Ενας πακτωλός χρημάτων ρέει ήδη, ενώ ετοιμάζεται να ρεύσει κι άλλος προς το Αγιο Ορος. Ο σκοπός της χρηματοδότησης είναι η αναστήλωση των Μονών και η συντήρηση των κειμηλίων (εικόνες, χειρόγραφα, τοιχογραφίες). Μόλις προχτές και μια μέρα πριν την επίσκεψη του πρωθυπουργού, Κ. Σημίτη, στο Αγιο Ορος, ο υφυπουργός Εθνικής Οικονομίας, Χρήστος Πάχτας και ο υποδιοικητής της Ευρωπαϊκής Τράπεζας Επενδύσεων, Παναγιώτης Γεννηματάς υπέγραψαν σύμβαση που αφορά στη χρηματοδότηση των Μονών Ξενοφώντα και Αγίου Παύλου και των σκητών του Ευαγγελισμού της Θεοτόκου και του Προφήτη Ηλία,στο πλαίσιο χρηματοδότησης 11 Μονών με 6,3 δισ.

Ο προϋπολογισμός για τα 4 μοναστήρια είναι 1,7 δισ.εκ των οποίων το 1,4 δισ. πληρώνεται από το χρηματοδοτικό μηχανισμό ΕΖΕΣ (Ευρωπαϊκή Ζώνη Ελεύθερων Συναλλαγών). Θυμίζουμε ότι πρόσφατα ο υπουργός ΠΕΧΩΔΕ, Κ. Λαλιώτης, επισκέφτηκε το Αγιο Ορος και "μοίραζε" λεφτά για τον ίδιο σκοπό. Μέσα δε σε έναν συνολικό προϋπολογισμό που αγγίζει τα 50 δισ. για το Αγιο Ορος, ένα πρόγραμμα 10 δισ. χρηματοδοτεί ο μηχανισμός ΕΖΕΣ, κάποια έργα εντάσσονται στα πλαίσιο άλλων κοινοτικών προγραμμάτων και φυσικά προβλέπονται και εθνικοί πόροι. Στο μεταξύ προετοιμάζεται η υπογραφή σύμβασης, στο πλαίσιο του ΕΖΕΣ, για έργα στις Μονές Βατοπεδίου, Παντοκράτορος, Δοχειαρίου, Μεγίστης Λαύρας, Οσίου Γρηγορίου, Σίμωνος Πέτρας και τη σκήτη του Αγίου Ανδρέα.

Ηδη, όμως, έργο συντήρησης εικόνων και τοιχογραφιών σε Μονές εκτελεί το υπουργείο Πολιτισμού (π.χ. Μονή Ξενοφώντος για τον εορτασμό της Χιλιετηρίδας). Ωστόσο, από τα προγράμματα που αναφέρθηκαν και υπογράφτηκαν η συνεργασία με τις αρμόδιες Υπηρεσίες του ΥΠΠΟ (Εφορεία, Διεύθυνση Συντήρησης, Διεύθυνση Αναστήλωσης) δεν προκύπτει από πουθενά.Μέχρι τώρα τουλάχιστον δεν έχει ζητηθεί ούτε η ιεράρχηση των αναγκών συντήρησης και αναστήλωσης ούτε βέβαια η εποπτεία, ως να μην πρόκειται για κομμάτια της Πολιτιστικής Κληρονομιάς, για την προστασία των οποίων την ευθύνη φέρει το ΥΠΠΟ, σύμφωνα, πάντα, με τον Αρχαιολογικό Νόμο.

Πρέπει, βέβαια, να θυμίσουμε ότι η... αγιορείτικη τάση "αυτονόμησης" από τις αρμόδιες υπηρεσίες και αυτοδιαχείρισης των χρηματοδοτήσεων, δεν είναι καινούριο φαινόμενο, αλλά ίσως για πρώτη φορά συνεπικουρείται τόσο πρόδηλα από υπουργεία, όπως π.χ. το ΥΠΕΧΩΔΕ. Και δεν είναι τυχαίο. Εργα αντί τόσων δισεκατομμυρίων προκαλούν και το ανάλογο εργολαβικό ενδιαφέρον.Η μήπως αυτός είναι ο στόχος; Μήπως γι' αυτό αποφεύγεται η ιεράρχηση από την Αρχαιολογική Υπηρεσία και ο έλεγχος; Στο μεταξύ τα έργα στα αγιορείτικα μνημεία ετοιμάζονται να μπουν σε εργολαβικούς ρυθμούς ολοκλήρωσης και αυτό επιφυλάσσει κινδύνους για τα ίδια τα μνημεία, εφ' όσον δεν είναι καθόλου βέβαιο ότι στις μελέτες των έργων και στην εκτέλεσή τους θα εμπλακούν με αποφασιστικό και εποπτικό ρόλο οι επιστήμονες του υπουργείου Πολιτισμού. Με άλλα λόγια δεν καθόλου βέβαιο αν στο Αγιο Ορος θα εφαρμοστεί ο Αρχαιολογικός Νόμος.

