Τις τελευταίες αντιλαϊκές πινελιές στην οικονομική πολιτική βάζουν πια οι κυβερνώντες καθώς αύριο κατατίθεται στη Βουλή ο προϋπολογισμός για το 1998. Το πρωί θα προηγηθεί συνεδρίαση του Υπουργικού Συμβουλίου το οποίο υποτίθεται πως θα εγκρίνει τον υπό κατάθεση προϋπολογισμό. Μια συνεδρίαση που γίνεται μόνο για τους τύπους αφού οι σχετικοί τόμοι του προϋπολογισμού θα είναι ήδη τυπωμένοι και οι υπουργοί απλά θα περιοριστούν στο να εκφράσουν τη... σύμφωνη γνώμη τους.

Με αιχμή τις επιπτώσεις από τη συναλλαγματική κρίση που η κυβέρνηση ξεδιάντροπα επιχειρεί να εκμεταλλευτεί κατά το μέγιστο δυνατόν και σύμφωνα με πληροφορίες που εκπορεύονται από τα κυβερνητικά επιτελεία ήδη ολοκληρώθηκαν οι τελευταίες προσαρμογές των μεγεθών του προϋπολογισμού, ενώ αύριο αναμένεται να δοθεί και η τυπική έγκριση του Υπουργικού Συμβουλίου.

Πετώντας και το τελευταίο φύλλο συκής η κυβέρνηση του ΠΑΣΟΚ εκτιμάται ότι θα παρουσιάσει έναν προϋπολογισμό περισσότερο αντιλαϊκό, επαχθή από όσους έχουν γνωρίσει μέχρι σήμερα οι εργαζόμενοι. Σ' αυτά τα πλαίσια:

• Οι αυξήσεις εξαιτίας του 2% και 2% που οι εκπρόσωποι της κυβέρνησης διέδιδαν ότι θα αποτελέσουν την εισοδηματική πολιτική του 1998, κρίθηκαν... υπερβολικές και θεωρούνται παρελθόν. Στη θέση τους είναι πιθανό να ανακοινωθεί εφάπαξ ονομαστική αύξηση 2,5% από την αρχή του χρόνου. Ασφαλώς πρόκειται για πρωτόγνωρο εμπαιγμό σε βάρος εκατομμυρίων εργαζομένων και συνταξιούχων, αντάξιο του 0% και 0% ίσον 14% της κυβέρνησης Μητσοτάκη.
• Μειώνονται από 6,3% που είχε αποφασιστεί αρχικά, σε επίπεδα κάτω του 5% και οι πρωτογενείς δαπάνες του προϋπολογισμού (πρόκειται για δαπάνες που προκύπτουν μετά την αφαίρεση των δαπανών για τους τόκους εξυπηρέτησης του δημοσίου χρέους), πολλές από τις οποίες προορίζονται για την κάλυψη κοινωνικών, προνοιακών και ασφαλιστικών αναγκών.
• Οι τόκοι εξυπηρέτησης του δημόσιου χρέους για το 1998 μετά τις τελευταίες νομισματικές αναταράξεις, αυξάνουν κατά 100 δισ. δραχμές, από 3,1 τρισ. δραχμές σε 3,2 τρισ. δραχμές, ενώ αναπροσαρμόζεται και το μεσοσταθμικό επιτόκιο δανεισμού του ελληνικού δημοσίου από 8,5% αρχικά σε 8,9%.

Πάντως στο θέμα των επιπτώσεων που θα υπάρξουν στις δαπάνες εξυπηρέτησης του δημοσίου χρέους το 1997, από τη νομισματική κρίση, η κυβέρνηση, προκειμένου να δικαιολογήσει την επίθεση κατά των λαϊκών εισοδημάτων καταφεύγει στην εξής λαθροχειρία. Αποσιωπά το γεγονός ότι κατά το δεκάμηνο Γενάρη - Οκτώβρη 1997 υπήρξε "κέρδος" περίπου 250 δισ. δραχμές, λόγω γρηγορότερης αποκλιμάκωσης των επιτοκίων δανεισμού του δημοσίου, από τους ρυθμούς που είχαν προβλεφθεί. Ποσό το οποίο "ξεχνούν" και αναφέρουν μόνο τις εκτιμήσεις για τις ζημιές που θα υπάρξουν από τη νομισματική αναταραχή.

Σχεδόν σίγουρη θεωρείται πλέον η αύξηση των επιτοκίων δανεισμού και καταθέσεων από την πλευρά των εμπορικών τραπεζών, κάτι που ήδη έχει γίνει από τις μικρές εμπορικές τράπεζες. Η EYROBANK (όμιλος Λάτση) για μεγάλα ποσά καταθέσεων, πάνω από 20 εκατ. δραχμές, προσφέρει ήδη ετήσιο επιτόκιο 14,5%, η Τράπεζα Κύπρου ανακοίνωσε επιτόκιο καταθέσεων 11%, ενώ οι μεγάλες εμπορικές τράπεζες περιμένουν η μια από την άλλη την... πρώτη κίνηση. Πρόκειται για πολιτική επιτοκίων η οποία αποσκοπεί να μεταφέρει τις συνέπειες της νομισματικής κρίσης στις πλάτες των εργαζόμενων - πελατών τους και των μικρομεσαίων επιχειρήσεων. Και ενώ οι τράπεζες βρίσκονται σε αναμονή, έχουν γίνει καταγγελίες ότι πολλά υποκαταστήματα μεγάλων ιδίως τραπεζών, με διάφορες δικαιολογίες, αρνούνται να εκταμιεύσουν ποσά δανείων, μια και η ρευστότητα των τραπεζών κατευθύνεται στις υψηλές αποδόσεις της διατραπεζικής αγοράς (πρόκειται για την αγορά που έχουν δημιουργήσει μεταξύ τους οι τράπεζες για να δανείζονται μεταξύ τους σε βραχυχρόνια βάση με συγκεκριμένο επιτόκιο).

