Σε νέα φορολογική αφαίμαξη των λαϊκών εισοδημάτων θα στηριχτεί και ο Κρατικός Προϋπολογισμός του 1999, καθώς στο υπουργείο Οικονομικών επεξεργάζονται διάφορα σενάρια, τα οποία προβλέπουν σημαντικές αυξήσεις των άμεσων φόρων, κυρίως του φόρου εισοδήματος. Την κατάρτιση του νέου σκληρού - αντιλαϊκού προϋπολογισμού ομολόγησε ουσιαστικά χτες και ο υπουργός Εθνικής Οικονομίας και Οικονομικών, ο οποίος, επιστρέφοντας από τις καλοκαιρινές του διακοπές, δεν άφησε κανένα περιθώριο αμφιβολίας για το περιεχόμενο της οικονομικής πολιτικής και την επόμενη χρονιά.

Ο Γ. Παπαντωνίου ανέφερε ότι οι συσκέψεις για την κατάρτιση του νέου προϋπολογισμού πρόκειται να ξεκινήσουν την ερχόμενη Δευτέρα, ενώ, με αρκετή σαφήνεια, δήλωσε ότι πρώτος και καθοριστικός στόχος είναι η μείωση του ελλείμματος της Γενικής Κυβέρνησης (εκτός από τις κεντρικές υπηρεσίες, στη Γενική Κυβέρνηση περιλαμβάνονται οι ΔΕΚΟ και οι Ασφαλιστικοί Φορείς) στο 2,1% έναντι στόχου 2,4% που προβλέπεται για φέτος, με ό,τι αυτό συνεπάγεται... Η μείωση του ελλείμματος στα επίπεδα του 2,1% για το 1999 αποτελεί στόχο - δέσμευση της ελληνικής κυβέρνησης προς το Διευθυντήριο των Βρυξελλών, δέσμευση η οποία επισημοποιείται στο πρόγραμμα "σύγκλισης".

Με δεδομένο αυτό, ο Γ. Παπαντωνίου ξεκαθάρισε ότι η όποια μείωση των έμμεσων φόρων αποφασιστεί, με στόχο τη μείωση του πληθωρισμού (ανέφερε μάλιστα ότι θα υπάρξει μείωση εσόδων περί τα 150 δισ. δραχμές), θα αντισταθμιστεί από άλλες πηγές... Είναι σαφές ότι η κυβέρνηση έχει αποφασίσει να μεταφέρει ακόμα πιο αποφασιστικά το κόστος της αντιπληθωριστικής της πολιτικής στις πλάτες των εργαζομένων και άλλων λαϊκών στρωμάτων. Και είναι επίσης σαφές ότι η αναπλήρωση των μειωμένων εσόδων, που θα προέλθουν από τους ειδικούς φόρους, μπορεί να γίνει με την επιβολή νέων φόρων.

Αρμόδια στελέχη του οικονομικού επιτελείου επισημαίνουν ότι ο προϋπολογισμός "θα είναι δύσκολος", με δεδομένες τις δεσμεύσεις του προγράμματος "σύγκλισης", επισημαίνοντας ότι οι παρεμβάσεις φορολογικού χαρακτήρα για το επόμενο έτος δεν πρόκειται να θίξουν την έμμεση φορολογία (επειδή επιβαρύνεται ο πληθωρισμός), αλλά θα περιοριστούν και πάλι στους άμεσους φόρους, οι οποίοι απλώς μειώνουν το διαθέσιμο εισόδημα των φορολογουμένων...

Από τους ίδιους θεωρείται σχεδόν σίγουρο ότι στα μέτρα φορολογικής πολιτικής δε θα συμπεριληφθεί τιμαριθμοποίηση της φορολογικής κλίμακας, με αποτέλεσμα να αρχίσει να λειτουργεί και πάλι ο γνωστός μηχανισμός της λαϊκής αφαίμαξης, καθώς η μη τιμαριθμοποίηση των φορολογικών κλιμακίων έχει ως αποτέλεσμα, το εισόδημα να αυξάνει με αριθμητική πρόοδο, ενώ αντίστοιχοι φόροι με γεωμετρική.

