ΝΕΑ ΥΟΡΚΗ.-

Οι ειδήσεις της πτώσης των επιτοκίων στις ΗΠΑ προστέθηκαν σε εκτιμήσεις περί απωλειών κερδών πολλών εταιριών σε Αμερική και Ευρώπη, ως "κερασάκι" ακολούθησε η κασσανδρικού ύφους πρόβλεψη νέων παγκόσμιων κρίσεων από τον Μισέλ Καμντεσί, μαζί κι η... άγρια κριτική Φρίντμαν στο ΔΝΤ. Πηλίκον: Πτώση στις παγκόσμιες χρηματαγορές για δεύτερη συνεχή μέρα.

Στη Νέα Υόρκη, οι μετοχές ξαναπήραν την κατιούσα στη συνεδρίαση της Πέμπτης, έχανε το μεσημέρι (ώρα ανατολικής ακτής ΗΠΑ) 124,36 μονάδες, σε συνέχεια της "δραματικής" πτώσης της Τετάρτης, όταν έχασε 237,90 μονάδες. Συγκριτικά, η πτώση 12,4% του δείκτη "Ντάου Τζόουνς" για το τρίτο τρίμηνο φέτος ήταν "η χειρότερη επίδοση" εδώ και 8 χρόνια.

Λίγο νωρίτερα, καταγραφόταν κατακρήμνιση των τιμών των μετοχών στην Ασία, με το "Νικέι" στο Τόκιο να χάνει 1,6%, και να σημειώνει νέο αρνητικό ρεκόρ 12ετίας, ενώ πτώση σημειωνόταν και στις ευρωπαϊκές χρηματαγορές, αν και τα επιτόκια στη Γερμανία παρέμειναν σταθερά.

Στο Λονδίνο τα "μπλου τσιπς" (μετοχές πληροφορικής) έχασαν 2,4% έως το μεσημέρι, ενώ στο χρηματιστήριο της Φρανκφούρτης ο γενικός δείκτης "βυθίστηκε" κατά 5,5% και στο Παρίσι 3,9%.

Τα χειρότερα περίμεναν στη Λισαβόνα, όπου ο γενικός δείκτης έστειλε μήνυμα "μίνι - κραχ" στις αγορές, χάνοντας αρχικά 14,39% μέσα σε μερικές ώρες - αναγκάζοντας τη διεύθυνσή του να αναστείλει τη λειτουργία του για μια ώρα και 45 λεπτά.

Η διεύθυνση δεν εξήγησε το λόγο που διέκοψε τη διαπραγμάτευση, αλλά χρηματιστές μιλούσαν στην πορτογαλική πρωτεύουσα για "πανικόβλητους επενδυτές που ξεφορτώνονταν "χαρτί"" για να περισώσουν ό,τι μπορούσε να περισωθεί.

Αργότερα, η αγορά ανένηψε κάπως, κλείνοντας με πτώση 9%. Ο υπουργός Οικονομικών της Πορτογαλίας, Αντόνιο Σούζα Φράνκο, έσπευσε από τηλεοράσεως να δηλώσει (την ανάγκη φολοτιμίαν ποιούμενος) ότι δεν υπάρχει λόγος πανικού. "Η οικονομία είναι σε καλή κατάσταση" μετά τις ιδιωτικοποιήσεις - μάλιστα τον Απρίλη είχε σημειωθεί άνοδος - ρεκόρ στο χρηματιστήριο. Αλλά η "οικονομία του καζίνο" είχε, φαίνεται, διαφορετική γνώμη...

Ενώ σήμερα αναμένεται σύνοδος των κεντρικών τραπεζιτών του G7, χτες ο "πατριάρχης" θεωρητικός του νεοφιλελευθερισμού, Μίλτον Φρίντμαν, έκανε "άγριες" δηλώσεις: ζήτησε μέχρι και διάλυση του Διεθνούς Νομισματικού Ταμείου.

"Το ΔΝΤ απέτυχε παταγωδώς. Είναι αντιπαραγωγικό και πρέπει να διαλυθεί", είπε ο 86χρονος καθηγητής Οικονομικών σε μια "καταπληκτική" συνέντευξή του στην εφημερίδα του Αμβούργου "Αμπεντμπλατ" (δημοσιεύεται σήμερα).