Επιπλέον, εκτός από τα σχεδιαζόμενα έργα συντήρησης και αναστήλωσης στήνεται ένα ολόκληρο εργολαβικό εργοτάξιο, που ανακατασκευάζει μόλους, ασφαλτώνει δρόμους, ανακαινίζει κελιά και τα εκσυγχρονίζει ως ξενοδοχειακές μονάδες, φτιάχνει μέχρι και ασανσέρ. Ούτε λίγο, ούτε πολύ το Αγιο Ορος μετατρέπεται σε μία ολόκληρη επιχείρηση.Και οι μοναχοί μεταλλάσσονται σε επιδέξιους και επιτήδειους "μάνατζερ", που χειρίζονται την πληροφορική, χρησιμοποιούν την κινητή τηλεφωνία, διαχειρίζονται δισεκατομμύρια, πληρώνουν εργολάβους και βρίσκονται σε απευθείας επικοινωνία με ευρωπαϊκούς χρηματοδοτικούς μηχανισμούς. Ποια είναι η ανταποδοτικότητα για το ελληνικό κράτος; Οχι μόνο μηδενική, αλλά βγαίνει και χρεωμένο.

Δ. ΜΥΡΙΛΛΑ

Ξεκινούν την Κυριακή, στο Ανοιχτό Θέατρο του Δήμου Συκεών της Θεσσαλονίκης "Μάνος Κατράκης",τα "Μερκούρεια '98",όπου θα συναντηθούν όλα τα ΔΗΠΕΘΕ καθώς επίσης το Εθνικό Θέατρο και το ΚΘΒΕ. Η αυλαία αυτής της συνάντησης ανοίγει με το κωμειδύλλιο του Δ. Κορομηλά "Η τύχη της Μαρούλας" και "Ο Μπαρμπα - Λινάρδος" του Δημήτρη Κόκου,από το ΔΗΠΕΘΕ Κοζάνης,σε σκηνοθεσία Βασίλη Νικολαϊδη,μουσική και τραγούδια Χρήστου Λεοντή,σκηνικά - κοστούμια Αφροδίτης Κουτσουδάκη,χορογραφίες Ρεγγίνας Καπετανάκη.Παίζουν: Παύλος Χαϊκάλης, Γιώργος Λέφας, Νίκος Αλεξίου, Κέλλυ Σαρατσοπούλου, Χρήστος Κελαντώνης κ. ά. Ενώ τη Δευτέρα το ΔΗΠΕΘΕ Σερρών θα παρουσιάσει, την "Αντιγόνη" του Σοφοκλή,σε μετάφραση Κ. Χ. Μύρη,σκηνοθεσία Κώστα Μπάκα,σκηνικά - κοστούμια Γιάννη Μετζικώφ,χορογραφίες Ντόρας Τσάτσου και μουσική Γιώργου Τσαγκάρη.Παίζουν: Φιλαρέτη Κομνηνού, Στέφανος Κυριακίδης, Γιώργος Σίσκος, Χαριτίνη Καρόλου, Χρήστος Μωραϊτης κ. ά.

• Τη Δευτέρα, ανοίγει επίσης η αυλαία των φετινών "Αισχύλειων".Στο χώρο του παλαιού ελαιουργείου στην παραλία της Ελευσίνας, στις 9 το βράδυ και στο πλαίσιο των "Αισχύλειων", ανοίγει τις πύλες του το Φεστιβάλ Μεσογειακής Μουσικής με τη συναυλία του Μάνου Αχαλινωτόπουλου και τη φιλική συμμετοχή της Ελένης Τσαλιγοπούλου.Την ίδια μέρα εγκαινιάζεται, στις 8.30 μμ στο παλιό Ελαιουργείο, εικαστική έκθεση. Τα ερείπια του παλιού εργοστασίου με τη "νεκρή θάλασσα" αντίκρυ, φαίνονται προσωρινά ακινητοποιημένα. Συχνά το ρόλο του "ζωντανέματος" αναλαμβάνει η τέχνη. Μέσα στα ερείπια οι καλλιτέχνες ανιχνεύουν, κάνουν μια βαθιά βουτιά στην ιστορία και στο δικό τους υποσυνείδητο, δημιουργούν, καταθέτουν έργο, προτείνουν. Η έκθεση θα διαρκέσει μέχρι τις 13 Σεπτεμβρίου.
• Ο εταιρικός θίασος του ΣΕΗ "Βήματα",παρουσιάζει, σήμερα, στην Αιδηψό, το έργο του Γιώργου Χασάπογλου "Διάλειμμα για διαφημίσεις",σε σκηνοθεσία Ελένης Γερασιμίδου,μουσική Γιάννη Ζουγανέλη,σκηνικά - κοστούμια Κώστα Βελινόπουλου,χορογραφίες Φωκά Ευαγγελινού.Στην εκτέλεση ο Γιώργος Κυπραίος.Παίζουν: Νικολέτα Βλαβιανού, Ελένη Γερασιμίδου, Νίκος Γιάννακας, Αντώνης Ζαχαράτος, Ευτυχία Λιβανίου, Κώστας Μπάρας, Αντώνης Ξένος.

