Ο δείκτης τιμών καταναλωτή είναι ένας σταθμισμένος στατιστικός μέσος. Οι συντελεστές στάθμισης προκύπτουν από τις έρευνες που διεξάγει τακτικά η Στατιστική Υπηρεσία για τους οικογενειακούς προϋπολογισμούς. Ετσι παρακολουθούνται οι μεταβολές στα καταναλωτικά πρότυπα. Απ' αυτές τις έρευνες προκύπτει σε τι ποσοστό συμμετέχουν οι επιμέρους δαπάνες ενός οικογενειακού προϋπολογισμού στη συνολική δαπάνη του. Αν η δαπάνη είναι σχετικά μεγάλη, συμμετέχει με υψηλό συντελεστή στάθμισης στο δείκτη. Τις κινήσεις στις τιμές των αναγκαίων για τη διαβίωσή μας εμπορευμάτων και υπηρεσιών, γιατί μόνο τα αναγκαία συμπεριλαμβάνονται στο δείκτη, τις παρακολουθεί η Στατιστική Υπηρεσία με δειγματοληψία.

Οι κινήσεις των ονομαστικών μισθών λοιπόν, σε σχέση με τις κινήσεις στις τιμές των αναγκαίων, αν λάβουμε υπόψη μας ασφαλώς και τις αναλογίες στις οποίες καταναλώνονται, μας δίνουν το μέτρο για τις κινήσεις των πραγματικών μισθών.

* * *

Ο εθνικολογιστικός τρόπος μέτρησης των μισθών δεν είναι λοιπόν σωστός. Οι μισθοί παρ' όλα αυτά υπολογίζονται σε εθνικο-λογιστική βάση, η κυβέρνηση μιλάει για πραγματικούς μισθούς και αναφέρεται στις κινήσεις των ονομαστικών μισθών σε σχέση με τις κινήσεις του τιμαρίθμου και ο εθνικολογιστικός τρόπος υπολογισμού των μισθών αποτελεί τη βάση για τις συλλογικές διαπραγματεύσεις μεταξύ συνδικάτων και εργοδοτικών οργανώσεων.

* * *

- Διατροφή 324,4%

- Ποτά και καπνός 36,5%

- Ενδυση και υπόδηση 128,3%

- Στέγαση 130,6%

- Διαρκή αγαθά και είδη άμεσης κατανάλωσης 85,5%

- Υγεία και ατομική καθαριότητα 62,5%

- Εκπαίδευση, μόρφωση και αναψυχή 87,4%

- Μεταφορές και επικοινωνίες 130%

- Αλλα αγαθά και υπηρεσίες 14,8%

Σύνολο 1.000

Οι συντελεστές στάθμισης, η αναλογία των δαπανών μεταξύ τους μ' άλλα λόγια, συνάγονται από τις έρευνες για τους οικογενειακούς προϋπολογισμούς. Αυτός είναι λοιπόν ο δείκτης, οι δαπάνες ενός νοικοκυριού στις αναλογίες μεταξύ τους. Το "καλάθι της νοικοκυράς", όπως το λένε οι οικονομολόγοι, αδειάζει ή γεμίζει ανάλογα με τις κινήσεις των ονομαστικών μισθών και τις κινήσεις του δείκτη. Το Γενάρη του 1995 ο πιο πάνω γενικός δείκτης είχε φθάσει το 252,3 με έτος βάσης το 1988 (=100).

* * *

Αυτή είναι λοιπόν η εθνικολογιστική βάση υπολογισμού των πραγματικών μισθών.

Η κυβέρνηση στα πλαίσια των πολιτικών λιτότητας που ακολουθεί προσανατολίστηκε σε μικρές ονομαστικές αυξήσεις των μισθών. Σ' αυτή την περίπτωση θα μειώνονται και απόλυτα φέτος οι μισθοί και οι συντάξεις. Σχετικά μειώνονται ούτως ή άλλως, χρόνο με το χρόνο, εξαιτίας της αύξησης της παραγωγικότητας της κοινωνικής εργασίας. Για τους πολίτες που εργάζονται επί μισθώ ή είναι συνταξιούχοι, εκείνο που έχει σημασία είναι η κίνηση των ονομαστικών μισθών σε σχέση με τον τιμάριθμο. Η μάζα, μ' άλλα λόγια, των εμπορευμάτων και των υπηρεσιών που μπορούν να καταναλώσουν με το μισθό τους ή τη σύνταξή τους κι όχι η αξία τους, η αξία των εμπορευμάτων εν προκειμένω και το ισοδύναμο της αξίας των υπηρεσιών που είναι αναγκαία για τη συντήρησή τους. Αυτοί έτσι το μετράνε το μισθό τους.

Η τάση που διαγράφεται λοιπόν μακροχρόνια στις κοινωνίες μας είναι ότι οι μισθοί αυξάνονται απόλυτα και μειώνονται σχετικά, μειώνοντας και την αγοραστική δύναμη των εργαζομένων.