Η κυβέρνηση πάντως θα επιχειρήσει να παρουσιάσει τις νέες φορολογικές επιβαρύνσεις, σαν... "ελαφρύνσεις", με στόχο και πάλι να αποπροσανατολιστεί η κοινή γνώμη. Στα πλαίσια αυτά, εξετάζεται σενάριο, σύμφωνα με το οποίο μπορεί ν' αποφασιστεί η αλλαγή των φορολογικών κλιμακίων (αλλαγές οι οποίες θα πλήξουν την πολύ μεγάλη πλειοψηφία των φορολογουμένων) σε συνδυασμό με μικρή αύξηση των αφορολόγητων ορίων, σαν δήθεν μέτρο "προστασίας" των πολύ χαμηλών εισοδημάτων, ενώ παράλληλα εξετάζονται και άλλες προτάσεις που θα λειτουργήσουν στην ίδια κατεύθυνση. Με την αλλαγή των φορολογικών κλιμακίων, πάντως, η κυβέρνηση προσδοκά να λύσει και το πρόβλημα που δημιουργήθηκε από την υψηλή παρακράτηση φόρου σε μισθωτούς και ελεύθερους επαγγελματίες φέτος. Υπό φυσιολογικές συνθήκες το 1999 θα υπάρξει μεγάλη επιστροφή φόρου, καθώς οι μισθωτοί έχουν "ζεματιστεί" φέτος από την υψηλή παρακράτηση - προκαταβολή φόρου. Επειδή όμως ο νέος κρατικός προϋπολογισμός δεν αντέχει στις "πολυτέλειες" των επιστροφών, στο υπουργείο Οικονομικών σκέφτονται η εκκαθάριση φόρου να γίνει με τις νέες κλίμακες φορολογίας, με τις οποίες θα υπάρξουν και νέες επιβαρύνσεις, έτσι ώστε όσοι προσμένουν να "πάρουν πίσω από την εφορία" το 1999 να μείνουν τελικά με την όρεξη...

Σε ό,τι αφορά τη μείωση ορισμένων ειδικών φόρων (αυτοκίνητα, υγρά καύσιμα κλπ.) και παρά τη χτεσινή ομολογία Παπαντωνίου ότι τα σχετικά ποσά θα αναπληρωθούν από άλλες μορφές φόρων, θεωρείται βέβαιο ότι η κυβέρνηση επίσης θα επιδιώξει να δείξει το δήθεν φιλολαϊκό της πρόσωπο. Αλλωστε, δεν αποκλείεται οι σχετικές αποφάσεις να ανακοινωθούν - ενδεχόμενα με τυμπανοκρουσίες - από τον ίδιο τον Κ. Σημίτη στα εγκαίνια της ΔΕΘ στις αρχές του Σεπτέμβρη. Οι εναλλακτικές πηγές άντλησης των αντίστοιχων ποσών από τα μόνιμα φορολογικά υποζύγια θα αναζητηθούν στη συνέχεια και οπωσδήποτε χωρίς ιδιαίτερο θόρυβο.

Ολα βέβαια τα σενάρια επηρεάζονται τόσο από την προοπτική των πολλαπλών εκλογικών αναμετρήσεων (δημοτικές - νομαρχιακές τον ερχόμενο Οκτώβρη, ευρωεκλογές το 1999 και εθνικές το 2000), όσο και από άλλους παράγοντες, όπως η συνεχιζόμενη οικονομική κρίση στη ΝΑ Ασία, στην Ιαπωνία και πρόσφατα στη Ρωσία, η οποία δημιουργεί πρόσθετα προβλήματα και αστάθεια στο οικονομικό περιβάλλον και ιδιαίτερα στον τομέα της νομισματικής πολιτικής.