Ο Φρίντμαν... ανακάλυψε τον ένοχο για την κρίση στη Νοτιοανατολική Ασία: "Στη Μαλαισία, στην Ταϊλάνδη και την Ινδονησία, η κρίση προκλήθηκε αρχικά από το ΔΝΤ... Οι επενδυτές είχαν την εντύπωση ότι το ΔΝΤ θα επενέβαινε αν τα νομίσματα των χωρών αυτών διέτρεχαν κίνδυνο... Κανείς δεν ανησυχούσε με την υπερτίμηση των νομισμάτων των χωρών αυτών. Τα κεφάλαια συνέχιζαν να εισρέουν, αλλά όταν ήρθε η χρεοκοπία, το μέγεθος ήταν τόσο μεγάλο ώστε το ΔΝΤ δεν μπορούσε να το χειριστεί".

Οι επενδυτές παραπλανήθηκαν από τις ενέργειες του ΔΝΤ για τη διάσωση του μεξικανικού πέσο, στις αρχές του '90, υποστήριξε - που ήταν και πάλι "πλήρης αποτυχία".

"Το ΔΝΤ τότε απλώς βοήθησε τους επενδυτές από το Βερολίνο, το Λονδίνο και τη Νέα Υόρκη να μειώσουν τις απώλειές τους στο Μεξικό. Αυτό όμως τους έκανε απρόσεκτους"... (σ.σ.: απορία: και το ΔΝΤ ποιος το έφτιαξε;).

Ο Αμερικανός οικονομολόγος μίλησε και για το ΕΥΡΩ, που χαρακτηρίζει "επικίνδυνο παιχνίδι". Ως τώρα, η Ευρώπη είχε το μηχανισμό διόρθωσης των ισοτιμιών και μπορούσε να αποτρέπει τις οικονομικές κρίσεις σε κάθε χώρα. Τώρα αυτός ο μηχανισμός έχει εγκαταλειφθεί.

"Τι θα συμβεί αν προκύψει μια κατάσταση η οποία δίνει ώθηση στη Γερμανία, αλλά προκαλεί ύφεση στη γαλλική οικονομία; Θα μπορεί να εξισορροπήσει μόνον μέσω της ανεργίας, των τιμών, των μισθών και της κρατικής παρέμβασης".

Και κατέληξε: "Ο Χέλμουτ Κολ και ο Φρανσουά Μιτεράν διέπραξαν ένα αποφασιστικής σημασίας λάθος: Θέλησαν να δημιουργήσουν οικονομική οντότητα πριν την πολιτική... Η νομισματική ενότητα τώρα θα πολιτικοποιήσει τα προβλήματα, τα οποία στο παρελθόν ρυθμίζονταν μέσω της αγοράς".

ΜΟΣΧΑ (ανταπόκριση ΒΛ. ΜΑΣΙΝ).-

Αρχισαν σε όλη τη χώρα κινητοποιήσεις διαμαρτυρίας που θα κορυφωθούν με την Πανρωσική κινητοποίηση στις 7 Οκτώβρη. Ετσι, στις 30 Σεπτέμβρη οι εργαζόμενοι των επιστημονικών κέντρων της Μόσχας και της περιοχής Μόσχας πραγματοποίησαν διαδήλωση διαμαρτυρίας. Παρά την επίσημη απαγόρευση, στη διάρκεια της κινητοποίησης κατέλαβαν 7 μεγάλους αυτοκινητοδρόμους που οδηγούν στη Μόσχα. Στις πικέτες και τα πλακάτ που κρατούσαν οι διαδηλωτές αναγραφόταν: "Χάνεται η ρωσική επιστήμη!", "Δεν υπάρχει θέρμανση στα εργαστήρια!", "Δεν υπάρχει νέος τεχνικός εξοπλισμός!", "Ο μισθός των επιστημόνων είναι άθλιος κι ούτε καταβάλλεται!", "Καταστρέφονται οι επιστημονικές σχολές, η νεολαία δεν έρχεται στην επιστήμη!", "Για όλα φταίει το καθεστώς, ο Μπορίς Γιέλτσιν να παραιτηθεί!" κ.ά. Την 1η Οκτώβρη σε ολόκληρη τη χώρα πάνω από 700.000 φοιτητές πραγματοποίησαν διαδηλώσεις με αίτημα τη δωρεάν παιδεία, την κανονική καταβολή των υποτροφιών, την αποτροπή της καταστροφής της ανώτατης παιδείας και την παραίτηση του προέδρου Γιέλτσιν.

