Ως κοινοί τζογαδόροι του Χρηματιστηρίου ενεργούν οι κυβερνώντες, προβάλλοντας τις καλές τιμές που εξασφαλίζουν από τη συνεχή πώληση περιουσιακών στοιχείων του δημοσίου, τα οποία βέβαια, ανεξάρτητα από το όποιο τίμημα, παύουν αυτόματα να ανήκουν στον ελληνικό λαό από τη στιγμή της μεταβίβασής τους σε ιδιώτες. Σ' αυτά τα πλαίσια και σχεδόν με πανηγυρικό τρόπο, στήθηκε χτες συνέντευξη Τύπου, για να διαφημιστεί η "ιδιαίτερη επιτυχία", που σημείωσε "η διαδικασία διάθεσης του πακέτου των μετοχών της Εθνικής Τράπεζας" και τα 117,25 δισ. δραχμών που εισέπραξε το δημόσιο από την πώληση 2,5 εκατ. μετοχών της Εθνικής Τράπεζας σε ξένους και εγχώριους θεσμικούς επενδυτές. Βέβαια, ο διοικητής της Εθνικής Θ. Καρατζάς και ο υφυπουργός Οικονομικών Ν. Χριστοδουλάκης δεν είπαν κουβέντα για το γεγονός ότι η πώληση των μετοχών αυτών σημαίνει αυτόματα μείωση της συμμετοχής του Δημοσίου στο μετοχικό κεφάλαιο της Εθνικής και, ταυτόχρονα, απώλεια μέρος της ιδιοκτησίας του Δημοσίου. Οι μετοχές που εκποιήθηκαν ήταν στην κατοχή της ΔΕΚΑ (Δημόσια Εταιρία Κινητών Αξιών) από τη μετατροπή του ομολογιακού δανείου της Εθνικής σε μετοχές και διατέθηκαν σε θεσμικούς επενδυτές.

Το παραπάνω πακέτο μετοχών της Εθνικής αποτελεί το 30,95% του μετατρέψιμου ομολογιακού δανείου, συνολικού ύψους 8.076.171 ομολογιών, που έχει στα χέρια του το ελληνικό δημόσιο. Με βάση τη σχετική συμφωνία που έχει γίνει το 1996, κάθε χρόνο - με αρχή το Νοέμβρη του 1997 - το 20% των ομολογιών θα μετατρέπεται σε ισάριθμες μετοχές, διαδικασία που θα ολοκληρωθεί το 2001. Στα πλαίσια της συμφωνίας αυτής, τον περασμένο Νοέμβρη είχε γίνει η πρώτη μετατροπή 1,6 εκατ. ομολογιών (που αντιστοιχεί στο 20% του δανείου), αλλά η διάθεσή τους στην αγορά είχε αναβληθεί τότε, λόγω της νομισματικής κρίσης που ακολούθησε. Τελικά, αποφασίστηκε η διάθεση 2,5 εκατ. μετοχών (αντί των 1,6 εκατ.) της Εθνικής και η σχετική διαδικασία ολοκληρώθηκε προχτές. Το 90% περίπου των μετοχών αυτών εκχωρήθηκε σε ξένους θεσμικούς επενδυτές και το υπόλοιπο 10% σε εγχώριους.

Σε ό,τι αφορά τη συνεχή μείωση της συμμετοχής του κράτους στο μετοχικό κεφάλαιο της Εθνικής, ο υφυπουργός Οικονομικών Ν. Χριστοδουλάκης υποστήριξε χτες ότι η διαφορά αυτή θα καλυφθεί με την επόμενη μετατροπή του 20% του ομολογιακού δανείου, που θα γίνει φέτος, από την οποία θα διατηρηθεί ένα μέρος των μετοχών, που θα προκύψουν στο χαρτοφυλάκιο του υπουργείου Οικονομικών.