Θανάσης ΚΑΝΙΑΡΗΣ

Μια ακόμα "συμφωνία κυρίων", αυτή τη φορά με τις εταιρίες πετρελαιοειδών, δηλώνει ότι "πέτυχε" το υπουργείο Ανάπτυξης για μειώσεις στις τιμές των λιπαντικών που πωλούνται σε συνεργεία και πρατήρια και χρησιμοποιούνται από ΙΧ βενζινοκίνητα αυτοκίνητα. Σύμφωνα με το υπουργείο, οι μειώσεις στις λιανικές τιμές θα είναι της τάξης του 10% και θα ισχύσουν από τις 7 Σεπτέμβρη, ενώ μέχρι τότε θα γνωστοποιηθούν και στο υπουργείο νέοι τιμοκατάλογοι. Ακόμα, σύμφωνα με τις υποσχέσεις του υπουργείου, από τις 24 του μήνα θα πρέπει να πωλούνται κατά 10% φτηνότερα τα ανταλλακτικά από τις επίσημες αντιπροσωπείες και από την 1η Σεπτέμβρη κατά 15% από τους ελεύθερους εισαγωγείς.

Την ίδια στιγμή, στελέχη του υπουργείου δεν παραλείπουν να εκφράσουν με κάθε ευκαιρία την ικανοποίησή τους από την πορεία της "συμφωνίας" με τα σούπερ μάρκετ για μειώσεις τιμών 5 - 10% σε πέντε είδη πλατιάς κατανάλωσης, κι αυτό παρά το γεγονός ότι οι ίδιοι οι εκπρόσωποι των καταστημάτων αυτών έχουν διαψεύσει τα σχετικά στοιχεία του υπουργείου.

Στο μεταξύ, σήμερα ο Μ. Χρυσοχοϊδης πρόκειται να συναντηθεί με εκπροσώπους του Συνδέσμου Ελληνικών Βιομηχανιών Τροφίμων (ΣΕΒΤ), στα πλαίσια των αγωνιωδών προσπαθειών του υπουργείου να μαζέψει τα ασυμμάζευτα της "απελευθερωμένης" διαμόρφωσης των τιμών που επιβαρύνουν τον τιμάριθμο. Χαρακτηριστική των διαθέσεων των βιομηχάνων τροφίμων είναι χτεσινή τους ανακοίνωση, με την οποία ξεκαθαρίζουν ότι αυτοί οι οποίοι έχουν τεράστια κέρδη, που ξεπερνούν το 70%, κυρίως στα είδη που αφορούν την πρόσφατη "συμφωνία κυρίων", είναι τα σούπερ μάρκετ. Συμπληρώνουν, δε, ότι από τη μεριά τους έχουν εξαντλήσει τα περιθώρια "περιορισμού των αυξήσεων". Μάλιστα, προειδοποιούν με νόημα προς... πάσα κατεύθυνση "να μην τους ζητείται τίποτα περισσότερο από το να συνεχίζουν αυτή την προσπάθεια". Δεν παραλείπουν, δε, να υπογραμμίσουν, δίνοντας και το στίγμα των ορίων της ανοχής τους, ότι "η προώθηση του ελεύθερου ανταγωνισμού σε όλη την οικονομία είναι το μόνο αποτελεσματικό και διαρκές μέσο μείωσης του πληθωρισμού".

Τέλος, στο επόμενο διάστημα, ο Μ. Χρυσοχοϊδης θα έχει επαφές με εκπροσώπους των κλάδων ένδυσης, υπόδησης και οικοδομικών υλικών. Πάντως, αξίζει να σημειωθεί ότι, όπως εκτιμούν ανώτερα στελέχη του υπουργείου, ακόμα και στην ασύλληπτα καλή περίπτωση, που όλες αυτές οι "συμφωνίες" για συγκράτηση των τιμών υλοποιηθούν, το ποσοστό ελάφρυνσης για τον πληθωρισμό δε θα είναι πάνω από 0,3%.