Χτες πάντως στη διατραπεζική αγορά τα επιτόκια κινήθηκαν μεταξύ του 11% και 100% (!), όπου βέβαια δεν έγιναν πράξεις, αλλά η διακύμανση αυτή είναι ενδεικτική ότι η νευρικότητα και η επιφυλακή συνεχίζονται.

Από την άλλη πλευρά, το ευρωομόλογο (με ρήτρα ECU) που έβγαλε προς διάθεση χτες το υπουργείο Οικονομικών, δεν είχε και ιδιαίτερη ζήτηση, καθώς τραπεζικοί παράγοντες εκτιμούσαν το επιτόκιο... όχι ελκυστικό. Προφανώς βρισκόμαστε μπροστά σε νέους εκβιασμούς από την πλευρά των τραπεζών.

Τέλος, και νέα πτώση 3,26% σημειώθηκε χτες στο Χρηματιστήριο, από το οποίο φεύγουν κεφάλαια για να επενδυθούν στα υψηλά επιτόκια της διατραπεζικής αγοράς, ενώ ένας άλλος παράγοντας είναι ασφαλώς το "ξεπουπούλιασμα" των μικρών επενδυτών, τους οποίους τις τελευταίες δύο βδομάδες "γδύνουν" ανελέητα.

Τα προβλήματα της έξαρσης των κοινωνικών ανισοτήτων και η διεύρυνση του χάσματος μεταξύ πλουσίων και φτωχών χωρών, βρίσκονται στο επίκεντρο του τριήμερου Συνεδρίου με θέμα "Κοινωνία των 2/3", το οποίο διοργανώνει το Πάντειο Πανεπιστήμιο στην αίθουσα "Καράγιωργα". Οι εργασίες του συνεδρίου, που άρχισαν χτες με τη συμμετοχή Ελλήνων και ξένων πανεπιστημιακών και άλλων επιστημόνων - ερευνητών, καθώς και εκπροσώπων πολιτικών κομμάτων, θα ολοκληρωθούν αύριο Τετάρτη, με τη συνόψιση συμπερασμάτων. Την έναρξη των εργασιών του Συνεδρίου κήρυξε ο πρύτανης του Παντείου Πανεπιστημίου Αιμίλιος Μεταξόπουλος και ακολούθησε η κεντρική εισήγηση του προέδρου της Οργανωτικής Επιτροπής του Συνεδρίου, καθηγητή του Παντείου Θεοφάνη Πάκου.Μια γεύση για τον προβληματισμό, που αναμένεται να επικρατήσει κατά τη διάρκεια των εργασιών του Συνεδρίου, μας δίνει η πρόσκληση της Οργανωτικής Επιτροπής (στάλθηκε στους συνέδρους και τα Μέσα Μαζικής Επικοινωνίας), στην οποία μεταξύ άλλων αναφέρεται:

• "Τα τελευταία χρόνια η Ευρώπη και ο κόσμος όλος, βιώνει μια βαθιά και παρατεταμένη οικονομική κρίση με δραματικές επιπτώσεις στην αύξηση της ανεργίας, της φτώχειας και της ανισότητας στη διανομή του εισοδήματος και του πλούτου. Τα φαινόμενα αυτά, συνήθως, αποδίδονται με απλουστευτικό και σχηματικό τρόπο στη διαδικασία "παγκοσμιοποίησης". Η εικοσαετής πολιτική μονόπλευρης λιτότητας, τόσο στη χώρα μας όσο και στην Ευρωπαϊκή Ενωση, όχι μόνο δεν κατόρθωσε να αντιμετωπίσει τα κοινωνικά προβλήματα, τα οποία διογκώνονται καθημερινά, αλλά επιπλέον τείνει στην υπονόμευση βασικών δημοκρατικών και κοινωνικών κατακτήσεων, όπως είναι το δικαίωμα στην εργασία".

Με βάση τις παραπάνω εκτιμήσεις - διαπιστώσεις, οι οργανωτές του Συνεδρίου, φιλοδοξούν να δώσουν ανάμεσα στα άλλα, επιστημονικά βάσιμες απαντήσεις στο ακόλουθο ερώτημα, που πλανάται στα χείλη όλων και είναι το εξής: "Γιατί μετά από μια περίοδο σχεδόν πλήρους απασχόλησης και άμβλυνσης των οικονομικών και κοινωνικών ανισοτήτων, βρισκόμαστε σήμερα στα πρόθυρα της τρίτης χιλιετίας και στο υψηλότερο σημείο ανάπτυξης και πλούτου, μπροστά σε ένα διευρυμένο χάσμα με διογκούμενη φτώχεια και αποστέρηση στη μια όχθη και προκλητική συγκέντρωση και σπατάλη του πλούτου στην άλλη;".

Στα παραπάνω και πολλά άλλα ερωτήματα, θα επιχειρήσουν να απαντήσουν οι μετέχοντες σύνεδροι, διατυπώνοντας εναλλακτικές προτάσεις για τις πολιτικές, με την εφαρμογή των οποίων θα μπορούσε να αντιμετωπιστεί η φτώχεια, η ανεργία, η εξαθλίωση και τα άλλα μεγάλα οικονομικά και κοινωνικά προβλήματα του πλανήτη Γη.