Από την άλλη μεριά, με την ευκαιρία των 5 χρόνων από τα αιματηρά γεγονότα και το βομβαρδισμό από τα άρματα μάχης του Ανωτάτου Σοβιέτ της Ρωσίας, όπου σκοτώθηκαν εκατοντάδες πολίτες, στις 3 Οκτώβρη θα ξεκινήσει διαδήλωση από τον κινηματογράφο "Κόσμος", οι φάλαγγες θα διασχίσουν την οδό Ακαδημαϊκού Κορολιόφ και θα γίνει συγκέντρωση έξω από το αιματοβαμμένο τηλεοπτικό κέντρο"Οστάνκινο". Επίσης, θα γίνει εκεί και μνημόσυνο για τους νεκρούς. Στις 4 Οκτώβρη θα πραγματοποιηθεί πορεία και στις 10 η ώρα το πρωί θα γίνει συγκέντρωση "μνήμης και διαμαρτυρίας" στην πλατεία Καλούζσκαγια (πρώην Οκτιάμπρσκαγια). Στις 5 Οκτώβρη οι εργαζόμενοι στην παιδεία θα πραγματοποιήσουν πικετοφορίες μπροστά στα κτίρια των διοικήσεων περιοχών και περιφερειών.

Στο μεταξύ, η ρωσική κυβέρνηση, για να αντιμετωπίσει αυτό το αυξανόμενο κύμα διαμαρτυριών, ανακοίνωσε χτες ότι άρχισε η καταβολή των οφειλόμενων μισθών και των φοιτητικών επιδομάτων. Την ανακοίνωση έκανε ο πρωθυπουργός Γεβγκένι Πριμακόφ στη διάρκεια του Υπουργικού Συμβουλίου, το οποίο συνεδρίασε και εξέτασε ένα σχέδιο προγράμματος αντιμετώπισης της κρίσης.

Ο Α αντιπρόεδρος της κυβέρνησης, Γιούρι Μασλιουκόφ, παρουσίασε χτες στη συνεδρίαση του Προεδρείου της κυβέρνησης σχέδιο "Προγράμματος πρωταρχικών οικονομικών μέτρων για την έξοδο της οικονομίας από τη δημοσιονομική - τραπεζική κρίση", που αποβλέπουν στην ανάσχεση της διαρροής κεφαλαίων και στην επιβολή αυστηρότερων ελέγχων στο ξένο συνάλλαγμα. "Τέλος στην οικονομία της αγοράς", φώναξαν οι χρηματιστές από τα τηλεοπτικά κανάλια μετά τη δημοσίευση στην εφημερίδα "Κομερσάντ Ντέιλι" των προτάσεων του Μασλιουκόφ, ο οποίος, παρουσιάζοντας το σχέδιο προγράμματος, τόνισε "η εφαρμογή του προτεινόμενου συστήματος μέτρων θα έχει θετική επίδραση σε όλους τους τομείς της ζωής και θα οδηγήσει σε μια θεμελιακή βελτίωση στον τομέα της οικονομίας και της κοινωνίας".

