δε διστάζουν να το παραδέχονται εμμέσως, λέγοντας ότι "ακόμα κι αν κάποιοι αρνηθούν να συμμετέχουν στα ΤΣΑ και να συναινέσουν σε όσα συμφωνηθούν, είναι οι ίδιοι οι άνεργοι που θα τους παραμερίσουν, προκειμένου να εργαστούν με όποιο τρόπο". Συνδικαλιστικά στελέχη από την άλλη, των παρατάξεων ΠΑΣΚΕ, ΔΑΚΕ και Αυτ. Παρέμβαση αξιοποιούν αυτή την παραδοχή για να δικαιολογήσουν τη συμμετοχή της ΓΣΕΕ στα ΤΣΑ σαν προσπάθεια παρέμβασης στις συμφωνίες για την προστασία των εργασιακών σχέσεων και των συλλογικών συμβάσεων εργασίας.

Γιώργος ΦΛΩΡΑΤΟΣ

Τα Τοπικά Σύμφωνα Απασχόλησης συνδέονται άμεσα και με την πολιτική της Ευρωπαϊκής Ενωσης και της κυβέρνησης για την απασχόληση, όπως αυτή διαμορφώθηκε με τη Συνθήκη του Μάαστριχτ και έτσι όπως εκφράζεται μέσα από τη "Λευκή Βίβλο".Οι επιδιώξεις τους είναι πολλές, παίζουν βασικό ρόλο και στο "αποκεντρωμένο" - και μάλλον πιο συγκεντρωτικό από ποτέ - μοντέλο διακυβέρνησης του μέλλοντος, είναι φορείς όμως και της νέας πραγματικότητας στην απασχόληση, όπως τουλάχιστον σκοπεύει να την επιβάλει η Ευρωπαϊκή Ενωση με τους απασχολήσιμους.

Τα ΤΣΑ δεν προσφέρουν, έτσι κι αλλιώς, μια σταθερή και με προοπτικές εργασία, δε συνεισφέρουν με τις προτάσεις απασχόλησης στην παραγωγική ανάπτυξη, είναι φύσει και θέσει "αεριτζίδικα". Τυπικά και ενδεικτικά προτείνουν τα εξής, όπως επισημαίνεται και στα επίσημα ενημερωτικά φυλλάδια:

- "Είναι δυνατόν μακροχρονίως άνεργοι μεγάλης ηλικίας να χρησιμοποιηθούν για τη φύλαξη σχολείων".

- Γυναίκες άνω των 45 ετών "μπορούν να εργαστούν στη φύλαξη παιδιών και τη συνοδεία ηλικιωμένων".

- Αλλες ομάδες πληθυσμού "μπορούν να βρουν διέξοδο απασχόλησης στη διαχείριση απορριμμάτων, βιολογικού καθαρισμού, υδροδότησης, αρδεύσεων", ή στην υλοποίηση προγραμμάτων μαζικού αθλητισμού, κοινωνικής αναψυχής.

Τα παραδείγματα από χώρες που έχουν προχωρήσει τα ΤΣΑ, στον ένα ή τον άλλο βαθμό (φυσικά αποσιωπούνται στοιχεία ή περιπτώσεις όπου αμοιβές και εργασιακές σχέσεις χτυπήθηκαν αμείλικτα), αφορούν τις οικιακές επισκευές, συντηρήσεις σπιτιών, τηλεργασία για παροχή ειδικών υπηρεσιών, ανάπλαση γειτονιών, υπηρεσίες ασφάλειας, παρκαδόρους, συντήρηση... πινακίδων.

Τους προηγούμενους μήνες έγιναν πολλές συναντήσεις με διάφορους φορείς στις περιοχές που θα υλοποιηθούν τα ΤΣΑ. Σκοπός τους ήταν να έρθουν σε επαφή οι "εταίροι" και να κατατεθούν οι προτάσεις τους, ώστε η κυβέρνηση να επιλέξει στη συνέχεια ποιες θα προχωρήσουν. Ενα από τα κριτήρια που υποτίθεται ότι ισχύει είναι ο μεγάλος βαθμός αυτοχρηματοδότησης των δραστηριοτήτων και η ύπαρξη προοπτικής τους, αν και πολλά κονδύλια περιμένουν να διοχετευτούν σ' αυτές τις νέες "δράσεις" και μάλλον δε θα μείνουν αδιάθετα.

Ορισμένες από αυτές τις προτάσεις είναι ενδεικτικές για το τι έχουν οι επιχειρηματικοί και άλλοι τοπικοί φορείς στο μυαλό τους: "Απορρόφηση από ΟΤΑ υπερηλίκων ανέργων για προσφορά εργασίας σε κοινωνικούς τομείς". "Στήριξη νέων και γυναικών για την εκτέλεση παραδοσιακών τοπικών συνταγών ζαχαροπλαστικής και μαγειρικής". Στήριξη ανέργων επιστημόνων που θα αναλάβουν την ενημέρωση των πολιτών σε... περιβαλλοντικά θέματα. "Δημιουργία προγράμματος κατάρτισης ανέργων στο αντικείμενο της ίδρυσης και λειτουργίας μικρομεσαίων επιχειρήσεων". "Δημιουργία υπηρεσίας προς φύλαξη σχολείων". "Ιδρυση κέντρου κατάρτισης, επιχειρήσεων και δράσης σε νέα επαγγέλματα"...