Ηρακλής ΕΛΕΥΘΕΡΑΚΗΣ

Η τάση που διαγράφεται λοιπόν μακροχρόνια στις κοινωνίες μας είναι ότι οι μισθοί αυξάνονται απόλυτα και μειώνονται σχετικά, μειώνοντας και την αγοραστική δύναμη των εργαζομένων.

- Τι σημαίνει για τις αρχαιότητες, η ΑΕ για τη διαχείριση της Πολιτιστικής Κληρονομιάς που ιδρύεται με το νέο Νόμο;

- Κατά τη γνώμη μας δε θα 'πρεπε να υπάρχει, αφού για τον σκοπό που ιδρύεται υπάρχει το Ταμείο Αρχαιολογικών Πόρων και Απαλλοτριώσεων (ΤΑΠΑ) το οποίο ακριβώς διαχειρίζεται τα έσοδα από τα μνημεία, τα οποία επιστρέφουν σε αυτά. Σύμφωνα με μία τροπολογία και τα έσοδα της ΑΕ θα επιστρέφουν στις αρχαιότητες, ύστερα από πρόταση του αρχαιολόγου και βουλευτή Δ. Παντερμανλή, την οποία χαιρετίζουμε. Αυτή όμως η διάταξη καθιστά περισσότερο μη αναγκαία την ύπαρξη της Εταιρείας. Η ευελιξία που επικαλείται, ο υπουργός Πολιτισμού, θα μπορούσε να επιτευχθεί και στο ΤΑΠΑ εφόσον γινόταν μία μελέτη οικονομικοτεχνική για τη σωστή λειτουργία του. Εδώ και πολλά χρόνια δεν έχει γίνει καμία προσπάθεια βελτίωσης, αντίθετα αφήνεται ηθελημένα στη μοίρα του για να αντικατασταθεί από την ΑΕ. Το θέμα, όμως, είναι, ποιοι θα κινούν τα νήματα. Ο φόβος των αρχαιολόγων αφορά στην εμπλοκή ιδιωτικών συμφερόντων. Αλλωστε πρόσφατα μίλησε ο υπουργός για σπόνσορες - χορηγούς που θα υιοθετήσουν μνημεία και μουσεία. Πιστεύουμε ότι η Αρχαιολογική Υπηρεσία θα μπορούσε να καλύψει όλα αυτά εφ' όσον τα αιτήματά μας έβρισκαν ανταπόκριση. Δηλαδή αύξηση προσωπικού με αντικειμενικά κριτήρια και διαγωνισμό, αύξηση κονδυλίων για το αρχαιολογικό έργο, νέο Οργανισμό και Αρχαιολογικό Νόμο.

- Με τροπολογία δίνεται η δυνατότητα διαχωρισμού των μουσείων από τις Εφορείες. Αυτό τι σημαίνει στην πράξη;

- Ο διαχωρισμός των μουσείων από τις οικείες Εφορείες αλλάζει το πρόσωπο της Αρχαιολογικής Υπηρεσίας. Τα αρχαιολογικά μουσεία, εκτός από τα μεγάλα όπως το Εθνικό, που παραδοσιακά είναι περιφερειακή υπηρεσία, συνδέονται με το χώρο από τον οποίο τρέφονται και συνεπώς δεν μπορούν να διαχωριστούν από το περιβάλλον τους. Επί παραδείγματι, το Μητροπολιτικό Μουσείο δεν έχει καμία, αγοράζει και πουλάει αντικείμενα για να τα αντικαταστήσει με άλλα και κάπως έτσι πλουτίζει τις συλλογές του. Το Ελληνικό Αρχαιολογικό Μουσείο εμπλουτίζεται από τη διπλανή ανασκαφή και ο ρόλος του, πριν την έκθεση, είναι η φύλαξη και προστασία των ευρημάτων. Το ερώτημα, λοιπόν, είναι, ποιος θα ασκεί την προστασία και με ποια ανταλλάγματα; Τα αρχαία των ανασκαφών θα πηγαίνουν σε αποθήκες.

- Πώς σχολιάζετε την πρωτοφανή επίθεση του υπουργού Πολιτισμού στους αρχαιολόγους, με την οποία σχεδόν ακύρωσε το έργο σας;

- Το έργο ενός επιστημονικού κλάδου δεν ακυρώνεται, από πολιτικές ηγεσίες που έρχονται και παρέρχονται, διότι είναι ορατό. Αν προστατεύονται τα αρχαία διαμέσου δυσκολιών και γνωστών ιδιωτικών συμφερόντων, κι αν διασώζονται, ό,τι έχει διασωθεί, οφείλεται στους αρχαιολόγους της υπηρεσίας, οι οποίοι δε δίστασαν να αντικρούσουν συμφέροντα και πολιτικές ηγεσίες, με έναν ελάχιστο μισθό, και πιστεύοντας μόνο σε ιδανικά.

Μίλησε για αδράνεια, αλλά εμείς θα πούμε ότι τα χρήματα του '97, στις υπηρεσίες άρχισαν να έρχονται μετά τις 15 Αυγούστου. Για ποια αδράνεια μιλάει; Τα μεγάλα έργα από ποιους εποπτεύονται και οι εκθέσεις που εγκαινιάζει από ποιους στήνονται...;

Δ. Μ.