Πάντως, η σημερινή σύνθεση του μετοχικού κεφαλαίου της Εθνικής Τράπεζας, με βάση όσα ανέφερε ο Θ. Καρατζάς, έχει ως εξής: Στο Δημόσιο ανήκει μόλις το 4,5% των μετοχών, στο Ταμείο Παρακαταθηκών και Δανείων και στο Ταχυδρομικό Ταμιευτήριο το 10,5%, στα ασφαλιστικά ταμεία το 27%, σε ξένες πολυεθνικές το 18%, σε εγχώριους θεσμικούς επενδυτές το 15%, ενώ το υπόλοιπο 25% βρίσκεται σε διασπορά. Είναι φανερό ότι και με βάση τα παραπάνω στοιχεία, στην καλύτερη των περιπτώσεων (αν δηλαδή θεωρήσει κανείς ότι το Ταμείο Παρακαταθηκών και Δανείων και το Ταχυδρομικό Ταμιευτήριο θα παραμείνουν στο Δημόσιο και πως η κυβέρνηση θα εξακολουθήσει να έχει στο χέρι την περιουσία των ασφαλιστικών ταμείων), ο ευρύτερα ελεγχόμενος από το Δημόσιο τομέας κατέχει μόλις το 42% των μετοχών της Εθνικής.

Σύμφωνα με όσα ανακοίνωσε ο Θ. Καρατζάς, το πακέτο μετοχών διατέθηκε στην τιμή των 46.900 δραχμών ανά μετοχή, τιμή που είναι ελαφρώς χαμηλότερη από την τιμή κλεισίματος της συνεδρίασης του Χρηματιστηρίου της Παρασκευής 15.5.98. Κύριοι ανάδοχοι της διάθεσης - η οποία έγινε με τη διαδικασία του λεγόμενου book building (υπολογισμός τιμής μεταβίβασης με το μέσο όρο των προσφορών από τους ενδιαφερόμενους αγοραστές) - ήταν οι επενδυτικοί οίκοι Merrill Lynch και SBC Warburg Dillon Read και συνάδοχος η HSBC. Η προμήθεια που θα πάρουν οι παραπάνω οίκοι ανέρχεται στο 3% των εσόδων (περίπου 3,5 δισ.).

Το "ξεπουπούλιασμα" της ΣΟΦΤΕΞ, φαίνεται να είναι ο απώτερος στόχος που έχουν θέσει οι επίδοξοι αγοραστές της, πέρα από τουςεπαχθείς όρους εξαγοράς, που αφορούν σε παράλογες εγγυήσεις, περαιτέρω μείωση θέσεων εργασίας, μέχρι και σε νέα νομοθεσία που θα τους επιτρέψει να κόψουν και να ράψουν κατά πώς τους βολεύει. Οι πολύμηνες διαπραγματεύσεις καθ' όλη τη διάρκεια του διαγωνισμού που βρίσκεται σε εξέλιξη, δε φαίνεται να απέδωσαν τους αναμενόμενους καρπούς για την κυβέρνηση, η οποία εισπράττειτα αποτελέσματα του κλίματος ξεπουλήματος που έχει δημιουργήσει.

Ετσι δύο μόλις ημέρες πριν τη σύσκεψη της Διυπουργικής Επιτροπής Αποκρατικοποιήσεων, που είχε οριστεί για αύριο, προκειμένου να εκτιμήσει την εισήγηση των συμβούλων για το τελικό στάδιο των διαπραγματεύσεων, οι αρμόδιοι στο υπουργείο Ανάπτυξης έχουν απολέσει την αρχική τους αισιοδοξία, την οποία συνόδευαν τόσο καιρό με μεγάλα λόγια "περί ενδιαφέροντος μεγάλων πολυεθνικών επενδυτών" και αρχίζουν πλέον να κάνουν λόγο περί δυσκολίας της κατάστασης. Σύμφωνα με προηγούμενες δηλώσεις των αρμοδίων στο υπουργείο Ανάπτυξης χτες, θα είχαν στα χέρια τους την τελική εισήγηση της ΝΙΚΚΟ, ωστόσο, ερωτηθέντες σχετικά με το περιεχόμενο της εισήγησης, δήλωσαν ότι η εισήγηση δεν έχει φτάσει ακόμη, επιβεβαιώνοντας τη δύσκολη θέση στην οποία έχουν περιέλθει.