Από την άλλη μεριά, τα αστικά ΜΜΕ διαλαλούν περί "απαγόρευσης της ελεύθερης κυκλοφορίας του δολαρίου ΗΠΑ στο έδαφος της Ρωσίας". Στην πραγματικότητα, όμως δεν πρόκειται για απαγόρευση, αλλά για ουσιαστικό περιορισμό της σημερινής ανεξέλεγκτης κυκλοφορίας του δολαρίου στη χώρα. Περιορίζεται αυστηρά η πώληση δολαρίων στους πολίτες και η εξαγωγή συναλλάγματος από τη χώρα. Το δολάριο θα πωλείται στα ανταλλακτήρια συναλλάγματος υπό τον έλεγχο της Κεντρικής Τράπεζας της Ρωσίας. Επομένως, η νέα κυβέρνηση στοχεύει όχι μόνο να ενισχύσει το κύρος και το βάρος του εθνικού νομίσματος, αλλά και να "στριμώξει" τους μαυραγορίτες κερδοσκόπους, που πλουτίζουν με τη δυστυχία του λαού. Επίσης, το πρόγραμμα αυτό προβλέπει μέτρα για τη μεταρρύθμιση του φορολογικού συστήματος, την ενίσχυση του πραγματικού τομέα της οικονομίας, την κοινωνική προστασία του πληθυσμού και την ενίσχυση της κρατικής οργάνωσης της Ρωσίας.

ΙΕΡΟΥΣΑΛΗΜ - ΧΕΒΡΩΝΑ.-

Συγκρατημένα αισιόδοξοι εμφανίστηκαν, χτες, Παλαιστίνιοι αξιωματούχοι, σχετικά με τα αποτελέσματα της συνάντησης Αραφάτ - Νετανιάχου στις αρχές της βδομάδας στην Ουάσιγκτον, μη κρύβοντας την ανησυχία τους για το μέλλον.

"Εσπασε ο πάγος", δήλωσε, αναφερόμενος στη συνάντηση της Ουάσιγκτον, ο Παλαιστίνιος διαπραγματευτής Αχμέντ Κουρέια, ο οποίος, όμως, δεν έκρυψε τη δυσπιστία του, όσον αφορά τα τελικά αποτελέσματα της νέας αμερικανικής διαμεσολάβησης, που θα συνεχιστεί με την άφιξη της Αμερικανίδας υπουργού Εξωτερικών Μαντλίν Ολμπράιτ στην περιοχή την επόμενη βδομάδα. Σε ανάλογους τόνους κινήθηκαν και σχετικές δηλώσεις του Παλαιστινίου ηγέτη Γιάσερ Αραφάτ, ο οποίος τόνισε ότι "δεν είναι ούτε αισιόδοξος, ούτε απαισιόδοξος, αλλά απλώς προσεκτικός, καθώς ο Μπέντζαμιν Νετανιάχου έχει, πολλάκις, δώσει υποσχέσεις που τελικά δεν τήρησε". Πάντως, ο Παλαιστίνιος ηγέτης επιβεβαίωσε τις πληροφορίες, σύμφωνα με τις οποίες, κατά τη συνάντηση της Ουάσιγκτον, επιτεύχθηκε πρόοδος στο ζήτημα της ασφάλειας.

Στο μεταξύ, συνεχίστηκε, και χτες, ο ολικός αποκλεισμός των αυτόνομων παλαιστινιακών εδαφών μετά από την ισχυρότατη έκρηξη, που σημειώθηκε, τα ξημερώματα της Τετάρτης, σε κεντρική αγορά της πόλης Χεβρώνα, την ώρα που από την περιοχή διερχόταν όχημα του ισραηλινού στρατού. Εννιά Ισραηλινοί στρατιώτες - μεθοριακοί φρουροί - και έντεκα Παλαιστίνιοι τραυματίστηκαν και σύμφωνα με ιατρικές πηγές οι δύο Ισραηλινοί νοσηλεύονται σε ιδιαίτερα κρίσιμη κατάσταση. Ο ισραηλινός στρατός, με ανακοίνωσή του, τονίζει ότι διεξάγονται έρευνες για τις συνθήκες της έκρηξης και απέφυγε να δώσει διευκρινίσεις. Παράλληλα, σφοδρές συγκρούσεις ξέσπασαν ανάμεσα σε Παλαιστινίους διαδηλωτές και σε Ισραηλινούς στρατιώτες στο χωριό Μπιντού της Δυτικής Οχθης μετά το τέλος της κηδείας ενός από τα στελέχη της "Χαμάς" που σκοτώθηκαν κατά την έκρηξη παγιδευμένου αυτοκινήτου, την Τρίτη, έξω από τη Ραμάλα.

Από τις διαδηλώσεις των φοιτητών