Ο Μιχαήλ Λαβρόφσκι,κορυφαίος χορευτής του θεάτρου Μπολσόι στις δεκαετίες '60 και '70 και σήμερα ένας από τους σημαντικότερους χορογράφους του Μπολσόι, επέλεξε τη μουσική του Δημήτρη Αράπη από το έργο του "Ο δρόμος της ελπίδας",για να δημιουργήσει τη χορογραφία "Εις μνήμην της Ουλάνοβα",την οποία θα ερμηνεύσει η αγαπημένη μαθήτρια της Γκαλίνα Ουλάνοβα και σήμερα πρίμα μπαλαρίνα του μπαλέτου Μπολσόι, Ναντέζντα Γκρατσόβα.Η ίδια η Ουλάνοβα είχε εκφράσει τη συγκίνησή της για τη μουσική του Δημήτρη Αράπη, όταν παρευρέθη στην πρεμιέρα του μπαλέτου "Ζευς" στο Κρεμλίνο, σε μουσική του συνθέτη, τον Ιανουάριο του 1996, στη Μόσχα.

Η παράσταση θα δοθεί, σήμερα, στο θέατρο Ολυμπίας.Χορεύουν: Τζούλια Μαχάλινα, Ν. Γκρατσόβα, Β. Πίσαρεφ, Γ. Κλεβκόφ, Ε. Κνιασκόβα, Ε. Κερν κ. ά.

Το αρματαγωγό "Χίος", διασκευασμένο σε θέατρο - εκθετήριο για την παράσταση του "Κύκλωπα" του Κέντρου Δράματος του Παντείου Πανεπιστημίου,παίρνει τη σκυτάλη για το ταξίδι στη Δυτική Μεσόγειο και τη Λισαβόνα, μετά την επιτυχημένη ολοκλήρωση των παραστάσεων που πραγματοποιήθηκαν από τη Σαλαμίνα και τη Θεσσαλονίκη μέχρι την Πάφο επάνω στο αρματαγωγό "Σάμος", αλλά και σε ανοιχτά αρχαία θέατρα. Το "Χίος", που, εκτός από τη θεατρική σκηνή, φιλοξενεί και τη φωτογραφική έκθεση αφιερωμένη στη διαχρονία του κυπριακού πολιτισμού,ξεκινά το ταξίδι κάνοντας τιμητικά την πρώτη στάση στη Σελινούντα της Σικελίας, θα συνεχίσει την πορεία του προς την Αγκτ της Γαλλίας, όπου η άφιξή του θα συμπέσει με τα εγκαίνια της μεγάλης έκθεσης "Η Δόξα της Αλεξάνδρειας".Μετά την παράσταση στην Αγκτ, στις 28 Αυγούστου, θα κατευθυνθεί στο Κάντιξ της Ισπανίας, αρχαία ελληνική αποικία επίσης. Στις 3 Σεπτέμβρη θα φτάσει στη Λισαβόνα, όπου στις 4 Σεπτέμβρη θα χαιρετίσει και θα κηρύξει το πανηγυρικό τέλος των εκδηλώσεων ο υφυπουργός Εθνικής Αμυνας Δ. Αποστολάκης.

Υπενθυμίζουμε ότι ο "Κύκλωπας" του Ευριπίδη παρουσιάζεται σε μετάφραση Γιάγκου Ανδρεάδη,σκηνοθεσία Κίμωνα Ρηγόπουλου,σκηνικά - κοστούμια Σάββα Πασχαλίδη,μουσική Τάκη Κανέλλου,χορογραφίες Αντιγόνης Γύρα και φωτισμό Αλέκου Αναστασίου.Παίζουν: Γιάννης Κυριακίδης, Κίμων Ρηγόπουλος, Σταύρος Μαυρίδης, Δημήτρης Αγοράς, Βλάσης Ζώτης, Δημήτρης Κανέλλος, Μαρία Καραθάνου, Δημήτρης Μαργαρίτης, Νίκος Μαυρίδης, Κατερίνα Παρίση, Παναγιώτης Ραπτάκης, Τζένη Σκαρλάτου.

Την Τετάρτη 26 Αυγούστου και ώρα 12 το μεσημέρι, στη Σκηνή Κοτοπούλη του Εθνικού Θεάτρου, θα πραγματοποιηθεί ακρόαση για χορευτές και χορεύτριες, προκειμένου να καλυφθούν οι ανάγκες του έργου "Βίρα τις άγκυρες",που θα συνεχιστεί την προσεχή χειμερινή θεατρική περίοδο. Για περισσότερες πληροφορίες, οι ενδιαφερόμενοι μπορούν να απευθύνονται στο τηλέφωνο 52.38.300.

Η Γκαλίνα Ουλάνοβα διδάσκει την Μάγια Πλισέτσκαγια (1963)