Σύμφωνα με τις τελευταίες έγκυρες πληροφορίες, η Φορθ Τζέιμς, απαιτεί να της δοθεί με ειδική ρύθμιση το δικαίωμα να μπορεί να πουλήσει κομμάτια της επιχείρησης αμέσως μετά το συμβόλαιο εξαγοράς της, καθώς και να χρησιμοποιεί κατά βούληση τα σήματα της εταιρίας. Σχεδιάζει να συγχωνεύσει τη ΣΟΦΤΕΞ με τη "Χαρτ-Ελλάς" και να δημιουργήσει μονάδα χαρτιού στο Μεγάλο Πεύκο, για την οποία, μάλιστα, απαιτεί και την επιδότησή της από τον αναπτυξιακό νόμο. Ζητάει ακόμη ειδική νομοθεσία (!), για να μπορεί να καταφύγει σε ασφαλιστικά μέτρα κατά του πρώην ιδιοκτήτη Κεφάλα. Οσο για τους εργαζόμενους δεσμεύεται μόνο για 550, ενώ όπως και οι άλλοι δύο υποψήφιοι, ζητάει και η ίδια εκτεταμένες εγγυήσεις από πλευράς του δημοσίου. Ανάλογα είναι τα σχέδια και οι απαιτήσεις και των έτερων δύο υποψηφίων. Ενδεικτικά αναφέρουμε ότι όπως ο "Ρ" είχε αποκαλύψει, ο Ζερίτης ενδιαφέρεται να πάρει την επιχείρηση με τη δέσμευση μέσα σε 5 χρόνια να τη διαλύσει.

"Στο δρόμο της αντίστασης και του αγώνα, με την απαίτηση να σταματήσει η διαδικασία ιδιωτικοποίησης που οδηγεί στη διάλυση, τις απολύσεις και πιθανά στην εκκαθάριση, αλλά και τη χρηματοδότηση της εταιρίας, με ευθύνη της κυβέρνησης", καλεί τους εργαζόμενους της επιχείρησης με ανακοίνωσή της η ΕΣΑΚ-ΣΟΦΤΕΞ.

Στην ανακοίνωση, επίσης, αναφέρεται ότι μετά τις τελευταίες εξελίξεις επιβεβαιώνεται πλήρως η θέση της ΕΣΑΚ-ΣΟΦΤΕΞ ότι ιδιωτικοποίηση σημαίνει συρρίκνωση - διάλυση και πιθανά εκκαθάριση της εταιρίας. Συνεχίζοντας τονίζει ότι "η εμμονή της κυβέρνησης του ΠΑΣΟΚ για πάση θυσία ιδιωτικοποίηση της ΣΟΦΤΕΞ και η πλήρης συμφωνία της πλειοψηφίας του ΔΣ του σωματείου, στρώνουν το δρόμο και ανοίγουν την όρεξη στους λεγόμενους αγοραστές να επιβάλουν τους όρους τους. Ορους διάλυσης και καταλήστευσης της τεράστιας ακίνητης περιουσίας και του κομματιού της αγοράς της εταιρίας, με τεράστιες επιπτώσεις για τους εργαζόμενους και τη βιομηχανία της χώρας".

Μακράς πνοής είναι το κυβερνητικό πρόγραμμα ιδιωτικοποιήσεων Δημόσιων Επιχειρήσεων, Οργανισμών, Τραπεζών και ό,τι έχει την... ατυχία να αποτελεί περιουσία του δημοσίου και δεν περιορίζεται μόνο στις 11 ΔΕΚΟ και 3 Τράπεζες που ανακοίνωσε πρόσφατα ο υπουργός Εθνικής Οικονομίας ότι μπαίνουν στη λίστα των προγραφών. Αυτό προκύπτει, εμμέσως πλην σαφώς, από τη στάση ("σιγή ιχθύος") που προτίμησε να τηρήσει χτες ο υφυπουργός Οικονομικών Ν. Χριστοδουλάκης σε σχετική ερώτηση του "Ρ".

Συγκεκριμένα στον υφυπουργό Οικονομικών τέθηκε το εξής ερώτημα: Αφού το πρόγραμμα ιδιωτικοποίησης των ΔΕΚΟ και Τραπεζών ανακοινώθηκε ήδη από τον υπουργό Εθνικής Οικονομίας, για ποιο λόγο το υπουργείο Οικονομικών μελετά την έκδοση των ομολόγων τύπου "Μπαλαντίρ"; Τα ομόλογα "Μπαλαντίρ" είναι ομόλογα που εξέδωσε ο ομώνυμος υπουργός Οικονομικών της κυβέρνησης Ζιπέ στη Γαλλία, τα οποία, στα χέρια των αγοραστών τους πλέον, μετατράπηκαν σε μετοχές των προς ιδιωτικοποίηση επιχειρήσεων του γαλλικού δημοσίου.