Με νέα άνοδο 2,21% ολοκληρώθηκε η χτεσινή συνεδρίαση του Χρηματιστηρίου της Αθήνας, δίνοντας νέο αέρα στις εκτιμήσεις ότι ο πανικός των προηγουμένων ημερών ήταν περισσότερο στημένος από ενδιαφερόμενα κυκλώματα κερδοσκόπων, από ό,τι το φυσιολογικό αποτέλεσμα της εξέλιξης που είχε παρουσιαστεί σε άλλα, κυρίως τα ασιατικά, χρηματιστήρια.

Η χτεσινή συνεδρίαση ξεκίνησε με έντονα ανοδικές τάσεις και τρία τέταρτα της ώρας μετά την έναρξη ο δείκτης κέρδισε 3,4%, ποσοστό που στη συνέχεια υποχώρησε στο 2,2%. Αν και για δεύτερη συνεχή μέρα οι τάσεις των τιμών ήταν ανοδικές, τουλάχιστον 107 μετοχές (από τις 266 που διακινήθηκαν) έκλεισαν χτες με απώλειες, ενώ 20 μετοχές παρέμειναν αμετάβλητες.

Μετά τη χτεσινή συνεδρίαση ο Γενικός Δείκτης της οδού Σοφοκλέους κινείται και πάλι στα επίπεδα που βρισκόταν τη Δευτέρα 10 του Αυγούστου. Ωστόσο, όπως επισημαίνουν αρμόδιοι παράγοντες, στο διάστημα που μεσολάβησε μέχρι την προηγούμενη Πέμπτη ο δείκτης είχε απώλειες της τάξης του 6,7%, γεγονός που επέτρεψε στους επιτήδειους να αγοράσουν διάφορους τίτλους σε φτηνές τιμές και τώρα να προσμετρούν ήδη τα κέρδη τους...

Ποσό ύψους 230 δισ. δραχμών απορρόφησε χτες η Τράπεζα της Ελλάδας στις καθιερωμένες παρεμβάσεις μέσω δημοπρασίας αποδοχής καταθέσεων για διάστημα 14 ημερών με επιτόκιο 13%.

Σύμφωνα με το Δελτίο Τύπου της Τράπεζας της Ελλάδας, οι προσφορές των εμπορικών τραπεζών ικανοποιήθηκαν μόνο εν μέρει και σε ποσοστό 38,56%, γεγονός που σημαίνει ότι οι αρχικές προσφορές άγγιξαν τα 600 δισ. δραχμές.Η διαδικασία της άντλησης ρευστότητας εντάσσεται στο γενικότερο "αντιπληθωριστικό" χαρακτήρα της νομισματικής πολιτικής που ακολουθεί η Τράπεζα της Ελλάδας, καθώς τα εισρέοντα από το εξωτερικό ξένα κεφάλαια, που δεν τοποθετούνται σε ομόλογα ή στο χρηματιστήριο, δημιουργούν αυξημένες συνθήκες ρευστότητας, πιέζοντας έτσι προς τα κάτω τα επιτόκια. Εξέλιξη, την οποία απεύχεται η κεντρική τράπεζα επειδή φοβάται ότι το "φθηνότερο" χρήμα θα ενισχύσει τη λαϊκή κατανάλωση και μέσω αυτής τον πληθωρισμό.

Στις αγορές χρήματος και συναλλάγματος χτες επικράτησε ηρεμία, καθώς τα επιτόκια δανεισμού μίας μέρας στη διατραπεζική κινήθηκαν μεταξύ 11,6% και 12,5%, ενώ η δραχμή ανατιμήθηκε ως προς τα κυριότερα ξένα νομίσματα.