Ο υφυπουργός Οικονομικών μάσησε τα λόγια του και στην ουσία αρνήθηκε να απαντήσει, τόσο στην παραπάνω συγκεκριμένη ερώτηση του "Ρ", όσο και σε παρεμφερείς ερωτήσεις που του έγιναν στη συνέχεια από τους συντάκτες άλλων εφημερίδων. Με τη στάση του, αν δεν επιβεβαίωσε το γεγονός ότι η κυβέρνηση σχεδιάζει να αξιοποιήσει τα ομόλογα "Μπαλαντίρ" σαν μηχανισμό για το ξεπούλημα των δημόσιων επιχειρήσεων σε μεγαλύτερο βάθος (πέρα δηλαδή από τα όσα έγιναν γνωστά με τη δημοσιοποίηση του προγράμματος ιδιωτικοποιήσεων των 13 ΔΕΚΟ), σίγουρα άφησε ανοιχτό ένα τέτοιο ενδεχόμενο. Εξάλλου, η δυναμική των πραγμάτων και η προσκόλληση της κυβέρνησης Σημίτη στις ακραίες θέσεις των "αγορών", οδηγούν στο εύλογο συμπέρασμα, ότι τα μετοχοποιημένα ομόλογα θα αποτελέσουν ένα αποφασιστικό μηχανισμό ιδιωτικοποίησης όλων των υπόλοιπων ΔΕΚΟ και Τραπεζών, καθώς και των ΔΕΚΟ εκείνων για τις οποίες έχει εξαγγελθεί η μερική ιδιωτικοποίησή τους.

Ενδεικτικά αναφέρουμε ότι σ' ένα δεύτερο κύμα ιδιωτικοποιήσεων, θα περιλαμβάνονται,τα πακέτα μετοχών που θα βρίσκοντα κάτω από τον έλεγχο του στενού ή ευρύτερου δημόσιου τομέα και συγκεκριμένα:

• Το 60% των μετοχών του ΟΤΕ.
• Το 85% των μετοχών της πρώην ΔΕΠ.
• Το 51% της ΕΥΔΑΠ.
• Η ΔΕΗ, η "Ολυμπιακή Αεροπορία", τα ΕΛΤΑ, οι Αστικές Συγκοινωνίες, τα ΗΛΠΑΠ, ο ΟΣΕ, όλες οι επιχειρήσεις Αμυντικής Βιομηχανίας, τα κρατικά τηλεοπτικά κανάλια, καθώς και οι τράπεζες Εθνική, Εμπορική, το Ταχυδρομικό Ταμιευτήριο, το Ταμείο Παρακαταθηκών και Δανείων κλπ.

Προς το παρόν πάντως, το υπουργείο Οικονομικών περιμένει να πάρει στα χέρια του τη μελέτη τριών συνεργαζόμενων τραπεζών (Εθνική, Eurobank, και η έχουσα τη σχετική εμπειρία γαλλική Paribas, η οποία, σύμφωνα με τις δηλώσεις Χριστοδουλάκη θα είναι έτοιμη μέχρι το τέλος του Μάη). Η μελέτη αυτή, θα συνιστά στην κυβέρνηση τη διαδικασία ιδιωτικοποιήσεων με τη μορφή ομολόγων τύπου "Μπαλαντίρ".

Η λογική των μετοχοποιημένων ομολόγων είναι η ακόλουθη. Το υπουργείο Οικονομικών εκδίδει ομόλογα με χαμηλό επιτόκιο, τα οποία στη συνέχεια μπορούν να μετατρέπουν σε μετοχές μίας προς ιδιωτικοποίηση ΔΕΚΟ, π. χ. της ΔΕΗ. Αντί ο κάτοχος του ομολόγου να το εξοφλήσει στη λήξη του, γίνεται κάτοχος μετοχών της ΔΕΗ, γεγονός που επιτρέπει στην κυβέρνηση να δημιουργήσει"λαϊκό ρεύμα" και συνένοχους στην πολιτική των ιδιωτικοποιήσεων.